به گزارش مشرق، «سرگذشت استعمار» مجموعه‌ای تاریخی- سیاسی است که به همت انتشارات «سوره مهر» روانه کتاب‌فروشی‌ها شده است.
مهدی میرکیایی که تألیف این اثر ۱۵جلدی را بر عهده داشته آن را با نگاهی به تاریخ استعمار در جهان و کشورهای دخیل در استثمار ملت‌ها نوشته است.
هر یک از جلدهای این مجموعه با نگاه به یکی از وقایع مهم درباره کشورهای استعمارزده نوشته شده است.
یکی از نکات مشترک درباره هر ۱۵جلد این مجموعه، نوشتار آن است. مهدی میرکیایی موفق به تألیف مجموعه‌ای خواندنی شده است، آنچنان که اگر بدون هیچ اطلاع قبلی دست به تورقش بزنید شاید گمان کنید مجموعه‌ای داستانی پیش روی شما قرار گرفته! هر چند که واقعیت چیز دیگری است و این مجموعه یک اثر جدی تاریخی- سیاسی اما قابل استفاده برای عموم علاقه‌مندان است؛ از نوجوانان ۱۳-۱۲ ساله گرفته تا حتی علاقه‌مندان کهنسال، همگی می‌توانند مخاطب «سرگذشت استعمار» باشند.
البته همه‌فهم بودن سرگذشت استعمار را نباید دلیلی بر کم‌اهمیت بودن آن دانست، بلکه نویسنده کوشیده دست به خلق مجموعه‌ای بزند که با وجود ارائه اطلاعاتی جدی، روایتی خواندنی و شیوا پیش روی طیف گسترده‌ای از مخاطبان قرار گیرد.
ریشه‌های شکل‌گیری کشورهای پیشرفته و عقب‌مانده
در این مجموعه نویسنده تلاش دارد ما را با سرگذشت استعمار و اتفاق‌هایی که در قرن‌های گذشته افتاده است، آشنا کند و مخاطب را به دنیای آن روز دنیای غربی و اروپایی و رقابت‌هایی که میان آن‌ها شکل گرفته است، ببرد. مثلاً نویسنده در جلد دوم کتاب با عنوان «گرگ‌ها با چشم باز می‌خوابند» به روایت انگلستان در مورد رقابت‌های استعماری‌اش با کشور اسپانیا پرداخته است؛ روایت‌هایی که نقش ملکه الیزابت را در افزایش درآمدهای دربار و کشور انگلستان از طریق دستیابی به مستعمرات نشان می‌دهد.
محتوای این مجموعه تنها به ایران محدود نمی‌شود و روایتی کامل و خواندنی درباره تاریخچه استعمار در کل جهان است؛ به اینکه قدرت‌های بزرگ جهان چه پیشینه‌ای دارند و چه بر سر دیگر سرزمین‌ها آورده‌اند. برهه تاریخی مورد نظر در این مجموعه، ۵۰۰- ۴۰۰ سال گذشته را شامل می‌شود.
مجموعه سرگذشت استعمار با این هدف نگاشته شده که استعمارگران در سراسر جهان چطور به استعمار و غارت دیگر سرزمین‌ها دست زده‌اند. از دیگر نکات قابل توجه این مجموعه می‌توان به حجم کم تعداد صفحات هر جلد اشاره کرد. خلاصه اینکه مخاطب علاقه‌مندی که می‌خواهد یک دوره تمدن غرب را بخواند و با ریشه‌های شکل‌گیری کشورهای پیشرفته و عقب‌مانده آشنا شود این مجموعه ۱۵جلدی به کارش می‌آید.
حقایقی از تاریخ استعماری غرب
مجموعه سرگذشت استعمار اثر شایسته تقدیر سی‌ونهمین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شده است. کتابی که رهبر معظم انقلاب در دیدار نخبگان و استعدادهای برتر تحصیلی در مهرماه ۱۴۰۱ ضمن تأکید بر اهمیت این مجموعه، دلایل خواندن آن را هم عنوان کردند.
ایشان فرمودند: «من اخیراً یک کتابی دیدم که یکی از همین نویسندگان خودمان (مهدی میرکیایی) نوشته، به نام سرگذشت استعمار؛ پانزده شانزده جلد کتاب ۱۵۰ صفحه‌ای، ۱۲۰ صفحه‌ای است؛ تشریح می‌کند استعمار چگونه در قاره آمریکا و در قاره آسیا توانست ثروت‌های این‌ها را از بین ببرد و خودش را ثروتمند کند. کشور انگلیس ثروتمند نبود، فرانسه ثروتمند نبود، کشورهای اروپایی ثروتمند نبودند؛ این‌ها ثروت کشورهای دیگر را گرفتند».
همچنین اخیراً آیت‌الله احمد مروی؛ تولیت آستان قدس رضوی در یک توییت خواندن این مجموعه را توصیه کردند. در این توییت عنوان شده است: «به همه مردم به ویژه جوانان توصیه می‌کنم مجموعه کتاب‌های سرگذشت استعمار را بخوانند، این کتاب با قلمی بسیار زیبا و متنی روان حقایقی از تاریخ استعماری غرب را به تصویر می‌کشد و می‌تواند نگاهی واقع‌بینانه به نسل جوان بدهد تا مرعوب غرب نباشند».
آیت‌الله مروی همچنین اعلام آمادگی کرده است آستان قدس رضوی این مجموعه را به زبان‌های عربی و اردو ترجمه و چاپ کند تا در حرم مطهر رضوی در اختیار زائران حضرت رضا(ع) برای مطالعه و بهره‌برداری قرار بگیرد.
