به گزارش مشرق، پایگاه خبری «هیل» در یادداشتی نوشت؛ از نظر آمریکا، ایران حامی دولت تروریسم و خطری برای گسترش سلاح های هسته‌ای است، اما جمهوری اسلامی ایران برای همسایگانش در آسیای میانه یک فرصت تجاری به شمار می‌رود.

ایران به آسیای میانه توجه دارد و دیپلمات های این کشور طی ماه های اخیر به عنوان بخشی از سیاست «نگاه به شرق»، به ۵ کشور این منطقه سفر کرده‌اند. در آوریل ۲۰۲۱، ایران و تاجیکستان بر سر تقویت همکاری های نظامی توافق کردند.

به نوشته این پایگاه خبری- تحلیلی آمریکایی، در واقع، استفاده از لغت «پتانسیل» در روابط ایران و این کشورها اشتباه است، زیرا کشورهای همسایه آسیای میانه در تلاشند تا روابط تجاری موجود با ایران را گسترش دهند؛

* قزاقستان

قزاقستان که بزرگ ترین اقتصاد آسیای میانه را دارد، اخیرا همکاری با ایران را مطرح کرده است که احتمالا این همکاری از سیستم مبادلات تهاتر پیشنهادی ایران در سال ۲۰۲۰ و ایجاد روابط عمیق تر از طریق مذاکرات معاهده دریای خزر در سال ۲۰۱۸، فراتر خواهد رفت.

کل حجم معاملات (صادرات و واردات) دو کشور در سال ۲۰۱۹ برابر با ۳۷۵ میلیون دلار بوده است.

* ازبکستان

ازبکستان که بیشترین جمعیت را در آسیای میانه دارد، در اواخر سال ۲۰۲۰، بر سر اجرای توافق نامه تجارت دوجانبه با ایران توافق کرد. این کشورِ کاملا محصور در خشکی، همچنین ابراز تمایل کرده است تا از بندر چابهار ایران در دریای عمان به عنوان یک دروازه تجاری استفاده کند.

کل حجم معاملات (صادرات و واردات) دو کشور در سال ۲۰۱۹ برابر با ۴۰۰ میلیون دلار بوده است.

* ترکمنستان

ترکمنستان که بیش از ۷۰۰ مایل مرز خشکی و دریایی با ایران دارد، اخیرا یک گذرگاه مرزی تجاری دیگر با ایران را که به شدت تحت تاثیر شیوع کرونا قرار گرفته بود، بازگشایی کرده است.

این کشور نیز یکی از طرف های معاهده دریای خزر در سال ۲۰۱۸ است. کل حجم معاملات دو کشور در سال ۲۰۱۹ برابر با ۴۰۰ میلیون دلار بوده است.

* ثبات منطقه آسیای میانه با روابط تجاری سالم با ایران

این پایگاه خبری در ادامه نوشت، سیاست‌های آمریکا در تحریم و منزوی کردن ایران، باری بر دوش این منطقه است و احتمالا این نگرانی را ایجاد کند که واشنگتن نسبت به تاثیرات برنامه هایش در مورد ایران بر این منطقه غافل است یا شاید اهمیتی نمی‌دهد.

اما باید مراقب بود، زیرا منافع آمریکا در منطقه پراکنده و معاملاتی است و روابط تجاری سالم میان ایران و شرکایش در آسیای میانه، استقلال کشورهای این منطقه را حفظ و به ثبات منطقه‌ای کمک خواهد کرد.

در این یادداشت با اشاره به اینکه آمریکا می تواند بر دولت های کوچک تر برای دوری کردن از ایران اعمال زور کند، توصیه می شود، اما واشنگتن در عوض باید صریحاً نشان دهد که به نفع ثبات منطقه، به تقویت تجارت منطقه ای تمایل دارد. همچنین این امر، تصور مثبتی از آمریکا برای جمعیت منطقه که دید مثبت تری نسبت به روسیه و چین دارند، ایجاد خواهد کرد.

 سیاست های آمریکا در تحریم و منزوی کردن ایران، باری بر دوش این منطقه است و احتمالا این نگرانی را ایجاد کند که واشنگتن نسبت به تاثیرات برنامه هایش در مورد ایران بر این منطقه غافل است یا شاید اهمیتی نمی دهد.

سیاست «نگاه به شرق» ایران، بازگشتی به منافعش در آسیای میانه در دهه ۱۹۹۰ است اما پس از آن،  توسط دولت های تازه استقلال یافته مورد بی اعتنایی قرار گرفت زیرا این دولت ها از تلاش ایران برای صدور انقلاب اسلامی به کشورهایشان و تضعیف تفکیک دولت از دین واهمه داشتند.

ایران از نظر اندازه و موقعیت مکانی سراسر مسیرهای تجاری، بخش عمده طبیعی را در اختیار دارد. عاقلانه است که این بار با دقت گام بردارد، زیرا در صورت بی ثباتی در آینده افغانستان و به دلیل وضعیت مالی ناخوشایندش به همکاری آسیای میانه نیاز خواهد داشت.

در بخش دیگر از این یادداشت با اشاره به توافق ۲۵ ساله ایران و چین، رقم سرمایه گذاری چین در ایران را ۴۰۰ میلیون دلار اعلام کرده و نتیجه گرفته است که طی این ۲۵ سال، چین باید سالانه ۱۶ میلیارد دلار در ایران سرمایه‌گذاری کند و از آنجایی که ایران هرگز سالانه بیش از ۵ میلیارد دلار سرمایه گذاری مستقیم خارجی از تمامی منابع جذب نکرده است در نتیجه، چگونگی جذب این ۱۶ میلیارد دلار از چین به تنهایی نامشخص است.

در ادامه این یادداشت آماده است، پکن برای ایران پالت های پول نقد ارسال نخواهد کرد از این رو چین برای ادامه دریافت نفت ارزان ایران، ضمانت خرید کالا و خدمات چینی از سوی ایران، به اندازه کافی در این کشور سرمایه‌گذاری خواهد کرد.

این برای آسیای میانه بدان معناست که ایران برای جبران رابطه خود با چین و ایجاد یک چهره دوستانه در همسایگی، برای روابط تجاری مشتاق خواهد بود. روابط تجاری ایران با کشورهای آسیای میانه به ثبات منطقه کمک خواهد کرد و این اطمینان را می دهد که دولت های کوچک بهتر می‌توانند میان روسیه، چین، ترکیه و در نهایت ایران توازن برقرار کنند.