به گزارش مشرق، کمتر از سه هفته دیگر دوره گذار یا به عبارتی انتقال از عضویت انگلیس در اتحادیه اروپا به یک کشور مستقل پایان می‌یابد. انگلیس یازده ماه پیش رسماً به عضویت در اتحادیه اروپا پایان داد اما تا ۳۱ دسامبر ۲۰۲۰ تابع مقررات اتحادیه اروپاست بدون آنکه حق رأی داشته باشد. دو طرف در این مدت تلاش کردند تا برای دوران پسابرگزیت به یک توافق تجارت آزاد دست یابند اما تاکنون این امر محقق نشد.

نقش دیوان دادگستری اروپا در اختلاف‌های طرفین و میزان دسترسی صیادان اتحادیه اروپا به مناطق ماهیگیری غنی انگلیس در دوره پسابرگزیت اصلی ترین اختلاف نظر دو طرف به شمار می‌رود.

برخی پیشنهادها و راه‌کارهایی برای سازش میان دو طرف مطرح شده اما تاکنون به نتیجه نرسیده است.

اتحادیه اروپا که پیشتر خواستار حفظ دسترسی کامل به آب‌های انگلیس بود پیشنهاد کرده که صیادان اروپایی از ۱۸ درصد سهمیه قبلی ماهیگیری خود صرف نظر خواهند کرد. با این حال انگلیس می خواهد ۸۰ درصد سهمیه صیدهای اروپا به این کشور مرجوع شود.

در همین پیوند ناوهای مسلح انگلیس برای حفاظت از مناطق ماهیگیری غنی این کشور به حالت آماده‌باش درآمده‌ تا در صورت تحقق برگزیت بی‌توافق از ورود صیادان اروپایی جلوگیری شود.

مشکلات برگزیت بدون توافق چیست؟

سازمان همکاری و توسعه اقتصادی به تازگی در گزارشی هشدار داده که اجرای برگزیت بی‌توافق ضربه مهلکی را به اقتصاد انگلیس وارد خواهد کرد و در دراز مدت پیامدهای ناگواری را برای بازده اقتصادی و گسترش بیکاری در این کشور به همراه خواهد داشت.

نهاد ناظر بر عملکرد اقتصادی دولت انگلیس (او بی آر) هم پیش‌بینی کرده که اگر مذاکرات با اتحادیه اروپا به نتیجه نرسد، رشد اقتصادی این کشور در سال آینده ۲ درصد منقبض خواهد شد. کارشناسان اقتصادی معتقدند که در صورت تحقق برگزیت بی توافق، انگلیس بیشترین زیان مالی را در میان کشورهای صنعتی گروه ۲۰ متحمل می‌شود.

انگلیس در ماه‌های گذشته تعدادی توافقنامه تجارت آزاد با ژاپن، کانادا، نروژ، ایسلند و امروز هم با سنگاپور برای توسعه همکاری‌های اقتصادی در دوره پسابرگزیت امضاء کرده است؛ اما توافق‌های جدید تا حد زیادی تجارت انگلیس با این کشورها را به عنوان بخشی از روابط تجاری اتحادیه اروپا تکرار کرده و مزایای جدیدی به همراه ندارد.

از سویی مقام های پلیس اروپا هشدار داده‌اند که خروج بدون توافق انگلیس از اتحادیه اروپا می‌تواند تاثیرات مخربی بر روند مبارزه با جرایم مرزی بگذارد.

به گفته کارشناسان، در صورت عدم توافق بروکسل و لندن نه تنها تجارت، بلکه زمینه‌های دیگری مانند مبارزه با جرایم مرزی نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد. «ماکس پیتر راتزل» مدیر سابق پلیس اروپا، یوروپل، در مورد مذاکرات متوقف شده در روز شنبه ابراز نگرانی کرد. وی در گفت و گو با به شبکه اسکای نیوز گفت: من به عنوان یک اروپایی نگران هستم زیرا برخی از مهارت‌های خود را از دست می‌دهیم.

راتزل با یادآوری اینکه به عنوان یک بریتانیایی، او حتی بیشتر نگران خواهد بود افزود: شما به طور طبیعی بیش از ما ضرر می‌کنید. این به دلیل اختلاف اندازه بین انگلیس و اتحادیه اروپا به عنوان یک کشور است.»

