از سوی دیگر روند طلاق در ایران در حالی نگران کننده است که در مقایسه با دیگر کشورها در وضعیت بهتری قرار دارد. مشکلات جنسی، فقر مهارت های ارتباطی و خیانت از مهمترین دلایل طلاق در ایران است که تاکنون فقط به این دلایل اشاره شده و هیچ راهکاری از سوی دستگاههای مسوول برای کاهش آمار طلاق ارائه نشده است.
جلال یونسی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی در این باره معتقد است : متاسفانه میزان طلاق در جامعه ما بالاست . برای طلاق همواره 5 تا 6 عامل را بر می شمارند که یکی از آنها جزئی نگری و ریزبینی و دیگران را با خط کش خود سنجیدن است. نتایج بررسی که سال 90 بر روی هزار پرونده طلاق در دادگاههای جنوب شرق و شمال غرب تهران صورت گرفته، فقر مهارت های ارتباطی علت 40 تا 45 درصد طلاق هاست. دومین علت عدم تناسب خصوصیات شخصیتی دختر و پسر است. به طور مثال مرد برون گرا نمی تواند با زن درون گرا زندگی خوبی داشته باشد. سومین علت، اختلافات بالینی افسردگی، اضطراب و وسواس هاست. چهارمین علت مباحث اقتصادی است. مشکلات جنسی هم نقش مهمی در طلاق ها دارد. از سوی دیگر رفتارهای پرخطر مانند اعتیاد و دخالت های والدین از دیگر عوامل طلاق است.
کارشناسان در این زمینه اعتقاد دارند، استفاده از مشاوره های قبل از ازدواج می تواند نقش مهمی در کاهش آمار طلاق داشته باشد. در این جلسات به ریزبینی و باریک بینی زنان و مردان توجه می شود.
رشد 6 درصدی طلاق در ایران
بررسی پرونده های طلاق در کشور نشان می دهد امسال با رشدی 6 درصدی همراه بوده است به طوری که در 6 ماهه نخست امسال 70 هزار و 841 طلاق در کشور به ثبت رسید.در طی سال های 1383 تا 1390 نیز در مجموع 868 هزار و 312 زوج در ایران از هم جدا شدند.
60 درصد طلاق ها به خاطر ناتوانی جنسی
دکتر مجید ابهری، آسیب شناس اجتماعی هم در این رابطه می گوید: طی سالهای اخیر با توجه به تغییر سبک زندگی و گرایش به مصرف زدگی دلایل اصلی طلاق در کشور تغییر یافته است. فاصله گرفتن از سبک زندگی اسلامی- ایرانی، مشکلات اقتصادی و تورم که باعث ایجاد تنوع در خانواده ها می شود و عدم تفاهم بین زن و شوهر از مهمترین دلایل طلاق در کشور است.
وی ادامه داد: 60 درصد طلاق ها در مسائل جنسی ریشه دارد. در این زمینه زوجین به دلیل چارچوب های فرهنگی- اجتماعی دلیل واقعی را بیان نمی کنند و بهانه های دیگر را پیش می کشند.
این آسیب شناس اجتماعی خاطر نشان کرد دخالت اطرافیان ، انتخاب بر اساس معیار ظاهری و مادی، ضعف کنترل رفتارهای هیجانی و فقدان مدیریت رفتار زناشویی از دیگر عوامل طلاق در ایران است.
وی با اشاره به نقش روابط زناشویی در طلاق در جامعه گفت: گسست روابط زناشویی به دلیل روابط فرا زناشویی ناشی از تضاد فرهنگی، اختلافات طبقاتی و عدم رعایت موازین اخلاقی یکی دیگر از عوامل طلاق در ایران است که طی چند سال اخیر تاثیر مهمی در جدایی زوجین داشته است.
دکتر ابهری با اشاره به طلاق 85 درصد زوج ها در پنج سال اول زندگی شان تاکید کرد: این واقعیت بیانگر انتخاب نادرست و ضعف تفاهم می باشد چرا که ازدواج یعنی پیوند دو نفر از دو فرهنگ و دو دیدگاه متفاوت اجتماعی و برای جذب این دو دیدگاه حداقل پنج سال زمان لازم است. متاسفانه در کشور طلاق در مرحله عقد رو به افزایش است . در کنار طلاق قانونی و شرعی، طلاق های عاطفی و روانی در جامعه رو به افزایش است.
