واریس پا علاوه بر شکل بدی که دارند ممکن عوارض بد دیگری هم داشته باشند که در این مقاله به آنها میپردازیم و البته بایدها و نبایدهای رایجی را در مورد واریس باهم مرور میکنیم.

اغلب مواقع واریس و بروز آن در دستها یا پا ها جای نگرانی ندارند اما در مواقع نادری هم باید توجه ویژه ای به رگهای واریسی داشت.

رگهای سیاه و متورم که پیدا کردن آنها اصلا کار سختی نیست و بیشتر مواقع هم تو قسمت پایینی پا ظاهر میشوند البته ممکن است واریس در دیگر نقاط بدن هم بوجود بیاید. واریس رگ‌ها پدیده‌ای رایج است به طوری که تا 23 درصد از بزرگسالان آمریکایی در گیر آن هستند.

دقیقا چه رگ‌هایی را رگ‌های واریسی مینامیم؟

رگهای متورم و بزرگ شده ای که اغلب در پا پدیدار میشوند را رگهای واریسی مینامیم. آنها اغلب آبی و بنفش تیره هستند. علت پدیدار شدن این رگها در واقع به ساختار و نحوه کار کرد رگها مربوط میشود. در داخل رگها دریچه‌هایی وجود دارد که از بازگشت خون به رگ جلگیری میکنند و خون را مستقیما به سمت غلب هدایت میکنند. حال در صورت فشار یا پدیده های هورمونی یا دیگر عوامل این دریچه‌ها به خوبی کار نمیکنند و همانطور که در تصویر مشاهده میکنند خون داخل رگها میماند.

چرا رگهای واریسی پدیدار میشوند؟

همانطور که گفته شد علت بروز واریس اختلال در کارکرد دریچه‌های داخل رگها هستند. وقتی که راه میرود عضلات پشت پا با فشاری که به رگها میآورند خون را به سمت قلب هدایت میکنند. و دریچه‌های درون رگ از بازگشت خون جلوگیری میکنند. حال به دلایل مختلفی که بعدتر به بررسی آنها میپردازیم این امکان وجود دارد که رگ ها و دریچه‌های داخل آنها به خوبی کار نکنند. در این صورت پدیده واریس عارض میشود.

چه عواملی بروز واریس را تشدید میکند؟

به نقل از دکتر مهدی کریمی متخصص درمان واریس در تهران:

سن: بالا رفتن سن یکی از عوامل مهم در بروز این پدیده است. رگهای پا و دریچه‌های داخل آن به مرور زمان کارایی گذشته را نخواهند داشت و خون داخل رگها بسیار راحت تر بر خلاف جریان حرکت کرده و در رگ باقی میماند.

جنسیت: یکی دیگر از عوامل مهم در بروز این پدیده فاکتور جنسیت است. بهتر است بدانید وجود هورمونهای زنانه در خون موجب ریلکس شدن دیواره رگها میگردد. خانمها در دوران عادت ماهانه یائسگی و همچنین بارداری با تغییرات شدید سطح هورمون مواجه میشوند که این موضوع باعث بروز واریس در رگها میگردد.

بارداری: حضور جنین در داخل رحم در ماههای آخر بارداری موجب تنگ تر شدن مسیر گردش خون از پاها به سمت قلب میشود و موجب بروز واریس میگردد. بارداری نیز از دیگر عوامل بروز واریس است.  

عوامل وراثتی: مثل خیلی دیگر از بیماری‌ها، وراثت یکی از عوامل بروز پدیده واریس میباشد.

اضافه وزن: اضافه وزن فشار بیشتری به رگها و فرآیند گردش خون وارد میکند که این فشار مخل کارکرد رگها و از عوامل بروز واریس به حساب می‌آید.

نشستن و ایستادن طولانی مدت:  جریان طبیعی خون در هنگام ایستادن و نشستن های طولانی مدت و در واقع بی تحرکی و کم تحرکی مختل میشود که این مسئله نیز زمینه ساز بروز واریس به حساب می‌آید.

آیا واریس خطرناک است؟

 اغلب افرادی که درگیر واریس هستند با مشکلات جدی روبرو نمیشوند اما واریس در مواردی هر چند نادر میتواند منجر به بروز پدیده‌ها و مخاطراتی نظیر:

• لخته شدن خون در پا
• خون ریزی خفیف زیر پوست
• زخم های کوچک در اطراف رگ‌های واریسی
• گرفتگی عروق
• آمبولی ریه

منجر شود.

چه علائمی را باید جدی بگیرید؟

خیلی از مواقع فقط ظاهر پدیده واریس آزار دهنده نیست بلکه علائمی دیگری نیز دارد که موجبات ناراحتی را پدید می‌آورند و افراد را روانه کلینیکهای درمان واریس میکند.

