به گزارش مشرق، یک مقام ارشد ترکیه از اقدام آمریکا در کنار گذاشتن آنکارا از مشارکت در طرح تولید جنگنده‌های اف-۳۵ انتقاد کرد.
«اسماعیل دمیر»، رئیس سازمان صنایع دفاعی نهاد ریاست جمهوری ترکیه گفته هیچ کشوری نمی‌تواند به صورت یکجانبه کشور دیگری را از پروژه ساخت این جنگنده‌های پیشرفته کنار بگذارد.
یک مقام مسئول در پنتاگون چند هفته پیش گفت واشنگتن رسماً آنکارا را از اخراج از برنامه تولید جنگنده نسل پنجمی اف-۳۵ مطلع کرده است.
این خبر چند ماه بعد از آن اعلام شد که سال ۲۰۱۹ گزارش شد آمریکا ترکیه را به دلیل خرید سامانه دفاع موشکی اس-۴۰۰ از روسیه از برنامه چند ملیتی مذکور کنار گذاشته و تحویل این جنگنده‌ها به آنکارا و آموزش خلبانان آن را به تعلیق درآورده است.
دمیر گفت: «هیچ مبنای قانونی برای کنار گذاشتن ترکیه از برنامه تولید جنگنده‌های اف-۳۵ وجود ندارد چون این شراکت مبتنی بر یک یادداشت تفاهم است.»
او تصریح کرد طبق توافقات حاصل‌شده هیچ شریکی نمی‌تواند به صورت یکجانبه کنار بگذارد. دمیر تأکید کرد: «طبق متن توافقات، حذف هر یک از شرکا تنها در صورت رأی متفق‌القول همه شرکا یا بنا به خروج داوطلبانه کشور مورد نظر امکان‌پذیر است.»
پیشتر برخی رسانه‌ها از توافق یونان با آمریکا برای خرید جنگنده‌های پیشرفته اف-۳۵ و احتمال انتقال تجهیزات ناتو در ترکیه به جزیره «کرت » در یونان خبر داده بودند.
وبگاه «جوئیش پرس» مدعی شده بود که دولت آمریکا قصد دارد شش فروند از جنگنده‌های اف-۳۵ که ترکیه پیشتر سفارش داده بود را به یونان بفروشد. آمریکا از ارسال این جنگنده‌های پیشرفته به ترکیه به دلیل خرید سامانه اس-۴۰۰ از روسیه صرف نظر کرد.
ترکیه در کنار، ایالات متحده، انگلیس، کانادا، دانمارک، استرالیا، ایتالیا، هلند، نروژ در این برنامه شرکت داشت و بر اساس این قرارداد، هر کدام از این نه کشوری که در ساخت این جنگنده مشارکت دارند، قطعاتی را می‌سازند که در نهایت در سه نقطه جهان این قطعات کنترل شده و سر هم می‌شوند و به جز ایالات متحده، دو خط تولید دیگر در ایتالیا و ژاپن هستند.
ترکیه خواستار خرید ۱۰۰ فروند جنگنده پیشرفته اف-۳۵ شده بود. نخستین جنگنده‌ها در سال ۲۰۱۸ به ترکیه تحویل شد و خلبانان ترکیه تحت آموزش قرار گرفتند و سپس، پنج فروند دیگر از این جنگنده به ترکیه تحویل شد اما تصمیم آنکارا مبنی بر خرید سامانه پدافندی اس ۴۰۰ از روسیه، موجب شد که طرف آمریکایی از تحویل این جنگنده‌ها به آنکارا خودداری کند و خلبانان ترکیه را از برنامه آموزش برای پرواز این نوع جنگنده خارج کرد.
این در حالی است که ترکیه بیش از یک میلیارد و ۲۵۰ میلیون دلار برای این جنگنده‌های نسل پنجمی پرداخت کرده است و به همین دلیل به یک شرکت حقوقی بین‌المللی وکالت داده تا علیه طرف آمریکایی شکایت کند. در عین حال پیشنهاد تشکیل یک کمیته فنی برای بررسی مشکلات و خطرات مربوط به خرید سامانه اس ۴۰۰ از روسیه برای این جنگنده‌ها با طرف آمریکایی را ارائه کرده است.
آمریکا مدعی است که سامانه اس-۴۰۰ خطری علیه جنگنده نسل پنجم «اف-۳۵» است. مقامات آمریکایی بر این باورند که این سامانه احتمالا آسیب پذیری این جنگنده‌ها را شناسایی کرده و این اطلاعات به مسکو انتقال داده می‌شوند. این در حالی است که ترکیه و روسیه این سناریو را رد کرده‌اند.
