به گزارش مشرق به نقل از خبرگزاری دانشجو، نخستین نشست معرفی و بررسی کتاب «شرح اسم» (زندگی‌نامه مقام معظم رهبری) با حضور هدایت‌الله بهبودی – مؤلف اثر – و جمعی از کارشناسان و علاقه‌مندان حوزه کتاب در کتابخانه مرکزی تبریز برگزار شد.

علیرضا کمری که از حاضران این نشست بود، در سخنان خود با اشاره به ویژگی‌های ساختاری کتاب «شرح اسم» گفت: «شرح اسم» تلفیقی از زندگی‌نامه‌نویسی تاریخی و ادبی است و طی آن، نویسنده تاریخ مقطعی از جامعه را با چاشنی ادبیات به مخاطب عرضه می‌کند.

مسؤول واحد پژوهش دفتر ادبیات انقلاب اسلامی اظهار کرد: «شرح اسم» ضمن این‌که به بررسی زندگی یک فرد می‌پردازد، تاریخ یک دوره از جامعه را نیز مطرح می‌کند و همین امر باعث می شود که جنبه تاریخی اثر پررنگ‌تر از سایر جنبه‌ها باشد.

به گفته کمری، مؤلف «شرح اسم» بر اساس شواهد و مدارک به بازشناسی و کشف موضوع پرداخته و حاصل کوشش خود را در بستر زمان روایت کرده‌ است.

این نویسنده، ویژگی‌های ظاهری کتاب را در خدمت محتوای اصلی آن دانست و افزود: «شرح اسم» با توجه به قطع و حجمی که دارد، کتاب خوش‌دستی است؛ طراحی روی جلد کتاب، با خط نستعلیق است و رنگ‌آمیزی آن تداعی‌کننده کاشی‌کاری‌های سنتی ایرانی است. در واقع، جایگاه تاریخی کتاب را به طور غیرمستقیم به مخاطب گوش‌زد می‌کند.

مسؤول واحد پژوهش دفتر ادبیات انقلاب اسلامی در مورد نام انتخابی برای کتاب گفت: نام انتخابی برای این کتاب، نشان‌دهنده آشنایی مولف با مسائل حوزوی و ادبی بوده و تاکید بر واژه «اسم» نیز علاوه بر معنی رایج، معنی «آوازه» و «بزرگواری» را در خود نهفته دارد.

کمری افزود: عبارتی که مولف در توضیح نام کتاب آورده‌ است (زندگی‌نامه آیت‌الله سیدعلی حسینی خامنه‌ای) کاملاً صریح و واضح بوده و به دور از جنبه‌های تبلیغی مطرح شده‌ است.

این پژوهشگر با اشاره به ویژگی‌های محتوایی «شرح اسم» گفت: کتاب از لحاظ وجودشناختی، به دور از رویه تالیف کاغذ به کاغذ، به تولید اطلاعات جدید پرداخته و اگرچه یک کتاب تاریخی – ادبی است، اما جنبه رفرنس و مرجع به خود گرفته و از این حیث، متمایز از آثار مشابه در حوزه زندگی‌نامه‌نویسی است.

او ساختار «شرح اسم» را نقلی، روایی و مبتنی بر اسناد و خاطرات معتبر توصیف کرد و افزود: کتاب در عین حال که مستندات گوناگون را ارائه می‌دهد، در طرح اظهارات مطرح به ارجاعات توجهی نداشته‌ است، که البته به نظر می‌رسد مؤلف به منظور دوری از شلوغ‌کاری صفحات، از ثبت مرجع اظهارات و پاورقی‌های جزیی خودداری کرده‌ است.

کمری یادآور شد: «شرح اسم» زندگی‌نامه یک مبارز فرهنگی‌ است که در محتوای خود، بخشی از تاریخ انقلاب را نیز مطرح می‌کند.