به گفته این مقام پیشین یوروپل، در صورت عدم توافق، هر دو طرف دسترسی به پایگاه‌های اطلاعاتی مهم را از دست می‌دهند. به عنوان مثال، لندن مجبور به انجام این کار بدون سیستم اطلاعاتی شینگن است که در آن، از جمله می‌توان به اطلاعات مربوط به مجرمان تحت تعقیب دسترسی داشت. راتزل از سیاستمداران خواست که حتی در صورت عدم توافق، راهی برای همکاری بیشتر در زمینه پلیس و مبارزه با جرایم پیدا کنند.

یوروپل پیش از برگزاری همه پرسی خروج انگلیس از اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۶ میلادی نیز هشدار داده بود که آسیب پذیری شهروندان این کشور در برابر حملات گروه های ترویستی و جنایت های سازمان یافته، در صورت رای دادن آنان به خروج از اتحادیه بیشتر خواهد شد.

از سوی دیگر، هنوز تکلیف توافق تجاری برگزیت روشن نشده، اما صف‌های طولانی در بنادر انگلیس وحشت به جان مسئولان اجرایی انداخته است.  

اپراتورهای سراسر این کشور اعلام کردند که آزمایش‌های اولیه روی سیستم‌های مورد نیاز برای مدیریت جریان کالا، انجام نشده است.

شبکه خبری بی‌بی‌سی گزارش داد که برای انجام آزمایش ها  روی برخی سیستم‌های رایانه ای آمادگی کامل وجود ندارد و با وجود اطمینان مسئولان دولتی، جامعه دریایی انگلیس متقاعد نشده‌اند که بنادر و شرکت‌های فعال بندری بتوانند سر موعد مقرر آماده باشند.

در این ارتباط بندر فلیکستو، بزرگترین و شلوغ‌ترین بندر کانتینری انگلستان در هفته‌های اخیر با چالش‌ها و مشکلات زیادی روبه‌رو شده و بسیاری بر این عقیده‌اند که اوضاع در آن بندر مناسب نیست و به نوعی این بندر فلج شده است.  این گزارش حاکی است که دولت ۱۱ هزار کانتینر لوازم و تجهیزات را در بندر انبار کرده که به مختل شدن فعالیت‌ها منجر شده است.

 اپراتور بندری هاچیسون (Hutchison) در این زمینه اعلام کرد: تخلیه این همه کانتینر تا سر موعد مقرر امکان پذیر نیست. در چنین شرایطی کارشناسان اعتقاد دارند شش ماه اول سال جدید میلادی برای  بنادر انگلیس  وحشتناک خواهد بود که بر این دیدگاه  گزارشگر بی‌بی‌سی نیز صحه می‌گذارد.

گزارش  بی‌بی‌سی حاکی است که به همۀ مشکلاتی که در بنادر انگلیس وجود دارد باید همه گیری کووید ۱۹ را اضافه کرد که بخش اعظمی از فعالیت‌های مربوط به بنادر را تحت تأثیر خود قرار داده است.

مذاکرات در چه مرحله‌ای است؟

نخست وزیر انگلیس و رییس کمیسیون اروپا یکشنبه گذشته توافق کردند تا بار دیگر مهلت مذاکرات را برای رسیدن به توافق تجارت آزاد در دوره پسا برگزیت را تمدید کنند.

این بار تاریخ مشخصی برای مهلت مذاکرات مشخص نشده اما در بیانیه‌ مشترکی که رییس کمیسیون اروپا و نخست وزیر انگلیس منتشر کردند آمده است که به رغم «خستگی ناشی از تقریباً یک سال مذاکره، و با این وجود که ضرب الاجل‌ها بارها پایان یافته‌اند، فکر می‌کنیم در این مرحله باید تلاش‌ها را برای دستیابی به توافق ادامه دهیم.»

این بیانیه می‌افزاید: «بنابراین به مذاکره‌کنندگان خود ماموریت داده‌ایم تا مذاکرات را ادامه دهند تا ببینیم حتی در این مرحله دیرهنگام توافقی حاصل خواهد شد.»

نخست وزیر انگلیس جمعه گذشته تلاش کرد تا از طریق گفت‌وگو با رهبران فرانسه و المان روند رسیدن به توافق تجارت آزاد در دوره پسابرگزیت را سرعت بخشد اما با مخالفت آن‌ها روبه رو  شد.

یک مقام اروپایی که نامش فاش نشده به رسانه‌های انگلیسی تصریح کرد طبق توافقات صورت گرفته، مذاکرات برگزیت باید از مسیر کمیسیون اروپا و تیم مذاکره کننده انجام شود.

