سرویس سیاست مشرق- شب گذشته علی لاریجانی مشاور رهبر انقلاب در امور بین‌المللی در یک برنامه تلویزیونی جمله‌ای بر زبان راند که موردتوجه بسیاری از اهل‌فن قرارگرفته است، این جمله گرچه پیش‌ازاین نیز بر زبان برخی دیگران از منسوبین نیز آمده اما بیان آن در روزهای اخیر به‌ویژه تهدیدهای رئیس‌جمهور آمریکا قابل‌توجه است.

لاریجانی گفته است که گر آمریکا یا رژیم اسرائیل به بهانه هسته‌ای ایران را بمباران کنند، ایران مجبور خواهد شد به سمت تولید بمب اتم برود، مردم فشار خواهند آورد که به سمت ساخت بمب اتم برویم. این جمله خاص در صدر تحلیل‌های ویژه رسانه‌های غربی نیز رفته و آن‌ها را به این سمت سوق داده است که در صورت افزایش فشار روی تهران آن‌ها پنجه خود را بازخواهند کرد.

پیش‌ازاین رسانه آمریکایی آکسیوسکه اخبار پنهانی از سیاست خارجه آمریکا را می‌نویسد، در تحلیل سخنانی درباره رسیدن ایران به نقطه صفر ساخت سلاح هسته‌ای که از جانب برخی افراد چون کمال خرازی و علی لاریجانی بیان‌شده نوشته است که این پیام‌های از سوی مقامات ارشد در نیمه پنهان دیپلماتیک در تهران نشان از احتمال تغییر رویکرد هسته‌ای ایران دارد و نشان می‌دهد که اگر ایران در معرض «تحریم‌های بیشتر» یا «حمله» احتمالی قرارگرفته یا اینکه به خاطر برنامه هسته‌ای‌اش «مورد سرزنش» قرار بگیرد، ممکن است دست به غنی‌سازی اورانیوم تا ۹۰ درصد بزند.

مرکز اطلاعات ملی آمریکا نیز ازاین‌دست پیام‌هایی که گاه و گدار از تهران به بیرون ارسال می‌شود با نگرشی خاص به تحلیل آن نشسته است و معتقد است که فشار زیاد روی ایران ممکن است تابوی ساخت سلاح هسته‌ای را بشکند، برآورد اطلاعات ملی امریکا ارزیابی کرده که ایران از سال ۲۰۲۰ بارها اعلام کرده که دیگر محدود به قیود برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) نیست، برنامه هسته‌ای خود را گسترش داده، نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (بر برنامه خود) را کم کرده و فعالیت‌هایی انجام داده که آن را برای تولید یک وسیله هسته‌ای (Nuclear Device)، اگر تصمیم به چنین کاری بگیرد، در موقعیت بهتری قرار می‌دهد.

بسیاری اعتقاددارند که این روزها نساختن سلاح هسته‌ای از جانب تهران سخت‌تر از ساختن آن است، در ماه ژوئیه گذشته (تیر ۱۴۰۳) آنتونی بلینکن وزیر سابق خارجه آمریکا در مجمع امنیتی اسپن گفته بود که ایران به دلیل کنار گذاشته شدن توافق هسته‌ای (برجام) به‌جای آن‌که حداقل یک سال با دستیابی به ظرفیت تولید مواد شکافت پذیر برای ساخت سلاح هسته‌ای فاصله داشته باشد، اکنون احتمالاً تنها یک یا دو هفته تا رسیدن به این مرحله فاصله دارد.

این کوتاه‌ترین تخمینی است که مقام‌های ارشد آمریکایی تاکنون از زمان گریز هسته‌ای ایران ارائه داده‌اند. موسسه علوم و امنیت بین‌المللی که در دو دهه گذشته به‌صورت پیوسته برنامه هسته‌ای ایران را دنبال کرده است، ‌ در گزارش خود در روز ۲۱ نوامبر سال ۲۰۲۳ برآورد کرد که ایران می‌تواند تنها با استفاده از بخشی از ذخایر اورانیوم خود با غنای بالای ۶۰ درصد و تنها چهار آبشار سانتریفیوژ پیشرفته، اولین ۲۵ کیلوگرم اورانیوم با غنای تسلیحاتی را در مدت یک هفته یا کمتر تولید کند.

