به گزارش ویژه نامه نوروزی مشرق، دوبیتی خوانی در میان مردم افغانستان رواج گسترده‌ی دارد؛ طبق نوشته «احمدیاسین فرخاری» محقق و پژوهشگر افغان، دوبیتی‌ها اصولاً اشعاری محلی‌اند، که دارای وزن ویژه‌ای بوده و از ترکیب چهار مصرع به وجود می‌آیند، که برخی به اشتباه آن را چهار بیتی نیز می‌نامند.
یکی از ویژگی‌های دوبیتی‌های مردم افغانستان، سادگی و ظرافت دلپذیر آن است که در اکثر دوبیتی‌ها می‌توان آن را دید، بخصوص وقتی که واژه‌ها و ترکیبات محلی نیز به این دوبیتی‌ها اضافه می‌شود.
در ایام عید نوروز نیز دوبیتی‌های مخصوص این ایام در مناطق مختلف افغانستان در وزن‌های مختلف خوانده می‌شود.
در شهر «مزار شریف» که «جشن گل سرخ» در ایام بهار در حرم منسوب به امام علی(علیه السلام) برگزار می‌شود، بیشتر دوبیتی‌هایی خوانده می‌شود که در وصف امام علی(علیه السلام) است:
گویند که مرتضی علی در نجف است
در بلخ بیا، ببین چه بیت الشرف است
جامی نه عدن گوی، نه بین الجبلین
خورشید یکی و نور او هر طرف است
طبق باور عامه مردم امام علی(علیه السلام) در روز اول نوروز به جانشینی رسول خدا برگزیده شد و مردمان این کشور در کنار تجلیل از نوروز به توصیف رشادت‌ها و دلاوری‌های امام علی(علیه السلام) نیز می‌پردازند و در ایام جشن نوروز در شهر مزار شریف دوبیتی‌های مخصوص این ایام را با صدای خوش می‌خوانند:
نوروز رسید عید اکبر گردید
بر گرد سر ساقی کوثر گردید
امروز علی نشست بر تخت نبی
زانست که روز و شب برابر گردید
از دوبیتی‌های معروف دیگری که در مورد خلافت امام علی (علیه السلام) در روز اول نوروز در میان مردم خوانده می‌شود چنین است:
نوروز شد و جمله جهان گشت معطر
از بوی خوش لاله و ریحان و صنوبر
بر تخت خلافت بنشست آن شاه صفدر
داماد نبی شیر خدا ساقی کوثر
ویا:
نوروز شد و علی ز روی تعظیم
بر تخت خلافت نبی گشت مقیم
از مقدم شاه اولیا بر کرسی
امروز نشسته معنی عرش عظیم
برخی از خواننده‌های دوبیتی در ایام نوروز حاجات و نیازهای خود را به پیشگاه امام علی (علیه السلام) مطرح می‌کنند:
سر کوی بلند فریاد کردم
علی شیر خدا را یاد کردم
علی شیر خدا یا شاه مردان
دل ناشاد ما را شاد گردان
در هر منطقه از افغانستان دوبیتی‌های نوروز متفاوت است و «اسدالله شعور» محقق و کارشناس موسیقی افغانستان در مقاله «رقعات عیدی» برخی از دوبیتی‌های نوروزی در مناطق مختلف افغانستان را بررسی کرده است.
به نوشته این محقق افغان، علاوه بر خواندن این دوبیتی‌ها در ایام نوروز در کارت‌های تبریک ایام نوروز که در افغانستان از آن به عنوان «رقعات نوروزی» یاد می‌شود نیز این دوبیتی‌ها نوشته می‌شود.
نمونه‌ای از دوبیتی‌های نوروزی ولایت «تخار»:
نوروز شد و لاله خوشرنگ بر آمد
بلبل به تماشای دف و چنگ بر آمد
مرغان هوا جمع شدند جمله به یکبار
مرغ دل من از قفس تنگ بر آمد
در ولایت «بغلان» در شمال افغانستان نیز دوبیتی‌های مخصوص این ولایت خوانده می‌شود:
باد نوروزی رسید عالم منور می‌شود
زینت روی زمین از سبزه‌ی تر می‌شود
این غلط فکر است کس بی خرج زر ملا شود
خواندن علم پسر از بابت زر می‌شود
در ولایت «پنجشیر» نیز دوبیتی‌های خاص مردمان این نواحی خوانده می‌شود:
نوروز شد و دلشادم
از قید غم آزادم
یک تنگه بده بابا
عیدانه ی استادم
برخی از دوبیتی‌ها علاوه بر اشاره به بهار و نوروز، رنگ و بوی حماسی نیز دارند که از همان خصلت و غیرت مردمان این سرزمین سر چشمه گرفته است:
وطنداران بهار ارغوان شد
دلم با یاد «گل غندی» جوان شد
زپیکار دلاور مرد میدان
به خون دشمنان چون ارغوان شد
روز اول نوروز در افغانستان که «جشن دهقان» نام دارد و دوبیتی‌های خاص این روز نیز توسط خوانندگان اجرا می‌شود:
بهار آمد، بهار آمد
به دهقان وقت کار آمد
به دوستان گل قطار آمد
بهار نو مبارک
برخی از دوبیتی‌ها بهاری نیز در وزن‌های کوتاه خوانده می‌شوند، مانند:
پیراهن زر دوز
در میله نوروز
پوشیده‌ای امروز
بر قامت موزون
منبع: فارس
دوبیتی خوانی که مردم افغانستان به آن چهار بیتی نیز می‌گویند، در میان مردمان این سرزمین بسیار رواج دارد و در ایام نوروز نیز دوبیتی‌های مخصوص عید در مناطق مختلف افغانستان خوانده می‌شود.
