*********

شنبه، مسقط پایتخت عمان دو میهمان عالی رتبه خارجی از شرق و غرب جهان دارد؛ دو دیپلمات ارشد از ایران و آمریکا، سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و استیو ویتکاف، نماینده ویژه رئیس جمهوری آمریکا در امورخاورمیانه، این واقعه مورد توجه رسانه‌های اصلاح‌طلب قرار گرفته است.

روزنامه هم‌میهن ارگان خبری اصلاح‌طلبان ستادی به نقل از عرب‌سرخی عضو حزب منحله سازمان مجاهدین انقلاب مذاکرات را فرصتی برای تبدیل ایران به بارنداز آمریکایی‌ها دانسته و می‌نویسد:

الان شایعاتی مطرح است مبنی بر اینکه بخش خصوصی آمریکا سرمایه‌گذاری‌هایی را در صنایع مختلف ایران انجام دهند و این یک فرصت دوگانه هم برای ایران و هم برای آمریکا است. در واقع آمریکایی‌ها یک بازار جدید و یک بستر اقتصادی جدید پیدا می‌کنند تا بتوانند در خاورمیانه یک پاتوق جدید ایجاد کنند و ایران می‌تواند پاتوقی برای صنایع مختلف از جمله خودروسازی و یک بازار خوب برای آمریکایی‌ها باشد.

عرب‌سرخی در ادامه گفته است:

از این جهات فکر می‌کنم این مذاکرات می‌تواند به یک بازی برد – برد منجر شود، اما اینکه گمان کنیم مذاکره روز شنبه تمام خواهد شد قطعاً اشتباه است. مذاکرات ممکن است مدتی به طول بیانجامد اما مهم این است که در مذاکراتِ روز شنبه، دو کشور در اصول کلی به تفاهم برسند.

متاسفانه با وجود شرارت‌های مکرر آمریکایی‌ها همچنان برخی نحله‌عای جریان اصلاح‌طلب همچنان مشغول رویابافی هستن همان‌گونه که در دوره برجام نیز برخی رویای سرمایه‌گذاری ۱۰۰ میلیارد دلاری از توافق را داشتند.

تاریخ نشان داده است که هرگونه عقب‌نشینی در برابر آمریکا نه‌تنها به کاهش فشارها منجر نمی‌شود، بلکه این کشور را در تحمیل خواسته‌هایش جری‌تر می‌کند.

در پروژه رویا فروشی در برجام برخی ادعا می کردند توافق با آمریکا موجب سرازیر شدن ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه به ایران می شود و حال آن که جذب سرمایه خارجی در دولت برجام، (مجموعا سه- چهار میلیارد دلار)، به یکی از پایین ترین رکوردها تبدیل شد.

روزنامه آرمان‌ملی نیز از تز قدیمی توافق موقت با آمریکایی‌ها پرده برداشته و نوشته است:

واقعیت این است که مذاکره ایران و آمریکا بسیار سخت و پرچالش خواهد بود. در عین حالی که سیگنال‌های مثبتی از هر دو سو مطرح شده، اما گمانه‌زنی‌هایی هم درباره احتمال شکست این دور از مذاکرات مطرح شده که باید به این گمانه‌زنی‌ها توجه کنیم. به هر حال دستور کار ایران در مذاکرات مشخص است و ایران اعلام کرده تنها درباره پرونده هسته‌ای مذاکره می‌کند و نه مسائل دیگر. این وضعیت تا حدودی روند مذاکرات بین ایران و آمریکا را مشخص می‌کند. نکته دیگری که وجود دارد این است که به احتمال زیاد ایران و آمریکا در روند مذاکرات به صورت گام به‌گام جلو خواهند رفت. در این وضعیت احتمال اینکه آمریکا بخشی از تحریم‌ها را به حالت تعلیق در بیاورد و در مقابل ایران نیز میزان غنی‌سازی خود را متناسب با آن کاهش دهد وجود دارد. در کوتاه‌مدت نیز توافق کوتاه‌مدت از بسیاری جهات می‌تواند زمینه تدوام مذاکرات و رسیدن به یک توافق بلندمدت را به وجود بیاورد.

برای کسانی که سابقه مذاکرات هسته‌ای را پیگیری می‌کنند، طرح «توافق موقت» ایده جدیدی نیست. اندیشکده مرکز امنیت نوین امریکا (سی. اِن. اِی. اس) در تاریخ ۱۳ مرداد ۱۳۹۹ در مقاله «تعامل مجدد با ایران» از طرحی رونمایی کرد که تا حد زیادی به مفاد همین توافق موقت نزدیک بود. از این طرح با عنوان «توقف و عقب‌گرد» یادشده بود.

همچنین اندیشکده «گروه بین‌المللی بحران» نیز در مقاله‌ای که در تاریخ ۳۰ بهمن ۱۳۹۹ تحت عنوان «بایدن باید درباره برنامه هسته‌ای ایران حد گذاری، توقف و عقب‌گرد کند» از برچسب «حد گذاری، توقف و عقب‌گرد» برای توضیح توافق موقت استفاده کرد.

گروه بحران در مقاله‌ای دیگر، به اروپا توصیه کرده بود که در قالب «یک توافق موقت»، به تهران پیشنهاد شود که برخی از حساس‌ترین فعالیت‌های خود را درزمینهٔ اشاعه، مانند غنی‌سازی اورانیوم بالای ۶۷/۳ درصد و کار پیشرفته سانتریفیوژ یا تولید فلز اورانیوم را درازای تخفیف محدود از تحریم‌های فروش نفت و یا دسترسی به دارایی‌های مسدود شده به حالت تعلیق درآورد؛ گروه بحران نام این طرح را «برجام منفی» می‌گذارد.

از سال ۲۰۰۳ جمهوری اسلامی ایران و طرف غربی سه بار ایده توافق موقت را تجربه کرده‌اند؛ بار اول در زمستان سال ۲۰۰۳ در «توافق سعدآباد» که در آن دوران دولت اصلاح‌طلب خاتمی به‌صورت یک‌جانبه تعلیق بخش زیادی از فعالیت‌های هسته‌ای را پذیرفت. این توافق میان تهران و تروئیکای اروپایی موردقبول جورج بوش قرار نگرفته و بار دیگر در توافق پاریس ایران حاضر به تعلیق تمام برنامه هسته‌ای خود شد؛ اما در طول مذاکرات چندماهه پس‌ازآن کوچک‌ترین پیشرفتی صورت نگرفت. پس از شکست توافق پاریس جمهوری اسلامی ایران سایت یوسی‌اف اصفهان را فعال کرد.