سرویس فرهنگی مشرق - مراسم رونمایی از کتاب "کالک های خاکی" به قلم گل علی بابایی و حسین بهزاد، بعد از ظهر امروز در سالن اجتماعات حوزه هنری و با حضور جمعی از اهالی فرهنگ و ادب از جمله حسین یکتا، مرتضی سرهنگی، محمد حسین صفار هرندی، محسن مومنی، سردار رمضان شریف و جمعی از اصحاب رسانه برگزار شد. این کتاب مشتمل بر خاطرات شفاهی فرمانده کل سپاه از سال 1335 تا سال 1361 است که در یازده فصل تدوین و منتشر شده است.( تصاویری از این مراسم )

*خاموشی: خیلی مانده است که بگوییم تمام خاطرات جنگ را نوشته‌ایم

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمهدی خاموشی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی گفت: یادم هست هنوز انقلاب پیروز نشده بود که دشمنان موضوع قومیت‌ها و مذاهب را در ایران راه‌اندازی کردند گروهک‌ها شکل دادند و خواستند که کشور را از این منظر آسیب‌پذیر کنند. وقتی فرماندهی جانانه امام را دیدند حرکت بعدی را شروع کردند و با کمک یک دشمن خارجی به کشور حمله کردند. ما در این زمان برای این نقشه پیچیده‌ای که برایمان کشیده بودند با کمک همین نیروهای بسیج و سپاه و ارتش به مقابله با آنها پرداختیم خاطرات آن روزها آنقدر برایم سخت است که نمی‌توانم بگویم.

رئیس سازمان تبلیغات اسلامی به کتاب کالک‌های خاکی اشاره کرد و افزود: بعد از جنگ ماجرای توسعه خارجی را پیش کشیدند اتفاقاتی که در این ایام افتاده به شکل وسیع‌تری می‌توانیم در کتاب خاطرات سردار جعفری بخوانیم کسی که از طبقه متوسط جامعه حرکت می‌کند و می‌خواهد برای ادامه تحصیل به تهران بیاید وقتی از شهر خودش دور می‌شود در وهله اول با به تظاهرات انقلاب برمی‌خورد و کم‌کم خودش را به جبهه می‌رساند.

خاموشی در ادامه با بیان اینکه متاسفانه ما به اندازه رزمندگان نویسنده نداشتیم که خاطرات را ثبت کنیم یادآور شد: بچه‌های ما جانانه جنگیدند و امروز لازم است که این تلاش را در تاریخ ثبت کنیم جبهه باطل آدم‌هایش را از دست داده است اما جبهه حق می‌تواند آنچه که به سرش رفته را بیان کند. هنوز خیلی مانده است که بگوییم تمام خاطرات جنگ را نوشته‌ایم یا قسمت اعظم آن را انجام داده‌ایم.

وی افزود: کالک‌های خاکی فقط به روایت خاطرات نمی‌پردازد بلکه نقشه راهی است برای نسل امروز اینکه بدانند چگونه این جنگ شکل گرفت و چطور بچه‌های ما با رهبری امام در این جنگ پیروز شدند. در ابتدای این کتاب راوی به ما می‌"گوید که چطور ما در مرحله اول جنگ با خودباوری و کار سنگین جهانی توانستیم با کمک فرمایشات امام از این مرحله پیروز بیرون بیاییم. این کتاب می‌گوید که این نقشه راه به سادگی به دست نیامده است.

خاموشی با بیان اینکه ما هنوز از تجاوز و تعدی دشمنان مصون نیستیم و این کتاب می‌تواند نقشه راهی برای نسل آینده به منظور حفظ کیان مملکت باشد یادآور شد: باید بگویم که با نوشتن خاطرات سردار جعفری یکی دیگر از هدف‌های دفاع مقدس را کشف کردیم. آنچه که در نقل خاطرات دفاع مقدس اهمیت دارد بررسی یک موضوع از زوایای مختلف است. هر چقدر کمتر به سراغ خاطرات برویم و آنها ناقص‌تر بیان کنیم تاریخ جنگ را ناقص کرده‌ایم.


