به گزارش مشرق، محسن فتح‌الهی، یکی از کاربران فضای مجازی با عنوان غفلت از معدن در مثلت "نفت-گاز-معدن" در صفحه توئیتر خود نوشت:

جایگاه ایران در کمربندهای متالوژنی دنیا

ایران در بخش میانی کمربند کوهزایی آلپ-هیمالیا قرار دارد که از باختر اروپا آغاز وبا گذر از ترکیه، ایران،افغانستان تا اندونزی ادامه دارد. این کمربند که مرز برخورد دوقاره آسیا وآفریقا است، با 15%ذخایر شناخته‌شده دنیا را در خود جای‌داده است.

وجود بیش از 10 معدن فعال در رده جهانی است که عبارت‌اند از ذخایر سنگ‌آهن سنگان، چادرملو، چغارت، گل گهر، ذخایر بزرگ مس سرچشمه وسونگون، ذخایر سرب و روی مهدی‌آباد و انگوران، ذخایر طلای زرشوران و ساری‌گونی اشاره نمود که همگی از ذخایر معدنی بزرگ جهان‌اند.

سهم ایران از جهان در تولید انواع مواد معدنی:

ایران با دارا بودن حدود 68 نوع ماده معدنی 37 میلیارد تن ذخایر کشف‌شده 57 میلیارد تن ذخایر بالقوه در میان 15 قدرت معدنی جهان جای گرفته اما تولیدات معدنی کشور کمتر از 1% از تولید ناخالص داخلی کشور را تشکیل می‌دهد

در سال 2018 کشور استرالیا با دارا بودن 591 میلیون تن تولید مواد معدنی و سهم 24 درصدی از تولید، بزرگ‌ترین تولیدکننده در جهان و ایران در این سال با تولید 46 میلیون تن و سهم 2.4 درصد از تولیدات معدنی، در رتبه یازدهم جهان قرارگرفته است.

در این سال چین با ارزش تولیدات 173میلیارد دلار و سهم 17.6 درصدی، بیشترین میزان ارزش تولیدات موادمعدنی در جهان را دارا بوده و کشور آفریقایی جنوبی 115میلیارد دلار در رتبه‌ بعدی جای گرفته‌. ایران در این سال با ارزش تولیدات 8.7میلیارد دلار و سهم 1%، در رتبه هفدهم جهان قرارگرفته ذخایر اکتشافی کشور، حاصل اکتشاف تنها 7% از پهنه کشور است ونشان از ظرفیت بالای حوزه معدن است.

سهم بخش معدن از GDP کشور در 60 سال گذشته همواره کمتر از 1% بوده است اما با در نظر گرفتن کل زنجیره ارزش (معدن، صنایع معدنی و صنایع پایین دست) این میزان تا 20% نیز قابل برآورد است.

ایران با صادرات سالانه حدود 10میلیارد دلار انواع محصولات معدنی و فلزی، 25–21درصد ارزش صادرات غیرنفتی کشور را به خود اختصاص داده است. عمده صادرات مربوط به زنجیره فولاد و مس است.

ارزش‌افزوده حاصل از فعالیت بخش معدن در سال 1397 بیشترین سهم را سنگ‌آهن54% ومس28%به خود اختصاص دادند

عوامل این غفلت :

1-نگاه جاری درآمدمحوریِ سیاستگذاران به منابع خدادادی بجای نگاه توسعه‌محوری

2-ایجاد سازوکار اعطای رانت پایدار انرژی، رانت قیمت دستوری

3-غفلت راهبردی از اکتشافات پایه معادن، متوسط حفاری اکتشافی در ایران سالانه ۲۰۰-۱۵۰ هزارمتر..

و در کشورهای معدن‌خیز بیش از ۵ میلیون‌متر است.

4-ممنوعیت واردات ماشین‌آلات معدنی طی سال‌های طولانی و افزایش استهلاک و هزینه ماشین آلات بهمراه افت اکتشافات و تولید مواد معدنی

5-تصدی‌گری دولت‌ها در معادن:

تعداد معادن در اختیار دولت، نزدیک به 5%با سهم اشتغالزایی 5% ولی از جهت..

ارزش افزوده(عیار موادمعدنی)، سهم معادنِ دولت، 70% است.

6-پروسه رانتی وفرسایشی اعطاء مجوزها،معارضان دولتی و محلی

منبع:

Word data mining 2020

مرکز ملی آمار