به گزارش مشرق، مواضع خصمانه ۳ کشور اروپایی مشارکت‌کننده در برجام پیرامون تحولات برنامه هسته‌ای ایران هر روز ابعاد تازه‌تری به خود می‌گیرد. در تازه‌ترین لفاظی تروئیکای اروپایی، ۳ کشور اروپایی امضاکننده توافق هسته‌ای ایران روز گذشته با صدور بیانیه‌ای مشترک، بار دیگر اتهام‌‎زنی به تهران در موضوع پایبندی به تعهدات توافق هسته‌ای (برجام) را تکرار کردند. 

به گزارش «وطن امروز»، ۳ کشور انگلیس، فرانسه و آلمان که با روی کار آمدن دولت بایدن در آمریکا برای خود فضای تازه‌ای را در تحمیل زیاده‌خواهی‌شان و فشار بر ایران و فرار از انجام تعهدات‌شان در برجام ترسیم کرده‌اند، در بیانیه خود آورده‌اند: «ما دولت‌های فرانسه، آلمان و پادشاهی متحد (انگلیس) با نگرانی بسیار تاییدیه اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را که طی آن اعلام شده ایران در حال تولید اورانیوم فلزی است نگاه کردیم، اقدامی که نقض برجام است. طبق برجام، ایران متعهد شده طی ۱۵ سال در زمینه فعالیت‌های تولید یا به دست آوردن اورانیوم فلزی یا تحقیقات و توسعه روی استخراج اورانیوم اقدام نکند».

تروئیکای اروپایی در ادامه مدعی شد: «ایران هیچ توجیه معتبری در زمینه فعالیت غیرنظامی (در زمینه برنامه هسته‌ای) درباره این اقدامات ندارد؛ اقداماتی که گامی کلیدی در مسیر تولید سلاح اتمی هستند». یک روز پیش از این بیانیه هم وزارت خارجه فرانسه از ایران خواست از برداشتن گام‌هایی که می‌تواند به «وخیم‌تر شدن» وضعیت توافق هسته‌ای منجر شود خودداری کند.

به نوشته رویترز، «آگنس ون در مول»، سخنگوی وزارت خارجه فرانسه گفت: «به منظور حفظ فضای سیاسی و یافتن راه‌حل مبتنی بر مذاکره، از ایران می‌خواهیم از برداشتن گام‌های جدیدی که می‌تواند وضعیت [توافق] هسته‌ای را وخیم‌تر کند خودداری کند. وضعیت این توافق همین حالا به دلیل موارد متعدد نقض آن، از جمله جدیدترین موردی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارش داده بشدت نگران‌کننده است». 

ادعای این ۳ کشور در فضایی مطرح می‌شود که تروئیکای اروپایی پس از خروج آمریکا از توافق حاضر نشد این کشور را ناقض برجام بداند و به ابراز تاسف بسنده کرد و از طرف دیگر طرف‌های اروپایی در برجام به هیچ یک از تعهدات خود نیز عمل نکرده‌اند. در ایران اما حسن روحانی همچنان امیدوار است طرف مقابل با گذشت ۵ سال از انعقاد برجام به انجام تعهدات خود ترغیب شود.

بر این اساس رئیس‌جمهور سه‌شنبه ۲۱ بهمن جمله‌ای را که طی یک سال ده‌ها بار آن را بر زبان آورده است دوباره تکرار کرد. روحانی در دیدار سفرای خارجی مقیم تهران گفت: جمهوری اسلامی ایران با صدای رسا اعلام می‌کند اگر ۱+۵ به تعهدات خود عمل کند، بلادرنگ ایران نیز به تمام تعهدات خود عمل خواهد کرد. 