*حسین یکتا: "کالک های خاکی" خواندنی نیست؛خوردنی است

جانباز دفاع مقدس اظهار داشت: خدا را شکر که دوستان و همکاران ما در حوزه هنری، بنیاد حفظ آثار و دیگر نهادها همت کردند و این خاطرات نوشته شد. باور کنید خیلی جاها به ما می گویند که حاج آقا یکتا فلان کتاب، فلان جمله، فلان فیلم، فلان مستند مسیر زندگی ما را عوض کرد. فتح‌الفتوح امروز شهدا روایت فتح جدیدی می‌خواهد. یک روایت فتح جدید آرزوست. لازم است که خاطران و روایات شهدا را با تمام قوا به کتاب تبدیل کنیم.

یکتا همچنین گفت: کتاب "کالک های خاکی" یک نیاز بود که به همت گلعلی بابایی و حسین بهزاد گرداوری شد. ما هر روز به این کتاب ها احتیاج داریم. خدارا شکر امروز نوشتن و گفتن از شهدا کار سختی نیست و باید تلاش کرد در این زمنیه. جا دارد از همه عزیزانی که سنگ بنای این کار را گشذاتند تشکر کنیم.

این فعال فرهنگی تصریح کرد: روزی سردار عزیز جعفری من را برای گفتگو با سرکنسولگری آلمان که به ایران آمده بود به محل اقامت ایاشن فرستاد. در خلال گفتگو من خاطراتم از جنگ و برادران شهیدم را برای آنها تعریف کردم و شاید باور نکنید اما عده ای به گریه افتادند. کسانی که سالها بود در کشورهای دیگر زندگی می کردند. با گریه می پرسیدند: جنگ این است؟ جنگ شما این است؟ الان هم البته جنگ ادامه دارد! شیپور جنگ نرم چند وقتی است که نواخته شده و باید زودتر دست به کار شد و خاطرات بیشمار جبهه ها را مکتوب و منتشر کرد. باور کنید همه حواس ها به ماس است. همه مارا رصد می کنند.

یکتا در ادامه اظهار داشت: هر کسی که می تواند کمک کند به نوشتن، به ساخت و به تولید این آثار باید کمک کند. باید جلو بیاید. عمر بچه های جنگ مثل ساعت شنی است دارد تمام می شود. باید هر چه زودتر دست به کار شد و آنها را مکتوب کرد.

وی در پایان به لزوم استفاده از سبک زندگی رزمندگان هشت سال دفاع مقدس در زندگی امروز اشاره کرد و گفت: در این حوزه به شدت نیازمند سبک زندگی هستیم. باید به دختران و پسران امروز نشان بدهیم که شهدا چطور تیپ می زدند. آنها طوری تیپ می زدند که خدا خاطرخواهشان بشود.

در بخش بعدی این مراسم محمد حسین صفار هرندی، مشاور سردار عزیز جعفری روبروری حضار قرار گرفت و در ابتدای صحبتهایش گفت: غفلتی که در مورد تاریخ انقلاب کردیم روا نبود که در مورد تاریخ هشت سال دفاع مقدس هم بکنیم. خدا را شکر که این اتفاق رخ نداد. یک روز چشم باز کردیم و دیدیم تاریخی که فرزندان این سرزمین در یک قیام خدایی رقم زدند را داریم از زبان اغیار می شنویم. چاپ و نشر کتاب های ضد انقلابی اجازه نمی داد که جوانان امروز ما واقعیت های انقلاب را درست درک کنند.

وی تصریح کرد: در مورد جنگ اما این اتفاق رخ نداد. عرصه جنگ عرصه ای نبود که اغیار بتوانند از آن سو استفاده کنند. خود به خود به دست اهلش افتاد. ضد انقلاب ها در این عرصه جایی نداشتند.

