به گزارش مشرق، «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا در مصاحبه با برنامه «فیس دِ نیشن» شبکه «سیبیاس نیوز» گفت آمریکا همچنان معتقد است که دیپلماسی بهترین راه پیشرو برای بازگرداندن برنامه هستهای ایران به چارچوبی است که تحت برجام قرار داشت.
وی در این مصاحبه در پاسخ به سوالی در خصوص مذاکرات وین گفت: خب، ایرانیها اکنون گفتهاند که اواخر نوامبر به مذاکرات بازمیگردند. خواهیم دید که آیا آنها واقعاً این کار را انجام میدهند یا خیر. این مهم خواهد بود. اما مهمتر این واقعیت است که در اینجا در رم، رئیسجمهور به صدراعظم آلمان مرکل، بوریس جانسون نخستوزیر انگلیس و امانوئل ماکرون رئیسجمهور فرانسه پیوست و ما در هماهنگی بسیار نزدیک با نزدیکترین شرکای خود برای مقابله با این چالش ناشی از برنامه هستهای ایران هستیم. و همه ما همچنین با روسیه و چین در حال کار هستیم.
بلینکن در ادامه با بیان این که دیپلماسی بهترین راه پیشرو است، مدعی شد: اما در صورت لزوم، در صورت عدم آمادگی ایران برای تعامل سریع با حسن نیت به منظور ادامه (مذاکرات) از جایی که در ژوئن به دلیل تغییر دولت در ایران نیمهکاره ماند و (در صورت عدم آمادگی ایران برای) این که ببینیم میتوانیم به پایبندی متقابل برگردیم--هر دو کشور در اسرع وقت به توافق برگردند-- گزینههای دیگر را نیز در نظر داشتهایم.
وزیر خارجه آمریکا در پاسخ به این سوال که آیا گزینه نظامی هم از گزینههای روی میز است، ادعا کرد: خوب، همانطور که همیشه میگوییم، همه گزینهها روی میز است، اما- اما- اما مهم اینجاست: ایران، متأسفانه، برنامه خود را به شدت به جلو میبرد. مدت زمانی که برای تولید مواد شکافتپذیر کافی برای یک سلاح اتمی لازم است، کوتاهتر و کوتاهتر میشود. چیز دیگری که در حال کوتاهتر شدن است، مسیری است که ما داریم، که در آن، اگر به توافق برگردیم و ایران دوباره به پایبندی خود بازگردد، در واقع همه مزایای توافق را دوباره به دست میآوریم. ایران در حال یادگیری کافی است، به اندازه کافی انجام میدهد، این در حال مشکلساز شدن است. و به همین دلیل بسیار مهم بود که ما با شرکای نزدیک خود در این تلاش جمع شویم. همه ما درباره مسیر پیشرو بسیار همنظر هستیم و خواهیم دید که آیا ایران جدی است یا خیر.
او در پاسخ به سوالی درباره تحریمهای جدید وزارت خزانهداری آمریکا علیه افراد و نهادهایی که مدعی است در توسعه صنعت پهپادی ایران نقش دارند، به طرح اتهامات همیشگی علیه ایران پرداخت و مدعی شد: ببینید، ما ایران یا نیروهای نیابتی آن را دیدهایم که در فعالیتهایی شرکت میکنند که آمریکاییها و دیگران را در معرض خطر قرار داده است. و این مدتی است که ادامه دارد. رئیسجمهور بسیار آماده است تا هر اقدامی را که در زمان و مکانی که ما انتخاب میکنیم، با هر وسیلهای که مناسب است، انجام دهد تا از مشارکت ایران یا نیروهای نیابتیاش در این فعالیتها جلوگیری کند.
تحریمهای جدید آمریکا علیه ایران در حالی اعمال شده که این کشور مدعی است به دنبال احیای توافق هستهای با ایران است که واشنگتن در اردیبهشت سال ۱۳۹۷ و تحت ریاست جمهوری دونالد ترامپ، به طور یکجانبه از آن خارج شد و دولت بایدن نیز تاکنون از لغو تحریمها طفره رفته است.
کشورهای اروپایی عضو برجام هم که تاکنون از انجام تعهدات خود ذیل این توافق سرباز زدهاند، روز شنبه طی بیانیه مشترکی با آمریکا نگرانی خود را از پیشرفتهای برنامه هستهای ایران ابراز کردند. (جزئیات بیشتر)
جمهوری اسلامی ایران تا یک سال بعد از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده میدادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران میکنند فرصت دهد برای تحقق این وعده تلاش کنند. بعد از گذشت یک سال از خروج آمریکا از برجام، تهران اعلام کرد با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعدههایشان عمل نکردهاند در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش خواهد داد. کاهش تعهدات ایران ذیل مفاد توافق هستهای برجام صورت میگرفت. جمهوری اسلامی ایران بعد از برداشتن ۵ گام برای کاهش تعهدات، سرانجام ۱۵ دیماه ۱۳۹۸ اعلام کرد دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنیسازی، درصد غنیسازی، میزان مواد غنیشده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست.
بعد از شکست فشار حداکثری ترامپ، دولت جدید آمریکا به ریاست بایدن مدعی شد که قصد دارد از طریق مذاکرات در شهر وین، پایتخت اتریش زمینههای لازم برای بازگشت کشورش به توافق هستهای برجام را فراهم کند. تاکنون شش دور مذاکره در شهر وین میان آمریکا و سایر طرفهای برجام غیر از ایران برای تسهیل بازگشت آمریکا به برجام انجام شده است. طرفها میگویند پیشرفتهای ملموسی در این مذاکرات حاصل شده اما پارهای اختلافات کماکان باقی است.
یکی از زمینههای اختلاف در این مذاکرات اصرار آمریکا بر حفظ برخی از تحریمهایی است که دولت دونالد ترامپ بعد از خروج از برجام علیه ایران اعمال کرده است. مضاف بر این، دولت بایدن اعلام کرده هیچگونه ضمانتی نمیتواند درباره عدم خروج دوباره دولتهای بعدی آمریکا از برجام بدهد.
علاوه بر این، مقامهای دولت آمریکا پیش از این تصریح کردهاند که قصد دارند از ورود به برجام به عنوان «سکویی» جهت پرداختن به سایر اختلافات از جمله مسائل موشکی و منطقهای استفاده کنند.