او تاکید کرد: کتاب در عین حال که متین، معتدل، مودب و بدون‌ اغراق نوشته شده، از تظاهر و تملق‌گویی نیز به دور است؛ به عنوان مثال، نویسنده از این که بیان کند رهبر انقلاب در زمان کودکی، یکی‌ دو بار درس نخوانده و تنبیه شده‌، بیمی نداشته است.

وی افزود: همین عامل باعث می‌شود که مخاطب ارتباط نزدیکی با کتاب داشته‌ باشد و حس صمیمیت و رفاقت خواننده با رهبری بیش‌تر شود.

این پژوهشگر خاطرنشان کرد: صراحت و صداقت مولف در توصیف محتوا، در حالی است که ما به عنوان مخاطب از رادت و علاقه مولف به رهبر انقلاب نیز اطمینان داریم.

مهدی نعلبندی – نویسنده و مستندساز تبریزی – دیگر سخنران نشست معرفی و بررسی کتاب «شرح اسم» بود.

نعلبندی ضمن تحسین مؤلف در پرداختن به موضوع خاص کتاب گفت: نوشتن زندگی‌نامه رهبر انقلاب، اگرچه وسوسه‌انگیز است، اما معتقدم، با توجه به فضای فرهنگی کشور و احتمال بروز برخوردهای موافق و مخالف نسبت به نوشتن این اثر، نویسنده در تالیف کتاب، شجاعت خاصی به خرج داده است.

این نویسنده با اشاره به ویژگی‌های محتوایی «شرح اسم» گفت: در محتوای کتاب، با یک روایت سوم شخص مواجه‌ایم که طی آن نویسنده فاصله خود را با شخصیت اصلی کتاب (رهبر انقلاب) به خوبی حفظ کرده‌ است؛ به طوری که نویسنده در عین حال که از دایره انصاف خارج نشده‌ است، سعی کرده تا به دور از برخی شیفتگی‌ها، طی یک نگاه واقع‌بینانه، به بررسی موضوع زندگی‌نامه بپردازد. این در حالی است که ارادت نویسنده به رهبر انقلاب کاملاً محرز است.

او در مورد نثر مورد استفاده نویسنده در «شرح اسم» گفت: نثر کتاب جنبه‌ای از فاخر بودن را در خود داشته و به دور از تکلّف‌ها و پیچیدگی‌های خاص، دارای نوعی متانت و وقار خاص ادبی است.

نعلبندی افزود: در قسمت‌هایی که مولف کتاب را از زبان اول‌شخص‌ مفرد بیان می‌کند، فونت متن کتاب بولد شده و همین امر باعث شده تا خواننده، ارتباط راحت و منسجمی با محتوای کتاب داشته‌ باشد.

نعلبندی با تقسیم‌بندی زندگی رهبر انقلاب به سه دوره «دوران جوانی تا پیروزی انقلاب»، «سال‌های پیروزی انقلاب تا پایان ریاست جمهوری» و «آغاز رهبری تا دوره کنونی»، خاطرنشان کرد: «شرح اسم» تنها به مقطع اولیه زندگی مقام رهبری (دوران جوانی تا پیروزی انقلاب) پرداخته‌ و معتقدم کار مولف، در تدوین زندگی‌نامه رهبر انقلاب، در مقاطع بعد از انقلاب، به مراتب سخت‌تر است؛ چرا که حوادث این سال‌ها، به حافظه دوره معاصر نزدیک بوده و طرح آن، دقت بیش‌تری می‌طلبد.

او افزود: کتاب با توجه به دقتی که در محتوای خود داشته، کار نویسندگانی را که پس از این بخواهند در حوزه تالیف مرتبط با زندگی رهبر انقلاب گام بردارند، بسیار سخت‌تر می‌کند.

