سرویس جهان مشرق – دولت دوم دونالد ترامپ حدود یک ماه دیگر رسماً کار خود را آغاز خواهد کرد. پیروزی ترامپ در انتخابات سال ۲۰۱۶ آمریکا مانند یک زلزلهی سیاسی، آمریکا را تکان داد، اما پیشبینی میشود تأثیر پیروزی وی در انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۲۴ میلادی، از آن هم بیشتر باشد. اگرچه دوستان و دشمنان آمریکا تقریباً به یک اندازه از دورهی اول ریاستجمهوری ترامپ صدمه دیدند، اما ایران یکی از کشورهایی بود که بیشترین آسیب را در دولت اول ترامپ متحمل شد و در عین حال، یکی از بزرگترین شکستهای سیاست خارجی آن را نیز رقم زد.
با توجه به «بلوغ سیاسی» نسبی ترامپ طی سالهای اخیر، شناخت کابینهی جدید ترامپ میتواند سرنخهایی را به دست دهد تا تهران دوران احتمالاً متلاطم دولت دوم ترامپ را به سلامت بگذراند.
مشرق قصد دارد طی زنجیره گزارشهایی اشخاص مهم در کابینهی مدنظر ترامپ (مشروط به تأیید صلاحیت) و دیدگاههای برجستهی آنها، بهویژه در مورد ایران، را خدمت مخاطبان محترم معرفی نماید.
متن گزارشهای این مجموعه برگرفته از «گزارش بررسی اعضای پیشنهادی کابینه دوم دونالد ترامپ» است که توسط اندیشکده مطالعات آمریکای دانشگاه امام صادق علیهالسلام تهیه شده است.
در ادامه، دومین قسمت از این مجموعه را میخوانید که به معرفی «مارکو روبیو» وزیر خارجهی پیشنهادی ترامپ، اختصاص دارد. قسمت اول این مجموعه را میتوانید از لینک انتهای همین گزارش بخوانید.
«دونالد ترامپ» نامزد وقت حزب جمهوریخواه در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، ۶ ژوئن ۲۰۲۴، طی یک مراسم انتخاباتی در کلیسای «دریمسیتی» در شهر «فینیکس» مرکز ایالت آریزونا، سخنرانی میکند. مردم ایران خاطرهی خوشی از دورهی اول ریاستجمهوری ترامپ ندارند و به طور خاص، به خاطر ترور شهید سلیمانی توسط ارتش آمریکا به دستور او، از ترامپ متنفرند. (+)
مارکو روبیو، وزیر خارجهی دونالد ترامپ
دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب آمریکا، اخیراً تصمیم خود را برای معرفی سناتور مارکو روبیو به عنوان وزیر امور خارجه در دولت جدید خود اعلام کرد. از آنجایی که جمهوریخواهان اکثریت را در سنا و مجلس نمایندگان در اختیار دارند، تأیید روبیو به عنوان وزیر امور خارجه آمریکا تقریباً قطعی به نظر میرسد.
بر خلاف وزرای خارجه قبلی ترامپ، روبیو تجربه نزدیکتری از تأثیر مخرب رژیمهای استبدادی و تمامیتخواه دارد.
