به گزارش مشرق، پس از وضع تحریم‌های یک جانبه آمریکا در سال ۱۳۹۷ علیه ایران و خروج خودروسازان فرانسوی از کشور و و همچنین وقوع مسائل و مشکلات ارزی و در نتیجه توقف واردات خودرو، صنعت خودروی کشور دچار تلاطماتی شد که این تلاطمات بازار خودرو کشور را به شدت متاثر ساخت و پیرو آن شاهد کاهش تولید، کاهش عرضه، افزایش تولید خودروهای ناقص، جهش قیمت و غیره بودیم که این مسائل مشکلاتی را برای مردم و به عبارتی مصرف‌کنندگان به‌وجود آورد.
با این شرایط، صنعت خودرو دچار افت تولید شد به‌طوری که تولید خودروی سواری از یک میلیون و ۴۲۲ هزار و ۶۲۰ دستگاه در سال ۹۶ به ۸۹۱ هزار و ۷۸۶ دستگاه در سال ۹۷ کاهش یافت.
روند کاهش تولید خودروی سواری در سال ۱۳۹۸ نیز ادامه داشت به‌طوری که تولید خودرو در این سال به ۷۶۰ هزار و ۸۲ دستگاه رسید اما در سال ۱۳۹۹ تولید خودرو سواری افزایش یافت و به ۹۰۳ هزار و ۳۱۴ دستگاه خودرو رسید.
در سال ۱۴۰۰ باز هم روند کاهش تولید خودرو ادامه داشت و به ۸۶۸ هزار و ۱۳۰ دستگاه رسید.
جدول زیر وضعیت تولید خودرو از سال ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ را نشان می‌دهد.
| گروه محصول | ۱۳۹۶ | ۱۳۹۷ | ۱۳۹۸ | ۱۳۹۹ | ۱۴۰۰ |
| سواری | ۱.۴۲۲.۶۲۰ | ۸۹۱.۷۸۶ | ۷۶۰.۰۸۲ | ۹۰۲.۳۱۴ | ۸۶۸.۱۳۰ |
با توجه به این وضعیت و مشکلات ایجاد شده رئیس جمهور در اسفند ۱۴۰۰ بازدیدی از یکی از خودروسازی‌های کشور داشت و پیرو آن و در راستای رفع مشکلات صنعت خودرو در کشور فرمان ۸ ماده‌ای تحول در صنعت خودرو را صادر کرد.
آیت‌الله رئیسی در این دستور در حوزه تولید خواستار افزایش ۵۰ درصدی تولید خودرو در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ شد. همچنین دستور داد تا ساز و کارهای لازم به منظور تولید و عرضه حداقل یک خودروی اقتصادی فراهم شود.
رئیس جمهور طی فرمان ۸ ماده‌ای عنوان کرد در سال ۱۴۰۱ حداقل تولید ۳ خودروی قدیمی متوقف و ۳ خودرو جدید با کیفیت مطلوب تولید و عرضه شود.
وی همچنین دستوراتی در خصوص عرضه فوری خودروهای انباشته شده صادر کرد و در بند (۴) این فرمان عنوان کرد که به منظور افزایش رقابت‌پذیری و رفع شائبه انحصار، متناسب‌سازی قیمت خودرو و جبران کمبود تولید، موانع قانونی و اجرایی واردات خودرو رفع شود.
واگذاری مدیریت دولتی شرکت‌های خودروساز ایران خودرو و سایپا به بخش غیردولتی نیز از جمله یکی از بندهای این فرمان ۸ ماده‌ای به منظور بهبود وضعیت صنعت خودروسازی کشور بود.
بنابراین لازم بود اقداماتی در راستای این دستورات انجام شود و براین اساس لازم شد تا در محور تولید همزمان با توقف تولید خودروهای ناقص برای افزایش تولید تمرکز شود.
* دولت توقف تولید خودروهای ناقص را به صورت جدی دنبال کرد
بنابراین گزارش تولید خودروهای ناقص و انبارش آن در پارکینگ خودروساز سبب «اختلال در بازار به سبب کمبود عرضه نسبت به تولید»، «ایجاد مسایل کیفی به سبب انبارش خودرو در پارکینگ و خارج شدن محصول از فرآیند تولید انبوه» و « محبوس شدن نقدینگی خودروساز و افزایش زیان انباشته به سبب استفاده از روش‌های تامین مالی پرهزینه‌تر» می‌شد.
براساس اقداماتی که وزارت صمت و خودروسازان در راستای افزایش تولید انجام دادند، عملکرد دو خودروساز اصلی کشور از ابتدای سال تا ۱۶ آذر در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حاکی از آن است که تحویل خودرو تاکنون نسبت به سال گذشته با رشد بیش از ۳۰ درصدی نزدیک به ۲۰۰ هزار دستگاه بیشتر شده است، این در حالی است که در آذر سال گذشته نزدیک به ۱۶۰ هزار دستگاه خودرو در پارکینگ‌ها خودروسازان اصلی کشور به‌واسطه نقص قطعات وجود داشت.