بیانیه روز گذشته کشورهای انگلیس، فرانسه و آلمان در واکنش به گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی صادر شده که در آن این نهاد مدعی شده بود ایران اقدام به مستقر کردن تجهیزات جدید در تاسیسات هسته‌ای اصفهان کرده و تولید اورانیوم فلزی را از ۸ فوریه (۲۰ بهمن) آغاز کرده است. ماده‌ای که تولید شده فلز اورانیوم طبیعی بوده که ایران گفته از آن برای اهداف تحقیقاتی استفاده می‌کند. 

این در حالی است که مجلس شورای اسلامی چندی پیش در برابر عدم اجرای تعهدات طرف‌های غربی در برجام اقدام به تصویب قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران» کرد. ماده ۴ این طرح سازمان انرژی هسته‌ای را مکلف به بهره‌برداری از کارخانه تولید اورانیوم فلزی در اصفهان کرده است. با وجود اقدامات جبرانی تهران برای توازن‌بخشی به تعهدات و تکالیف در برنامه جامع اقدام مشترک، دولت بایدن همچنان حاضر نیست از بازگشت به برجام حتی صحبت کند.

در این زمینه سخنگوی کاخ سفید در اظهاراتی مدعی شد «اولین گام مورد نیاز» بازگشت ایران به تعهدات هسته‌ای خود ذیل برجام است. جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید، پنجشنبه در کنفرانسی خبری در پاسخ به سوالی درباره موضع آمریکا درباره ایران گفت: ما در این باره صحبت کرده‌ایم. خوشحال می‌شوم موضع‌مان را در این باره تکرار کنم‌. اگر ایران به پایبندی کامل به تعهداتش ذیل برجام بازگردد، ایالات‌متحده نیز همین کار را خواهد کرد. پس این قطعا نخستین گام مورد نیاز است.

جو بایدن هم در نخستین موضع رسمی خود درباره برجام موضع روشنی بیان نکرد. رئیس‌جمهور آمریکا در پاسخ به سوال مجری شبکه «سی‌بی‌اس» آمریکا در برنامه Face The Nation درباره «امکان رفع تحریم‌ها برای متقاعد کردن تهران برای بازگشت به میز مذاکره و نجات توافق هسته‌ای»، فقط گفت: «نه» و وقتی مجری از او پرسید آیا ابتدا ایرانی‌ها باید غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کنند، سرش را به علامت پاسخ مثبت تکان داد.

در همین حال رویترز به نقل از یک مقام آمریکایی که خواست نامش فاش نشود، نوشت: ایرانی‌ها باید به غنی‌سازی فراتر از محدودیت‌های برجام پایان دهند. چیزی در موضع آمریکا تغییر نکرده است. آمریکا می‌خواهد ایران به پایبندی به تعهدات برجامی خود بازگردد و اگر این کار را انجام دهد، آمریکا نیز همین کار را انجام خواهد داد. 

* کاخ سفید بایدن و برجام؛ همچنان ابهام

بایدن و تیم سیاست خارجی و امنیت ملی او در شرایطی تصمیم‌گیری درباره برجام را مشروط به بازگشت ایران به محدودیت‌های هسته‌ای می‌کنند که درباره عمل متقابل آمریکا حتی لفظ بازگشت به برجام را استفاده نکرده و عبارت مبهم «آمریکا هم همان کار را انجام خواهد داد» را به کار می‌برند که مشخص نیست دقیقا چیست. در آخرین مورد سخنگوی وزارت خارجه آمریکا درباره احتمال برداشتن گام‌های موقت توسط آمریکا برای کاهش اختلافات با ایران گفت: «همان‌طور که گفتم ما یک پیشنهاد روی میز داریم. درباره آن هم بسیار صریح بوده‌ایم... فرمول پایبندی در ازای پایبندی که به آن باور داریم و مشخص است؛ ایران تعهدات کامل در برنامه جامع اقدام مشترک ۲۰۱۵ را از سر می‌گیرد، ایالات متحده هم همان کار را می‌کند».«ند پرایس» شامگاه چهارشنبه در پاسخ به سوالی درباره گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مبنی بر آغاز تولید اورانیوم فلزی توسط ایران گفت: «نمی‌خواهم درباره گزارش آژانس یا حداقل گزارش کذایی‌ای که ما ندیده‌ایم، صحبت کنم».

