به گزارش مشرق، «بزرگترین پاداش و عالیترین هدیهای که گرفتم مدال یا نشان طلا و نقره نبود. قلب یک انسان بیش از هزاران مدال طلا ارزش دارد»؛ این جملات را جهان پهلوان غلامرضا تختی گفته و اینگونه در قلب هزاران نفر از مردم میهن خود جای گرفته است.
مردمداری مهمترین خصیصه غلامرضا تختی بود لذا آنچه تختی را پهلوان کرد نه مدال قهرمانی، نه نامآوری و نه گوش شکسته کشتی بود، بلکه آنچه از یک قهرمان، پهلوان ساخت، انسانیت و مرامی بود که با کنار مردم بودن به دست آورد و محبوب دلها شد.
شرط ماندگاری و محبوب دل مردم شدن، رعایت منشها و آداب پهلوانی است. چنانکه بسیاری از ورزشکاران، مدالهای فراوانی کسب کردند و ماندگار نشدند. اما تختی برای مردم بیشتر پهلوان بود تا قهرمان، زیرا تختی از جنس مردم عادی بود و تا آخر نیز در کنار مردم عادی ماند.
غلامرضا تختی را نه با مدالهایش، نه افتخاراتش، نه روابط شخصی و نه مرگش نمیتوان سنجید، تختی را فقط با خودش میتوان مقایسه کرد، او تنها ورزشکاریست که فراتر از هر مقیاسی، ساده و بی آلایش در قلب مردم نشسته و بیش از ۵۴ سال است که هنر «تختی بودن» را به تاریخ هدیه کرده است.
تختی در خانوادهای مذهبی و معتقد پرورش یافته و از همان جوانی انسانی مومن و پرهیزگار بود. ایمانی خالصانه داشت، برای شرعیات اهمیت خاصی قائل بود و نماز و روزهاش هرگز ترک نمیشد. شبهای جمعه همواره به زیارت حرم حضرت عبدالعظیم(ع) در شهرری میرفت و ارادت خاصی به ائمه اطهار علیهم السلام داشت.
«ایرج خورشیدفر» و «سعید زمانی» از رفقا و هم دورهایهای مرحوم تختی، ۵۴ سال پس از درگذشت این اسطوره فراموش نشدنی، هنوز از جوانمردیها و آداب و منش تختی سخن میگویند و خاطرات خود با غلامرضا تختی را هرگز فراموش نمیکنند.
به مناسبت پنجاه و چهارمین سالگرد درگذشت جهان پهلوان تختی با این دو کشتی گیر که پیشکسوت کشتی و مدال آور مسابقات جهانی هستند درخصوص ابعاد شخصیتی جهان پهلوان تختی و مهمترین ویژگیهای بارز اخلاقی وی که باعث شد نامش در تاریخ ماندگار شود گفتوگو کردیم.
تختی الگوی انسانیت بود
خورشیدفر: منش و مرام جهان پهلوانی تختی که باعث ماندگاری یاد او در تاریخ شد شامل مردم داری، سادگی و ادب تختی بود. رسیدن به مقام پهلوانی برای هرکس متفاوت است اما آنچه تختی را محبوب دل مردم کرد با توجه به شرایط آن روزها اخلاق نیکو و مردم داری بود.
زمانی: تختی الگوی انسانیت بود و منش و روش زندگی و رفتار با مردم در او ثابت شده است در این سالها خیلیها خواستند که مانند او در دل مردم جا باز کنند اما مردم به خوبی تشخیص میدهند.
تختی پس از محبوبیت، توانست این محبوبیت را حفظ کند
خورشیدفر: مردم اخلاق، معرفت و انسانیت را به خوبی داوری می کنند در حال حاضر نیز قهرمانانی داریم که اگر جزئی تر به آنها دقت کنیم متوجه این سجایای اخلاقی می شویم. بسیاری هستند که مرام و مسلک قهرمانی دارند.
زمانی: تختی پس از محبوبیت بهخوبی توانست این محبوبیت و انسان دوستی را حفظ کند و این خصیصه باعث شد تختی حتی در بین ورزشکاران به نام دوره خود نیز شاخص و محبوب باشد.
پهلوانی تنها مختص به کشتی نیست/ مردم داور خوبی هستند
خورشیدفر: پهلوانی اولویت نخست کشتیگیران است. پهلوانی تنها مختص به رشته کشتی نیست و ورزشکاران در هر رشتهای اگر سایر خصایص انسانی را تقویت کنند میتوانند به آن مرحله از محبوبیت میان مردم برسند اما کشتی به دلیل قابلیتهای زورآزمایی در جامعه بیشتر به عنوان رشته پهلوانی شناخته شده است.
زمانی: مردم داور خوبی هستند و عملکرد افراد را در جامعه بررسی میکنند و تختی با نظر مردم بود که این میزان از محبوبیت را پیدا کرد و همچنان پس از گذشت ۵۴ سال محبوب دل مردم و جوانانی است که سالها پس از فوت او به دنیا آمدند اما با منش او آشنا شدند.
