به گزارش سرویس بورس مشرق، ابزارهای های تحلیلی در هر بازاری از جمله بازار سرمایه یکی از اصلی ترین موضوعاتی است که می توان در اختیار معامله گران قرار داد تا از طریق آن روندهای موجود در بازار و نمادها را تشخیص داده و بتوانند از این طریق به درستی معاملات خود را انجام دهند.

در بازار سرمایه انواع مختلفی از ابزارهای تحلیلی مانند شاخص کل، شاخص هموزن و... وجود دارند که می توان از طریق آنها به روندهای آتی بورس دست یافت.

بیشتر بخوانید:

چرا بورس متعادل نمی‌شود؟

اما در خصوص نمادهای مختلف علاوه بر روندهای قیمتی هر سهم که می توان از آن برای تحلیل تکنیکال استفاده کرد، می توان از ابزارهای دیگری مانند EPS و DPS برای تحلیل سهام مختلف استفاده کرد.

eps مخفف عبارت Earnings Per Share که به معنی درآمد هر سهم است. وقتی که شما کل درآمد (سود پس از کسر مالیات) یک شرکت در پایان سال (سال مالی) را بر تعداد سهام آن شرکت تقسیم بکنید در واقع eps آن شرکت را محاسبه کرده اید. برای مثال فرض کنید شرکتی توانسته است در پایان یک سال ۱۰۰ میلیون ریال سود کسب کند و تعداد سهام آن شرکت نیز ۱ میلیون سهم است. در نتیجه eps آن شرکت برابر است با: ریال۱۰۰ = ۱,۰۰۰,۰۰۰ / ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰

در واقع EPS یکی از مهم ترین مفاهیمی است که به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر قیمت سهام شرکتها در بورس تاثیر می گذارد. EPS پیش بینی شده (درآمد پیش بینی شده هر سهم) مقدار سودی است که یک شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند که در انتهای همان سال مالی به آن برسد.

کلمه dps مخفف عبارت Dividend Per Share است. dps آن قسمتی از eps است که بین سهامداران تقسیم می شود. درصد سود تقسیمی یا dps در بین شرکتها متفاوت است. شرکت‌ها سیاست‌های متفاوتی درخصوص تقسیم سود دارند. برخی ترجیح می‌دهند بیشتر سود سهام را بین سهامداران تقسیم کنند.

چرا پیش بینی سود در بورس ایران حذف شد؟

اما در بورس ایران از دی ماه 96، بنا به تشخیص سازمان بورس دیگر شرکت های بورسی نباید پیش بینی خود از eps سال آینده را اعلام می کردند. در آن زمان لزوم تبدیل گزارش پیش‌بینی درآمد هر سهم به گزارش تجزیه و تحلیل مدیریت براساس استانداردهای بین‌المللی، دلیل این مساله عنوان می شد.

به نظر می ‌رسد مشکلی که در این خصوص وجود داشت ناشران یا شرکت‌هایی که در بورس پذیرفته شده بودند و مسوول ارائه پیش ‌بینی سود بودند، بعضا از این مساله سوء استفاده کرده و سودهای غیرواقعی را برای پایان سال اعلام می ‌کردند. به عبارت دیگر، این شرکت ها سودهای غیرعملیاتی خود را به عنوان پیش بینی سود خود اعلام می ‌کردند. این شرکت ها در پایان سال نیز با اعلام اینکه این سود محقق نشد و احتمالا در سال آینده محقق خواهد شد، مساله را خاتمه یافته تلقی می کردند.

این شرکت‌ ها به همین شکل ‌توانستند چند سال سهامداران را با اعلام eps غیرواقعی به دنبال خود بکشانند. در آن دوره حذف این پیش بینی به نظر کار درستی بود. از طرف دیگر، زمانی که این ابزار تحلیلی حذف شد، جایگزین آن که گزارش تفسیری مدیریتی بود نیز نتوانست به اهداف خود برسد؛ یکی از اهداف این گزارش مدیریتی ارائه ابزار تحلیل مناسب در خصوص هر نماد بود.

