کد خبر 1566613
تاریخ انتشار: ۲۶ دی ۱۴۰۲ - ۱۲:۵۷
بنزین

روز گذشته وب‌سایت گلوبال پترول پرایس در خبری اعلام کرد که ایران ارزان‌ترین بنزین دنیا را عرضه می‌کند که با واکنش گسترده فعالان مجازی در مخالفت با شوک‌درمانی بنزینی همراه بود.

به گزارش مشرق، «اگر می‌خواهید قیمت بنزین را دلاری کنید، پس حقوق‌ها را هم دلاری کنید، بنزین ایران ارزان نشده بلکه پول ملی بی‌ارزش شده». این یک خط، خلاصه واکنش مخاطبان به مقایسه سایت گلوبال پترول پرایس درباره قیمت بنزین کشورها بود که در فضای مجازی بازتاب گسترده‌ای داشت.

طبق گزارش این وب‌سایت (تصویر ۱)، هم‌اکنون قیمت هر لیتر بنزین در ایران، ۰.۰۲۹ دلار آمریکاست و در مقایسه با کشورهایی که در فهرست ارزان‌ترین قیمت بنزین قرار دارد، در صدر ایستاده است.

واقعیت بنزین ارزان ایران چیست؟

تصویر ۱

اختلاف قیمت بنزین با قیمت صادراتی آن باعث شده که طبق آمار کنفرانس بهینه‌سازی ایران، دهک دهم جامعه (ثروتمندترین دهک) ۱۷.۵ برابر دهک اول یارانه بنزین دریافت کرده و با تعمیق ناترازی بنزین، در سال ۱۴۰۲ حدود ۳ میلیارد دلار از درآمد دولت بابت واردات این فرآورده کم شود.

اما در ایران پیش‌تر دو تجربه اصلاح قیمت بنزین دو تاثیر متفاوت بر روند مصرف گذاشته است. در تجربه هدفمندی یارانه‌ها با اجرای سیاست‌های مکمل غیرقیمتی «روند مصرف» بنزین کاهش یافته و حدود ۱۰۰ میلیارد دلار صرفه‌جویی ارزی نصیب کشور شد و در تجربه آبان ۹۸، شوک‌درمانی به جز تاثیر مقطعی بر کاهش مصرف (آن هم با کمک کرونا) نتیجه‌ای در کنترل مصرف بنزین نداشت (اطلاعات بیشتر).

اما ارزش دلاری قیمت بنزین، شاخص مناسبی برای مقایسه نیست و بهتر است از شاخص «سرانه حقوق نسبت به قیمت بنزین» برای مقایسه استفاده شود که البته تاییدکننده ارزان بودن «قیمت نسبی» بنزین در ایران است.

طبق گزارش مرکز مطالعات زنجیره ارزش (تصویر ۲)، هر شهروند قادر به خرید بیش از ۱۵۰ لیتر بنزین در روز است. این در حالی است که هر شهروند آمریکایی با درآمد سرانه‌ی بیش از ۱۹ برابر هر ایرانی، توانایی خرید ۱.۳ برابر این مقدار را دارد.

واقعیت بنزین ارزان ایران چیست؟

تصویر ۲

طبق آمار ترازنامه انرژی، سهم هزینه‌های انرژی در سبد هزینه خانوار شهری ۳.۹ درصد است درحالیکه سهم کل هزینه‌های غیرخوراکی حدود ۷۵ درصد سهم دارد. این آمار به خوبی نشان می‌دهد که انرژی ارزان در سبد هزینه خانوار نقش جبران‌کننده برای سایر هزینه‌ها از جمله خودرو و مسکن گران را ایفا می‌کند.

کارشناسان در مواجهه با خبر سایت گلوبال پترول پرایس واکنش متفاوتی داشته‌اند که بعضا صرفا سلبی بوده است. سیدیاسر جبرئیلی رئیس مرکز ارزیابی مجمع تشخیص مصلحت در این باره می‌گوید: دوران این شعبده‌بازی‌ها به پایان رسیده است. تاریخ‌مصرف متوسل شدن به «دلار گران» برای ارزان‌نمایی و سپس گران‌سازی بنزین در ایران تمام شده است. پیشنهاد می‌کنم همان خط جدید و جذاب ناترازی را دنبال کنید که هنوز می‌تواند مدتی به کار ِگران‌سازی بیاید.

اما مرتضی زمانیان استاد دانشگاه صنعتی امیرکبیر با اشاره به واقعی‌بودن مشکل بحران انرژی در ایران می‌گوید: اصلاحات یک ترکیب و تدریجی از این مجموعه راهکارها را می‌طلبد که ممکن است در بخش‌هایی از آن، قیمت هم بخواهد اصلاح شود و در بخش‌هایی هم نباید اصلاح شود، یعنی همه‌چیز هم قیمت نیست و باید بسته‌ای از راهکارهای غیرقیمتی و قیمتی را به کار گرفت.

