به گزارش مشرق، مراسم بیست و دومین جایزه ترویج علم به همراه بزرگداشت علی‌اکبر صالحی امروز در محل کتابخانه ملی برگزار شد. در این مراسم با هدف قدردانی از کوشش‌های مروجان علم و تشویق عموم به تفکر علمی، جایزه ترویج علم در حوزه‌های رسانه، انجمن و نهادهای علمی، بهداشت و سلامت، ادبیات کودک، آموزگاران مناطق کم‌برخوردار و محیط‌زیست اهدا می‌شود.
حجت‌الاسلام محقق داماد عضو انجمن علوم هنگام تقدیر از علی‌اکبر صالحی در سخنانی اظهار داشت: سرزمین کهنسال ایران از روزگاران دور دامن اندیشه بوده است و در این راه بزرگورانی بسیار کوشیده‌اند و فرهیختگانی وجود دارند که در عرصه دانش فعالیت می‌کنند و دانش را به نسل جوان انتقال می‌دهند.
وی ادامه داد: از این رو انجمن ترویج علم با نامگذاری دوره بیست و دوم جایزه به نام آقای علی‌اکبر صالحی از تلاش‌های وی در راستای گسترش علم و پژوهش در کشور تقدیر می‌کند.
در این مراسم از طرف رئیس فرهنگستان علوم و سازمان انرژی اتمی نیز از علی‌اکبر صالحی تقدیر شد.
در ادامه این مراسم، علی‌اکبر صالحی در سخنانی اظهار داشت: علم و دین توأمان هستند. امروز می‌بینیم که یکی به نام خدا در دنیا سر می‌برد و دیگری جان می‌بخشد.
وی ادامه داد: همیشه گفته‌ام که جراحان واسطه فیض بین خالق و مخلوق هستند و در همه امور دین بدون عمل فایده ندارد.
وی با بیان اینکه کعبه اولین محل برای عبادت خدا است این سؤال را مطرح کرد که چه شد که طواف برای خدا در روزگارانی طواف برای شیطان شد و دین به خرافه رفت؟ در نقطه مقابل هم علم بدون دین، هیروشیما را رقم می‌زند.
وی با بیان اینکه علم به دو بخش دین و پزشکی تقسیم شده گفت: معتقدم که بخش دینی همان بخش نرم‌افزاری و معرفت‌شناسی است و منظور از بخش پزشکی هم علوم ماده و سخت‌افزاری است و با همه اینها معتقدم که عبارت ترویج علم، گویا و کامل است زیرا هم ناظر بر تولید و هم ناظر بر نشر علم است.
صالحی گفت: نمی‌خواهم نسبت به دین و پیبشینه خودمان غلو آمیز صحبت کنم اما در احادیث و سخنان بزرگان ما گفته‌اند که علم گنج بزرگی است که تمامی ندارد. دانایی سرآمد همه خوبی‌ها و نادانی سرآمد همه بدی‌ها است. علم قدرت است و هر آنکه آن را بیابد بر دیگران چیره می‌شود و هر که فاقد آن باشد بر او چیره می‌شوند.
وی گفت: در جامعه‌ای که عدالت نباشد علم پا نمی‌گیرد، چه بسا ابن‌سیناهای فراوانی که به دلیل عدم دسترسی به آموزش، در کشور هدر شدند.
وی تغییر دومین موضوع ضروری پس از عدالت را تغییر روش‌های سنتی آموزش در ترویج علم دانست و گفت: بسیاری از روش‌های ما قدیمی هستند و روش‌هایی مثل القائات یکطرفه از طرف معلم باید جای خود را به فضای امید، روحیه پرسشگری، خلاقیت، صبر و نظم‌پذیر بودن بدهد.
وی جمع بودن را عامل دیگر مهم در ترویج علم دانست و گفت: همه چیز در جمع و کار گروهی است. همچنان که می‌بینیم حکیم ابوالقاسم فردوسی قهرمانی را ساخت که به اشتباه به رستم تشبیه شد، اما در واقع منظور این شاعر بزرگ نه فقط رستم بلکه همه ملت ایران بود و ما باید با هم رستم شویم و این یکی از گرفتاری‌های نظام آموزشی ماست که همه می‌خواهیم به صورت فردی رستم باشیم و این رویه باید تغییر کند.