«مارکو روبیو» نمایندهی ایالت فلوریدا در مجلس سنا و گزینهی مدنظر «دونالد ترامپ» برای وزارت خارجه، دوشنبه، ۴ نوامبر ۲۰۲۴، در شهر «رالی» مرکز ایالت کارولینای شمالی، در یک مراسم تبلیغاتی در حضور ترامپ سخنرانی میکند. روبیو که در انتخابات سال ۲۰۱۶ رقیب ترامپ بود، اکنون به تیم حامیان او پیوسته و قرار است یکی از عالیرتبهترین سِمتها را در دولت دوم ترامپ به دست بیاورد. (+)
جدول خلاصه مناصب:
◄ ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۳: تحصیل در کالج تارکیو، کالج اجتماعی سانتافه، و دانشگاه فلوریدا
◄ ۱۹۹۳: فارغالتحصیلی از دانشگاه فلوریدا
◄ ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۰: عضویت در هیأت شهرداری شهر وستمیامی
◄ ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۹: نمایندگی در مجلس نمایندگان فلوریدا
◄ ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹: ریاست مجلس نمایندگان فلوریدا
◄ ۲۰۱۱ تا کنون: نمایندگی فلوریدا در مجلس سنای آمریکا
روبیو از دانشگاه فلوریدا و دانشکده حقوق دانشگاه میامی فارغالتحصیل شده و به عنوان عضو «هیأت شهرداری» وستمیامی و رئیس مجلس نمایندگان فلوریدا فعالیت کرده است. او در سال ۲۰۱۰، یک کرسی در سنای آمریکا به دست آورد. روبیو به سبب تصویب لوایح مؤثر در زمینههای اقتصادی، امور مربوط به خانواده و... شهرت پیدا کرده است. و به همین دلیل است که «مرکز قانونگذاری کارآمد[۱]»، روبیو را به عنوان مؤثرترین جمهوریخواه و «مرکز لوگار» او را به عنوان یکی از «دوحزبیترین[۲]» سناتورها رتبهبندی کردهاند. همچنین او در زمینه نجات کسبوکارهای کوچک از قرنطینههای دوران همهگیری کرونا و بازنویسی سیاست آمریکا در قبال چین هم اقدامات مؤثری انجام داده است. برای مثال، طرح لایحه پیشگیری از کار اجباری اویغورها (در سینکیانگ چین)، که مدعی بود کالاهای تولید شده چینی در این منطقه با کار اجباری تولید شدهاند، بنابراین به دلیل رعایت نکردن حقوق بشر، آمریکا واردات برخی کالاها را غیرمجاز اعلام کرد و گفت هر شرکتی که کالا را از منطقه سینکیانگ وارد میکند، باید گواهی دهد که آن کالاها با استفاده از کار اجباری تولید نشدهاند تا از مجازات در امان بماند. روبیو به دلیل مهارتهای ارتباطیاش هم مورد ستایش قرار گرفته است؛ بهویژه در میان رأیدهندگان جوان. او که از طرفداران موسیقی رپ است، به طور مکرر در شبکه اجتماعی «ایکس» (توئیتر سابق) پست میگذارد و دربارهی فوتبال و فرهنگ عامه نظر میدهد.
نامه به ایران
در ۹ مارس ۲۰۱۵، سناتور «تام کاتن» نامهای به ایران نوشت و به تهران هشدار داد که امضای توافق هستهای با دولت اوباما بدون تأیید کنگره تنها یک توافق اجرایی است. در این نامه همچنین آمده بود که «رئیسجمهور بعدی میتواند چنین توافقنامهای اجرایی را با یک ضربه قلم لغو کند و کنگرههای آینده میتوانند در هر زمان شرایط توافق را اصلاح کنند.» این نامه توسط ۴۷ نماینده جمهوریخواه سنا امضا شد. روبیو یکی از ۴۷ نفری بود که نامه را امضا کردند. هیچ دموکراتی آن را امضا نکرد. اعضای دولت اوباما و کنگره به این نامه واکنش نشان دادند. جو بایدن، معاون اول وقت رئیسجمهور اوباما، دربارهی این نامه گفت: «در طول سیوشش سال در سنای آمریکا، نمیتوانم نمونه دیگری را به یاد بیاورم که در آن سناتورها مستقیماً برای مشاوره به کشور دیگری (آن هم یک دشمن خارجی قدیمی) نامه نوشته باشند که رئیسجمهور چنین میکند!»