به نظر می‌رسد جبران ناکارآمدی‌ها با انرژی ارزان یک زیست اقتصادی و یک تعادل هزینه و درآمدی برای اقشار مختلف ایجاد کرده که البته نه تنها نتیجه ملموسی در افزایش رفاه خانوارها نداشته بلکه کشور را در لبه پرتگاه بحران انرژی قرار داده است. برای تغییر معادله فعلی و تولید ثروت از انرژی، هیچ راهکار تک‌خطی وجود ندارد. مسئله پیچیده است و راهکار حل آن نیازمند «برنامه جامع» است.

در مجموع هر چند قیمت نسبی انرژی در ایران ارزان است اما این قیمت پایین، جبران ناکارآمدی‌هایی بوده که حکمرانی غلط بر سبد هزینه مردم تحمیل کرده است. به عنوان مثال معادله «خودروی ارزان» و «سوخت گران» در ایران برعکس دنیاست و نمی‌توان هم خودروی گران و با مصرف ۲ برابر استاندارد جهانی به مردم عرضه کرد و هم بنزین گران.

منبع: فارس

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • انتشار یافته: 7
  • در انتظار بررسی: 0
  • غیر قابل انتشار: 11
  • IR ۱۳:۰۷ - ۱۴۰۲/۱۰/۲۶
    4 3
    ما کشور دارنده انرژی هستیم. نباید با واردکننده های انرژی مقایسه بشیم. مخالف مصرف بهینه نیستیم که راهکارش هم غیر قیمتی است اما مردمی که به خاطر اقلیم و موقعیت سیاسی از آب و خیلی از امکانات محروم شدند نباید از نعمت خدادادیشان به بهانه های واهی محروم شوند
  • IR ۱۳:۱۳ - ۱۴۰۲/۱۰/۲۶
    5 3
    بنزین ایران نسبت به درآمد ما اصلا هم ارزان نیست. درضمن ما خواهان ماشین های خوب و کم مصرف بودیم. خودتون این ماشین های پر مصرف رو به ما تحمیل کردید و 2 برابر قیمت دلارشم پول گرفتید، پس نباید منتقد شرایط باشید.
    • IR ۱۴:۱۷ - ۱۴۰۲/۱۰/۲۶
      4 6
      تو و خانواده آت چند تا ماشین دارید ؟ معلومه که گران شدن بنزین به نفع شما نیست . هر کدامتان روزانه یک میلیون پانصد هزار تومان یارانه بنزین دریافت میکنید .
    • IR ۱۶:۱۱ - ۱۴۰۲/۱۰/۲۶
      3 1
      14:17 ماشین نداریم ولی هنوز جای گران کردن های عادلانه! قبلیتون درد میکنه! ابان 98 تو این مملکت نبودی؟ اردیبهشت 1400 چطور؟ تا کی میخواید خام این حرفای عوام فریبانه بشید؟ گرانی هیچ سودی برای طبقه ضعیف و متوسط ندارد. تورم ناشی از این گرانی ها به مراتب از پولی که به مردم میدن بیشتره
  • IR ۱۵:۰۲ - ۱۴۰۲/۱۰/۲۶
    0 0
    مثل یارانه نان، بنزین به نرخ آزاد بشه مابه التفاوت را دولت به حساب پمپ بنزین بزنه با کارت سوخت با سهمیه به همراه ماشین با سابقه تردد در سطح شهر از دوربین های راهنمایی نه ماشینهای خراب و اوراقی کارت سوختشان خرید فروش بشه
  • وحید IR ۱۷:۳۰ - ۱۴۰۲/۱۰/۲۶
    4 1
    بنزین ایران 1500 تومان بنزین فلان کشور 1 دلار میشه 50000 تومان حالا یه عده ای عرضه ندارن دلارو بیارن پایین میگن بنزین ارزونه اگه دلار بشه هزار تومن بنزین یه دلاری هم میشه 1000 تومن ولی اون موقع بنزین قاچاق نمیشه ایران چون دولت‌های اونا عرضه دارن
  • مرتضی IR ۱۶:۱۹ - ۱۴۰۲/۱۱/۰۲
    0 0
    اصلاح قیمت و پرداخت سهمیه قابل مبادله انرژی و سوخت بر اساس کد ملی بسیار به سود همه مردم و دولت است و بسیاری از معضلات اقتصادی و زیست محیطی کشور را حل میکند

این مطالب را از دست ندهید....

فیلم برگزیده

برگزیده ورزشی

برگزیده عکس