صالحی موضوع مهم دیگر را ایجاد بستر فرهنگی برای جستجوگری و پرسشگری دانست و گفت: حضرت رسول(ص) می‌فرمایند بپرسید که خدا بر شما رحمت آورد. ایشان گفته‌اند که خدا بر پرسنده، معلم، شنونده و کسی که دوستدار ایشان است رحمت می‌آورد.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به سخنانی از شفیعی کدکنی اشاره و گفت: وی در مقاله‌ای به عنوان کلمات شناور هشدار می‌دهد که شناور شدن واژه‌ها در جامعه نباید عادی شود. به این معنا که در جامعه پیشرفته محال است که کسی را بدون حساب و کتاب دکتر و مهندس خطاب کنند. جامعه باید بابت تجاوز به حدود کلمات حساسیت داشته باشد. همچنان که می‌بینیم بسیاری از افراد بدون حساب و کتاب القاب می‌گیرند. این موضوع را در زمانی که در سازمان انرژی اتمی بودم دیدم که چقدر دانشمند این مدلی داشتیم که من این دانشمندها را بیرون کردم.
و ی ادامه داد: اگر می‌خواهید عالم را تکریم کنید باید اجازه دهید بدون دغدغه امنیتی آرای خود را مطرح کند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به ضرورت نشر علم و پذیرا بودن آن در جامعه گفت: علوم باید در خدمت مردم باشد و جامعه هم باید از آن حمایت کند. همچنان که می‌بینیم بزرگترین مدرسه زمان قاجار وقفی بوده است و بسیاری از دانشگاه‌های بزرگ دنیا هم از هدیه یک فرد شروع می‌شود. امروز می‌گویند که دانشگاه برای جامعه چه کرده است؟ البته که دانشگاه هم می‌تواند به جامعه وارد شود و جستجو کند اما وقتی در تصمیمات سراغ دانشگاه‌ها نمی‌رویم، اشتباه می‌کنیم.
وی گفت: همچنین رشد علوم ارتباطات بین‌المللی ضروری است. وقتی اینترنت می‌خواست به ایران وارد شود من رئیس دانشگاه صنعتی بودم. از من خواستند که نامه‌ای را امضا کنم که کمی حساسیت در آن وجود داشت. من گفتم از آقای جواد لاریجانی بخواهید که امضا کند، او این کار را بهتر انجام می‌دهد.
وی همچنین مهاجرت، علوم پایه و تحریم را از دیگر موضوعاتی که باید در ترویج علم مورد توجه قرار گیرد عنوان کرد و گفت: وقتی فردی زمینه زندگی بهتر در خارج از کشور برای او فراهم می‌شود و می‌تواند برای ادامه تحقیقاتش به خارج از کشور برود، نمی‌توانیم جلوی او را بگیرم. همچنین در بحث علوم پایه هم با بی‌توجهی و بی‌علاقگی دانشجویان به علوم پایه مواجه هستیم که باید برای او فکری شود. در زمینه تحریم هم بالاخره باید مشکلمان را روشن کنیم، چون آزمایشگاه‌های ما با ادامه این تحریم تکمیل نمی‌شوند.
در ادامه این مراسم، خراسانچی دبیر انجمن جایزه ترویج علم در سخنانی اظهار داشت: موضوع امسال روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه، آگاهی بخشیدن به جوامع در تغییرات اقلیمی است.
وی گفت:در سال ۱۴۰۰ رویداد ترویج علم به مدت شش هفته به کوشش ترویج علم برگزار شد که هر روز هفته به موضوعی اختصاص داده شده بود که بتوانیم علمکرد مؤثرتری را برای ترویج علم در کشور داشته باشیم.
در ادامه این مراسم، جوایز برندگان این جایزه در بخش‌های مختلف ارائه شد.
حسن عشایری متخصص اعصاب و روان و متخصص علوم شناختی، محمدرضا سحاب متخصص در حوزه جغرافیا، محمدتقی توسلی، سیامک زند رضوی، ابطحی، علی‌اصغر سیدآبادی پژوهشگر ادبیات کودک و نوجوان، حسین آخانی سنجانی متخصص محیط‌زیست، رضا ساکی روزنامه‌نگار، سیدعلی رضاناجی رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی بیمارستان مسیح دانشوری، امیدعماد میرمیرانی فعال در عرصه دیجیتال و عشایری از برندگان این جایزه هستند.
همچنین در این مراسم از مدرسه تلویزیونی ایران هم تقدیر شد.
کرسی یونسکو در ترویج علم در پائیز سال ۹۸ در گروه ترویج راه‌اندازی شد. منظور از ترویج علم فعالیت‌هایی است که برای همگانی کردن علم، گسترش تفکر علمی و علاقمند کردن مردم یا گروهی از مردم فعالیت‌های علمی انجام می‌شود.
مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور میزبان کرسی یونسکو در ترویج علم تعیین شده است.
۲۳:۲۶ - ۱۴۰۰/۱۰/۰۲
