به گزارش مشرق، آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار با معلمان با اشاره به وقایع جنگ غزه، تحولات فلسطین را در چند محور مورد بررسی قرار دادند. اول؛ با وجود تلاش‌های زیاد صهیونیست‌ها و پشتیبانان آمریکایی و اروپایی آنها مسئله غزه همچنان مسئله اول دنیا است که اعتراض‌ها به جنایات رژیم صهیونیستی در دانشگاههای آمریکا و گسترش آن به دانشگاههای اروپا از نشانه‌های استمرار حساسیت افکار عمومی جهان به مسئله غزه است.

دوم؛ رفتار وحشیانه و بی‌رحمانه رژیم صهیونیستی در کشتار سی و چند هزار نفر که نیمی از آنها زنان و کودکان هستند. حقانیت موضع جمهوری اسلامی و ملت ایران را به همه دنیا نشان داد.

سوم؛ آمریکا شریک جرم و همدست صهیونیست‌ها در گناه نابخشودنی کشتار مردم غزه است و برخی حرف‌های به‌ظاهر دلسوزانه آنها هم دروغ است؛ بنابراین موضع جمهوری اسلامی که نمی‌توان به دولت آمریکا خوش‌بین بود و به آن اعتماد کرد، اثبات شد.

چهارم؛ تنها راه‌حل مساله فلسطین، پیشنهاد مطرح شده از جانب ایران یعنی بازگشت فلسطین به صاحبان اصلی آن اعم از مسلمان، مسیحی و یهودی است و تا وقتی فلسطین به صاحبان خود بازنگردد تحرکاتی مثل عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی هیچگاه مشکل غرب آسیا را حل نخواهد کرد.

سرنخ مواضع رهبری را می‌شود در اخبار این روزهای منطقه جست و جو کرد. بعد از عملیات «وعده صادق» که برتری اخلاقی و صلاحیت عملی را در موضوع فلسطین به ایران داد، رقبای منطقه ای تهران که تا پیش از این نظاره گر رخدادهای جنگ غزه بودند را به تحرک واداشت تا به طور کامل افکار عمومی منطقه را به ایران واگذار نکنند.

دوباره عادی سازی!

از یک سو، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه پس از فشارهای فراوان سرانجام اعلام کرد کشورش روابط اقتصادی با اسرائیل را قطع خواهد کرد. در سویی دیگر، عربستان سعودی بانی چند نشست سطح بالای دیپلماتیک در ریاض با حضور وزرای خارجه کشورهای عربی، وزیر خارجه ایالات متحده، وزرای خارجه چند کشور اروپایی و رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی برای پایان جنگ شد.

اما دستور کار مهمتر سلسله نشستهای ریاض، بر اساس گفته فیصل بن فرحان وزیر خارجه پادشاهی سعودی؛ پی‌ریزی روندی «معتبر» برای تشکیل کشور فلسطین است. بخش دوم صحبت‌های وزیر خارجه سعودی‌ها را آنتونی بلینکن تکمیل کرد. جایی که وزیر خارجه آمریکا در ریاض و پس از دیدار با همتای سعودی خود از پیشرفت روند عادی‌سازی روابط عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی و رسیدن آن به مراحل پایانی خبر داد. بلینکن گفت: «ابتدا باید به جنگ در غزه پایان دهیم و روند تشکیل کشور مستقل فلسطینی را آغاز کنیم تا پس از آن روند عادی‌سازی روابط عربستان و اسرائیل به پیش رود».

این تحرکات منطقه ای در شرایطی مطرح می‌شود که ریاض و تل‌آویو سال گذشته در نزدیکی توافق عادی‌سازی قرار داشتند. محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان سعودی اواخر شهریور ۱۴۰۲ در مصاحبه با شبکه فاکس‌نیوز آمریکا گفت که ریاض به عادی‌سازی روابط با تل‌آویو به شرط تحقق اهداف فلسطینیان نزدیک می‌شود. محمد بن‌سلمان افزود: مساله فلسطین برای عادی‌سازی روابط با [رژیم] اسرائیل مهم است. ولیعهد عربستان سعودی افزود: ریاض هر روز بیشتر به عادی‌سازی روابط با تل‌آویو نزدیک می‌شود اما به شرط تحقق اهداف فلسطینی‌ها. وی همچنین گفت: واشنگتن پیشنهادی برای برقراری روابط با [رژیم] اسرائیل ارائه کرد و مذاکرات ادامه دارد و خوب است.

منظور ولیعهد عربستان از تحقق اهداف فلسطینی‌ها، راه حل ۲ دولتی در فلسطین است و اگر محمد بن سلمان به طرح عموی خود و پادشاه سابق عربستان، ملک عبدالله در سال ۲۰۰۲ وفادار مانده باشد یکی از شروط آن بازگشت اسرائیل به مرزهای ۱۹۶۷ است.