مواضع روبیو
مارکو روبیو، سناتور آمریکایی و نایب رئیس کمیته اطلاعاتی منتخب سنا، دربارهی حمایت مستمر از اوکراین تردید داشت و موضع ترامپ مبنی بر اینکه جنگ با روسیه باید به پایان برسد را تکرار کرد. سناتور فلوریدا همچنین از رویکرد آمریکا در قبال چین و ایران که دشمنان اصلی اقتصادی و ژئوپلتیکی آمریکا محسوب میشوند، انتقاد کرده است. او بهشدت از پایگاه قدرت اقتصادی چین انتقاد کرده است و در آخرین گزارش خود دربارهی سیاست صنعتی این کشور اظهار داشت: «از طریق دزدی، یارانههای مخرب بازار و برنامهریزی راهبردی، پکن اکنون در بسیاری از صنایعی که برتری ژئوپلتیکی چین را تضمین میکنند، پیشتاز است.» او یکی از برجستهترین چهرههای سنای آمریکا به دلیل موضع انتقادی خود در قبال چین است. در سال ۲۰۲۰، به دلیل حمایت از اعتراضات در هنگکنگ و در جریان دور تحریمهای پکن و واشینگتن، روبیو و دیگر مقامات ارشد آمریکا توسط چین مورد تحریم قرار گرفتند.
«مارکو روبیو» (راست) سناتور ایالت فلوریدا و «دونالد ترامپ» (چپ) رئیسجمهور منتخب آمریکا، در شهر «رالی» مرکز ایالت کارولینای شمالی، در یک مراسم تبلیغاتی شرکت میکنند. روبیو که گزینهی مدنظر ترامپ برای تصدی وزارت خارجه است، اعتقاد دارد توافقی بین ایران و آمریکا بر سر موضوع هستهای شکل نخواهد گرفت. این در حالی است که ترامپ بارها گفته با ایران به توافق خواهد رسید. (+)
روبیو، یکی از اعضای قدیمی کمیته روابط خارجی سنا، مدتهاست که برای سیاست سختگیرانهتر آمریکا در قبال ایران و چین فشار آورده است. روبیو، که والدینش از کوبا به آمریکا مهاجرت کردهاند، همچنین از منتقدان نیکلاس مادورو، رئیسجمهور سوسیالیست ونزوئلا است که دو انتخاب مجدد او توسط واشینگتن مورد مناقشه قرار گرفته و منجر به تحریمهای نفتی این کشور عضو اوپک شده است. اگر روبیو به عنوان وزیر امور خارجه تأیید شود، احتمالاً تأکید بیسابقهای بر آمریکای لاتین در سیاست خارجی آمریکا خواهد داشت. مائوریسیو کلاور-کارون، یکی از متحدان او و رئیس سابق بانک توسعه بینآمریکایی، که در دوره اول ترامپ در شورای امنیت ملی نیز روی مسائل آمریکای لاتین کار میکرد، خاطرنشان کرد: «ما در لحظهای تاریخی هستیم که آمریکای لاتین، بیش از هر زمان دیگری، نقطه کانونی برای ریاستجمهوری آمریکا خواهد بود.»
روبیو، که پدربزرگش در سال ۱۹۶۲ از کوبا گریخت، مخالفت جدی با عادیسازی روابط با دولت کوبا دارد، موضعی که در آن با ترامپ مشترک است. علاوه بر این، به عنوان رئیس کمیته فرعی مجلس نمایندگان آمریکا در امور آمریکای لاتین، او از منتقدان ثابت و صریح نیکلاس مادورو بوده است. مارکو روبیو به خاطر حمایت قاطع خود از رژیم صهیونیستی و توسعه استعماری آن شهرت دارد. به عنوان نایب رئیس کمیته اطلاعات سنا، او در ماه آوریل از سرزمینهای اشغالی بازدید کرد و در نوامبر ۲۰۲۳، یک نمایش دوحزبی را برای اعضای کنگره ترتیب داد که جنایات ادعایی حماس در ۷ اکتبر را مستند میکرد. این ادعاها بعداً توسط رسانهها و سازمان ملل رد شد. موضع روبیو همچنین نشاندهنده مخالفت او با عادیسازی روابط آمریکا و کوبا در دوران دولت اوباما است و او را با آمریکاییهای کوبایی همسو میکند. بسیاری از آمریکاییهای کوبایی که عقایدشان بر اساس تاریخ ظالمانه دولت کوبا شکل گرفته، بهبود روابط با کوبا را یک عمل مماشات و در نهایت یک تهدید میدانند. آنها عموماً به حکومتهای همسو با دولت فعلی کوبا، مانند جمهوری اسلامی، به عنوان نیروهایی مینگرند که دولتهای خودکامه را در سراسر جهان تقویت میکنند.
