به گزارش مشرق، ملک سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان سعودی، سه شنبه گذشته فرامینی صادر کرد که مهم‌ترین آن مربوط به محمد بن‌سلمان، پسر ملک سلمان و ولیعهد عربستان می‌شد. او با صدور این فرمان پسرش را با حفظ سمت ولیعهدی به عنوان رئیس شورای وزیران عربستان سعودی منصوب کرد که معادل پست نخست‌وزیری در سایر کشورها است. فرمان دیگر ملک سلمان مربوط به پسر دیگرش می‌شد که با آن خالد بن‌سلمان را به عنوان وزیر دفاع پادشاهی خود منصوب کرد. با این حال، دیگر پست‌های کلیدی نظیر وزارت خارجه، انرژی، کشور و امور دارایی تغییر نکرد که ابقای عبدالعزیز بن‌سلمان، دیگر پسر ملک سلمان، در پست وزارت انرژی نیز از این جمله بود.
هرچند که اعطای مقام ریاست شورای وزیران به محمد بن‌سلمان از جهتی می‌تواند در راستای مسیر اعطای مسئولیت‌های پادشاهی به وی باشد، اما واقعیت امر این است که محمد بن‌سلمان در عمل زمام امور را در عربستان به دست دارد و پادشاه در سایه‌ای است که برای اعمال قدرت نیازی به کسب مقام ریاست شورای وزیران ندارد.
از این جهت است که خبرگزاری فرانسه در گزارشی می‌گوید که عنوان جدید نخست‌وزیری برای محمد بن‌سلمان «می‌تواند در خارج از کشور اهمیت بیشتری تا داخل کشور داشته باشد.» اهمیت مورد نظر این خبرگزاری در خارج از عربستان مربوط به پرونده‌های قضایی نظیر پرونده سارا لی ویتسون یا غاده اویس می‌شود که در حال حاضر علیه بن‌سلمان در امریکا جریان دارد و تنها مصونیت سیاسی است که می‌تواند از درگیر شدن او در این پرونده‌ها جلوگیری کند.
خبرگزاری فرانسه در گزارش خود به یک قاضی امریکایی اشاره کرده که از دولت امریکا خواسته وضعیت بن‌سلمان را از جهت مصونیت سیاسی به صورت واضح روشن سازد و مهلت زمان دولت امریکا تا دو شنبه آینده تمام خواهد شد. به نظر می‌رسد که اعطای مقام نخست‌وزیری به بن‌سلمان برای تحت فشار قرار دادن دولت بایدن باشد تا او را به لحاظ مصونیت سیاسی واجد شرایط معرفی کند و دادگاه‌های امریکا ملزم به بستن پرونده‌هایش شوند.
با این حال، اعطای وزارت دفاع به برادر جوان‌تر بن‌سلمان وجه دیگری از تحولات خاندان سعودی را نشان می‌دهد که این یکی هم مستقیماً مربوط به بن‌سلمان می‌شود. باید توجه داشت که محمد بن‌سلمان مسئول اصلی به راه انداختن جنگ در یمن است و در حالی مقام وزارت دفاع را به برادرش تحویل می‌دهد که هنوز وضعیت یمن معلوم نیست و تنها با تمدیدهای دوماهه آتش‌بس وضعیتی از نه جنگ و نه صلح بین این کشور و عربستان سعودی به وجود آمده است. شکی نیست که خالد بن‌سلمان در خصوص این پرونده نه تنها با برادر بزرگ‌تر خود مشورت می‌کند بلکه هر اقدام را با اجازه او انجام خواهد داد، اما این نقل و انتقال باعث می‌شود که مسئولیت این جنگ دست کم در ظاهر امر به عهده محمد بن‌سلمان نباشد و بتواند به این نحو خود را از شر پرونده‌ای خلاص کند که خودش هفت سال قبل به راه انداخته بود.
بنابراین، می‌توان گفت که اعطای مقام ریاست شورای وزیران یا به عبارت دیگر، نخست‌وزیری عربستان به محمد بن‌سلمان در واقع امر ارتقای مقامی برای او به حساب نمی‌آید و بر قدرت او نخواهد افزود، اما به لحاظ خارجی و داخلی بی‌تأثیر هم نیست. بهبود وجهه محمد بن‌سلمان در خارج و به خصوص امریکا اولویت آل‌سعود است که پادشاه این خاندان امید دارد با اعطای این پست به پسرش تا اندازه‌ای موقعیت او را در امریکا بهبود ببخشد و به لحاظ داخلی نیز سایه جنگ یمن را از سر او بردارد تا اینکه اتفاقات بعد از این به پای ولیعهد وی شمرده نشود. با این حال، هنوز هم معلوم نیست پیامدهای این ارتقای مقام در خارج از عربستان چگونه باشد، چرا که هنوز دولت بایدن نظر رسمی خود را به دادگاه‌های امریکا اعلام نکرده و از سوی دیگر، شکایت‌هایی علیه محمد بن‌سلمان در خارج از امریکا مثل شکایت گروهی از سازمان‌های غیردولتی علیه وی در فرانسه به راه افتاده و شاید ارتقای مقام جدید وی نتواند مانعی در برابر این شکایت‌ها باشد.
منبع: روزنامه جوان
۱۱:۳۵ - ۱۴۰۱/۰۷/۱۰
