به گزارش مشرق، «سقوط کامل حلب»، «انفجار پیجرها و واکی تاکیها در سوریه»، «جریان داشتن کودتای نظامی در دمشق»، «خیانت ماهر اسد در جلوگیری از پیشروی تروریستها به سمت حلب» و «فرار بشار اسد از سوریه و پناهنده شدن او به روسیه» مهمترین شایعاتی بودند که از صبح چهارشنبه که اخبار تهاجم تروریستهای تحریرالشام مخابره شد، مدام در فضای مجازی و بستر شبکههای اجتماعی چرخید.
مخابره این شایعات و بزرگنمایی کردن برخی واقعیتها درخصوص تحولات سوریه حاکی از این بود سویه رسانهای و شناختی این جنگ بسیار پررنگتر از یک عملیات روانی صرف است.
از نیوفیس «جولانی» تا ریبرندینگ با الهام از «ورساچه»
نمونه مشهود از این طراحیها را میشد با رونمایی از چهره جدید و بهاصطلاح «نیوفیس» ابومحمد الجولانی رهبر تحریرالشام دید. در این تصویر جدید، دیگر خبری از چهرهای با ریشهای بلند و سبیلهایی که از ته زده شده و با دستاری مشکی، قابی خوفناک و سیمایی ترسناک را میسازد، نیست.
ضمن اینکه در همین راستا میتوان از ریبرندیگ پرچم و علامت تحریرالشام نیز یاد کرد که در آن، عبارت تهلیل با پسزمینه سیاه، جای خودش را به پسزمینهای سبز رنگ داده که در دل دایرهای با الهام از لوگوی برند معروف «ورساچه» جای گرفته است.
همین دو اقدام نشان میدهد تروریستها با طراحی از پیش انجام شدهای تلاش کردهاند با تصویری جدید از خود پا به عرصه نبرد بگذارند.
پیشروی میدانی با ایجاد شوکهای مکرر رسانهای
اگر از ماجرای چهره جدید جولانی بگذریم و بخواهیم در مورد اخبار خودِ میدان بحث کنیم، میتوانیم به انتشار تکذیبیههای مکرری که در رد شایعات و البته با فاصلهای طولانی پس از فراگیر شدن فیکنیوزها در شبکههای مجازی منتشر میشد، اشاره کنیم.
این تأیید و تکذیبها نشان میداد تروریستهای شورشی با یک پشتیبانی رسانهای خوب موفق به ایجاد «شوک»های مکرر در این جنگ شده و با همه توان، فروپاشی جبهه طرف مقابل یا حداقل بینظمی در تشکیلات او را هدف گرفتهاند.در نظر داشتن تحولات حوزه رسانهای در کش و قوسهای این روزهای سوریه نشان داد امروزه رسانهها فقط ابزاری برای اطلاعرسانی نیستند بلکه میتوانند به عنوان بازیگری مهم در بازنمایی و فراتر از آن، تأثیرگذاری بر میدان عمل کنند.
پژوهشگران حوزه رسانه که روی نقش آن در جنگهای مدرن کار کردهاند بر این باور هستند امروزه در بسیاری از جنگها، رسانهها به ابزاری برای تقویت و پیشبرد راهبردهای نظامی تبدیل شدهاند.
عملیات رسانهای بهویژه در مواقعی که نیروی نظامی توانسته باشند دشمن را در وضعیت بلاتکلیفی قرار دهد، میتواند زمینه را برای تسهیل پیشروی نظامی و تصرف خاک فراهم کند. نمود این بلاتکلیفی و آشفتگی را میشد به عینه در عملیات اخیر تروریستها در حلب دید.
جنگافزاری مدرن به اسم رسانه
روزنامه قدس در ادامه نوشت: به هر ترتیب در حالی که فناوریهای دیجیتال و رسانههای اجتماعی سرعت انتقال اطلاعات را بهطور چشمگیری افزایش دادهاند، قدرت رسانهها در ایجاد تصویر دشمن، تقویت مقاومت و تأمین حمایت بینالمللی غیرقابل انکار است.
در این زمینه، جنگهای اطلاعاتی و عملیات رسانهای میتوانند به عنوان ابزارهای راهبردی در کنار عملیات نظامی ایفای نقش کنند که سبب میشود برتری روانی و تاکتیکی برای نیروی فعالتر به کارگیرنده این ابزار بدست آید.
نباید فراموش کرد استفاده از رسانهها به عنوان یک ابزار جنگی جدید در دوران کنونی، نشاندهنده تغییرات بنیادین در نحوه جنگیدن و شکلگیری روایتهای جنگی است که تأثیرات طولانیمدتی بر روند جنگها و نتیجه آنها خواهند داشت.
مشاهده و بررسی دقیقتر تحولات این روزهای سوریه، حتماً درسهای مهمی در ایجاد آمادگی و تقویت جبهه خودی برای خنثی کردن راهبردهای رسانهای به عنوان یک جنگافزار مدرن و صد البته نکات درسآموزی برای به کارگیری آن در قالب حربه جنگی خواهد داد.