به گزارش مشرق، وانگ یی وزیر خارجه چین همزمان با مراسم تحلیف بشار اسد در چهارمین و آخرین دوره ریاست جمهوری هفت ساله وی در سوریه وارد دمشق شد تا با مسئولان این کشور از جمله شخص بشار اسد درخصوص آغاز مرحلهای جدید از مناسبات و همکاریها بین چین و سوریه دیدار و گفتگو کند.
سفر وزیر خارجه چین به سوریه اولین سفر در این سطح از زمان آغاز بحران در این کشور به شمار میرود و دو طرف آن را آغاز مرحله جدید از تقویت مناسبات بین دمشق و پکن در راستای تامین منافع دو جانبه و امضای توافقنامه های همکاری اقتصادی و فنی قلمداد میکنند.
طی ۱۱ سال گذشته از بحران سوریه دولت چین یکی از کشورهایی بود که با وجود هجمه گسترده جهانی ضد دولت بشار اسد، مناسبات سیاسی و دیپلماتیک خود با دولت اسد را حفظ کرد و از این کشور در ابعاد سیاسی، اقتصادی و پزشکی حمایت کرد. چین در کنار روسیه بیش از ۱۶ مرحله با استفاده از حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل متحد از تصویب مصوبات جانبدارانه در این شورا ضد سوریه جلوگیری کرد.
اهمیت سفر وزیر خارجه چین به سوریه و مذاکرات صورت گرفته با مقامات این کشور در دمشق را میتوان در دو محور کلان مورد توجه قرار داد:
الف: ابعاد سیاسی
حضور وانگ یی وزیر خارجه چین همزمان با برگزاری مراسم تحلیف بشار اسد در سوریه با پیامهای قابل توجهی همراه بود و این همزمانی یک تصادف یا اتفاق عادی قلمداد نمیشود. این سفر که اولین سفر یک مسئول ارشد چینی به سوریه به شمار میرود، در زمان ویژهای انجام شد تا نشان دهد پکن از روند دموکراتیک سوریه و نتایج انتخابات ریاستجمهوری اخیر در این کشور در برابر ادعاها و پروپاگاندای تبلیغاتی رسانه های وابسته به غرب در تحریم و جانبدارانه نشان دادن انتخابات ریاست جمهوری در سوریه حمایت میکند.
این سفر همچنین نشان دهنده آغاز مرحله جدید از مناسبات دوجانبه در چارچوب مشروعیت دولت سوریه است که از ده سال پیش ۶۵ کشور با هجمهای فراگیر به دنبال ساقط کردن آن از طریق راهکارهای سخت افزاری و نظامی بودند.
خبرگزاری شین هوا در همین رابطه از طرح ۴ مادهای سیاسی و راهبردی پکن برای حل بحران در سوریه خبر داده و اعلام کرد که وانگ در دیدار با فیصل مقداد همتای سوری خود در دمشق پیشنهاد چهار مادهای برای حل بحران در سوریه را مطرح کرده که شامل موارد زیر است:
اول: احترام به تمامیت ملی و وحدت اراضی سوریه و احترام به گزینه انتخاب شده از سوی ملت این کشور و کنار گذاشتن توهم تغییر نظام در سوریه. در این چارچوب طرفهای بین المللی باید ملت سوریه را در تعیین آینده و سرنوشت کشورشان به صورت مستقل آزاد بگذارند.
دوم: اولویت دادن به رفاه ملت سوریه و تسریع در روند بازسازی این کشور و از بین بردن تمامی تحریمها و محاصرههای یکجانبه به صورت فوری.
سوم: حمایت از موضع قاطع این کشور در مبارزه با تروریسم و ضرورت مبارزه با گروههای تروریستی موجود در لیست شورای امنیت و رد معیارهای دوگانه در این بحران و محکوم کردن تمامی طرحهایی که برای شکاف در میان ملت سوریه به بهانه مبارزه با تروریسم ارائه میشود.
چهارم: حمایت از راه حل سیاسی فراگیر و آشتیجویانه برای بحران سوریه و پیشبرد سازش سیاسی ضمن همراهی با رهبران این کشور و از بین بردن اختلافات میان گروههای سوری از طریق گفتگو و مشورت و برقراری ثبات سیاسی و توسعه و خیزش اقتصادی این کشور.