وزیر سابق ارشاد در ادامه گفت: سهم عمده ای از روایت گری های دفاع مقدس بر عهده نهادهایی چون  حوزه هنری و برادران عزیزی چون سرهنگی و بهبودی است. امروز هم که اصیل ترین روایت را از صحنه های نبرد آقایان بابایی و بهزادی ارائه دادند.

وی همچنین اظهار داشت: کتابهایی نظیر همپای صاعقه و کالک های خاکی را می توانیم روایت جنگی قلمداد کنیم که هنوز ابعاد ناشناخت بسیاری دارد و درست همانند پازلی است که هنوز تکه های زیادی از آن کشف نشده و باید بیشتر به آن پرداخته شود.

صفار هرندی سپس درباره کیفیت اثر اخیر  بابایی گفت: از دیروز که این کتاب را مطالعه می کردم متوجه جنس خردمندانه آن شدم. واقعا بحث روایت آن خیلی پخته تر از قبل شده است. البته تصویری که سردار عزیز جعفری از جبهه و جنگ ارائه کرده تمام آن چیزهایی نیست که در ذهنش بوده و هنوز خاطرات ناگفته بسیاری برای گفتن دارند که امثال بابایی ها باید به سراغ او بروند و آنها را استخراج کنند.

مشاور فرمانده کل سپاه تصریح کرد: با مطالعه این کتاب می توان متوجه شد که یک اتفاق بزرگ چگونه از چند واقعه کوچک تشکیل می شود. ستاره های دست نیافتنی هیچگاه نمی توانند الگوی ما باشند. برای الگو بردای از آنها باید اول دست یافتنی و زمینی باشند تا بتوانیم درکشان کنیم. فرمانده کل سپاه امروز همان کسی است که در کتاب عکس او را زیر پیراهنی مشاهده می کنید. او هم مثل همه انسان های دیگر گاهی از مدرسه فرار می کرد. فرمانده امروز سپاه کسی است که در زمان اوایل جنگ بارها او را پشت در سپاه پاسدارن معطل کردند. بارها می رفت و می آمد اما جواب او را نمی داند و اخرش هم در تشکیلات سازمانی آن زمان پذیرفته نشد! ایشان برای حضور در جبهه دست آخر شیطنت کرد و با استفاده از سربرگ و مهر آن زمان انجمن به یکی از فرماندهان نامه ای نوشت و خودش را به شکل یک دستور به آنها معرفی کرد.

صفار هرندی ادامه داد: آقا عزیز هیچ سابقه نظامی نداشت و در همان روزهای نخست 3 روز آموزش های نظامی دید و بعد مامور شد همان آموزش ها را در جاهای دیگر به سایر رزمندگان بدهد. کسی که امروز فرمانده کل سپاه است در سال 59 کسی او را نمی شناخت. آقا عزیز عضو یک خانواده ساده  در کوچه های خاکی یزد بود و امروز کسی است که گردن کشان دنیا برای سرش جایزه تعیین کرده اند.

وی در پایان گفت: امیدوارم تعداد این کتاب ها روزی آنقدر زیاد بشود که دیگر هیچ نامردی نتواند تاریخ جنگ مارا تکذیب کند.


*حسین بهزاد: اگر جای حضرت آقا بودم فرماندهان را بازداشت می‌کردم

چهارمین نفری که در این مراسم به روس صحنه رفت حسین بهزاد بود که که به همکاری گلعلی بابایی که این کتاب را نوشت.

وی در این مراسم با اشاره به اینکه زمان مصاحبه با سردار جعفری برای تدوین خاطرات 6 ماه بوده است به نکاتی در این باره اشاره کرد و گفت: خاطرات این کتاب در حالی نوشته شد که مصاحبه‌شونده در اوج فعالیت‌های کاری‌اش بود و 5 نیروی کشوری را تحت نظر داشت. فرماندهی با این همه دغدغه و با وضعیت‌های فوق‌العاده‌ای که گاهی برای ایشان ایجاد می‌شد زمان می‌گذاشت و مصاحبه را انجام می‌داد.

