به گزارش مشرق، مرگ بهواسطه دخالت انسان اصلیترین عامل مرگ و میر گوشتخواران بزرگ جثه در دنیا محسوب میشود و تاثیرات مخرب بسیار شدیدی بر جمعیت این گونهها گذاشته است.
بر اساس گزارش سازمان محیط زیست کشورمان از بهمن ماه ۱۳۵۸ تا بهمن ماه ۱۳۹۹ تعداد ۳۹۹ درگیری منجر به مرگ ۴۴۳ گوشتخوار ثبت شده که خرس قهوه ای با وقوع ۳۰ درصد و پس از آن کفتار راه راه با ۲۴ درصد و پلنگ ایرانی با ۱۷ درصد بیشترین آمار مرگ و میر را داشتهاند که مرگ تمامی آنها بهدلیل تعارضات با انسان در دامداری, باغداری و کشاورزی رخ داده است.
شش گونه گوشتخوار بزرگ مشتمل بر یوز آسیایی, پلنگ ایرانی, کفتار راه راه, خرس قهوهای و خرس سیاه آسیایی در ایران زندگی میکنند که در اکثر موارد بهدلیل آسیب به مایملک مردم (باغات و دام و مزارع) به صورت عامدانه توسط مردم محلی کشته شدهاند. در میان این ۶ گوشتخوار بزرگ, خرس قهوهای بهدلیل آسیب به باغات و مزارع توسط کشاورزان و یوز ایرانی و پلنگ ایرانی و گرگ بهدلیل حمله و آسیب به دام توسط چوپانان کشته شدهاند.
نکته قابل تامل این است که در ۷۵ درصد موارد, یوزها و پلنگها و گرگها توسط چوپانان و خرس قهوهای توسط باغداران و زمینداران به صورت عمدی و توسط شلیک گلوله کشتهاند و حتی سگهای صاحبدار دست آموز و نگهبان گله و مزارع نیز مستقیما عامل منجر به مرگ نبودهاند.
در خصوص یوز ایرانی که در لیست سرخ IUCN قرار دارد و بهشدت در معرض خطر است, بیشترین میزان آسیب و میزان مرگ و میر را به ترتیب از چوپانان, تصادفات جادهای و شکار غیرمجاز داشته است که بر اساس آمار مستند از سال ۲۰۰۲ تا سال ۲۰۱۶ تعداد ۲۱ فرد یوز توسط چوپانان کشته شدهاند که ۱۴ فرد آنها با بررسی لاشه با قاطعیت مورد تایید است که جمعا برابر با ۶۱.۹ درصد تلفات است. این در حالیاست که هیچ اطلاعات و آمار قابل اعتمادی در خصوص حمله یوز به دامها در دسترس نیست و این گمان میرود که علت شلیک چوپانان به یوزها , بهدلیل اشتباه گرفتن آنها با پلنگ بهدلیل شباهتهای ظاهری آنها بوده است. همچنین از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۶ تعداد ۱۴ فرد یوز نیز بر اثر تصادفات جادهای تلف شدهاند.
نکتهای که در خصوص تصادفات جادهای بسیار حائز اهمیت است, این است که بدانیم چرا گربهسانان در شب وسط جاده میخکوب میشوند. ساختار چشم گربهسانان, تعداد بسیار زیادی سلولهای استوانهای دارد که در شب فعال میشوند و بهشدت به کمترین نورها حساس هستند و قابلیت دیدن بهتر در شب را به آنها میدهند, لذا پس از نگاه کردن به چراغ ماشینها, موقتا دچار کوری شده و در وسط جاده میخکوب میشوند. لذا بهترین راه حل برای جلوگیری از وقوع تصادف و آسیب این گونههای نادر خاموش کردن چراغها و کاهش سرعت و توجه به تابلوهایی است که هشدار تردد گربهسانان را اخطار میدهند.
حال مسئله اینجاست که باید برای بزرگترین تهدید گوشتخواران بزرگ ایران چارهای اندیشید و این تعارضات منجر به کشتار عمدی را تقلیل بخشید که این امر در گرو آموزش مردم محلی و همچنین جبران خسارات وارده به آنها, قبل از وقوع کشتار است. نجات حیات وحش بیمثال کشورمان امروز بیش از هر زمان دیگر نیازمند آموزش عمومی است و مشارکت تمام اقشار جامعه را میطلبد.