وی ادامه داد: 35 درصد از زوج هایی که در 5 سال اول زندگی طلاق می گیرند دارای یک یا دو فرزند هستند و بر خلاف بعضی باورهای غلط که فرزند آوری را اصلاح کننده روابط زناشویی می دانند، وجود فرزند ضمانت دوام نیست.
رئیس مرکز مطالعات و پژوهشهای وزارت جوانان درباره علل اصلی طلاق در ایران نظر دیگری دارد. به اعتقاد او، فساد اخلاقی، اختلال روانی، ترک نفقه، اجرا گذاشتن مهریه، بیکاری و نداشتن شغل مناسب از مهمترین دلایل طلاق در میان زوجهای ایرانی است.
محمدتقی حسن زاده ادامه داد: آخرین پژوهش های انجام شده در مورد گروهی از زوج های متقاضی طلاق به عنوان جامعه آماری، نشان می دهد که ارتباط ناسالم و فساد اخلاقی، مهمترین علت طلاق در میان جوانان ایرانی است.
وی افزود: دلایل دیگری همچون اختلال روانی، ترک نفقه، اجراگذاشتن مهریه، بیکاری و نداشتن شغل مناسب به ترتیب در مقام های دیگر علل افزایش طلاق عنوان شده است.
وی توضیح داد: استان های تهران، خراسان رضوی و فارس هم در ازدواج و هم در طلاق بالاترین آمار را به خود اختصاص داده اند. همچنین بیشترین درخواست های طلاق از سوی زنان ثبت شده است.
به گفته این مقام مسوول، در 6 ماهه دوم سال 91، آمار طلاق رو به افزایش بوده و آمار ازدواج کاهش یافته است.
حسن زاده با اشاره به طلاق های عاطفی که این روزها در میان زوج های ایرانی روند رو به رشدی دارد، گفت: آمار دقیقی از طلاق های عاطفی در میان زوج های ایرانی نداریم، اما یکی از مهمترین علل اینگونه رفتارها، تغییر در سبک زندگی و فردگرایی افراد به تقلید از فرهنگ غربی است.
حال آنکه این افزایش آمار طلاق در جامعه و به تبع آن افزایش زندانیان مهریه باعث نگرانی کارشناسان در این حوزه شده است. کار به جایی رسید که رئیس قوه قضائیه با صدور بخشنامه ای اعلام کرد محکومان مهریه که اعسار آنها تائید شده است باید از زندان آزاد شوند.
زلزله طلاق
محمدعلی اسفنانی ، سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس معتقد است که زلزله طلاق در جامعه در حال رخ دادن است.
او ادامه داد: در صورت وقوع زلزله ای در جامعه رسانه ها و مسئولان به صورت گسترده به آن می پردازند اما در برابر زلزله طلاق در جامعه هیچ اقدام موثری انجام نمی شود. این زلزله قابل پیش بینی است و مسئولان جامعه باید در برابر آن هوشیارتر باشند.
وی افزود: دستگاههای زیادی در این رابطه مسئول هستند و دستگاه قضا آخرین دستگاهی است که به اجبار وارد می شود. در این زمینه باید اقدامات پیشگیری مانند آموزش جوانان با مهارت های زندگی قبل از زندگی صورت گیرد.
وی درخصوص بخشنامه رئیس دستگاه قضا برای آزادی زندانیان مهریه و تاثیر آن بر روی کاهش طلاق گفت : این موضوع در کاهش طلاق تاثیر زیادی ندارد و بیشترین تاثیر آن آزادی زندانیان مهریه است.البته می تواند باعث شود که برخی زنان که با زندانی کردن شوهر به دنبال متنبه کردن او یا دریافت مهریه هستند روش های منطقی را در پیش بگیرند.متاسفانه زندگی های ناپایدار در ایران بیشتر از 6 ماه دوام ندارند و اختلافات زود بروز می کند.
با این وجود به نظر می رسد یکی از معضلات خاموشی که خانواده های ایرانی را هدف قرار داده است ، طلاق است که با ادامه این روند در آینده ای نزدیک با یک چالش بزرگ در حوزه خانواده روبرو خواهسم بود. در کنار پرداختند به موضوع جدایی زوج ها باید به سرنوشت بچه های طلاق هم توجه داشت. آمار پلیس حکایت از ورودبرخی از این کودکان به حوزه جرم دارد.
