به گزارش مشرق، نان قوت غالب مردم ایران به شمار میرود به طوری که ۶۰ درصد سبد غذایی و تأمین انرژی مردم ایران از نان صورت میگیرد. سرانه مصرف نان هر ایرانی به ۱۶۱ کیلوگرم رسیده که نسبت به گذشته افزایش یافته است و همین امر، ضرورت تأمین نان سالم و کامل را پررنگتر میکند.
چه نانی سالم است؟
نان کامل که از آرد کامل گندم تهیه میشود، شامل همه اجزای دانه گندم از جمله سبوس، اندوسپرم و جوانه است. این ویژگی باعث میشود نان کامل نسبت به نان سفید از نظر تغذیهای غنیتر باشد.
وضعیت آردهای تولیدی کشور
براساس اعلام رئیس سازمان غذا و دارو، آردهای تولیدشده در کشور ۱۲ تا ۱۸ درصد سبوسگیری میشوند، این درحالی است که مدیرکل دفتر تغذیه وزارت بهداشت اعلام کرده است که میزان مجاز برای سبوسگیری از آردها برای تهیه نان کامل، باید ۲ تا ۶ درصد باشد. به عبارت دیگر، میزان سبوسگیری از آردهایی که برای تهیه نان در کشور استفاده میشوند، ۳ تا ۶ برابر حد مجاز برای تهیه نان کامل است به این معنا که دسترسی به نان کامل در سراسر کشور با این میزان سبوسگیری از آرد، عملاً امکانپذیر نیست.
در حال حاضر اکثر نانهای تولیدی کشور اعم از نان لواش، بربری، سنگک، تافتون و ... همگی از آردهای سبوسگیری شده حاصل شدهاند و پروژه تولید نان کامل تنها در چند استان از جمله استان مرکزی موفقیتآمیز بوده است.
در بسیاری از نانواییهای سطح پایتخت نیز مشاهده میکنیم که نانوایان، نان سنگک حاصل از پاشیدن سبوس جداگانه روی خمیر نان را تحت عنوان نان کامل به فروش میرسانند. این در حالی است که این نان، بیش از آن که مفید واقع شود، به دلیل تولید سم آکریلامید حاصل از سوختن سبوس، میتواند سرمنشأ بروز بسیاری از بیماریها شود!
چرا نان سبوسدار به دست مردم نمیرسد؟
بررسی پشت پرده عدم دسترسی مردم به نان سالم و کامل، نشان میدهد که به دلیل سودآور نبودن تولید آرد به ویژه آرد سبوسدار و کامل در کشور، کارخانجات تولیدکننده آرد، سبوس را از گندم جدا کرده و آن را به دامداریها میفروشند و از طریق سودآوری به همین روش توانستهاند چرخ اقتصاد کارخانههای خود را به حرکت درآورند.
سبوس خوراک دامها میشود
به عبارت دیگر، سبوسی که باید در فرآیند تولید آرد، همراه با سایر اجزای گندم آسیاب شده و به دست مردم برسد، به دلیل زیانده بودن تولید آرد در کشور، خوراک دامها میشود و سفرههای مردم از نان سالم و کامل خالی میماند.
نیاز به وقت بیشتر برای طبخ نان کامل
از جمله موانع تولید آرد کامل در کشور، قیمت بالاتری است که این نان ممکن است برای مردم داشته باشد. اگر سبوس آرد بیشتر باشد خمیر نیاز به استراحت بیشتر دارد، همچنین شاطر نانوایی باید مهارت پخت نان کامل را کسب کند که در ابتدا ممکن است این امر هزینههایی را در پی داشته باشد.
عدم آگاهی و استقبال مردم
یکی دیگر از چالشهایی که باعث شده نان کامل به دغدغه اصلی سیاستگذاران غذایی کشور تبدیل نشود، عدم مطالبه طبخ این نان از سوی مردم است.
بسیاری از مردم از فواید نان کامل آگاهی ندارند، همچنین در سالهای اخیر نان مصرفی ایرانیها با آرد سفید تولید شده که باعث شده ذائقه مردم به سوی استفاده از نان روشتر سوق پیدا کند و نان تهیه شده با آرد سفید به اصطلاح مشتریپسندتر باشد و بنابراین نیاز به فرهنگسازی و ایجاد مطالبه عمومی نسبت به تولید نان کامل در کشور وجود دارد.
چند کارخانه تولید نان کامل در کشور داریم؟
رئیس دبیرخانه شورای عالی سلامت، سال گذشته گفته بود که قرار است تعداد نانواییهایی که نان کامل میپزند به ۸۲ هزار واحد برسد اما طبق ادعای امسال وزارت بهداشت بیش از ۱۸۰۰ نانوایی داریم که از آرد سبوسدار برای طبخ نان استفاده میکنند، با مقایسه این اعداد میتوان دریافت که تا دسترسی همه مردم به نان کامل در سراسر کشور فاصله زیادی وجود دارد و تقریباً عمده مردم از دسترسی به نان کامل محروم هستند.
۱۰ فایده نان سبوسدار برای سلامتی
غنی از فیبر: نان کامل حاوی فیبر بیشتری است که به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک میکند.
کنترل قند خون: مصرف نان کامل میتواند به کنترل سطح قند خون و کاهش خطر دیابت نوع ۲ کمک کند.
کاهش خطر بیماریهای قلبی: فیبر و مواد مغذی موجود در نان کامل میتوانند به کاهش کلسترول خون و بهبود سلامت قلب کمک کنند.
حفظ وزن مناسب: نان کامل با ایجاد احساس سیری بیشتر، میتواند به مدیریت وزن کمک کند.
سرشار از ویتامینها و مواد معدنی: نان کامل حاوی ویتامینهای گروه B، آهن، منگنز و زینک است که برای سلامت بدن ضروریاند.
بهبود هضم: فیبر موجود در نان کامل به بهبود هضم و جلوگیری از یبوست کمک میکند.
کاهش خطر ابتلا به سرطان: تحقیقات نشان دادهاند که مصرف نان کامل میتواند با کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ مرتبط باشد.
کاهش التهاب: مصرف نان کامل میتواند به کاهش التهاب در بدن کمک کند.
پیشگیری از اختلالات گوارشی: فیبر موجود در نان کامل به دلیل بهبود فرآیند هضم به کاهش اختلالات گوارشی کمک میکند.
کمک به سیستم ایمنی: نان کامل به دلیل وجود مواد مغذی میتواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند.