به گزارش گروه بين‌الملل مشرق، امیر "حسن بن طلال" برادر ملک حسین، پادشاه سابق اردن و عموی عبدالله دوم، شاه کنونی این کشور که از سال 1965 تا 1999 ميلادي، ولایت‌عهدی را در اردن بر عهده داشت کوچک‌ترین پسر ملک طلال و ملکه "زین الشرف" است. وی در آوریل سال 1965 ميلادي از سوی ملک حسین به عنوان ولی‌عهد اردن انتخاب شده بود اما در 25 ژانویه 1999 ميلادي و تنها چند ماه پيش از مرگ شاه اردن از این سمت عزل شد.

رویکردهای اعتدال‌گرایانه امیر حسن نسبت به محور مقاومت در منطقه و گفتمان مسالمت‌آمیز و نرم وی در تعامل با تحولات مختلف، آنهم در زمان حضور بازهای نومحافظه کار در محوریت قدرت کاخ سفید و آغاز جنگ افغانستان و زمینه سازی برای حمله به عراق از یک سو و ارتباطات مستحکم عبدالله دوم فرزند شاه حسین با آمریکا و انگلیس از سوی دیگر در اواخر عمر شاه حسین زمینه های انتقال ولی‌عهدی از امیر حسن به عبدالله دوم را مهیا کرد و بدین ترتیب حسن بعد از 34 سال انتظار، آرزوی خود در رسیدن به تخت قدرت در اردن را از دست‌رفته دید.

امیر حسن بیشتر از اینکه یک سیاستمدار کهنه کار باشد، از متفکران و اقتصاد دانان جهان عرب است و حضور فعالی در نشست ها و جشنواره های فکری و اقتصادی مطرح درجهان دارد. البته برخی کارشناسان معتقدند که تغییر رویکردهای امیر حسن از مسایل سیاست داخلی اردن به مسایل بین‌المللی و جریان‌های فکری بنا به توصیه شاه اردن صورت گرفته و وی از اظهار نظر در مسائل مختلف داخلی اردن منع شده است.


رویکردهای علمی و فرهنگی امیر حسن
امیر حسن در دانشگاه آکسفورد انگلستان تحصیل کرده و به زبانهای عربی، انگلیسی و فرانسه تسلط دارد و همچنین با زبانهای آلمانی، ترکی و عبری آشنایی دارد. او در دانشگاه آکسفورد با همسرش شاهزاده ثروت که از یک خانواده بزرگ هندی-پاکستانی است، آشنا شده و ازدواج کرد. آنها چهار فرزند دارند.


امیر حسن در اردن فعالیت‌های علمی متعددی را بر عهده داشته است، وی چندین آکادمی و کمیته اردنی و بین المللی تاسیس کرده و در آنها حضوری فعال داشته است، او ریاست کمیسیون های ناظر بر طرح توسعه اردن بین سالهای 1973 تا1975 را بر عهده داشته و در سالهای بعد نیز بر عملکرد این کمیسیون نظارت کرده است.

تاسیس جمعیت علمی پادشاهی در اردن در سال 1972، برپایی کنفرانس سالیانه بلاد الشام از سال 1978، تاسیس موسسه آل البیت در سال 1980، تاسیس کنگره الفکر العربی و شورای عالی علوم و تکنولوژی و آکادمی اسلامی علوم و برپایی جشنواره های ویژه تاریخ اردن از دیگر فعالیت‌های فکری امیر حسن به شمار می‌رود.

وی همچنین عضو کمیته راهبردی سیاست‌های سازمان جهانی مالکیت فکری و عضو موسس مرکز مطالعات و گفتگوی بین ادیان و فرهنگ ها در ژنو و نایب رئیس این مرکز است، او همچنین عضو افتخاری کمیسیون جهانی فرهنگ و توسعه وابسته به یونسکو و عضو هیئت بین المللی شورای روابط خارجی و کمیسیون رایزنی‌های بین‌المللی گفتگوی بین ادیان در یونسکو نیز به شمار می‌رود.


حسن چهار کتاب دارد که «قدس و بررسی‌های حقوقی آن»، «حق فلسطینی‌ها در تعیین سرنوشت»، «تلاش برای صلح» و «مسیحیت در جهان عرب» نام دارند.


دیدگاه های سیاسی حسن بن طلال
امیر حسن بن طلال با تلاش‌های سلطه‌جویانه غرب در مورد انحراف مسیر انقلاب‌های عربی مخالف است، وی که از رویکردهای انقلابی در اردن سخنی نمی گوید، خیزش عمومی مردم را ناشی از سرخوردگی هایی می داند که به علت عدم وجود آزادی در میان آنها ایجاد شده است، او معتقد است که درگیری‌های کنونی در منطقه، درگیری بین گروه آزادی خواه و گروه سلطه‌جو است که اولی به دنبال به دست گرفتن حق خود در جامعه جهانی است و گروه دوم با ابزار سلطه خود نظیر تکیه به غرب و ابزارهای اقتصادی می خواهد همچنان به حاکمیت خود در کشورها ادامه دهد.

