به گزارش مشرق، بعضیها عقیده دارند که در شهرها و بوستانها باید درخت غیرمثمر کاشت، شهرداریها هم درختهای غیرمثمر مانند کاج و سرو و از این قبیل درختان میکارند!
این امر اشتباه است؛ شما بروید کشورهای اروپایی را ببینید مثلاً در ایتالیا، درختان زیتون با تنههای بسیار قطور و کُلُفت وسط خیابانها کاشتهاند، گاهی هم در آن جاها سرماهای بسیار سخت و چند درجه زیر صفر دارد که درختهای زیتون را خشک میکند اما دوباره از پایین جوانه میزند و بالا میآید.
اصلاً درخت زیتون، درخت شهرداریهاست! علتش این است که مثلاً اگر درخت نارنج بکارند، تا نارنجش میرسد مردم می کَنَند و چیزی را که مالکش نیستند به خانۀ خودشان میبرند اما زیتون، میوهای نیست که از درخت بکَنَند و بخورند؛ هر کس میوۀ درخت زیتون را بکند، خودش پشیمان میشود! تلخ است و قابل خوردن نیست، عمل آوردن آن هم اینطور نیست که آدم بگوید اگر درون دیگ بپزد خوب میشود؛ اگر بخواهند روغنش را هم بکشند نیاز به یک کارخانه روغنکشی دارد.
به این دلایل است که میوۀ درخت زیتون را هیچ کس سراغش نمیرود لذا برای شهرداریها بسیار مفید است چون هم نگهداریاش آسان است، هم بهرههای فراوانی دارد، مانند استفاده از سایه، درآمدزایی و منافع بسیار دیگر؛ پس زیتون در واقع درخت شهرداریهاست.
زیتون درختی است که "عمرش بسیار زیاد" است؛ درخت زیتون تا هزار سال عمر میکند! اصلاً درباره درخت زیتون این جمله درست است که زیتون مرگ ندارد، مگر این که او را بکشند. درختان زیتونی در عالم هستند که چند هزار ساله اند!
از جهت بازدارندگی باران، درخت زیتون، بهترین درخت برای آبخیزداری است.
درخت زیتون، برگ ریزان ندارد؛ در فصل زمستان، درختانی مثل انجیر و انگور که برگ ریزان دارند، وقتی باران به شاخههای آنها میخورد، سرعت و شدت باران را متوقف نمیکنند و این موجب صدمه به خاک میشود اما درخت زیتون اجازه نمیدهد باران به زمین بخورد یعنی زیتون میتواند اولویت اول برای آبخیزداری باشد بلکه از درخت انجیر هم برای این کار مناسبتر است و خاک سطحی را نیز حفظ میکند.
هر چه سن درخت زیتون بیشتر میشود، شاخهها بالاتر و ریشهها در اعماق زمین پایینتر میروند و این دو در جهت مخالف هم حرکت میکنند مثلاً ما در طرح «فلاحت در فراغت» در دشتکوه و هرجا که مُیَسّر بوده است، درخت زیتون کاشتهایم؛ هرجا که سیل آمده است، در آنجا درخت زیتون قطرش و بلندیاش دو برابر شده است! یعنی سیل برای درخت نعمت است و این درختان به نحوی مانع سیلاب شدهاند.
به عکس، در جاهایی که سیل گیر نبوده است، درختان زیتون کوتاه قد مانده اند.
سیل را وقتی کنترل کنید، نعمت میشود؛ در جاهایی که باران میبارد، اگر درخت وجود داشته باشد و باران را مهار کند، آب وحشی را اهلی میکند و باران به نعمت تبدیل میشود لذا باید از این نعمت خدادادی استفادۀ بهینه کرد و در امر آبخیزداری با استفاده از کاشت درخت زیتون حداکثر استفاده را از آب و باران و سیل کرد.
زیتون "شجرۀ مبارکه" است که قرآن میفرماید: «شجرة مبارکة زیتونة لا شرقیة و لا غربیة یکاد زیتها یضییء»؛ گشایش کار ما در کاشت درختان زیتون است.
"مرحوم آیتالله حائری شیرازی"