به گزارش مشرق، مرضیه عزیزی معین روانشناس بالینی و مدرس دانشگاه در خصوص اختلال وسواس گفت: این بیماری یک اختلال مزمن و مقاوم به درمان بوده که سازمان جهانی بهداشت آن را در میان ۱۰ عامل ایجاد کننده ناتوانی اساسی در انسان قرار داده است، اختلال وسواس یکی از پیچیده‌ترین اختلال‌های روانی بوده و درمان آن یکی از دشوارترین درمان‌ها در بین اختلالات نورتیک است و این امکان وجود دارد که اختلال وسواس، پایه ارثی و ژنتیک داشته باشد البته وقایع استرس‌زا نیز این اختلال را آغاز یا وخیم‌تر می‌کنند.

وی با بیان اینکه وسواس می‌تواند فکری، عملی یا ترکیبی از هر دو باشد، یادآور شد: وسواس فکری شامل افکار، تصاویر و یا امیال ناخواسته و مزاحمی هستند که شدیدا فرد را مضطرب می‌کنند و فرد نمی‌تواند این اضطراب را نادیده بگیرد و گاهی برای رهایی موقت از اضطراب ناشی از افکار یک رفتار تکراری یا همان وسواس عملی را انجام می‌دهد.

این مدرس دانشگاه شایع‌ترین نوع وسواس فکری را ترس از آلودگی و کثیفی، افکار ترس آلود از اقدامی خشن نسبت به دیگران  و وسواس عملی را شامل رفتارهایی که فرد این رفتارها را به قصد رهایی و کاهش اضطراب ناشی از افکار وسواسی انجام می‌دهد عنوان کرد.

این روانشناس در مورد علائمی که نشان از اختلال وسواس فکری در افراد است اظهار کرد: حساسیت بیش از حد در مورد نظافت و شستن دست‌ها، داشتن برخی رفتارهای تکراری، نظم دادن و سازماندهی، حساب کردن در ذهن، هراس و ترس از خشونت و داشتن حساسیت زیاد نسبت به روابط، دائما به دنبال تایید دیگران بودن و نفرت از ظاهر خود نشان از اختلال وسواس فکری در افراد است.

عزیزی معین شایع‌ترین انواع وسواس عملی را شستن دست‌ها بیش از حد معمول، طولانی بودن کارهایی مثل دوش گرفتن، مسواک زدن یا دستشویی رفتن، چک کردن در، شیرگاز، چک کردن شرایط جسمی، دوباره خوانی یا دوباره نویسی یک مطلب، سؤال پرسیدن مداوم برای مطمئن شدن مثل  اینکه مطمئنی در را قفل کردم و احتکار که جمع آوری بیمارگونه وسایل است عنوان کرد.

وی با بیان اینکه شایع‌ترین نشانه در بیماران وسواس فکری و عملی ترس از آلودگی است که غالباً با آداب اجباری مانند شستشوی دست‌ها، تمیز کردن و انجام اقدامات متناسب برای کاهش قرار گرفتن در معرض منابع آلوده همراه است، تصریح کرد: با توجه به اینکه رعایت بهداشت فردی و شستشوی مداوم دست‌ها استفاده از ماسک و دستکش و حفظ فاصله گذاری اجتماعی یکی از مهمترین روش‌ها در جهت پیشگیری و جلوگیری از شیوع هر چه بیشتر ویروس کووید۱۹ است لذا خطر ابتلا به وسواس‌های عملی و احتکار طی همه‌گیری ویروس کرونا بسیار محتمل تلقی می شود.

عزیزی معین در ادامه یادآورشد: در واقع این فشار و اضطرابی که بیماری کرونا ایجاد می‌کند افرادی که زمینه لازم برای ابتلا به وسواس فکری عملی دارند و همچنین  افراد مبتلا به این بیماری را دچار مشکل کرده است تا جایی که این نظافت و تمیزی به صورت افراطی صورت می‌گیرد و روند زندگی عادی را مختل می‌کند.

