آلمان، فرانسه و ایتالیا، به‌همراه بسیاری از کشورهای دیگر، در حال بررسی‌ این واکسن، بخاطر لخته‌شدن خون افرادی که اولین دوز را دریافت کرده بودند، هستند. حدود ۳۷ مورد «عارضه ترومبوآمبولی» تا به امروز ثبت شده است، البته از میان ۱۷ میلیون گیرنده‌ی اروپایی، این رقم نباید نگران‌کننده باشد.

از سویی شرکت آسترازنکا اعلام کرد که بروز چنین شرایطی بسیار کمتر از حدی است که انتظار می‌رود چرا که به‌طور طبیعی در یک جمعیت زیاد ممکن است چنین اتفاقی بیفتد که مشابه دیگر واکسن های مجاز کووید-۱۹ است.

واقعیت این است که هیچ رابطه علت و معلولی بین واکسن و ایجاد لخته، یافت نشده است. به گفته‌ی داروسازان انگلیسی، چنین مواردی «می‌تواند طبیعی باشد و غیرمعمول نیست». در مقابل، اروپایی‌ها گفته‌اند «سالانه هزاران نفر به دلایل مختلف در اتحادیه اروپا دچار لختگی خون می‌شوند».

از همان ابتدای شروع واکسیناسیون متخصصان در مورد تفاوت قائل شدن، بین مفاهیم ایمنی به وجود آمده بخاطر واکسن‌ها و پیامدهای بعدی آن برای سلامتی هشدار داده‌اند. «قانون احتمالات» به ما می‌گوید که برخی افراد در پی دریافت واکسن، بیمار می‌شوند یا حتی می‌میرند. با توجه به اینکه این گروه فعلی دریافت‌کنندگان واکسن اکثرا سالمند یا آسیب‌پذیر هستند، این احتمال افزایش می‌یابد. گفته می‌شود این موارد، حقایقی اجتناب‌ناپذیرند و نباید اجازه دامن‌زدن به شایعاتِ ناشی از تزریق واکسن، به کسانی داده شود که به دنبال بی‌ثمر جلوه‌دادن این ابزارهای نجات‌دهنده‌ی زندگی هستند.

پروفسور اندرو پولارد، که تیمش به توسعه واکسن آکسفورد-آسترازنکا کمک کرده، گفت: «درک این موضوع که اتفاقات متعددی به‌طور مداوم برای مردم در زمان‌های عادی رخ می‌دهد، اهمیت دارد؛ در رابطه با لخته‌شدن خون هم در انگلیس، ما هر ماه حدود ۳۰۰۰ مورد لختگی خون را شاهد هستیم. بنابراین، ممکن است، هنگامی که یک برنامه واکسیناسیون برگزار می‌شود، عارضه لختگی خون مثل همیشه رخ می‌دهد؛ باید تشخیص دهند که مسئله به واکسن ارتباطی پیدا می‌کند یا نه».

آژانس دارویی اروپا (EMA) به‌طور جداگانه گفته است: «مزایای واکسن آسترازنکا در جلوگیری از کووید-۱۹، به همراه پذیرفتن ریسکِ بستری‌شدن در بیمارستان و مرگ، از خطرات و عوارض جانبی آن بیشتر است».

اما با وجود این رأی اعتماد صریح، بسیاری از کشورهای اروپایی در استفاده از واکسن، دست نگه داشته و جانب احتیاط را حفظ کرده‌اند. فهرست این کشورها به نروژ، ایسلند، بلغارستان، ایرلند و هلند گسترش می‌یابد؛ در حالی که اتریش، استون، لتونی، لیتوانی و لوکزامبورگ محدودیت‌های خود را به یک گروه خاص منحصر کرده‌اند. قطعا وقایع ترومبوآمبولی گزارش‌داده شده ارزش بررسی شدن را دارند، اما بسیاری پرسش‌هایی نسبت ضروری یا عاقلانه بودن تصمیم تعلیق واکسیناسیون، آن هم در این شرایط خاص، مطرح کرده‌اند. کشورهای اروپایی که دیر به روند واکسیناسیون واکنش نشان دادند، حالا در حال ثبت آمار نگران‌کننده و رو به افزایش مبتلایان به این ویروس هستند.

چندی پیش، مقامات فرانسوی گزارش دادند که ۴۲۱۹ بیمار درگیر با کووید-۱۹ تحت مراقبت‌های ویژه هستند، در حالی که ۳۳۳ مرگ دیگر در بیمارستان‌ها ثبت شده است. در همین‌حال ایتالیا محدودیت‌های ملی جدیدی را در پی افزایش ۱۵درصدی عفونت‌ها در هفت روز گذشته اعمال کرده است.

هر دوز واکسن تجویز شده متفاوت عمل می‌کند و برخی نگرانند که اتفاقات اخیر، روند بهبود اروپا را به تأخیر بیندازد در حالی که علاوه‌بر این، این موضوه می‌تواند یک جو اضطرابی در زمینه‌های مختلف ایجاد کند.

دکتر مایکل هد، محقق ارشد تحقیقات بهداشت جهانی در دانشگاه ساوتهمپتون گفت: «تصمیمات فرانسه، آلمان و سایر کشورها گیج‌کننده به نظر می‌رسد. قطع واکسیناسیون در طی شیوع همه‌گیری عواقبی را دربردارد. این امر منجر به تأخیر در محافظت از افراد و احتمال افزایش تردید در تأثیرگذاری واکسن می شود و افرادی که چنین عناوین خبری را دیده‌اند، به طور قابل‌توجهی نگران می‌شوند. هنوز هیچ نشانه‌ای از داده‌ها وجود ندارد که واقعاً این تصمیمات را توجیه کند».

آژانس دارویی اروپا به‌همراه آژانس تنظیم داروها و محصولات بهداشتی و سایر نهادهای نظارتی اکنون در حال بررسی گزارشات لختگی خون و شفاف‌سازی به‌موقع یافته‌ها هستند. اما تمام شواهد نشان می‌دهد که برای کسانی که قبلاً واکسن آسترازنکا را دریافت کرده‌اند یا به زودی نوبت به آنها می‌رسد، هیچ چیز ترسناکی وجود ندارد. علم ما را تا این حد در برابر ناملایمات یاری رسانده است. هیچ دلیلی وجود ندارد که حالا به آن پشت کنیم.