اولویت کشورها از دید مارکو روبیو
◄ اولویت شماره ۱، چین: روبیو که به عنوان رئیس مشترک کمیسیون دوحزبی کنگره-قوه مجریه در امور چین خدمت کرده، همواره از اتخاذ مواضع سخت دربارهی چین حمایت کرده است. او رهبری تلاشها برای مسلح کردن تایوان، دموکراسی خودگردان مورد ادعای پکن، را بر عهده داشت. او خواستار ارسال مستقیم مهمات و فناوریهای پیشرفته نظامی آمریکا به امید جلوگیری از حمله چین به این جزیره شد. روبیو همچنین درباره سوابق حقوق بشر پکن سخن گفته، سیاست صنعتی آمریکا را برای رقابت بهتر با چین تحت فشار قرار داده و از تعرفههای گمرکی بر کالاهای چینی حمایت کرده است. او به دنبال ممنوعیت واردات کالاهای چینی ساخته شده با کار اجباری توسط اویغورها و دیگر اقلیتهای مسلمان در غرب چین و جلوگیری از اقدام چین به دور زدن تعرفههای دوران ترامپ، از طریق انتقال تولید به مکزیک، بود.
«مارکو روبیو» برای به عهده گرفتن وزارت امور خارجه در دولت دوم ترامپ نیازمند تأیید صلاحیت همکارانش در مجلس سناست، اما با توجه به اینکه جمهوریخواهان اکثریت را در هر دو مجلس کنگرهی آمریکا به دست آوردهاند، بعید است در این مسیر به مشکل خاصی بربخورد. (+)
◄ اولویت شماره ۲، روسیه: روبیو بارها از حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین در جنگ دفاعی خود علیه روسیه حمایت کرده و اوکراینیها را «بسیار شجاع و قوی» توصیف کرده است. در فوریه ۲۰۲۲، بلافاصله پس از تهاجم گسترده روسیه، او از لایحه «عدم تسلیم سرزمین اروپا» در سنا حمایت کرد که هدف آن «تقویت قابلیتهای دفاعی اوکراین» و اِعمال تحریمها علیه روسیه بود. با این حال، روبیو همچنین گفته است که جنگ روسیه علیه اوکراین به «بنبست» رسیده است و «باید به نتیجه برسد.» روبیو تأکید کرده است که «در کنار روسیه نیستم»، اما او در اواخر سپتامبر به انبیسینیوز گفت: «متأسفانه، واقعیت این است که راهی که قرار است جنگ در اوکراین به پایان برسد، با مذاکره امکانپذیر است. ما امیدواریم که وقتی آن زمان فرا رسد، اهرمهای بیشتری در طرف اوکراینی نسبت به طرف روسیه وجود داشته باشد. این واقعاً هدف من است. و فکر میکنم این همان چیزی است که دونالد ترامپ میکوشد بگوید.» این بیانیه حاکی از یک موضع عملگرایانه دربارهی مناقشه است که با رویکرد دولت ترامپ در قبال اوکراین هماهنگ است.