این موسسه با بررسی و تحلیل گزارش ماه نوامبر ۲۰۲۳ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نتیجه‌گیری کرده است که ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران و ظرفیت سانتریفیوژهای آن به حدی رسیده است که می‌تواند در مدت یک ماه مواد لازم برای تقریباً تا ۱۰ سلاح هسته‌ای را فراهم کند، عددی که به‌طور قطعی معادلات منطقه را به‌صورت کامل زیرورو خواهد کرد.

این موسسه همچنین در گزارش خود گفته است که ایران در سال‌های اخیر توانایی خود را در تولید فلز اورانیوم نشان داده است، ازجمله توانایی تولید فلز اورانیوم طبیعی و فلز اورانیوم غنی‌شده تا ۲۰ درصد در خطوط تولید فلز اورانیوم در مرکز هسته‌ای اصفهان که تحت نظارت آژانس قرار دارد. در چند ماه از سال ۲۰۲۱، ایران مقادیر کمی از فلز اورانیوم غنی‌شده تا ۲۰ درصد تولید کرد. علاوه بر این، مونتاژ یک کلاهک هسته‌ای، شامل ادغام اورانیوم با اجزای مختلف مواد انفجاری پیشرفته است تا یک مکانیزم انفجاری موفق ایجاد شود.

همچنین موسسه ضد ایران واشنگتن نیز دریکی آر آخرین گزارشات خود نوشته است که ایران برای ساخت یک سلاح هسته‌ای عملیاتی بعد از مرحله تولید اورانیوم غنی‌شده، بسته به نوع سلاحی که مدنظر داشته باشد، به چند ماه زمان نیاز دارد.

این دست گزارش‌ها از سوی مؤسسات اطلاعاتی آمریکایی نشان می‌دهد که عملیات واکنشی از جانب تهران در برابر تهدیدات خارجی یک طبل توخالی نیست، آنچه تهران را از رسیدن به نقطه گریز از مرکز و باز کردن جعبه پاندورا دور کردن خواست درونی برای رسیدن به چنین نقطه‌ای است و نه فشار بیرونی!

اما شرایط منطقه در ماه‌های اخیر باعث شده است که حفظ تحفظ داخلی بسته به محرک بیرونی باشد، یکی از تحفظات جمهوری اسلامی ایران در حوزه‌های امنیتی و دفاعی تقابلی، عدم اعلام رسمی یا غیررسمی موفقیت‌هایی است که به‌صورت کنشی یا واکنشی اعمال‌شده است، به نظر می‌رسد که تحریکات ترامپ باعث شود که تهران این سیاست را کنار گذاشته و با دست‌پر با رقیبش بازی کند، در این مدل جدید از بازی هر بازیگری کنار میز ممکن است از چینش کارت‌های ایرانی شوکه شود زیرا خواندن دستش عملاً غیرممکن خواهد شد.

واقعیت آن است که آنچه سیاست‌مدارانی کهنه‌کار چون لاریجانی بر زبان آورده‌اند یک تهدید برای کاستن از تنش‌های موجود روی میز نیست، بلکه شکستن خط تحلیلی و اطلاعاتی در درون آمریکا درباره عدم دسترسی ایران به نقطه صفر است.

به هم زدن تحلیل سازمان سیا درباره برنامه هسته‌ای ایران کل معادلات ترامپ را برهم زده و او را به این فکر فرو خواهد ببرد که اگر که مراکز اتمی ایران را بزند، بازی فقط در اطراف پایگاه دیگو گارسیا ادامه پیدا نخواهد کرد، درواقع دشمن باید این واقعیت را درک کند، موشکی که به نقب رسیده می‌تواند ۲۵ کیلومتر آن طرف‌تر با سر جنگی متفاوتی به دیمونا هم برسد.

هوای این روزهای تهران بسیار شبیه روزهای پس از شهادت فخری‌زاده در آبسرد است، در آن روزها به این نتیجه رسیدیم که مناسب‌ترین پاسخ، متناسب‌ترین پاسخ است، این خط راهبردی باعث شد تا پاسخ عملیات تروریستی نگین نمک سبز را با عملیات شیرین کیک تولد پاسخ بدهیم، این پاسخ چنان کوبنده بود که این روزها تئوری‌اش در مراکز اطلاعاتی تدریس می‌شود.

اخیراً یک مقام ارشد اطلاعاتی منطقه نیز تز دکتری خود را با استناد به این عملیات دریکی از دانشگاه‌ها دفاع کرده است، این تز اطلاعاتی فقط تئوری نیست و خاصیت عملیاتی نیز دارد، چه خوب بود که با ابتکار عملی جالب نامه ترامپ را همراه با همان کیک تولد خاص به‌سوی مسقط ارسال می‌کردیم!