به گزارش پایگاه وزارت خارجه آمریکا پرایس طی نشست خبری روزانه توضیح داد: «به نظرم تمام چیزهایی که درباره رفتار ماه‌های گذشته ایران در هفته‌های اخیر گفته‌ایم، مربوط به گام‌هایی است که برای دور شدن هر چه بیشتر از برجام برداشته است. این اساس نگرانی ما است». وی این نگرانی را مبنای رویکرد اضطراری آمریکا در تعامل با این چالش دانسته و افزود: «در حال مشورت‌هایی با اعضای کنگره هستیم تا مطمئن شویم رویکردی در قبال ایران داریم که هماهنگ است و با بهترین شانسی که داریم همخوانی دارد».

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با تکرار زیاده‌خواهی‌ها مبنی بر لزوم بازگشت تهران به تعهدات برجامی پیش از واشنگتن، اظهار داشت: «ما همچنان از تهران می‌خواهیم به پایبندی کامل به برجام بازگردد. ما به این کار ادامه می‌دهیم، زیرا این برای ما، مسیر به سمت دیپلماسی را می‌گشاید. ما واقعا امیدواریم بتوانیم مسیر دیپلماسی را طی کنیم تا یک چالش فوری را رفع کنیم».پرایس در پاسخ به سوالی درباره استفاده از استراتژی «هویج و چماق» برای متوقف کردن ایران از برداشتن محدودیت‌های بیشتر برجامی، تصریح کرد: «ما بیانیه‌های بیرون آمده از تهران را شنیده‌ایم. چیزی که می‌توانم اکنون به شما بگویم این است که می‌خواهیم از وسوسه مذاکره علنی اجتناب کنیم».

وی در این باره اضافه کرد: «ما حداقل فعلا نمی‌خواهیم هیچ کدام از اقداماتی را که ممکن است روی میز باشد، نمایان کنیم. بخشی از منطق آن، این است که در حال انجام مشورت‌هایی با متحدان و شرکای خود و اعضای کنگره هستیم تا مطمئن شویم با یکدیگر همراستا هستیم و زمانی که یک رویکرد هماهنگ برای این چالش فوری داشته باشیم، با ایرانی‌ها تعامل خواهیم کرد». خبرنگار دیگری از پرایس پرسید آیا آمریکا برنامه‌ای برای بعد از ضرب‌الاجل ایران در تاریخ ۲۲ فوریه دارد که او پاسخ داد: «هفته قبل بود که [آنتونی] بلینکن [وزیر خارجه] با تروئیکای اروپایی نخستین گفت‌وگوی خود را انجام داد. ایران یکی از موضوعات گفت‌وگو بود». 

* تعیین نماینده ویژه نتانیاهو

از سرزمین‌های اشغالی خبر می‌رسد بنیامین نتانیاهو یک نماینده ویژه درباره رایزنی‌ها با دولت جو بایدن درباره توافق هسته‌ای ایران و گفت‌وگوی اخیر این نماینده با مشاور امنیت ملی کاخ سفید تعیین کرده است. 

باراک راوید، خبرنگار حوزه دیپلماتیک وبگاه صهیونیستی «واللا» گزارش داد، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی «مئیر بن‌شابات» مشاور امنیتی خود را به عنوان مسؤول مذاکرات با دولت بایدن، قدرت‌های جهانی و شرکای منطقه‌ای در موضوع توافق هسته‌ای ایران منصوب کرده است. این خبرنگار صهیونیست به نقل از مقام‌های این رژیم همچنین خبر داد شابات روز گذشته با «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی کاخ سفید طی یک تماس ویدئویی طولانی‌مدت درباره ایران و دیگر موضوعات رایزنی کرد.