این سناتور در ابتدا از طرفداران سرسخت اوکراین بود، اما حمایت او و سایر جمهوریخواهان با افزایش لایحه بودجه پس از ۳۲ ماه جنگ، و با حل نشدن مسائل داخلی کاهش یافت. روبیو در میان گروه پانزده نفره از جمهوریخواهان تندرو بود که در ماه آوریل به بسته کمکی ۹۵ میلیارد دلاری برای کمک به اوکراین، تایوان و رژیم صهیونیستی (که ۶۰ میلیارد آن فقط برای کمک به اوکراین بود) رأی منفی دادند و گفت که با این لایحه مخالف است زیرا آمریکا به اندازه کافی برای مقابله با چالشهای داخلی خود از جمله امنیت مرزها و مهاجرت اقدام مناسب انجام نمیدهد. این لایحه در نهایت در آوریل تصویب شد و مجموع کمکهای آمریکا به اوکراین از فوریه ۲۰۲۲ به تقریباً ۱۷۵ میلیارد دلار رسید (تقریباً همان مقداری که کل اروپا در مجموع داده است). روبیو این عدم تعادل را برجسته کرده و تأکید کرده است که واشینگتن باید اروپا را وادار کند تا نقش بزرگتری در رسیدگی به مسائل امنیتی خود داشته باشد تا به آمریکا اجازه دهد که چالش چین را در اقیانوس هند و اقیانوس آرام در اولویت قرار دهد.
روبیو در مصاحبه اخیرش با ایویتیان گفت انتظار اینکه آمریکا هر ۱۰ ماه یک بار دهها میلیارد دلار برای اوکراین تصویب کند، «غیرواقعی» است. او گفت که اعضای اروپایی ناتو باید مشارکت خود را در این ائتلاف افزایش دهند. اگرچه روبیو روسیه را تهدیدی برای امنیت آمریکا میبیند و از حاکمیت و استقلال اوکراین حمایت میکند، او گفت که کییف باید برای پایان دادن به جنگ مذاکره کند. روبیو گفت که روسیه منابع بسیار زیادی از جمله تسلیحات و افراد در اختیار دارد تا به این کشور اجازه دهد بهرغم متحمل شدن تلفات فوقالعاده به جنگ ادامه دهد.
◄ اولویت شماره ۳، ایران: «طالبلو» تحلیلگر میگوید بسته به اینکه دولت آینده آمریکا در ایران با چه چیزی مواجه میشود، با توجه به وضعیت ناآرام خاورمیانه، او انتظار دارد که وزارت خارجه به رهبری روبیو در اجرای لوایح تحریمها خوب عمل کند. روبیو از منتقدان سرسخت ایران و حامی سرسخت رژیم صهیونیستی در ادامه حملات خود به گروههای شبهنظامی حماس و حزبالله در غزه و لبنان بوده است. در اواخر سپتامبر، وی در واکنش به حمله هوایی رژیم صهیونیستی که منجر به کشته شدن رهبر حزبالله، شهید حسن نصرالله شد، به انبیسینیوز گفت : «رژیم صهیونیستی چارهای جز دفاع از خود ندارد... و این خدمتی به بشریت است.» او همچنین گفت که هدف ایران در خاورمیانه «بیرون راندن آمریکا از منطقه و سپس نابودی رژیم صهیونیستی» است.
«مارکو روبیو» (تصویر بالا) همیشه یکی از ضدایرانیترین سیاستمداران آمریکایی بوده است. انتصاب او به عنوان وزیر خارجهی دولت دوم «دونالد ترامپ» میتواند به معنای تشدید دوبارهی فشارها علیه ایران باشد. مواضع روبیو نشان میدهد این فشارها ممکن است در قالب افزایش تلاشهای دولت آمریکا برای تحریک اغتشاشگری در ایران بروز پیدا کند. (+)
روبیو موضعی کاملاً ضدایرانی دارد و ضمن رد هرگونه سیاست مماشات بر لزوم فشار اقتصادی و سیاسی بر این کشور تأکید میکند. وی پس از حمله موشکی ایران به رژیم صهیونیستی بیانیهای منتشر کرد و گفت
حمله موشکی وحشیانه ایران به غیرنظامیان رژیم صهیونیستی چیزی را که ما همیشه میدانستیم، تقویت میکند: رژیم تروریست ایران به دنبال تسلط بر خاورمیانه از طریق کشتار، هرجومرج و در نهایت نابودی کامل رژیم صهیونیستی است. با این رژیم دیگر نمیتوان مماشات کرد. چراکه سیاست مماشات رفتار آنها را تغییر نخواهد داد. من بر اعمال مجدد یک کمپین فشار حداکثری علیه ایران تأکید میکنم و از حق رژیم صهیونیستی برای پاسخ متناسب برای توقف این تهدید کاملاً حمایت میکنم. آمریکا همچنان در کنار رژیم صهیونیستی خواهد ایستاد. کسانی که از رژیم صهیونیستی میخواهند «خودداری» نشان دهد، باید به خاطر داشته باشند که رژیم صهیونیستی توانایی وارد کردن آسیبهایی را دارد که رژیم ایران را تهدید میکند و پیشاپیش با انجام ندادن آن خویشتنداری نشان داده است.