آشنایی با مجموعه سرگذشت استعمار
ادامه این مطلب مخاطب این نوشته را با این مجموعه بیشتر آشنا می‌کند؛ «سفر به آن سوی دریاها» عنوان جلد نخست به شرح حوادثی می‌پردازد که در آن‌ها، کشورهای اروپایی دست به دریانوردی و اکتشاف سرزمین‌های جدید زدند اما پس از یافتن این سرزمین‌ها ساکنان آن‌ها را با فریب یا حتی به زور به اطاعت از خود واداشتند سپس آن سرزمین‌ها را جزئی از ممالک خود به شمار آورده و تمامی ثروت مردمشان را تصاحب کردند.
«گرگ‌ها با چشم باز می‌خوابند» عنوان جلد دوم همان طور که گفته شد به رقابت کشورهای اروپایی برای دستیابی به ثروت سرزمین‌های جدید کشف شده از سوی آن‌ها می‌پردازد.
«شکار انسان» عنوان جلد سوم است که مخاطبان در آن با یکی از حقایق تأسف‌برانگیز تاریخ بشریت یعنی برده‌داری و تجارت آن روبه‌رو می‌شوند. اتفاقی که بیش از همه در فاصله قرن‌های شانزدهم تا هجدهم و به ویژه در آفریقا شاهد وقوع آن هستیم. برده‌داری واقعه جهانی تلخی است که در تاریخ گذشته جهان سابقه‌ای طولانی داشت اما هیچ کدام از کشورها مثل اروپایی‌ها در قرن شانزدهم تا هجدهم میلادی آن قدر گسترده به این کار دست نزده بودند؛ تجارتی که به بزرگ‌ترین کوچ اجباری تاریخ بشر تبدیل شد.
«صلیب خونین» چهارمین جلد از این مجموعه به حضور اروپاییان در سرزمین‌های فتح شده اختصاص دارد و به موضوعات مختلفی می‌پردازد؛ از ممنوعیت اسلام گرفته تا تبلیغ دین‌های جدید و نسخه تحریف شده مسیحیت و همچنین کالاهای اروپایی که بازار مصرف تازه‌ای پیدا کردند.
«راهپیمایی اشک‌ها» عنوان جلد پنجم از آن فصل‌های خواندنی برای عموم است به ویژه که موضوع آن مرتبط با کشف قاره آمریکا توسط کریستف کلمب است که بیشترمان درباره‌اش کمابیش نکاتی را شنیده‌ایم. هر چند این بخش هم نظیر سایر کتاب‌های مجموعه سرگذشت استعمار، تصویرگر اتفاق‌های تلخی همچون شکار شدن و زندانی کردن بسیاری از سرخپوستان ساکن آمریکا و بهره‌کشی از آنان به عنوان برده است.
بسیاری از کشورهای اروپایی پس از رسیدن به آمریکا برای دستیابی به منافعی همچون طلا و نقره، سرخپوستان را به اجبار از سرزمین‌هایشان پراکنده کردند. در «فاخته‌ها لانه ندارند» که ششمین جلد این مجموعه محسوب می‌شود، بحث مراسم اعلام حکومت ابدی حاکمان ایتالیا بر دریاها به میان می‌آید.
«سفر الماس» و «به دنبال کادی» عنوان جلدهای هفتم و هشتم است. در این جلدها صحبت درباره انگلستان، سرزمینی با سابقه ۲۰۰ سال غارت و سلطه بر هندوستان بوده و همچنین روایت از خون‌هایی است که برای تسخیر رود بزرگ «سند» ریخته می‌شود. «افطار در کلیسا» عنوان جلد نهم است که نویسنده در آن به سراغ آخرین پادشاه سلسله «آق‌قویونلوها» می‌رود و سرانجام قدم به ایران می‌گذارد، آن هم در نخستین سال‌های حضور رسمی اروپاییان در کشورمان.
«گنج‌های کلات» و «جوانه‌های آتش» که عناوین جلدهای دهم و یازدهم بوده درباره ایران هستند و در آن‌ها به ایران دوران صفویه و دورانی پرداخته می‌شود که شروعی تازه برای استعمارگران است.
در ادامه همچنان ردپای استعمار در کشورمان دنبال می‌شود تا ماجرا به شورش آقامحمدخان قاجار می‌رسد.
«بازی بزرگ» دوازدهمین جلد این مجموعه و درباره توطئه و تفرقه‌افکنی‌های انگلیس است. این جلد به نقش پنهان غرب در شکست قاجار از تزار اشاره می‌کند.
جلدهای سیزدهم و چهاردهم با عناوین «ماجرا هنوز تمام نشده» و «فارغ‌التحصیل زندان» به بیان اطلاعاتی خواندنی درباره پادشاهان دست‌نشانده‌ای می‌پردازد که انگلیس حکومت موروثی آنان را در عراق و سوریه تضمین می‌کرد.
«ملکه تهیدست» پانزدهمین جلد و آخرین کتاب این مجموعه است که به چین می‌پردازد؛ کشوری که این روزها قدرت اقتصادی قابل توجهی یافته اما در سال ۱۸۴۰ میلادی نخستین نفوذ موفق کشورهای غربی به خاک سرزمین آن بود.
گفتنی است مهدی میرکیایی، نویسنده مجموعه ۱۵جلدی «سرگذشت استعمار» دانش‌آموخته دکترای تاریخ ایران پس از اسلام و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی است.
از جمله فعالیت‌های او می‌توان به تألیف ۴۴ کتاب در حوزه رمان، داستان کوتاه و تاریخ معاصر و همچنین ترجمه آثاری همچون فرشته گیسو بلند و جادو در شهر بازی اشاره کرد.
منبع:روزنامه قدس
۱۳:۵۱ - ۱۴۰۳/۰۷/۲۶
