به گزارش مشرق، سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران و مذاکرات فشرده او با مسؤولان سازمان انرژی اتمی کشورمان، مورد رصد و تحلیل بسیاری از کارشناسان حوزه سیاست خارجی قرار گرفته‌است. این سفر، در آستانه برگزاری نشست ماه سپتامبر شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی صورت گرفته و هدف از آن، وادارسازی ایران به همکاری با آژانس در حوزه نظارت‌های فراپادمانی است. این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده‌است تا زمان احیا نشدن برجام، تن به چنین محدودیت‌هایی نخواهدداد.
در خصوص این سفر، روزنامه جام‌جم گفت‌وگویی با مارک فینو، سخنگوی پیشین وزارت خارجه فرانسه صورت داده‌است. وی در حال حاضر مدیر بخش عدم اشاعه در «مرکز سیاست امنیتی ژنو» (GCSP) است.
سفر اخیر گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران و رایزنی‌های وی با تهران را بر سر مکانیسم‌های نظارتی آژانس بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران، چگونه ارزیابی می‌کنید؟
سفر گروسی در آستانه نشست ماه سپتامبر صورت گرفته‌است. در تحلیل این سفر و دیگر پدیده‌هایی که در قبال موضوع بازرسی‌های آژانس دخیل است نکته اساسی و مهمی وجود دارد. همان‌طور که همه می‌دانند، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هیچ ابزار مستقلی برای جمع‌آوری اطلاعات در مورد پیروی از توافق‌نامه‌های پادمان جدا از سیستم بازرسی آن ندارد. بنابراین در برابر برخی تلاش‌های کشورهای عضو با برنامه‌های سیاسی خاص خود که خواهان تأثیرگذاری بر داوری آن هستند، آسیب‌پذیر است. این موضوع، بارها به اثبات رسیده‌است.
در هر حال، آژانس نباید در این خصوص تحت فشار دیگر بازیگران قرار بگیرد و باید به عنوان سازمانی مستقل، اجرای توافق‌نامه‌های پادمانی با ایران را بررسی کند. به نظر من، به نفع همه خواهد بود مذاکرات بین آژانس انرژی اتمی و ایران برای جلوگیری از بحران ادامه پیدا کند.
سخنگوی وزارت خارجه ایران اعلام کرده که طرف مقابل از هرگونه اقدامی که مذاکرات وین را به خطر بیندازد پرهیز کند. به نظر می‌رسد سخنان وی اشاره به نشست آتی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دارد. آیا به نظر شما، شورای حکام آژانس در نشست آتی جانب احتیاط را رعایت خواهدکرد یا برای فشار به ایران ممکن است قطعنامه صادر کند؟
همیشه برای دیگر طرف‌های توافق هسته‌ای وسوسه‌کننده است که ایران را در چارچوب قواعد پادمانی و فراپادمانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یا سایر چارچوب‌ها و حتی بهانه‌های دیگر تحت فشار قرار دهند. با این حال، تجربه نشان داده‌است موثرترین روش برای دستیابی به توافق، مذاکرات صبورانه، محرمانه و خارج از هرگونه تهدید و فشار علیه ایران است. ایران تحت فشار به همکاری با آژانس تن نخواهدداد.
با توجه به نقطه‌ای که اکنون در آن قرار داریم، آخرین وضعیت مذاکرات هسته‌ای ایران و اعضای ۱+۴ (مذاکرات وین) را چگونه ارزیابی و تحلیل می‌کنید؟
قطعا دولت جدید ایران باید در خصوص نحوه مواجهه با این پرونده تصمیم بگیرد اما صرف نظر از تغییر دولت‌ها در ایران، این کشور راهبردهای ثابتی را در حوزه سیاست خارجی دارد که تابع آنهاست. ایران در همان چارچوب‌ها حرکت می‌کند و بر سر موضوعاتی مانند لغو تحریم‌های اقتصادی، اصرار خواهد ورزید. از این رو در تحلیل رفتار ایران در مذاکرات وین، باید بر همین چارچوب‌ها متمرکز شد.
برخی رسانه‌های آمریکایی به نقل از منابعی در وزارت خارجه این کشور مدعی شده‌اند در صورت شکست مذاکرات برجام، واشنگتن خود را برای ارائه پیشنهاد و طرح‌های جایگزین برای توافق هسته‌ای آماده می‌کند. نظر شما در این خصوص چیست؟
مشخص نیست این طرح از چه محتوایی تشکیل شده‌است. مطمئنا ایران هیچ گونه مداخله‌ای در احیای برجام که به نفع ایالات متحده است، نمی‌پذیرد. این ممکن است فقط یک لفاظی تاکتیکی باشد که هدف آن هشدار به ایران است که شکست مذاکرات وین می‌تواند پیامدهای منفی داشته‌باشد. با این حال، همان‌گونه که اشاره کردم ایران نیز در مذاکرات تابع همان چارچوب‌ها و خطوط کلی خود بوده و تحت تاثیر فشارها و تهدیدات، الگوی رفتاری خود را تغییر نمی‌دهد.
اخیرا شاهد بروز تغییراتی در تیم مذاکره کننده هسته‌ای آمریکا هستیم. رابرت مالی اخیرا دان شاپیرو، سفیر سابق آمریکا در اسرائیل را به تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای با ایران اضافه کرده‌است. دلیل این موضوع چیست و آیا تغییری در رویکرد آمریکا در خصوص مذاکرات وین ایجاد خواهدشد؟
ایده حضور دان شاپیرو در تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای آمریکا، با هدف حفظ ارتباط نزدیک آمریکا و اسرائیل در این مذاکرات صورت گرفته‌است. نفتالی بنت، نخست‌وزیر اسرائیل در سفر به واشنگتن تاکید کرده با برجام مخالف است اما موافقت کرده علیه آن مبارزه‌ای علنی صورت ندهد. البته معتقدم این رویکرد مقامات تل‌آویو، مواضع ایالات متحده در پروسه احیای توافق هسته‌ای را تغییر نخواهدداد. به همان نسبت، حضور دان شاپیرو در تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای آمریکا نیز به ایجاد تغییر در رویکرد واشنگتن در این مذاکرات منجر نخواهدشد.
۰۱:۴۱ - ۱۴۰۰/۰۶/۲۳
۰۳:۵۲ - ۱۴۰۰/۰۶/۲۳