• وجود نبض یا درد در محل وجود رگ‌های واریسی
• خارش و سوزش اطراف رگهای واریسی
• پوست خشک و ملتهب
• خستگی و سنگینی پا
• گرفتگی عضلات
• درد در هنگام نشست و برخواست

بهتر است در صورت بروز هرکدام از علائم زیر به پزشک متخصص مراجعه کنید:

• وجود کبودی التهاب یا زخم زیر پوست
• خونریزی رگ‌ها
• رگ‌هایی که دردناک و داغ هستند
• درد مداوم و ورم در ناحیه پاها

اگر خون لخته شده به سمت ریه ها حرکت کند بسیار خطرناک خواهد بود . از علائم رایج آمبولی ریه کوتاه شدن دم و بازدم به شکل تدریجی یا ناگهانی میباشد دیگر علائم آمبولی ریه که در صورت بروز آنها باید سریعا به پزشک مراجعه کنید عبارتند از:

• درد در قفسه سینه
• گیجی، سرگیجه، بی حالی و از حال رفتن
• احساس تنش و استرس
• ضربان قلب غیر معمول
• نبض سریع
• تعریق
• خون همراه سرفه

حتما در صورت بروز این علائم با اورژانس تماس بگیرید یا خود را به یک مرکز درمانی برسانید.

بایدها و نبایدهای مهم در مورد واریس

1. ورزش

باید: به طور منظم و در بازه های زمانی کوتاه ورزش‌هایی سبک مانند پیاده روی شنا دوچرخه سواری را انجام دهید این کار به گردش بهتر خون کمک میکند.

نباید: از انجام ورزش‌های سنگین پرهیز کنید با این کار در واقع به رگها آسیب میرسانید.

2. رژیم غذایی

باید: رژیم غذایی خود را تا جای ممکن از چربی، شکر و کلسترول خالی کنید و به جای آن تا میتوانید میوه و سبزیجات را به آن اضافه کنید. در این صورت رگ‌های شما سالم و بدون گرفتگی باقی خواهد ماند.

نباید: از رژیم های غذایی سخت بپرهیزید به جای آن چربی و شکر را از رژیم غذایی خود حذف کنید

3. دارو

باید: پزشک شما بهترین مشاور شماست. از مصرف سرخود داروها بپرهیزید. در  مورد چگونگی مواجهه با واریس بهترین پیشنهاد ها را همواره از پزشک خود بخواهید

نباید: درست است که دوستان شما خیر خواه شما هستند و در خیلی از موارد بهترین پیشنهادها را به شما میدهند اما در مورد مسائل مربوط به سلامت خود حتما به پزشک مراجعه کنید و از مصرف داروهای پیشنهادی دوستانتان به شکل سرخود بپرهیزید.

4. جوراب واریس

باید: از جوراب‌های واریس توصیه شده توسط پزشکان استفاده کنید. این جوراب ها فشار مناسب برای مواجه با واریس را به پای شما وارد میکند.

نباید: اگرچه ممکن است جوراب های واریس غیر استاندارد تولید شده توسط برندهای خاص بسیار زیبا و جذاب باشد اما در نظر داشته باشید که سلامتی شما شوخی بردار نیست و نباید به راحتی آن را فدای زیبایی ظاهری و مد بکنید.

5. سبک زندگی

باید: فعال باشید. اگر شغل شما پشت میز است یا مجبور به رانندگی هر شغل دیگری هستید که فعالیت بدنی کم را در برنامه زندگیتان به امری روتین و معمول تبدیل کرده حتما سبک زندگی خود را تغییر دهید. هر 20 تا 30 دقیقه یکبار بلند شوید راه بروید نرمشی کوتاه و مناسب محل کار خود انجام دهید.

نباید: تنبل نباشید، در وقتهای استراحت و آخر هفته‌ها سعی کنید کم تحرکی های طول روز و هفته را جبران کنید

6. درمان

باید: به دنبال درمان واریس باشید ممکن است واریس برای شما آزار دهنده نباشید یا ظاهر آن شما را ناراحت نکند اما همانطور که اشاره کردیم بی توجهی به واریس اصلا کار درستی نیست. موارد کمی هستند که نیاز به جراحی دارند و در اکثر مواقع واریس با تغییر در سبک زندگی یا پوشیدن جوراب واریس و مصرف دارو برطرف میشود

نباید: درمان واریس از فردی به فرد دیگر فرق میکند و بهترین نتیجه معمولا از ترکیب روشهای درمانی مختلف به دست می آید پس حتما برای درمان آن به پیش متخصص بروید.