مقایسه عملکرد ۲ خودروساز اصلی در تحویل خودرو و تولید خودرو کامل
نمودار زیر روند مقایسه‌ای کاهش خودروهای پارکینگ در سال جاری را با وضعیت سال گذشته نشان می‌دهد.
مقایسه خودروهای کف پارکینگ در سال جاری و سال گذشته
* افزایش تولید خودرو در هشت ماهه ابتدایی سال جاری
علاوه بر تکمیل خودروهای ناقص انباشته از سال گذشته توسط خودروسازان و افزایش تحویل به میزان ۳۰ درصد، رشد ۱۰ درصدی در تولید خودروها نیز در هشت ماهه ابتدایی سال محقق شده است که جدول زیر میزان افزایش تولید در هر بخش از خودروها را نشان می‌دهد.
تولید انواع خودروها در مقایسه با مدت مشابه سال قبل
* تولید خودرو امسال توسط بخش خصوصی افزایش یافت
تا پایان آبان سال جاری ۱۱۳ هزار ۶۰۹ دستگاه خودرو در بخش خصوصی تولید شده که نسبت به مدت مشابه سال پیش حدود ۱۳۲ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
با توجه به فرمان ۸ ماده‌ای رئیس جمهور در خصوص خارج شدن خودروهای قدیمی از خط تولید و تولید خودروهای جدید و همچنین خودروهای اقتصادی، درگام دوم برنامه تحولی حرکت به سمت پلت‌فرم‌های جدید و رویکرد پوست‌اندازی پلتفرمی مورد تاکید قرارگرفته است براین اساس ضروری است تا خودروسازان محصولات و بنسازههای قدیمی خود را با محصولات مبتنی بر بنسازههای بومی جدید جایگزین کنند.
پیگیری ها حاکی است در این راستا چند هدف تعریف شده که اهم آن در ادامه آورده شده است.
درصورتیکه خودروسازان افزایش مقیاس تولید را از طریق بنسازههای بومی انجام دهند، نبض طراحی و دانش‌فنی محصولات در اختیار خودشان خواهد بود و تاب‌آوری صنعت خودروی کشور در مقابل تحریم‌های ظالمانه افزایش می‌یابد.
بنسازههای قدیمی و محصولات مبتنی برآنها از حیث کیفیت و همچنین دستیابی به استانداردهای ۸۵ گانه دچار اشکالات فراوان هستند بنابراین یکی از مهمترین رویکردها برای دستیابی به کیفیت در صنعت خودروی کشور تمرکز بر توسعه محصولات جدید مبتنی بر بنسازههای جدید است.
ایجاد جایگزین برای محصولات اقتصادی صرفاً از طریق توسعه محصولات بومی و با داخلی‌سازی میسر خواهد بود (نه از طریق واردات) لذا توسعه بن‌سازه های اقتصادی به روز که درسالهای اخیر مورد غفلت واقع شده بود،در برنامه‌های توسعه محصول خودروسازان داخلی لحاظ شده است.
براساس این گزارش، جاری‌سازی رویکردهای نوین در صنعت خودرو از قبیل توسعه خودروهای برقی، اتصال‌پذیری، خودروهای خودران و حمل و نقل اشتراکی نیز در مراکز تحقیقاتی خودروسازان داخلی در حال انجام است و نمونه‌های صنعتی این پروژه‌ها نیز هم اکنون ساخته شده و مشغول انجام آزمون‌های صحه‌گذاری است.
* برنامه ارتقا کیفیت خودرو در وزارت صمت
براساس دستور موکد رئیس‌جمهور در خصوص ارتقا کیفیت، پیگیری‌های حاکی است وزارت صمت برنامه‌هایی را در این راستا تهیه و تدوین کرده است که تشکیل کارگروه پایش کیفیت در دفتر خودرو و همکاری با سازمان ملی استاندارد برای تسهیل اجرای استانداردهای ۸۵گانه از جمله این برنامه‌ها است.
هدف اصلی قیمت در سال ۱۴۰۱، کاهش قیمت تمام شده نسبت به قیمت ثابت در سال ۱۴۰۰ به میزان ۱۵ درصد کمتر از تورم است، در راستای کاهش قیمت تمام‌شده، خودروسازان مسیرهای متعددی را برای اجرای این هدف درنظر گرفته‌اند.
* خودروهای وارداتی به زودی وارد کشور می‌شود
همانطور که بیان شد یکی از تاکیدات رئیس جمهور برای تامین تقاضای بازار رفع موانع واردات خودرو بود که در راستای افزایش رقابت‌پذیری در این صنعت، برنامه واردات خودرو در دستور کار قرار گرفت.
براین اساس آیین‌نامه واردات خودرو در شهریور به تصویب رسید، همچنین برای اجرایی شدن عملیات واردات، کارگروه‌های متعددی تشکیل و بسترهای مقرراتی لازم در خصوص انجام فرایند اجرایی فراهم شده است به‌طوری که مراحل اجرایی فرآیند واردات انجام شده و پیش‌بینی می‌شود که در روزهای آینده شاهد واردات خودرو به کشور باشیم.
۱۲:۵۱ - ۱۴۰۱/۰۹/۲۳
