به گزارش مشرق به نقل از فارس، سازمان یونسکو سومین پنج‌شنبه از ماه نوامبر هر سال را روز جهانی فلسفه اعلام کرده است. نخستین مراسم بزرگداشت روز جهانی فلسفه در تاریخ 21 نوامبر 2002 برگزار شده است، همچنین دو سال پیش در ایران روز جهانی فلسفه برگزار شد. همایش روز جهانی فلسفه امروز و فردا در کشور برگزار می‌شود.

به همین مناسبت، گوشه‌هایی از سخنان مرحوم آیت‌‌لله حسینی طهرانی درباره جایگاه و اهمیت حکمت و فلسفه را منتشر می‌کنیم.

علامه طهرانی در قسمتی از «رساله حکمای اسلام» کتاب مطلع انوار، درباره علما و فقهای معاصری که فلسفه و عرفان را آموخته‌اند، چنین می‌گوید:

و در زمان ما، از فقهایی ‌که علم حکمت را خوب آموخته‌اند می‌توان اساتیدی از جمله: مرحوم حاج شیخ محمد حسن آشتیانی و فرزندش مرحوم حاج میرزا احمد آشتیانی، مرحوم حاج میرزا مهدی آشتیانی (دارای تعلیقات نفیسی بر منظومه و اسفار)، مرحوم حاج میرزا محمود آشتیانی، میرزا ابوالحسن رفیعی قزوینی(استاد مسلم حکمت‌الإشراق)، شیخ محمد حسین کمپانی اصفهانی که منظومه‌ای در فلسفه سروده‌ است و مرحوم آخوند ملا محمد کاظم خراسانی را نام برد.

همچنین  مرحوم میرزا محمد حسین نائینی فلسفه را خوب می‌‌دانسته، مرحوم آیت‌الله حسین بروجردی اسفار را نزد جهانگیرخان در اصفهان تتلمذ نمود و آیت‌الله روح‌ الله خمینی(ره) سال‌‌های سال در قم به صورت مخفیانه درس منظومه و اسفار را تدریس می‌کرده است که ایشان از استاد مرحوم خود محمد علی شاه‌آبادی آموخته بود و گویا شرح «فصوص الحکم قیصری» را در خدمت ایشان فرا گرفته بود.

مرحوم سیدعلی‌آقا قاضی به شاگردان خود توصیه می‌‌کرده است که حکمت را بیاموزند و منظومه و اسفار را درس بگیرند و مدرسان نیز به شاگردان درس بدهند. مرحوم سید حسن مسقطی که از تلامیذ دوره اول ایشان است، درس اسفار علنی در نجف اشرف داشت و بسیاری از طالبان را به معارف الهیه رهبری می‌‌کرد. استاد آیت‌الله قاضی، سید احمد کربلایی طهرانی نیز در حکمت متضلّع بود و از مکاتباتی که بین او و مرحوم حاج شیخ محمد حسین اصفهانی رد و بدل شده است می‌‌توان وسعت اطلاع ایشان را در مبانی فلسفیه به دست آورد.

استاد ما در فلسفه: سیدمحمد حسین طباطبایی(ره) فلسفه را نزد مرحوم سیدحسین بادکوبه‌ای، فیلسوف شهیر نجف اشرف تلمذ کرده است و اخوی وی مرحوم حاج سیدمحمد حسن الهی تبریزی نزد آن مرحوم فرا گرفته‌اند.

مرحوم حاج شیخ محمد حسین اصفهانی کمپانی، صاحب حاشیه بر مکاسب و بر کفایه، خود فیلسوفی عظیم‌الشأن بود که منظومه‌ای در حکمت سروده است؛ و تضلّع وی در فن حکمت از مکاتبات ایشان با سید احمد کربلایی طهرانی معلوم می‌‌شود.

سید قطب‌الدین یا سید محمد حسینی نیریزی شیرازی، بعد از سیر کردن اغلب بلاد ایران و توقف در هرجا به ویژه در نجف اشرف، جمعی کثیر از محضر این استاد فرزانه کسب فیض کردند در جلد یکم کتاب «طرائق الحقائق» صفحه 280 تا 284، نامه‌ای را مفصل از علاّمه مجلسی(ره) نقل کرده است که علامه مجلسی، اصل تصوف صحیح را ارائه می‌دهد و می‌‌پذیرد، و از آن به‌طور صریح و روشن دفاع می‌‌کند و در پایان می‌فرماید: و باید دانست که آنها که تصوف را عموما نفی می‌کنند، از بی‌بصیرتی ایشان است که میان صوفیه حقه شیعه و صوفیه اهل سنت، تفاوتی قائل نبوده‌اند.

و از جمله بزرگان و مدرس فلسفه و حکمت در حوزه علمیه نجف، مرحوم آیت‌الله شیخ محمدحسین کاشف الغطاء است. این استاد ارجمند که میلادش 1294 هجری قمری و رحلتش 1372 بوده است دوره‌هایی را از اسفار، مشاعر، عرشیه و شرح هدایه در نجف تدریس کرده است. وی در فن فلسفه و حکمت متضلّع بوده است و چنانچه از تعلیقه کاشف‌الغطاء در جلد یکم «الدین و الإسلام» صفحه 33، برمی‌‌آید، شاگرد آقا میرزا محمد باقر اصطهباناتی بوده است که او از اعاظم مدرسان فلسفه ملاصدرا در اوایل قرن چهاردهم هجری در نجف اشرف بوده است.

آیت‌الله سیدعلی‌آقا قاضی(ره) که بر کتاب «الفردوس الأعلی» کاشف‌الغطاء تعلیقیه‌ای را نوشته است، پس از آنکه مفصلاً از شیخ محمد باقر اصطهباناتی و مهارت وی در تدریس حکمت متعالیه ذکر می‌کند، می‌گوید:

«در هر زمان جامعه نجف، مرکز بحث و تحقیقات علمی و فلسفه اسلامی بوده است، اما برادران ما بالقطع و الیقین بدانند که از مکاید دشمنان دین از اُمم اجنبی این است که این جامعه را بر‌اندازند و این مرکز اسلام و تشیّع را نابود کنند؛ و به این امر موفق شدند تا کم‌کم مردم را در امر تقلید به غیر نجف سوق می‌دهند، همچنانکه بعد از اوایل این قرن بسیاری از علوم در نجف ضعیف شد.»

بنابراین، مطلب کسانی که می‌گویند ما به علوم عقلیه و حکمت نیازی نداریم - زیرا آنچه از علوم عقلیه که در اخبار ائمه علیهم‌السلام وارد شده است که ما از اخبار استفاده می‌کنیم، و آنچه که وارد نشده است ما به آن نیازی نداریم- عینا مانند گفتار عمر است ... این گفتار سد باب تحقیق، تدقیق و نشر علوم و فرهنگ دنیا و آخرت است و عینا همان گفتار آخر عمر است که گفت: «حسبنا کتاب الله». در قرآن اگر مفسری و پاسداری چون عترت نباشد دستاویز هر شخص جنایتکار خواهد شد و از آیات قرآن برای مشروعیت بخشی به حکومت جائر خود می‌کند، و در اخبار هم اگر علوم عقلیه نباشد نتیجه‌اش جمود بر ظواهر، تشبیه، تعطیل، تجسیم، جبر، تفویض و ... می‌شود.