ب: ابعاد اقتصادی
دولت سوریه که در کنار دیگر متحدان منطقهای خود شامل ایران و روسیه، از چین نیز به عنوان یکی از اهرمهای مورد اولویت خود در روند بازسازی کشور نام میبرد، لیستی از نیازمندیهای داخلی خود را تهیه میکند تا بتواند در چارچوب همکاریهای اقتصادی با متحدان خود این نیازمندیها را مرتفع سازد. مواردی از جمله سرمایه گذاری در زمینه برق، حمل و نقل و ارتباطات، بازیافت زباله ها، تامین تجهیزات پزشکی بهداشتی و دارویی، مداوای مجروحان و معلولان، دستیابی به تجهیزات ارتباطاتی و ... بخشی از ملزومات مورد نیاز برای ملت سوریه است.
در همین چارچوب نگاه دولت سوریه به حضور هیئت ارشد دیپلماتیک چین از دو بعد اساسی قابل توجه است:
اول: استفاده از امکانات سرمایهگذاری چینی در اجرای پروژههای کلان در سوریه.
دوم: دعوت از شرکتهای چینی برای سرمایهگذاری در دمشق.
البته مقامات سیاسی دمشق به خوبی میدانند که پیشبرد این مطالبات قبل از اینکه نیازمند تصمیم گیری مقامات اقتصادی چین باشد، باید با چراغ سبز مقامات سیاسی این کشور همراه باشد، اتفاقی که با انجام سفر وزیر خارجه چین به سوریه در شرایط زمانی کنونی رسیدن به آن غیر محتمل نیست.
در طرف مقابل، دولت پکن در حال حاضر به دنبال انجام پروژههای کلان اقتصادی در سوریه بوده و در همین راستا حسنین محمد علی مدیرکل موسسه عمومی راه آهن سوریه از مذاکرات دو جانبه پکن و دمشق برای توافق در چارچوب تامین مالی و اجرای پروژههای قطار برقی سریع السیر در دمشق خبر داده است.
گرچه از جزئیات دقیق مذاکرات وزیر خارجه چین در دمشق اخبار تفصیلی منتشر نشده، اما اظهارات مطبوعاتی دوطرف نشان دهنده برجسته بودن ماهیت اقتصادی این سفر است. وزیر چینی در همین راستا تاکید کرد که مرحله آینده شاهد تقویت همکاری چین و سوریه در چارچوب تعمیق قدرت دو کشور برای مقابله با چالشهای آینده خواهد بود. وی همچنین در دیدار با بشار اسد از توجه کشورش به مشارکت سوریه در طرح راه ابریشم بنا بر موقعیت و نقش منطقهای مهم آن خبر داد.
روزنامه الاخبار نیز در این زمینه بر اساس منابع و اطلاعاتی که به آنها دست پیدا کرده، مینویسد که در جریان نشست برگزار شده در وزارت خارجه سوریه با هیئت چینی مجموعهای از پروژههای ملی از جمله احداث راه آهن بین بندر طرطوس و مرزهای عراق و ایجاد آزاد راه سریعالسیر جادهای برای ارتباط شمال و جنوب این کشور و احداث تاسیسات تولید برق و تجهیزات اکتشاف نفت و گاز و همچنین ایجاد مناطق آزاد چینی در سوریه بحث و تبادل نظر شده است.
کارشناسان معتقدند که پروژههای اقتصادی مذکور در چارچوب منافع دو جانبه طراحی شده و میتواند در بلند مدت آثار تحریمهای ظالمانه آمریکا و کشورهای اروپایی ضد دولت بشار اسد را کاهش داده و سطح معیشتی مردم سوریه که بیش از یک دهه از جنگ و ناآرامی های داخلی رنج میبرند را بهبود خواهد بخشید.
مقایسه بین اظهارات اخیر بشار اسد در مراسم تحلیف ریاست جمهوری و اولویت بخشیدن به سطح رفاه و معیشت جامعه سوریه و تسریع در روند بازسازی ویرانیهای ناشی از جنگ در این کشور و اهداف سفر اخیر از تطابق اولویتهای دوجانبه طی مرحله آینده در سوریه خبر می دهد. اسد در آخرین دوره ریاست جمهوری خود تلاش دارد کام مردم سوریه را که در نتیجه هجمه بینالمللی ضد سوریه طی ۱۰ سال گذشته تلخ شده را با در پیش گرفتن اولویتهای اقتصادی و گسترش روند مبارزه با فساد و رانتخواری در این کشور شیرین کند.