نحوه نگاه امیر حسن به بحران سوریه از اعتدال بیشتری برخوردار است، وی در مقاله ای در مورد حل بحران در سوریه می نویسد: برای حل بحران باید راهکاری عربی از ناحیه اجرا و تأثیرگذاری در نظر گرفته شود، باید به حکمای امت اسلام اجازه داده شود تا نظرات خود را بگویند و در ایجاد راه برون رفتی برای دور کردن سوریه و جهان عرب از این آزار و اذیت‌ها تلاش کنند.

وی خواستار بررسی عاقلانه و واقع گرایانه بحران در سوریه شده و گفت که هر طرف نباید منحصرا به اهداف و دستورالعمل‌های خود پایبند باشد و باید نسبت به توطئه ها و اهداف دیگران به بهانه تلاش برای عمل در راستای منافع سوریه و حمایت های خارجی موجود نیز هوشیار باشند.

امیر حسن که استراتژی فکری وی به علت تحصیل در انگلیس مبتنی بر عنوان فریبنده گفت‌وگوی ادیان و تمدن‌هاست، در عین حال به علت دیدگاه‌های فکری خود عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی را نیز رد نمی‌کند و به همین علت است که وی را می‌توان یکی از سخنرانان ثابت کنفرانس‌های صهیونیستی به‌ویژه کنفرانس سالیانه هرتصلیا به شمار آورد. كنفرانس سالانه هرتصليا نتيجه تحقيقات و مطالعات سالانه و كلان "مؤسسه سياست‌ و استراتژي" است كه در سال 2000 با هدف اوليه كمك به سياست ملي و همچنين بهبود فرايند تصميم‌گيري در عرصه راهبردي رژيم صهيونيستي بنيان‌گذاري شده است و با برگزاری جلسات سالیانه تعیین راهبردهای صهیونیست ها در طول مدت سال آینده را بر عهده دارد.


از طرح دو دولت تا انضمام کرانه باختري به اردن
او البته سعی می کند مرزبندی خاصی را در مورد آرمان فلسطین و درگیری های اعراب و اسرائیل در فلسطین اشغالی برای خود تعیین کند، وی در جدیدترین اظهارنظرهای خود سعی در این نکته دارد که راه حل بحران فلسین از طریق تأسیس دو دولت مستقل را غیر ممکن بداند و تلاش کند تا ایده جدید در مورد انضمام کرانه باختری به اردن را که پیشتر از زبان استراتژیست های صهیونیست به عنوان یکی از راهکارهای حل مشکل درگیریهای فلسطینی ها با اسرائیل مطرح شده بود را ترویج دهد، مرحله دوم این طرح صهیونیستی نیز قطعا الحاق نوار غزه به دولت مصر خواهد بود تا به این ترتیب فلسطین به صورت رسمی و کامل در اختیار اسرائیل قرار گیرد و با تجزیه کامل بخش های مختلف آن آرمان فلسطین نه به راهکار نهایی خود بلکه به پاپان خود برسد. البته به نظر می‌رسد که این دیدگاه با سخنرانی وی در کنفرانس هرتصلیا و تاثیر گرفتن از ایده ها و دیکته های این کنفرانس در مورد راهبردهای رژیم صهیونیستی برای یک سال آینده بی‌ارتباط نیست.


در همین راستاست که یک پایگاه اینترنتی وابسته به رژیم صهیونیستی که خود را بنیاد علاءالدین و محور فعالیت‌هایش را ارتقاء روابط مسلمانان و یهودیان از طریق شناخت متقابل معرفی می‌کند، در تمجید از شخصیت امیر حسن بن طلال می‌نویسد: «امیر حسن بن طلال زندگی خود را وقف اعتلای صلح، همکاری منطقه ای، گفت‌وگوی فرهنگ‌ها و همچنین پیشرفت اجتماعی و اقتصادی کشورش اردن کرده است. امیر حسن از مدت‌ها پیش خواهان ایجاد یک منطقه تجاری آزاد در غرب آسیاست که به قول او "از اسرائیل تا هند امتداد داشته و روی انرژی و آب متمرکز باشد،" همچنان که اتحادیه اروپا نیز از بازار مشترک آهن و زغال سنگ شروع شد.»


علاءالدین می‌نویسد: دفاع شجاعانه و صریح امیر حسن از کثرت‌گرایی و تلاش مستمر او برای افزایش تفاهم میان فرهنگ‌ها و ادیان مختلف و به‌ويژه گفت‌وگوی پیروان ادیان سه‌گانه ابراهیمی یعنی اسلام، مسیحیت و دین یهود بارها مورد تمجید جامعه بین‌المللی قرار گرفته است.

در گزارش بعد، نقش امیر حسن بن طلال و دیدگاه های وی در ترویج نگاه جدید به راهکار حل مشکل فلسطین از طریق دو دولت بر اساس تجزیه آرمان فلسطین مورد بررسی قرار خواهد گرفت.