به هر شکل نتیجه مذاکرات هرچه باشد، تغییرات قابل توجهی در شرایط زندگی شهروندان دو طرف از یکم ژانویه ۲۰۲۱ رخ خواهد داد که خلاصه‌وار به آن پرداخته شده است.

روادید و گذرنامه

اتباع انگلیسی و اروپایی همچنان می توانند بدون اخذ روادید برای انجام سفرهای تفریحی و کوتاه مدت به خاک یکدیگر تردد کنند؛ اما مراحل اداری جدیدی اضافه شده که فرآیندها را طولانی‌تر کرده است. به طور مثال آن‌ها باید مدارکی را ارائه کنند که از منابع مالی کافی برای دوره اقامت خود برخوردار هستند. همچنی باید اطمینان حاصل کنند که گذرنامه آن‌ها در روز سفر ۶ ماه اعتبار داشته و بیش از ۱۰ سال از صدور آن نگذشته باشد.

بیمه سلامت

تکلیف این مساله هنوز روشن نیست. انگلیسی‌هایی که پیش از پایان امسال برای اقامت به اتحادیه اروپا سفر کرده‌ و به عکس، همچنان مشمول دسترسی به خدمات بهداشتی هستند. اما وضعیت آن‌هایی که پس از این تاریخ مسافرت می‌کنند هنوز روشن نیست. به مسافران توصیه شده که پیش از سفر بیمه مناسبی را تهیه کنند که نسبت به شیوه قبل گران‌تر است.

رانندگی در انگلیس و اتحادیه اروپا

در صورت تحقق برگزیت بدون توافق،  گواهینامه‌های انگلیسی در اتحادیه اروپا و به عکس برای رانندگی بلا اعتبار خواهد بود. رانندگان اتباع اروپایی و انگلیسی باید نسبت به تهیه گواهینامه بین‌المللی و کارت بیمه برون مرزی اقدام کنند.

البته انگلیسی‌هایی که قصد اقامت در اتحادیه اروپا را دارند باید گواهی‌نامه محلی کشور میزبان را تهیه کنند.  این در حالیست که از یکم ژانویه ۲۰۲۱ کشورهای اروپایی تعهدی به تعویض گواهینامه انگلیسی نخواهند داشت و به این ترتیب شهروندان انگلیسی باید دوباره در آزمون رانندگی شرکت کنند.  

این مساله در خصوص مدارک تحصیلی نیز صدق می‌کنند و برخی تخصص‌ها از جمله حقوق، حسابداری و معماری ممکن است نیاز به ارزشیابی مجدد داشته باشد.

توقف تردد آزاد نیروی کار

برگزیت چه با توافق چه بی توافق رخ ‌دهد، حق تردد آزاد نیروی کار بین انگلیس و اتحادیه اروپا از یکم ژانویه ۲۰۲۱ پایان می‌یابد. به این ترتیب شهروندان اتحادیه اروپا باید برای کار در انگلیس از طریق نظام مهاجرتی مبتنی بر امیتازبندی و تخصص حرفه‌ای اقدام کنند. انگلیسی‌ها نیز متقابلا بر اساس قوانین مهاجرتی کار در کشورهای اروپایی باید اقدام کنند.

رومینگ تلفن همراه

هزینه‌های رومینگ در اتحادیه اروپا از سال ۲۰۱۷ به این سو حذف شد. اما این مزیت از یکم ژانویه به لطف برگزیت برای شهروندان انگلیسی در اتحادیه اروپا و بالعکس متوقف خواهد شد. دولت انگلیس مصوبه‌ای را گذرانده که هزینه تلفن همراه مسافران از ۴۵ پوند تجاوز نکند.

در همین حال، برخی اپراتورهای عمده اروپایی مانند Three، O۲، EE و Vodafone گفته اند که برنامه‌ای برای احیای هزینه‌های رومینگ نخواهند داشت.

گزارش‌های تائید نشده حاکیست که مذاکره‌کنندگان انگلیس واتحادیه اروپا به توافق‌هایی در خصوص مسائل مورد اختلاف دست یافته‌اند که ممکن است تا پایان هفته جاری منجر به عقد قرار داد شود. در چنین حالتی طرفین فرصت زیادی نخواهند داشت تا پیش از پایان سال متن توافق را به تائید مجالس اروپا و انگلیس برسانند.  

اما اگر مذاکرات به نتیجه نرسد آینده روابط دو طرف از سال آینده میلادی (۲۰۲۱) بر مبنای تعرفه های سازمان تجارت جهانی خواهد بود که به لحاظ اقتصادی ضربه بیشتری را به اقتصاد انگلیس خواهد زد.