بازگشت پیش بینی eps در روزهای اخر مدیریت سابق سازمان بورس

اما در دوره مدیریت حسن قالیباف اصل این زمزمه ها به گوش می رسید که سازمان بورس تصمیم دارد ارائه پیش بینی eps هر سهم توسط شرکت های نمادهای مختلف در پایان هر سال و یا ابتدای سال جدید به صورت عمومی منتشر شود. این موضوع در همان زمان مخالفان و موافقان زیادی داشت.

برخی از کارشناسان معتقدند بازگشت پیش‌بینی سود آینده‌نگر شرکت‌ها قطعا می تواند برای بازارسرمایه مفید باشد. داشتن راهنما و یک ابزار تحلیلی می تواند مانند یک چراغ راه برای معامله گران عمل کند. اما مشکلی که باعث حذف آن شد، همچنان باقی است.

برای رفع این مشکل به نظر می رسد باید هر شرکت علاوه بر پیش بینی خود، در یک کنفرانس اطلاع رسانی در خصوص علل ارائه این میزان سود در پیش بینی خود، گزارش شفافی ارائه کند. این مساله در کنار بیان تحلیل توسط تیم خبره کارشناسی نیز می تواند ابهامات را به شدت کاهش داده و مشکل پیش گفته را حل کند.

اطلاعات سود شرکت ها شامل تخمین میزان فروش، قیمت تمام شده، ‌درآمدها و هزینه‌ های غیرعملیاتی شرکت است که باید توسط شرکت به صورت شفاف بیان شود. یعنی فروض ارائه این گزارش به صورت پیوست ارائه شود تا همگان دلایل این چنین ارقامی را در پیش بینی سود بدانند. به‌عنوان مثال نرخ ارز، نرخ بهره بانکی و کلیه مواردی که باعث چنین پیش بینی شده است به صورت شفاف بر روی کدال قرار گیرد تا همه بتوانند از آن استفاده کنند.

EPS دوازده ماهه جایگزین EPS سالیانه

اما نکته ای که باید در خصوص پیش بینی سود مورد توجه قرار گیرد، نحوه اطلاع رسانی آن است. معمولا سال مالی شرکت ها با ابتدای سال تقویمی تفاوت داشته و شرکت ها می توانند این پیش بینی را برای سال مالی خود ارائه کنند. در صورتی که برای سهامداران باید این پیش بینی طی یک سال رخ دهد.

در صورتی که به جای استفاده از EPS سالانه، ‌از EPS دوازده ماه آتی استفاده شود، می توان امیدوار بود این عدم تطابق نیز حل شود. یعنی شرکت ها مستقل از سال مالی خود، در هر زمانی EPS‌ دوازده ماه آتی خود را منتشر و به روز رسانی کنند. به‌عنوان مثال اگر سال مالی منتهی به ۲۹ اسفند است و اکنون در آذرماه هستیم، ‌اولا شرکت‌ها عملکرد ۱۲ ماهه منتهی به آذرماه را منتشر کنند و ثانیا پیش‌بینی سود ارائه شده نیز؛ تخمین سود ۱۲ ماه آتی شرکت باشد.

شفافیت گم شده این روزهای بورس

ارائه اطلاعات نادرست و غیر شفاف یکی از دلایل حذف موضوع پیش بینی سود در گذشته بوده است. در صورتی که EPS به درستی تخمین زده شود و به درستی در اختیار معامله گران قرار گیرد، می تواند علاوه بر ابزار تحلیلی مناسب برای سهامداران، شفافیت بازار سرمایه را نیز بالا ببرد.

بسیاری از کارشناسان وجود اطلاعات نهانی در بازار سرمایه و افشای آن برای عده ای را از مشکلات فعلی بازار سرمایه می دانند. در صورتی که شفافیت به درستی اجرایی شود می تواند مساله وجود اطلاعات نهانی را نیز تا حدود زیادی کاهش دهد.

درشرایط فعلی گزارش‌های ماهانه و گزارش‌های سه ماهه به‌طور مرتب منتشر می‌شود و میزان تولید و فروش‌های ماهانه در اختیار همه اهالی بازار قرار می‌گیرد، در چنین شرایطی ارائه EPS شرکت‌ها کار دشواری نبوده و می توان راهگشای بازار باشد. حال باید دید مدیریت جدید سازمان بورس در این زمینه چه تصمیمی می گیرد.