به گزارش سرویس دفاع و امنیت مشرق، نزدیک به 2 ماه از آغاز جنگ اوکراین گذشته و به نظر می رسد فعلا نمایی از صلح یا آتش بس در این جنگ وجود نداشته باشد چراکه نیروهای دو طرف در مناطق مختلفی با یکدیگر درگیر هستند و در هر کدام از این مناطق، نتیجه به شکلی متفاوت در حال رقم خوردن است. در روزهای قبل از شروع جنگ تا به امروز تحلیل های بسیار زیادی در خصوص مقایسه توان رزمی دو طرف، بحث کمک های نظامی و اطلاعاتی به اوکراین تا مسائل مربوط به آورگان و تلفات جنگی مطرح شده اما یکی از مسائلی که کمتر به آن پرداخته شده سود چشمگیر و بی سر و صدای شرکت های اسلحه سازی غربی از این نبرد است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
بیشتر بخوانید:
به صورت کلی و خصوصا در فضای پسا جنگ جهانی دوم به این طرف که بحث اسلحه سازی بیشتر و بیشتر در شکل شرکت های خصوصی مطرح شد ، عملکرد سلاح ها و میزان فروش آنها اثر کاملا سریع و مستقیم روی ارزش شرکت های سازنده داشته اند. بدست آوردن قرارداد های فروش یا برای نمونه موشک یا جنگنده ای که در یک نبرد به خوبی ظاهر شود، مشخصا می تواند برای شرکت سازنده خود سود بیشتری را به ارمغان بیاورد. در جنگ اخیر هم همین مسئله وجود دارد و برخی از شرکت خاص اسلحه ساز که عمدتا هم آمریکایی هستند در بازارهای سهام در حال تجربه کردن یک دوره مهم افزایش قابل توجه ارزش خود هستند. البته بماند که بحث سفارش های تسلیحاتی به آنها نیز خود مسئله ای دیگر است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
برای مثال بهتر است به سراغ اسم پر تکرار این روزها در میدان نبرد اوکراین یعنی موشک ضد زره جاولین برویم؛ سلاحی که به عنوان یکی از مهم ترین کمک های آمریکا به اوکراین معرفی شده و در کند کردن قوای زرهی و مکانیزه روسیه در جنگ نقش داشته است.
موشک جاولین در اختیار سرباز اوکراینی
تنها از زمان شروع جنگ تا تقریبا روز پنجاهم، آمریکا بیش از ۵ هزار تیر موشک جاولین را در اختیار ارتش اوکراین قرارداده است. کارشناسان احتمال می دهند مجموعه کل موشک های جاولین تحویل شده به اوکراینی ها از اواخر دوره ترامپ تا به امروز ای بسا به عدد ۷ هزار تیر نیز نزدیک شده باشد و تقریبا یک سوم آنچه ارتش آمریکا از این موشک در انبار داشته به میدان اوکراین ارسال شده است.
لیست کمک های تحویل شده آمریکا به اوکراین از شروع جنگ تا اواسط فروردین ماه
نکته جالب توجه آن است که در تنها یک هفته بعد از شروع نبرد روسیه و اوکراین، ارزش سهام شرکت مورد نظر ۱۸ درصد رشد را تجربه کرد و در حدود یک ماه اخیر نیز رشد ۲۴ درصدی را تجربه کرده است که نشان دهنده تبعات چشمگیر ورود آمریکا به نبرد علیه روسیه، در جبهه اوکراین دارد. لیست کمک های تحویل شده آمریکا به اوکراین از شروع جنگ تا اواسط فروردین ماه نیز نشان می دهد در کنار موشک های جاولین و استینگر، بیش از 7 هزار سلاح ضد زره دیگر که عمدتا راکت های یک بار مصرف هستند تحویل اوکراین شده است.
بسته کمک جدید آمریکا برای اوکراین که در آن 500 تیر موشک جاولین و 300 فروند پهپاد انتحاری سویچ بلید جزو موارد مهم هستند
شرکت آمریکایی ریتهون دیگر سازنده موشک جاولین است و به صورت اشتراکی با شرکت لاکهید ساخت این سلاح را بر عهده دارد. نکته جالب این که دقیقا در یک هفته بعد از شروع جنگ بین روسیه و اوکراین، سهام این شرکت آمریکایی رشدی ۸ درصدی را تجربه کرده است. در یک ماه اخیر نیز تقریبا سهام این شرکت رشدی ۲۰ درصدی را تجربه کرده است. اعداد جالب دیگری نیز در این میان وجود دارند. در یک هفته پس از آغاز این جنگ سهام شرکت نورثروپ گرومن افزایش ۲۲ درصدی ، شرکت جنرال دینامیکس ۱۲ درصد و صنایع Huntington Ingalls هم رشدی در حدود ۱۴ درصد را تجربه کردند.