آنچه طی چند روز گذشته در پایتخت عربستان گذشته است نشان از طراحی طرف آمریکایی و عربستانی برای فلسطین و منطقه دارد. چه اینکه وزای خارجه آمریکا و عربستان درباره بخشی از راه حل مساله فلسطین مواضع مبهمی درباره مقاومت فلسطینی بیان کرده که گذشت زمان جزئیات آن را مشخص خواهد کرد. در همین راستا آنتونی بلینکن می گوید: «یک پیشنهاد سخاوتمندانه مقابل حماس گذاشته شده است و امیدواریم که تصمیم درستی بگیرد». بن فرحان هم اظهار کرد باید تلاش بیشتری در جبهه فلسطینی صورت گیرد و مسیری را در پیش گیریم که در نهایت به تشکیل کشور فلسطین منتهی شود.

آتش بس در غزه و عزیمت به سمت تشکیل یک کشور فلسطینی به پایتختی قدس شرقی از شروط طرف سعودی برای عادی سازی با تل آویو بوده است. ۲ روز قبل مقامات عربستانی از تحقق موضوعی صحبت کردند که یکی دیگر از شروط ریاض برای عادی سازی بوده است: توافق امنیتی با ایالات متحده آمریکا.

روز دوشنبه در مجمع اقتصادی داووس در ریاض طی بیانیه ای اعلام شد پادشاهی عربی سعودی و ایالات متحده آمریکا در آستانه انجام «اقدامات نهایی» برای امضای توافق امنیتی دوجانبه هستند. توافقی که خواسته ریاض بوده و شامل تضمین کامل واشنگتن برای حمایت همه جانبه تسلیحاتی و امنیتی از عربستان است.

در حال حاضر صحبت از آتش بس در غزه و تشکیل یک کشور فلسطینی برای طرفهای منطقه ای و فرامنطقه ای یک بازی برد-برد محسوب می‌شود. کشورهای عربی می‌توانند بگویند در نهایت راه حلی را پیدا کرده اند و آمریکایی‌ها هم می‌توانند از شر دولت نتانیاهو خلاص شده و به بازسازی تصویر فروریخته خود طی ۶ ماه گذشته بپردازند. البته کشور فلسطین مد نظر آمریکا و بلینکن به چند کانتون از هم جدا خلاصه می‌شود که بدیهی ترین اجزای یک دولت را نخواهد داشت و تحت الحمایه اسرائیل باقی خواهد ماند. اینگونه در نگاه و محاسبات دو طرف مساله فلسطین محو خواهد شد!

موانع سخت

با این وجود تمام این فعل و انفعالات مربوط به قبل از ۷ اکتبر سال گذشته است. پس از توفان الاقصی اما معادلات کاملا دگرگون شده است؛ از یک طرف در وضعیتی که ترکیه هم حاضر شده حداقل در ظاهر، تغییر تاکتیک بدهد و در سیاست اعلامی خود ادعا کرده روابط اقتصادی‌اش با رژیم صهیونیستی را قطع کرده، عربستان سعودی شاید حاضر نباشد در چنین شرایطی زیر بار هزینه بدنامی عادی‌سازی با اسرائیل برود.

این تنها مانع نیست! ایده ۲ دولتی در ۶ ماه گذشته مطلوبیت خود را تا حد زیادی از دست داده است و طرف اشغالگر اسرائیلی را در نفی حقوق کامل فلسطینی‌ها مصمم‌تر کرده است. پایگاه آمریکایی «نشنال‌اینترست» اواخر بهمن سال گذشته در گزارشی نوشت: «حتی اگر بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل همین فردا دفتر خود را ترک کند باز هم منجر به برقراری صلح در خاورمیانه نخواهد شد، چرا که بسیاری از اسرائیلی‌ها به راه‌حل ۲ دولتی معتقد نیستند».

به نوشته این پایگاه تحلیلی «اما هیچ نشانه‌ای دال بر این وجود ندارد که آسیب ۷ اکتبر نگرش عمومی اسرائیل را به سمت پذیرش ایده یک کشور مستقل فلسطینی تغییر داده باشد». طبق این گزارش، بنی‌گانتس و همچنین اسحاق هرتزوگ (رئیس رژیم صهیونیستی) و حتی یائیر لاپید، رئیس اپوزیسیون، ناراحتی خود را از لفاظی‌های احیا شده دولت بایدن درباره نیاز به راه‌حل ۲ دولتی از زمان آغاز جنگ علیه غزه ابراز و به‌طور خصوصی تأکید کرده‌اند که دولت بایدن از صحبت علنی درباره راه‌حل ۲ دولتی در پیامدهای حمله حماس در ۷ اکتبر خودداری کند.

تاریخ نشان داده است دینامیسم سیاسی-اجتماعی اسرائیل، هیچ حقی را برای فلسطین به رسمیت نمی‌شناسد چرا که جوهره این رژیم برآمده از اشغالگری و آپارتاید است. سال ۱۹۹۳ در جریان پیمان اسلو، یک بار شانس تشکیل ۲ دولت در فلسطین به آزمایش گذاشته شد. ۳ دهه از روزی که یاسر عرفات، اسحاق رابین و بیل کلینتون در واشینگتن دی‌سی دست های یکدیگر را به گرمی فشردند گذشت. روزی که جهان تصور کرد منازعه برای همیشه تمام شده است. ۳۰ سال بعد حالا فلسطین به موضوع اول جهان تبدیل شده و حامیانش دانشگاه های آمریکا را تسخیر کرده اند.