وی بیان کرد: علاوه بر یادآوری مکرر در مورد اهمیت نظافت و بهداشت فردی توسط منابع مختلف طی همه گیری کرونا و لزوم اجرای فاصله گذاری اجتماعی، در نظر گرفتن اختلال احتکار که بخشی از طیف گسترده وسواس فکری و عملی نیز هست از اهمیت بالایی برخوردار است.

وی احتکار را وضعیت روان شناختی که به صورت جمع‌آوری و ناتوانی در کنار گذاشتن وسایل مختلف مشخص می‌شود دانست و گفت: در طول پاندمی کرونا اختلال احتکار افزایش چشمگیری داشته است در روزهای ابتدایی بسیاری از فروشگاه های غذایی با هجوم مردم مواجه شدند که منجر به تخلیه قفسه‌های فروشگاه و حتی انبارها شدند و داروخانه‌ها نیز با کمبود الکل ماسک، دستکش و دستمال کاغذی روبرو شدند در واقع بسیاری از مردم و شرکت‌ها به علت ترس از کمبود این مواد یا گران خریدن اقدام به احتکار و انباشت غیرضروری کردند.

این روانشناس به افراد مبتلا به "وسواس" در روزهای کرونایی توصیه کرد: رفتارهای بهداشتی توصیه شده را انجام دهیم نه بیشتر نه کمتر باید توجه کنیم آیا شستشو را برای رعایت توصیه‌های پیشگیرانه انجام می‌دهیم با برای رهایی از افکار مزاحم و اضطراب؟ بنابراین سعی کنیم به افکار وسواسی توجه نکنیم، وقتی به توصیه های بهداشتی عمل کردیم با خود بگوییم "کافی است"و اگر فکرهایی داریم مانند "آیا درست انجام دادم؟ مدت شستن دستم کافی بود؟ " سعی کنیم آنها راکنار بگذاریم.

عزیزی معین در ادامه یادآور شد: اخبار را تنها یک بار در روز و از منابع معتبر پیگیری و از جستجوی مکرر اخبار و خواندن مطلب در مورد ویروس کرونا خودداری کنیم همچنین نباید میزان خطر ویروس کرونا را بیش از آنچه هست تخمین بزنیم و روی موضوع کرونا و نگرانی‌های آن کمتر تمرکز کرده و خودمان را با کارهای دیگر سرگرم کنیم.

وی با بیان اینکه افراد نباید دائم فکر کنند که چه اتفاقی در آینده خواهد افتاد، افزود: عدم قطعیت را باید پذیرفت، اضطراب ریشه در عدم تحمل ابهام دارد ما ویروس را نمی‌بینیم و نمی‌توانیم مطمئن باشیم همه چیز امن است بنابراین ما همه چیز را نمی‌توانیم کنترل کنیم.

این مدرس دانشگاه اظهار کرد: کسی که به اختلال وسواس مبتلاست اگر تحت درمان قرار نگیرد، شدت وسواس‌اش به مرور زمان زیاد می‌شود به نحوی که در انجام کارهای روزانه‌اش با مشکل مواجه می‌شود و شدت درگیری فرد درباره افکار یا اعمال وسواسی متفاوت است و می‌تواند از خفیف تا شدید باشد.

وی ادامه داد: برای درمان ایده‌آل و موفق هر فرد مبتلا به وسواس با توجه به شدت آن، بعضا باید چندین درمان را با هم ترکیب کرد، در این حالت ما زودتر به نتایج درمانی مثبت دسترسی پیدا می‌کنیم.

عزیزی معین در پایان یادآور شد: در مجموع نتایج مطالعات انجام شده در زمینه ابعاد وسواس آلودگی و احتکار در همه گیری کرونا ویروس نشان دهنده این واقعیت است که بسیاری از افراد در سنین مختلف درگیر این چالش فکری و عملی شده‌اند از طرف دیگر شیوع  وسواس در دوران بیماری‌های پاندمی بسیار شایع و فراگیر است تا جایی که سال‌ها بعد از بیماری ممکن است این وسواس به نسل‌های آینده انتقال یابد بر همین اساس لازم است اقدامات و مداخلات پیشگیرانه‌ای در جهت کنترل و کاهش وسواس فکری عملی توسط روانشناسان و مشاوران صورت گیرد.