به گزارش مشرق، آیت‌الله جوادی آملی در جلسه درس اخلاق هفتگی این هفته در محل مسجد اعظم قم به صورت حضوری و با حضور اقشار مختلف مردم برگزار گردید با بیان اینکه نهج البلاغه تالی تلو قرآن کریم است، اظهار داشت: کلمات نورانی امیرالمؤمنین(ع) مثل سایر ائمه(ع) منسجم و علمی است. ولی سید رضی(ره) فرصت نکرد که همه کلمات را جمع بکنند و خطبه ها یا نامه ها یا کلمات نورانی یکجا ذکر بشود، لذا خطبه ها و نامه ها تقطیع شده و سباق و سیاق کلمات نیامده و این کتاب در حوزه ها به عنوان یک مرجع علمی شناخته نشده است.
وی افزود: فهمیدن نهج البلاغه بدون عامل سابق بدون عامل سیاق این می شود که شخصیتی مانند محقق(ره) از فقهای نام آور شیعه در شرایع می گوید «و فی مرسلة الرضی»، که این حرف خیلی از عظمت و شکوه این کتاب کم می کند؛ مرسله رضی کجا، نهج البلاغه علی کجا!؟ باید توجه داشت که بیشتر این خطبه ها و کلمات دارای سباق و سیاق هست که در کتاب «تمام نهج البلاغه» آمده است و این کتاب تمام نهج البلاغه از بهترین برکات است.
این ستاد حوزه اظهار داشت: مطلب دیگر آن است که بیانات نورانی حضرت امیر(ع) درباره معارف، فراوان است، معرفت نفس، توحید شناسی و مسئله وحی و نبوت و امام شناسی از قسمت های مهم فرمایش امام است، اما ما قبل از اینکه امامان بیرون مان را بشناسیم که اهل بیت(ع) هستند باید امام درون مان را بشناسیم، ما هم قوای علمی و هم قوای عملی فراوانی داریم، ما عقل نظری داریم برای اندیشه و زیر مجموعه عقل نظری، قوه واهمه و قوه خیال است که اینها کارشان فهمیدن است، این قوا در حوزه و دانشگاه فعال است که آدم عالم می شود اما عالم شدن، دانشمند شدن، فقیه شدن نیمی از راه است، بوسیله علم، خوب و بد و حلال و حرام را می دانیم، اما ما با عزم زندگی میکنیم نه با جزم! آنکه حوزه بدن را اداره می‌کند عزم است که به دنبال عزم، اراده و فعالیت و کوشش به دنبالش می آید و این مال مسجد و سحرخیزی و نماز جماعت و نماز جمعه و قرآن و دعا و ناله و گریه است، این آدم را می سازد.
وی ادامه اد: این یک اصل کلی قرآن است که یک عده خواه در حوزه خواه در دانشگاه، مطلبی را یقین میدانند که بد است اما از زیرمیزی یا روی میزی دست‌بردار نیستند، چرا؟ برای اینکه اینها امام ندارند، امام ما حوزه و دانشگاه نیست، امام ما استدلال و فلسفه و کلام و فقه و اینها نیست، امام ما عقل عملی است، عقلی که «مَا عُبِدَ بِهِ الرَّحْمَان وَ اکْتُسِبَ بِهِ الْجنان»
جوادی آملی افزود: علم را باید عقال کنید، این علم سرکش است، حلال را حرام و حرام را حلال می‌کند، وجود مبارک موسای کلیم خطاب به فرعون فرمود: «لَقَدْ عَلِمْتَ مَا أَنزَلَ هؤُلاءِ إِلاّ رَبُّ السَّماوَاتِ وَ الأرْضِ بَصَائِرَ»؛ برای تو مسلّم شده، صد درصد یقین پیدا کردی که حق با من است، اما بیراهه می روی؛ این بیان نورانی موسای کلیم به فرعون به صورت اصل کلی در قرآن کریم آمده است که یک عده ای یقین دارند که خدا گفته پیغمبر گفته، اما بیراهه میروند، چرا؟ چون علم امام زندگی نیست، رهبری برنامه های انسان را عقل عملی به عهده دارد.
وی در شرح کلمه ۱۲۳ نهج البلاغه بیان داشت: برخی این حدیث را از وجود مبارک پیغمبر(ص) میدانند و در بعضی نسخه های نهج البلاغه نیاورده اند، حضرت در این حدیث میفرماید که «طُوبَی لِمَنْ ذَلَّ فِی نَفْسِهِ» طوبی یعنی حیات طیب و طاهر؛ کسی حیات طیب و طاهر دارد که در درون و ساختارش ذلول باشد نه ذلیل، انسان عزیز است.
این استاد تفسیر قرآن کریم ادامه داد: عزت مؤمن مِلک مؤمن نیست. امانت الهی است، مؤمن حق ندارد آبروی خودش را بریزد و خودش را ذلیل کند. بعد فرمود: «وَ طَابَ کَسْبُهُ» حلال کسب بکند، چون ذات اقدس الهی هیچ کسی را بدون روزی خلق نکرده است و اگر کسی طیب و طاهر بود مال طیب و طاهر هم تهیه خواهد کرد، کسب او هم طیب و طاهر میشود؛ «وَ صَلَحَتْ سَرِیرَتُهُ» هم سیرت نقل شده، هم سریره؛ باطنش هم صالح است، «وَ حَسُنَتْ خَلِیقَتُهُ» ساختار او هم زیباست.
وی خاطرنشان کرد: حضرت می فرماید «وَ وَسِعَتْهُ السُّنَّةُ، وَ لَمْ ینْسَبْ إلَی الْبِدْعَةِ»؛ در هر کاری که می خواهیم انجام بدهیم، می توانیم دو اجتهاد داشته باشیم: یک اجتهاد فقه و اصولی که رایج است، یک اجتهاد نوآوری است در جایی که نبود، این بدعت نیست! این سنت است؛ یک کسی جامعه شناس، اقتصاددان، راهنما و یا مبتکر خوبی است؛ او می تواند کار خوب در مملکت بکند و نوآوری داشته باشد، «مَنْ سَنَّ سُنَّةً حَسَنَةً کَانَ لَهُ أَجْرُهَا ...» این است.
وی تصریح کرد: بعضی از کارها بود که بزرگان قبلی ما سنت گذاشتند، فرمود این کار را بکنید، چرا در اقتصاد مجتهد نیستید؟! اینکه ما یک نوآوری داشته باشیم که مشکل ما را حل کند، اگر یک روش و سنت خوبی در کشورداری، در اداره مملکت، در حفظ ارزانی و اقتصاد داشته باشیم، اینها نعمت خوبی است.