پهلوان شدن و رسیدن به مقام تختی کار پیچیده ای نیست
خورشیدفر: پهلوان شدن و رسیدن به مقام و جایگاه جهان پهلوان تختی کار دشوار و پیچیدهای نیست و افراد دیگری منش و مرام پهلوانی هستند اما به اندازه تختی به آنها پرداخته نشده. تختی الگویی برای پهلوانی است و باعث شد این شیوه زندگی نمود یابد و برای رسیدن به آن رقابت ایجاد شود.
زمانی: سجایای اخلاقی و مردم داری تختی باید به نسل جوان شناسانده شود زیرا نسل فعلی بدون کار فرهنگی نیز علاقه مند به منش تختی هستند لذا باید برای این منظور زمینه سازی فراهم شود.
مردم ری داغدار و خاکدار هستند
خورشیدفر: در مراسم بزرگداشت تختی مردم ری داغدار و خاکدار هستند. ری قهرمانان زیادی دارد که با رفتن تختی غمناک شدند و مزار تختی هم که در ری قرار دارد لذا ما خود را میزبان این مراسم می دانیم. ما هیچگاه نتوانستیم حق تختی را ادا کنیم و به تختی و دوستدارانش بدهکاریم.
زمانی: مراسم بزرگداشت جهان پهلوان تختی در حدود ۲۰ سال است که از حالت مردمی خارج شده و به شکل دولتی برگزار می شود. در سالهای پیش مردم از اقصی نقاط کشور خود را به مراسم میرسانند و هرکس در حد توان خود از مردم حاضر در مراسم پذیرایی میکرد لذا این مراسم بدون هماهنگیهای اداری نیز با حضور پرشور مردم به خوبی برگزار میشود.
خاطرهای از جهان پهلوان تختی
خورشیدفر: یک روز برای کاری به منزل آقا تختی رفتم، مقابل منزلشان چند کودک در حال شیطنت و تمسخر پیرمرد ژندهپوشی بودند که دچار اختلالات ذهنی بود و من در حال تذکر دادن به بچهها بودم که آقا تختی مرا صدا زد ایرج چکار میکنی؟ گفتم بچهها برای این پیرمرد مزاحمت ایجاد کردند. آقا تختی چند قدمی به دنبال بچهها رفت و گفت کار درستی نمیکنید. در همان لحظه پیرمرد برگشت و گفت: آقا چکارشان داری، بگذار بازی کنند. آقا تختی با خندهای زیبا به من گفت: خورشیدفر حالا پهلوان کیست!؟
راز مرگ تختی!
خورشیدفر: کسی علت مرگ تختی را نمیداند و اگر هم بداند هرگز پاسخ نخواهد داد. به ما گفتند خودکشی کرده که ما هیچوقت باور نکردیم.
زمانی: هیچ کس علت مرگ تختی را نمیداند و فقط میتوان در نبود او افسوس خورد، چرا که تختی هرگز تکرار نخواهد شد.
تختی هنوز آن طور که باید برای ما شناخته نشده، ما عادت کردیم هر سال در ۱۷ دی بر سر مزار او حضور پیدا کنیم و هنوز از یکدیگر درباره نحوه مرگ تختی سوال کنیم اما مساله مهم چگونگی مرگ تختی نیست، بلکه زندگی سراسر افتخار اوست و لازم است مسؤولان مربوطه و به ویژه مدیران ورزشی، نسبت به معرفی آداب و منش تختی به نسل جوان که نیاز امروز جامعه است، تلاش بیشتری کنند.
غلامرضا تختی در ۵ شهریور ۱۳۰۹ در محله خانی آباد تهران به دنیا آمد. از بیست سالگی در باشگاه پولاد حرفه ای کشتیگیر شد و هشت بار عنوان قهرمانی کشور را از آن خود کرد.
هفدهم دی ماه ۱۳۴۶ خبر در گذشت رازآلود تختی، همه مردم ایران را در بهت فرو برد. پیکر قهرمان کشتی ایران در ابن بابویه شهرری دفن شد و همه ساله در ۱۷ دی ماه مردم شهرری به همراه تمام علاقه مندان این پهلوان که از اقصی نقاط مختلف بر سر مزارش حضور پیدا میکنند، نام و یادش را گرامی داشته و به این اسوه مردانگی و فتوت ادای احترام میکنند.
سعید زمانی پیشکسوت کشتی شهرری و ایرج خورشیدفر کشتیگیر تیم ملی ایران در دهه ۱۹۶۰ بود. خورشیدفر با کسب رتبه سوم کشتی جهان در وزن ۶۳ کیلوگرم مسابقات ۱۹۶۶ تولیدو آمریکا به دومین ایرانی بدل شد که مدال جهانی در رشته کشتی فرنگی برای ایران کسب میکند.