به گزارش مشرق، برخورد یک سیارک بزرگ با زمین در آینده بعید است اما از آنجا که خسارت چنین رویدادی می‌تواند بسیار زیاد باشد، ناسا آزمایش‌های فرضی برخورد سیارک را هر دو سال یک بار با کارشناسان و اعضای آژانس‌های فدرال و بین‌المللی انجام می‌دهد تا سناریوی برخورد را بررسی کند.

ناسا گزارش داد جدیدتری آزمایش فرضی برخورد سیارک در آوریل گذشته انجام گرفت و گزارش اولیه آن در ۲۰ ژوئن منتشر شد.

ساختن یک سناریوی واقع‌بینانه و سودمند، کار ساده‌ای نیست. دانشمندان «مرکز مطالعات اجرام نزدیک به زمین» (CNEOS) در «آزمایشگاه پیش‌رانش جت» ناسا که در ردیابی و تعیین مدار سیارک‌ها و دنباله‌دارها و کشف خطرات تهدیدکننده زمین متخصص هستند، نقش مهمی را در طراحی این آزمایش‌ها از ۱۱ سال پیش بر عهده داشته‌اند.

«پل چوداس» (Paul Chodas) مدیر مرکز مطالعات اجرام نزدیک به زمین گفت: این سناریوهای فرضی، پیچیده هستند و برای طراحی آنها تلاش زیادی صورت می‌گیرد. بنابراین، هدف ما این است که آنها را برای شرکت‌کنندگان و تصمیم‌گیرندگان سودمند و چالش‌برانگیز کنیم تا فرآیندها و روش‌های خود را به سرعت به نتیجه برسانند و خلأهای موجود در دانش جامعه دفاع سیاره‌ای را برطرف کنند.

سناریوی برخورد

سناریوی ماه آوریل به این ترتیب بود که یک سیارک فرضی کشف شده است و ۷۲ درصد احتمال دارد در ۱۴ سال آینده با زمین برخورد کند. مکان‌های احتمالی برخورد شامل مناطق پرجمعیت آمریکای شمالی، اروپای جنوبی و آفریقای شمالی هستند اما هنوز ۲۸ درصد احتمال دارد که سیارک به زمین برخورد نکند. پس از چندین ماه ردیابی، سیارک بسیار نزدیک به خورشید حرکت می‌کند و رصدهای بیشتر را برای هفت ماه بعد غیر ممکن می‌سازد. تصمیم‌گیرندگان باید بفهمند که چه کاری انجام دهند.

«اداره هماهنگی دفاع سیاره‌ای» (PDCO) ناسا، اداره واکنش «سازمان مدیریت بحران فدرال آمریکا» (FEMA) و «اداره امور فضایی» (OES/SA) وابسته به وزارت امور خارجه آمریکا این رزمایش را سرپرستی کردند. طی دو روز در ماه آوریل، شرکت‌کنندگان در «آزمایشگاه فیزیک کاربردی جانز هاپکینز» (APL) که میزبان این رویداد بود، گردهم آمدند تا واکنش‌های بالقوه ملی و جهانی را به این سناریو بررسی کنند.

«تریک دالی» (Terik Daly) پژوهشگر آزمایشگاه فیزیک کاربردی جانز هاپکینز و مسئول هماهنگی این آزمایش گفت: این یک تمرین بسیار موفق بود که در آن نزدیک به ۱۰۰ شرکت‌کننده از سازمان‌های دولتی آمریکا و برای اولین بار، کارشناسان بین‌المللی دفاع سیاره‌ای حضور داشتند. برخورد یک سیارک، پیامدهای شدید ملی و بین‌المللی را به همراه خواهد داشت. بنابراین اگر این سناریو به طور واقعی اجرا شود، ما به همکاری بین‌المللی نیاز داریم.

واقعیت در برابر تخیل

مرکز مطالعات اجرام نزدیک به زمین در واقعیت مدار هر جرم شناخته‌شده نزدیک به زمین را محاسبه می‌کند تا ارزیابی‌هایی را درباره خطرات احتمالی برخورد آینده در حمایت از برنامه دفاع سیاره‌ای ناسا ارائه دهد. گروه مرکز مطالعات اجرام نزدیک به زمین برای واقعی ساختن این سناریو، همه مشاهدات را در ماه‌های منتهی به تاریخ آزمایش شبیه‌سازی کردند و محاسبات تعیین مداری را برای شبیه‌سازی احتمال برخورد به کار بردند.

«داوید فارنوکیا» (Davide Farnocchia) مهندس ناوبری مرکز مطالعات اجرام نزدیک به زمین و سرپرست طراحی مدار سیارک گفت: در این برهه از زمان، برخورد احتمال داشت اما هنوز قطعی نشده بود و عدم قطعیت قابل توجهی در اندازه جرم و محل برخورد وجود داشت. جالب بود که ببینیم این موضوع چگونه بر انتخاب‌های تصمیم‌گیرندگان تأثیر می‌گذارد و جامعه بین‌المللی چگونه ممکن است به یک تهدید واقعی در ۱۴ سال بعد واکنش نشان دهد.

روش‌هایی برای منحرف کردن سیارک

آماده‌سازی، برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری، محورهای اصلی هر پنج آزمایشی بوده‌اند که در ۱۱ سال گذشته انجام شده‌اند و پرسش‌هایی را درباره سناریوهای احتمالی مطرح کرده‌اند که به شرح زیر هستند.

۱. آیا می‌توان یک فضاپیمای شناسایی را به سوی سیارک فرستاد تا اطلاعات بیشتری در مورد مدار آن جمع‌آوری کند و اندازه و جرم آن را بهتر تعیین کند؟

۲. آیا تلاش برای منحرف کردن سیارک به گونه‌ای که به زمین برخورد نکند، امکان پذیر است؟

روش دوم با «آزمایش تغییر جهت سیارک دوگانه» یا «دارت» (DART) بررسی شد که در ۲۶ سپتامبر ۲۰۲۲ با سیارک «دیمورفوس» (Dimorphos) برخورد کرد و مسیر حرکت آن را کمی تغییر داد.

روش‌های دیگر انحراف سیارک نیز در طول آزمایش در نظر گرفته شدند اما هر مأموریت انحراف یا شناسایی به سال‌ها آماده‌سازی نیاز دارد و مستلزم استفاده از رصدخانه‌های پیشرفته است که بتوانند سیارک‌های خطرناک را در اسرع وقت شناسایی کنند. تلسکوپ «نقشه‌بردار اجرام نزدیک به زمین» یا «نئو سرویور» (NEO Surveyor) ناسا یکی از این رصدخانه‌هاست. این تلسکوپ فضایی فروسرخ که توسط آزمایش پیش‌رانش جت مدیریت می‌شود و برای پرتاب در اواخر سال ۲۰۲۷ برنامه‌ریزی شده است، سیارک‌های روشن و تاریک از جمله سیارک‌هایی را که به دور خورشید می‌چرخند، شناسایی خواهد کرد. نئو سرویور با این کار از اهداف اداره هماهنگی دفاع سیاره‌ای برای کشف هرگونه سیارک خطرناک در اسرع وقت پشتیبانی می‌کند تا زمان بیشتری برای پرتاب یک ماموریت انحراف سیارک به سوی تهدیدات احتمالی وجود داشته باشد.