در ابتدای این نشست محمد خزایی گفت: با آمدن اسلام و منع تصویرگری، هنرمندان خلا را با فرم‌های نمادین پر کردند. معمولا به سه طریق هنرمند این آثار را ارائه و مخاطب دریافت می‌كند. اول اینكه یك اثر تجسمی به صورت طبیعت بازنمایی شود یا هنرمند به صورت تجریدی هر جایی را كه نیاز نباشد حذف و به صورت ساده‌تر ارائه کند و برداشت سوم ارائه اثر به صورت نمادین است.
وی افزود: در هنرهای تجسمی ما در برخی از این سه طریق خوب كار شده و برخی جاها كمرنگ‌تر است. تاریخ‌نویسان غربی یكی از دلایل نداشتن توفیق طبیعت‌گرایی در هنر ما را به اسلام نسبت داده‌اند كه آنچنان که گفته شد هنرمندان ما این خلا را با تزیین و نقش‌های تجریدی و فرم‌های نمادین پر كرده‌اند. در این جا این سوال مطرح می‌شود كه آثار ارائه شده در سیلك كاشان و یا آنچه که در شوش وجود دارد كه كاملا به صورت تجریدی است آیا اسلامی در آن زمان وجود داشته است؟ هنرمندانی که در آن زمان کار کردند علی‌رغم اینکه مسلمان نیز نبودند طبیعت‌گرایی هم داشتند.
وی به پوستری معروف از مرتضی گودرزی‌دیباج اشاره کرد و گفت: وجه نمادین و تجریدی آثار هنری در اوایل انقلاب جایگاه خاصی دارد به عنوان مثال با نگاه به پوستر گودرزی می‌بینیم كه در تابلوی او رزمنده‌هایی در حال عبور هستند و گرد و غباری زمینی به یك گرد و غبار آسمانی و به گل‌های زیبایی تبدیل می‌شود كه روی سر رزمندگان در حال باریدن است.
خزایی در پایان گفت: در پوستر دیگری از شریفی رزمنده‌ای را می‌بینیم كه در حال وضو گرفتن است و تصویری كه در آب افتاده، چهره خورشید و نه چهره خود شخص است كه این نمادین بودن آثار را می‌رساند.
هنر توسط یك فرد ساخته نمی‌شود
در ادامه مرتضی حیدری گفت: ما در جایی قرار گرفته‌ایم كه بعضی از خاطرات جالب، متنوع و بعضی از این خاطرات تاسف‌برانگیز است اما چرا تاسف برانگیز؟ حوزه هنری جای مقدسی بوده است كه هنرمندان خودجوش و انقلابی و فرزندان خوب حضرت روح‌الله (ره) به طور طبیعی دور هم جمع شده‌اند و یك محفل هنری و در عین حال انقلابی را پی گرفته‌اند كه ثمره این بنا شاید از همان نقطه آغاز است.
وی دوران صفویه را دورانی باشکوه در هنر و فرهنگ ایران دانست و افزود: ما تصوری از مجموعه‌های هنری در طول تاریخ داشته‌ایم و دوره صفویه را یك دوره باشكوه می‌دانیم. میراث فرهنگی به‌جا مانده از آن دوره در حوزه‌های فقه و ادب، هنر، معماری، نگارگری، خوشنویسی و ... نشانه ممتاز و برجسته این زمینه‌ها در آن دوره است. وقتی به عقب‌تر از این دوره یعنی به مكتب هرات نگاهی می‌اندازیم می‌بینیم كه این مكتب زمینه‌ساز این حركت با شكوه است كه تجلی آن، در دوره صفویه نمود پیدا كرده است.
حیدری با ذکر حدیثی از امام صادق (ع) ادامه داد: از حضرت امام صادق (ع) در مفاتیح الحیات جمله‌ای داریم كه فرمودند: "حسن هم جواری شهرها را آباد و عمر را افزون می‌سازد". هنر توسط یك فرد ساخته نمی‌شود اگر چه استثنایی هم چون ابوالقاسم فردوسی وجود دارد. در حوزه هنری به طور طبیعی و آرام آرام، افراد همدیگر را پیدا كردند.