نعلبندی با اشاره به نکاتی که به گفته وی از نقص‌های کتاب محسوب می‌شوند گفت: شخصیت اصلی کتاب (رهبر انقلاب) فردی هستند که اگر چه دارای کسوت روحانیت‌اند، اما دانش‌آموخته صِرف حوزه نبوده و در سایر حیطه‌های فرهنگی نیز حضور داشته‌اند، اما «شرح اسم» صرفاً به زندگی‌نامه سیاسی ایشان پرداخته و اشاره‌ای به سایر جنبه‌های زندگی‌شان نداشته‌ است.

او یادآور شد: این در صورتی است که شخصیت اصلی کتاب، فرد جامع‌الاطرافی است که اگر نگوییم در سایر حوزه‌های فرهنگی تاخته‌ است، می‌توانیم بگوییم در این حیطه‌ها حضور جدی داشته‌ است.

هدایت‌الله بهبودی – نویسنده «شرح اسم» – آخرین سخنران این نشست بود که به سؤال‌های حاضران پاسخ داد.

بهبودی در سخنان آغازین خود گفت: تالیف «شرح اسم» حدود ۱۸ ماه طول کشید و در طی این مدت، علی‌رغم لذتی که در پرداختن به زندگی رهبر انقلاب وجود داشت، حساسیت ‌موضوع برایم آزاردهنده بود.

نویسنده «شرح اسم» در پاسخ به سوالی در مورد علت نپرداختن به سایر حوزه‌های مرتبط با زندگی رهبر انقلاب، «شرح اسم» را زندگی‌نامه سیاسی آیت‌الله خامنه‌ای معرفی کرد و افزود: اگر دستم پر بود، به سایر حوزه‌های مرتبط با زندگی ایشان در مقطع یادشده نیز می‌پرداختم، اما متاسفانه چنین امکانی وجود نداشت.

این نویسنده افزود: اگر چه موارد تحقیق بنده با محوریت تاریخ انقلاب اسلامی بود، اما اصل قضیه رهبر انقلاب بودند، ولی متاسفانه امکان مصاحبه با ایشان میسر نشد.

او با اشاره به قوانین موجود در حوزه تالیف خاطرنشان کرد: طبق قانون مصوب مجلس، کلیه آثار مرتبط با امام خمینی (ره) با هماهنگی مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) منتشر می‌شود؛ اما چنین قانونی در مورد آثار مرتبط با مقام معظم رهبری وجود نداشته و در این مورد، تنها مکاتبه‌ای بین دفتر معظم‌ له و وزارت ارشاد صورت گرفته‌ است.

بهبودی در پاسخ به یکی از حاضران در مورد جمع‌آوری کتاب در روزهای نخست بعد از انتشار بار اول و همچنین حذفیات صورت‌گرفته در انتشار بار دوم، گفت: دست کسی را می‌بوسم که با مقایسه دو نسخه «شرح اسم» در دو مرحله انتشار، بتواند نکته‌ای را پیدا کند که حذف شده است.

او افزود: بعد از این‌که کتاب برای بار اول منتشر شد، هاله‌ای از سوال در مورد کتاب ایجاد شد که بالاخره کتاب چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد، که خوشبختانه این امر با اعلام نظر مساعد رهبر انقلاب، به سرانجام خوبی رسید.

نویسنده «شرح اسم» تصریح کرد: بعد از این‌که کتاب برای بار اول منتشر شد، رهبر انقلاب تنها با اصلاح‌ نکات جزیی برای رعایت برخی حرمت‌ها، موافقت خود را اعلام کردند.

بهبودی همچنین در پاسخ به سوال یکی از حاضران در مورد علت مصاحبه نکردن با دکتر ابراهیمی دینانی که به گفته وی، از نزدیکان رهبر انقلاب در شهر قم بودند، گفت: در این مورد با آقای دینانی قرار تلفنی گذاشتیم که از ایشان نیز اطلاعاتی را اخذ کنیم، اما ایشان بعدها اعلام کردند که قصد دارند خودشان خاطرات‌شان را بنویسند.