در جریان گردهمایی ملی جمهوریخواهان در حمایت از نامزدی ترامپ، وزیر امور خارجه احتمالی بعدی آمریکا، اظهار داشت: «در دوره ریاستجمهوری ترامپ، جمهوری اسلامی در آستانه فروپاشی بود، اما در دوران بایدن، آنها برای حمایت از حماس پول دارند.» بنابراین میتوان در این زمینه چنین گفت که روبیو متعلق به جناح سیاسیای است که جمهوری اسلامی ایران را یک خطر اساسی برای راهبرد مشترک منطقهای آمریکا و رژیم صهیونیستی میداند. انتصاب احتمالی او حاکی از آن است که ایران بار دیگر با اعمال مجدد راهبرد به اصطلاح «فشار حداکثری» با هدف تضعیف سیاسی دولت ایران از طریق تحریمهای وحشیانه، همراه با دیدگاهی جنگجویانه مواجه خواهد شد که حداقل در ابتدا امید چندانی به ایران نمیدهد. تحلیلگران معتقدند که انتخاب مارکو روبیو برای وزارت خارجه، میتواند نشاندهنده اجرای سختگیرانه تحریمهای نفتی علیه ایران و ونزوئلا باشد. در جولای ۲۰۲۴ هم روبیو به همراه سناتور دموکرات «الکس پادیلا» «قانون حقوق بشر و پاسخگویی برای امنیت مهسا امینی» را در سنا معرفی کرد که به دنبال اعمال تحریمهای اضافی علیه جمهوری اسلامی به دلیل «نقض حقوق بشر» است.
در همینباره بخوانید:
›› اتاق جنگ آمریکا علیه ایران کجاست و در رأس آن چه کسانی هستند؟
یکی از اولین انتصابات رئیسجمهور منتخب دونالد ترامپ در خصوص ایران، انتصاب برایان هوک بود. هوک به عنوان نماینده ویژه آمریکا در امور ایران و مشاور وزیر امور خارجه، مایک پمپئو، در دو سال آخر ریاستجمهوری ترامپ، (دورهای که با ترور شهید حاج قاسم سلیمانی و گسترش تحریمهای ویرانگر همراه بود) نقش کلیدی ایفا کرد. ظاهراً هوک در این مرحله جدید وظیفه جذب نیرو برای وزارت خارجه را بر عهده داشته است. پس از اعلام ترامپ مبنی بر عدم بازگشت مایک پمپئو، وزیر امور خارجه در دولت قبلیاش، برخی از تحلیلگران در ایران این اقدام را به عنوان یک تغییر سیاسی در سیاست آمریکا تفسیر کردند. با این حال، انتظار میرود روبیو موضع سختتری نسبت به رویکرد دولت بایدن در قبال جمهوری اسلامی اتخاذ کند، حتی اگر تفاوت زیادی با پمپئو نداشته باشد. در میان سناتورهای جمهوریخواه، بسیاری مخالف سیاستهای منطقهای و برنامه هستهای ایران هستند و روبیو به عنوان یکی از قاطعترین منتقدان برجسته است. او معتقد است که جمهوری اسلامی ایران، جاهطلبیهای هستهای و تهدیدات آن علیه رژیم صهیونیستی خطری برای امنیت جهانی به شمار میرود. دیدگاهی که او همواره بیان کرده است. در خاورمیانه، روبیو مدتهاست که نفوذ ایران را محکوم میکند و دولت تئوکراتیک آن را «رژیم تروریستی» به دنبال تأمین مالی گروههایی مانند حماس و حزبالله میخواند که توسط آمریکا به عنوان سازمانهای تروریستی طبقهبندی میشوند. او ایران را یک نیروی بیثباتکننده میبیند و از حمایت این کشور از تروریسم، مداخله در سراسر خاورمیانه و تلاش جمهوری اسلامی برای دستیابی به توانمندیهای هستهای انتقاد میکند.