وی با بیان اینكه زمانی كه در حوزه هنری نقاشی می‌كشیدیم در جای دیگر شب شعری برگزار و محافل هنری اسلامی زیادی برپا می‌شد، خاطرنشان كرد: زنده‌یاد رسول ملاقلی‌پور در عبور از كنار نقاشان توانست تركیب‌بندی را بیاموزد تا بعد در سینما به كار برد اما جای تاسف دارد كه این با هم بودن و حسن هم‌جواری را از دست داده‌ایم.
حیدری افزود: هنرمندانی چون چلیپا، عالی و ... از حوزه هنری نگهبانی كرده و حوزه را نظام داده‌اند. جای تاسف دارد كه این هنرمندان امروز در حوزه هنری حضور ندارند و چه كسی رغبت حضور آنها را در حوزه از بین برد. امیدوارم به همت دكتر گودرزی دیباج و جناب مومنی این تجمع دوباره صورت بگیرد.
وی در پایان از صحبت‌هایش به اختلاس سه‌هزار میلیاردی اشاره کرد و گفت: هنر حامی می‌خواهد. سهمی از بیت‌المال باید صرف هنر شود؛ هنری که متعلق به مردم است. هنرمندی که می‌شنود در این کشور سه هزار میلیارد از بودجه کشور به سرقت می‌رود دیگر روحیه‌ای برای کار انقلابی ندارد.
امام خمینی (ره) ترجمان جدیدی از اسلام مطرح كرد
حمید قدیریان که آثار وی به نوعی از انقلاب و جنگ نشات گرفته است سخنران بعدی این مراسم بود که گفت: امام خمینی (ره) ترجمان جدیدی از اسلام مطرح كرد. اسلام تعریف جهان‌بینی را پالایش روح و خوب بودن و رعایت مسایل شرعی می‌دانست و امام هم به این موضوع رفعت داد. امام اعلام كرد كه همه پیامبران برای ایجاد حكومت آمدند. وقتی با این منظر نگاه می كنیم هنر شكل دیگری به خود می‌گیرد.
وی افزود: باید در فضایی به هنر انقلاب نگاه كرد كه عده‌ای از جوانان سعی كردند در فضای انقلاب و جنگ همدلی كنند و خواستند به نوعی در صف مقدم باشند. هر كسی به اندازه توان خود فعالیت كرد تا در این صف دیده شود.
وی به مباحث دینی که در مورد هنر در ابتدای انقلاب پیش آمده بود اشاره کرد و گفت: تعدادی از جوانان هم در راستای فضای ظلم‌ستیزی كه امام ایجاد كرده بود توان نقاشی كشیدن و شعر گفتن و موسیقی را داشتند لذا به این وادی آمدند. اما نگرانی هم وجود داشت كه یك سری از بینش‌هایی كه زیاده از حد محدودیت ایجاد می‌كنند، مجسمه‌سازی و نقاشی را حرام اعلام كنند.
این هنرمند نقاش بیان كرد: رهبر انقلاب به همراه گروهی از روحانیون كمك كردند كه گروهی از هنرمندان دور هم جمع شدند. جنس وجودی هنر انقلاب، جنس وجودی هنر غرب نیست بلكه كلام نور است. انقلاب دورنمایی برای ایران ترسیم کرد که هنر نیز باید همین دورنما را داشته باشد تا هنری انقلابی باشد.
قدیریان نیز به اختلاسی که رخ داد اشاره کرد و در پایان گفت: آیا هنر انقلاب همان ده سال اول بود؟ چرا هنرمند مسلمان تغذیه نمی‌شود و چندین و چند چرای دیگر مشکل اصلی هنر انقلاب است. هنرمندی که می‌شنود سه هزار میلیارد پول بیت‌المال به راحتی می‌رود و هزاران ظلم دیگر می‌شود هرچه دارد از بین می‌رود و مبانی اعتقادی و ایدئولوژی‌اش فرو می‌ریزد.
