به گزارش مشرق، محمدحسین رجبی دوانی پژوهشگر تاریخ اسلام در دومین دوره مجموعه وبینارهای تخصصی ایام فاطمیه با عنوان «خانه مادری» که به بررسی مؤلفه‌های مختلف هیأت‌های مذهبی در ایام شهادت حضرت زهرا (س) می‌پردازد، اظهار داشت: به موضوع ولایت پذیری و دفاع از ولایت در سیره حضرت زهرا (س) خواهم پرداخت. خداوند زمانی که نعمت ولایت را به انسان داد، به دلیل این نعمت بر سر او منت گذاشت درحالی که برای دیگر نعمت‌ها این کار را نکرده بود. خداوند، اسلام را بدون ولایت از مدعیان مسلمانی نمی‌پذیرد.
عدم باور و قبول ولایت مساوی با کفری غیرقابل هدایت است
وی افزود: خداوند به پیامبر ۷۰ روز پیش از وفاتش و پایان رسالتش می‌فرماید که اگر ولایت را ابلاغ نکنی، رسالت خود را انجام نداده‌ای. کسانی که ولایت را نپذیرند کفر انجام داده‌اند. در غدیرخم تمام افراد حاضر مسلمان بودند لذا عدم باور و قبول ولایت مساوی با کفری است که قابل هدایت نیست.
رجبی دوانی با اشاره به اینکه خداوند پس از ابلاغ ولایت در آیات قرآن کریم می‌فرماید، امروز روزی است که به برکت ابلاغ ولایت امیرالمومنین، کافران از اینکه دین شما را به انحراف ببرند، مایوس شدند. امروز با ابلاغ ولایت امیرالمومنین دین شما کامل شد و نعمت خود را بر شما تمام کردم و در این حالت اسلام را به عنوان دین شما می‌پذیرم یعنی حالا راضی شدم که اسلام دین شما باشد.
ویژگی خاصی که تنها حضرت زهرا در میان اهل بیت داشت
این استاد تاریخ اسلام گفت: در روایت داریم که در روز قیامت اولین سوالی که مطرح می‌شود، درخصوص ولایت است. حضرت فاطمه (س) که خود اسلام کامل است، زمانی که می‌بیند بعد از رحلت پیامبر (ص)، اسلام در معرض خطر است و از سوی خواص جامعه مورد بی‌اعتنایی قرار گرفته است و این ترس وجود دارد که دستاوردهای رسالت از بین برود، خود به میدان می‌آید تا از ولایت دفاع کند.
وی با بیان اینکه در زیارتنامه حضرت زهرا (س) یک ویژگی خاص مطرح شده است که نسبت به دیگر اهل بیت (ع) وجود ندارد و آن عبارت «ممتحنه» است و حتی در ۳ زیارتنامه دیگر ایشان نیز وجود دارد، گفت: ممتحنه به معنای کسی است که مورد امتحان واقع شده است و این در زیارتنامه دیگر اهل بیت (ع) وجود ندارد. مهمترین امتحانی که خداوند به عمل می‌آورد، امتحان باور و شناخت ولایت است که در غدیر خم هم نبوده است زیرا در غدیر خم کسانی که بغض به امیرالمومنین هم داشتند مشکلی ایجاد نکردند اما با رحلت پیامبر (ص)، چنان فضایی ایجاد می‌شود که خدا یک امتحان بزرگ از مسلمانان می‌گیرد.
سوابق مردودین امتحان ولایت پاک می‌شود
رجبی دوانی گفت: در این امتحان بزرگ الهی تنها ۱۲ نفر پیروز می‌شوند و پای کار ولایت می‌مانند که در روز حمله در خانه امیرالمومنین (ع) حضور داشتند. این ۱۲ نفر ولایت شناس و آماده فداکاری و جانفشانی بودند.
این پژوهشگر تاریخ اسلام ادامه داد: در مقابل افراد دیگری هم بودند که سوابق خوبی در زمان پیامبر (ص) داشتند و به امیرالمومنین هم بغضی نداشتند و در ظاهر به ولایت هم باور داشتند اما حاضر به دفاع از ولایت نشدند مانند ابودجانه انصاری، عبدالله بن منصور یا بلال حبشی که حاضر نشدند برای دفاع از امیرالمومنین به میدان بیایند. در این امتحان بزرگ الهی هرکس مردود شد، به فرموده امیرالمومنین تمام سوابق گذشته خود را از دست داد.
جهاد تبیین حضرت زهرا خانه به خانه بود
وی با طرح این سوال که حضرت زهرا (س) در این امتحان الهی چه کرد گفت: حضرت زهرا (س) به میدان می‌آید و طبق نقل‌های معتر اهل سنت و شیعه، شبانه همراه با امیرالمومنین و حسنین (ع) به در خانه اصحاب با سابقه پیامبر که در جنگ بدر و احد شرکت کرده بودند می‌رفت و سفارش‌های پیامبر درخصوص امیرالمومنین را یادآوری می‌کرد. بعد با آن‌ها برای همراهی امیرالمومنین وعده می‌گذاشت اما در نهایت تنها ۴ یا ۱۲ نفر سر آن قرار برای دفاع از حق حاضر شدند.
رجبی دوانی تصریح کرد: کاری که حضرت زهرا (س) کرد، دفاع از همسر نیست زیرا این دفاع فضیلت محسوب نمی‌شود و شاید زنان دیگری هم از همسر خود دفاع کنند اما ایشان از ولایت دفاع کرد. برخی نام خطبه ایشان در مسجد را فدیکه گذاشتند که اشتباه است. ایشان در این خطبه بعد از حمد و سپاس خدا، بیان نعمت‌ها، نعمت رسالت پیامبر و تشریح وضعیت اعراب پیش از سالام، به ولایت امیرالمومنین به عنوان دوم شخص عالم اشاره می‌کند و می‌فرماید اگر علی نبود، اسلام هم نبود و بعد در انتقاد از انصار می‌فرماید چرا برای دفاع از امیرالمومنین و اهل بیت اقدامی نمی‌کنید. در انتها هم درخصوص فدک مطالبه‌ای نمی‌کنند و تنها می‌گویند که مانند شتری است که روز قیامت گلوی شما را خواهد گرفت.
هرکس ولایت را قبول دارد باید خود را فدای آن کند
این پژوهشگر تاریخ اسلام افزود: این خطبه را باید خطبه دفاع از ولایت، خطبه روشنگری و بصیرت افزایی و خطبه محاکمه غاصبان ولایت نامید. بعد از این خطبه غاصبان خلافت تصمیم به حمله گرفتند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: هرکس به ولایت اعتقاد داشته باشد باید خود را فدای ولایت کند و در زمان لازم به دفاع از ولایت بپردازد.
