سرویس سیاست مشرق- پس از فرار شاه از ایران، او مدتی به مصر و سپس به مراکش رفت و آوارگی را در این کشورها تجربه کرد و در نهایت قصد ورود به آمریکا را داشت که با مخالفت مسئولین این کشور روبرو شد و مجبور شد به مکزیک برود. هر چند بعدها شاه به آمریکا رفت، اما به نقل از فرح پهلوی، او در بیمارستان روانی مربوط به ارتش آمریکا بستری شد. شاه در کتاب «پاسخ به تاریخ» این موضوع را اینگونه روایت کرده است:

هنگامی که بریتانیا در ۱۹۶۸ قوایش را از شرق سوئز فراخواند با شادمانی بار حفاظت از خلیج فارس را به دوش گرفتم. برای ایفای وظایف جدیدمان ایران می‌بایست به یک قدرت درجه اول نظامی تبدیل شود که قادر به حفظ پایگاه‌هایمان باشد. اعتماد داشتم به اینکه متحدان آمریکایی و بریتانیاییمان از این کوشش‌ها پشیتبانی می‌کنند. این اعتماد چقدر نابجا بود.

بیشتر بخوانید:
آوارگی شاه به نقل از خودش پس از ترک ایران

معهذا این اعتماد یکباره زائل نشد، حتی در تبعید هم یقین داشتم که دولت‌های غربی طرح‌های را در نظر دارند و برای جلوگیری از گسترش کمونیسم و جنون بیگانه‌گریزی در منطقه‌ای که برای رفاه و رونق جهان آزاد حیاتی است، نظرات و افکار والایی در سر می‌پرورانند. در نخستین روزهای عزیتم از ایران در آسوان به این نکته فکر می‌کردم و با پرزیدنت سادات درباره‌اش به بحث نشستیم، اما ناملایماتی که در چند ماه اول تبعیدم در مصر و سپس در مراکش روی نمود، فرصت چندانی برای تجزیه و تحلیل صحیح باقی نگذاشت.

کمی پس از ترک ایران قصد داشتم به ایالات متحده بروم، ولی هنگامی که در مراکش بودم از دوستان شخصی‌ام در ایالات متحده که با دولت تماس داشتند و از منابعی که در دستگاه کارتر بودند، پیام‌های عجیب و ناراحت‌کننده‌ای دریافت کردم. این پیام‌ها هر چند که غیردوستانه هم نمی‌نمودند، ولی خیلی احتیاط‌آمیز بودند: شاید زمان مناسبی برای ورود شما نباشد؛ شاید بعداً بتوانید بیایید؛ شاید بهتر باشد صبر کنیم تا ببینیم چطور می‌شود.

پاسخ به تاریخ، محمدرضا پهلوی، ترجمه حسین ابوترابیان، تهران؛ چاپخانه رخ، ۱۳۷۱، صص ۴۱۸-۴۱۹.