در همینباره بخوانید:
›› «برایان هوک» کیست و در «گروه اقدام ایران» چه مأموریتی دارد؟
به عنوان یک سناتور، روبیو بهشدت از توافقنامه هستهای سال ۲۰۱۵ باراک اوباما، رئیسجمهور وقت آمریکا، موسوم به برجام، که فعالیتهای هستهای ایران را در ازای لغو تحریمها محدود میکرد، انتقاد کرد. در واقع منتقدان این توافق استدلال میکردند که این توافق به ایران قدرت میدهد و تخفیفهای بسیار زیادی از تحریمها را بدون تضمین عدم تولید بمب هستهای ارائه میدهد. در سال ۲۰۱۸، ترامپ که در آن زمان رئیسجمهور بود، آمریکا را از توافق خارج کرد و تحریمها را دوباره علیه ایران اعمال نمود. روبیو همچنان از تحریمهای سختگیرانه علیه ایران دفاع میکند و اجرای جزئی برجام را یک «توافق ناقص» توصیف میکند. او در سال ۲۰۱۹ در رابطه با حکومت ایران گفت: «مردم ایران مستحق حکومت بهتری هستند چرا که همچنان تحت تأثیر فساد جنایتکارانه رژیم تهران، سوءمدیریت گسترده اقتصادی و نقض سیستماتیک حقوق بشر، علاوه بر حمایت رژیم از تروریستها، رژیم قاتل اسد، تهاجم موشکهای بالستیک، اشاعه هستهای و منطقهای، رنج میبرند.» وی افزود: «رژیم تهران هنوز به دلیل پنهان کردن «آرشیو اتمی» خطرناک خود برای ساخت سلاح هستهای از بازرسان بینالمللی تنبیه نشده است. ایران همچنین به ارسال آشکار میلیونها بشکه نفت به چین ادامه میدهد که سرمایهگذاریها در میدانهای نفتی ایران را به سوی این کشور سرازیر کرده است و اکنون میخواهد به صورت نقدی یا غیرنقدی بازپرداخت شود.» در دوره دولت قبلی ترامپ، تحریمها علیه جمهوری اسلامی درآمد نفتی ایران را از ۱۰۰ میلیارد دلار به زیر ۸ میلیارد دلار در سال کاهش داد. تحریمهای مالی و بانکی دسترسی به این درآمدِ کاهشیافته را بیشتر محدود کرد. در پایان دوره ترامپ، برخی منابع گزارش دادند که ذخایر خارجی جمهوری اسلامی به کمتر از ۳ میلیارد دلار کاهش یافته است.