از دیگر کمک های مهم آمریکا به اوکراین، بیش از ۱۴۰۰ تیر موشک ضد هوایی دوش پرتاب استینگر است . این موشک نیز توسط شرکت ریتهون ساخته می شود. در عین حال و در گرما گرم جنگ بین اوکراین و روسیه بود که ارتش آمریکا اعلام کرد مطالعات برای توسعه نسل جدید موشک های ضد هوایی دوش پرتاب برای جایگزینی استینگر را نیز آغاز می کند که خود این مسئله قطعا دور جدیدی از رقابت ها را بین شرکت های مختلف اسلحه سازی آغاز خواهد کرد.
رییس جمهور اوکراین در حال بازدید از موشک های استینگر تحویل شده به این کشور
اروپا در تعقیب آمریکا برای سود بردن از جنگ اوکراین
در جنگ اخیر اما این فقط آمریکایی ها نبودند که اقدام به ارسال سلاح به اوکراین کردند و کشورهای اروپایی خصوصا انگلیس نیز در این امر دخیل بودند. موشک های ضد زره سری NLAW از جمله مهم ترین این کمک ها بود. اما گزارش ها در خصوص شرکت های اسلحه سازی انگلیس خصوصا BAE سیستمز که تقریبا بزرگترین کمپانی نظامی این کشور است هم نکته جالبی را نشان می دهد. حدودا ۱ ماه بعد از شروع جنگ بین اوکراین و انگلیس، سهام این شرکت با رشدی در حدود ۲۳ درصد مواجه شد.
به موشک NLAW اشاره کردیم و بد نیست به سراغ سازندگان آن و وضعیت آنها در بازار سهام برویم. دو شرکت مسئولیت ساخت این موشک را بر عهده دارند که یکی Saab AB از سوئد و دیگری شعبه انگلیسی از شرکت چند ملیتی Thales SA است. شرکت اولی در یک ماه اخیر سودی در حدود ۳۲ درصد و دومی نیز سودی در حدود ۱۲ درصد را تجربه کرده است.
نیروی اوکراینی مجهز به موشک ضد زره NLAW
در کل قاره اروپا از زمان شروع جنگ به این سو صحبت از افزایش سنگین بودجه های دفاعی شده و برای نمونه آلمان ها حرف از یک بسته ۱۰۰ میلیارد یورویی زده اند و از همین حالا شرکت های مختلف اسلحه سازی چه آلمانی و چه دیگر حاضران در بازار دفاعی این کشور در حال برآورد و آماده شدن برای این حجم سنگین از نقدینگی هستند. شرکت های دیگر اروپایی مثل لئوناردو یا گروه MBDA یا صنایع هوایی داسو فرانسه الی سازندگان تجهیزات زمینی و سلاح های سبک هر کدام خود را برای آینده ای پراز قراردادهای سنگین نه فقط از طرف کشورهای بزرگ و بلکه مشتریان در نقاط مختلف جهان آماده می کنند.
ارسال به اوکراین از یک سو و فعال شدن خطهای تولید از سوی دیگر
همان طور که در ابتدای مطلب اشاره شد، برای نمونه ارتش آمریکا یک سوم کل موجودی خود در خصوص موشک جاولین را به میدان اوکراین فرستاده و نکته جالب این که بر اساس برخی از برآوردها آنچه در اصل برای مصرف یک هفته اوکراینی ها از این موشک در نظر گرفته شده آنها تنها در یک روز مصرف می کنند و به همین دلیل این موشک در صدر درخواست های این کشور قرار دارد.
در کنار آمریکا بخشی از متحدان ایالات متحده نیز بخشی از دارایی های موشک جاولین خود را به اوکراینی ها منتقل کردند که بر روی هم شاید شامل چند صد قبضه باشد. بر اساس برآوردها تقریبا دو شرکت سازنده این موشک یک سال زمان نیاز دارند تا مقدار از سلاح از انبار خارج شده را جایگزین کنند. البته این برآورد تقریبا برای زمانی در حدود بین ۴۰ الی ۵۰ روز گذشته از جنگ بوده و اصولا مشخص نیست با این روند تا چه زمانی آمریکا بتواند تامین موشک ها را برای اوکراین ادامه دهد.
در خصوص موشک معروف دیگر این جنگ یعنی NLAW هم اعداد جالبی وجود دارد. انگلیس تا تقریبا اواسط الی اواخر فروردین ماه نزدیک به ۴ هزار تیر از این موشک را به اوکراین تحویل داده اند و اعلام کردند که ۶ هزار تیر دیگر از این موشک نیز به اوکراینی ها تحویل خواهد شد.
تمام این موارد نه از خط تولید کارخانه ها و بلکه از انبارهای ارتش های مختلف در حال جمع آوری و انتقال به میدان اوکراین است که مشخصا نیاز به جایگزینی مجدد دارد و البته شرکت های سازنده نیز با کمال میل منتظر سفارش های جدید برای پر کردن مجدد انبارها هستند.
در ۲۴ فروردین ماه بود که خبری مبنی بر ملاقات مدیران هشت شرکت اسلحه سازی بزرگ آمریکا با دولت این کشور در کاخ سفید منتشر شد که مشخصا هدف از این جلسه، هماهنگی های لازم برای تامین نیازهای اوکراین از یک سو و پر کردن انبارها از سوی دیگر است.