در بحبوحه جنگ غزه، روبیو هشدار داد که تشدید تنشها ممکن است حمله ایران را تحریک کند و به تلافی شدید رژیم صهیونیستی منجر شود. روبیو به عنوان متحد صریح رژیم صهیونیستی، همواره از حق این کشور برای دفاع از خود در برابر ایران حمایت کرده است. پس از حملات موشکی تهران به رژیم صهیونیستی در ۱ اکتبر، روبیو علناً دادن پاسخی قوی و نامتناسب به ایران را خواستار شد. روبیو همچنین از مخالفان شدید نفوذ ایران در موضوعات حساسی مانند استقلال کردستان عراق است؛ اقدامی که جمهوری اسلامی حتی در یک همهپرسی غیرالزامآور با آن مخالفت کرد. او اخیراً سه لایحه برای هدف قرار دادن ایران نوشت که در سال ۲۰۲۴ به تصویب رسیدند. این قوانین تحریمهایی را بر صادرات نفت ایران، مقامات ارشد ایرانی به دلیل نقض حقوق بشر و نهادهای خارجی حامی حماس اعمال میکند. پس از حمله حماس در اکتبر ۲۰۲۳ به رژیم صهیونیستی، روبیو از دولت بایدن به دلیل اجرای کند تحریمهای نفتی و حقوق بشری علیه ایران انتقاد کرد. او از حضور قدرتمند آمریکا در صحنه جهانی حمایت میکند و بر لزوم مقابله با اتحادهای ایران، کره شمالی و روسیه تأکید دارد.
«مارکو روبیو» سناتور ایالت فلوریدا و گزینهی مورد نظر ترامپ برای وزارت خارجه، ۱۶ جولای ۲۰۲۴، در دومین روز از گردهمایی ملی جمهوریخواهان، در شهر «میلواکی» ایالت ویسکانسین، سخنرانی میکند. به نظر میآید عقاید روبیو در مورد سیاست خارجی بسیار به ترامپ نزدیک است و همین مسئله احتمال آشوب در دستگاه دیپلماسی آمریکا، مانند آنچه که در دو سال ابتدایی دولت اول ترامپ رخ داد، را کاهش میدهد. (+)
◄ اولویت شماره ۴، افغانستان: روبیو همچنین موضع سختی دربارهی طالبان اتخاذ کرده است و استدلال میکند که این گروه اسلامگرای شبهنظامی باید توسط واشینگتن به عنوان یک «سازمان تروریستی» توصیف شود. در ماه مارس، سناتور فلوریدا لایحهای را به مجلس سنا ارائه کرد که در آن خواستار پایان دادن به کمکهای آمریکا به افغانستان تحت حاکمیت طالبان شد، با این استدلال که بخشی از این پول ممکن است به «گروههای تروریستی» ختم شود. روبیو در سخنانی به سنا گفت: «افغانستان تحت کنترل طالبان تهدیدی مستقیم برای منافع امنیت ملی آمریکا و متحدان ما در خاورمیانه و آسیای مرکزی است.» همانطور که اشاره شد روبیو، که از سال ۲۰۱۰ به عنوان سناتور فلوریدا انتخاب شد، موضعی قاطع در برابر دشمنان ژئوپلتیکی آمریکا، بهویژه چین، ایران و کوبا داشته است. رویکرد او با موضع تندی در قبال این کشورها شکل گرفته است، چراکه به نظر او این کشورها به عنوان تهدیدهایی راهبردی هستند. با این حال، مواضع او در قبال روسیه در سالهای اخیر تفاوتهایی را نشان داده است. اگرچه او قبلاً لفاظیهای خصمانهای را در قبال کرملین بیان کرده بود، به احتمال زیاد روبیو خود را با برنامههای ترامپ، که شامل فشار بر اوکراین برای دستیابی به توافقی از طریق مذاکره با روسیه و باقی ماندن خارج از ناتو است، همسو خواهد کرد. روبیوی ۵۳ ساله در مصاحبههای اخیر خود پیشنهاد کرد که اوکراین باید به جای تمرکز تمام تلاشهای خود بر بازپسگیری سرزمینهای اشغالشده توسط روسیه در دهه گذشته، راهحل دیپلماتیک با کرملین را در اولویت قرار دهد.
آنچه خواندید قسمت دوم از مجموعه گزارشهای مشرق در معرفی کابینهی احتمالی دولت دوم دونالد ترامپ بود. قسمتهای بعدی این مجموعه بهزودی در مشرق منتشر خواهند شد. قسمت اول این مجموعه را میتوانید از لینک زیر بخوانید.
◄ جی. دی. ونس: معاون اول دولت ترامپ کیست و درباره ایران چه میگوید؟