وی به چگونگی آغاز تدوین خاطرات سردار جعفری اشاره کرد و ادامه داد: آن چیزی که باعث شد ثبت این خاطرات کلید بخورد دیداری بود که با ایشان در یک جلسه داشتیم. در آن دیدار من گفته بودم که اگر جای حضرت آقا بودم از اختیارات فرماندهی کل قوا استفاده می‌کردم و فرماندهان ارتش و سپاه را بازداشت می‌کردم. بعد از آن مصاحبه‌گیرنده‌ها و نویسندگان خاطرات جنگ را به جان آنها می‌انداختم تا از خاطره تخلیه شوند. به آنها می‌گفتم که باید چگونگی ورودشان به جنگ و منصب‌های مختلف نظامی را بگویند این حرف من موجب کنجکاوی سردار جعفری شد.

بهزاد یادآور شد: با از دست دادن فرماندهان تنها خاطرات آنها از بین نمی‌رود بلکه حوزه مستندنگاری جنگ ناتمام باقی می‌ماند . ما با از دست دادن احمد کاظمی فقط او را از دست ندادیم بلکه روایت دسته اول نحوه چگونگی تاثیر و شکوفایی لشکر 8 نجف به روایت فرمانده‌اش را از دست دادیم. نمونه‌ دیگری که از این جنس اتفاق افتاد شهادت سردار نور‌علی شوشتری در سال 88 بود که با رفتن ایشان بخشی از پازل جورچین قرارگاه عملیاتی نجف را از دست دادیم چرا که روایت دسته اول از این قرارگاه گرفته نشد.

بهزاد به شخصیت سردار جعفری اشاره و تصریح کرد: ما 2 نوع جنس آدم داریم یک جور آدم‌های نرم و یک جور آدم‌های سخت من سردار عزیز را آدم سختی قرار نمی‌دهم. ایشان تمامی اطلاعات را در ذهن دارند. اماکن، اعلام ، اشخاص و ... همه در ذهن ایشان ثبت شده است.

بهزاد در پایان به عنوان اثر اشاره کرد و افزود: نام کتاب کالک‌های خاکی انتخاب شده است. کالک کاغذی است که در معماری استفاده می‌شود. سردار عزیز جعفری معمارزاده است و پدرش از معماران معروف شهر یزد بود. او با ملات و مصالح ساختمان بزرگ شده علاوه بر این تحصیلات دانشگاهی‌اش را معماری انتخاب کرده است و بعد از آن هم در جنگ نقشه‌ها را روی کالک‌های خاکی می‌کشید. به همین دلیل عنوان اثر کالک‌های خاکی انتخاب شده است اما آنچه که مهم این است که ای کاش بتوانیم فرماندهان و رزمندگان جنگ را مجبور به ثبت خاطرات کنیم آنها ابرهای آسمان ادبیات جنگ هستند که دارند فرار می‌کنند. باید ابن‌الوقت باشیم.


*/ گلعلی بابایی: سردار عزیز جعفری خاطراتشان را مو به مو به یاد داشتند

در ادامه گلعلی بابایی یکی دیگر از نویسندگان این کتاب به سخنرانی پرداخت.

وی در ابتدا گفت: من در حدود 2 سال با خاطرات سردار جعفری زندگی کرده‌ام مصاحبه‌ها را کلمه به کلمه پیاده می کردم و بعد از آن به مرور خاطرات آقا عزیز از زمان کودکی تا فتح خرمشهر می‌پرداختم. ما در نظرمان این است که وقتی عظمت انسانها را می‌بینیم جایگاهشان مانع از آن می‌شود که به ذهنمان خطور کند و آنها نیز مثل دیگران زندگی عادی داشته باشند.

وی ادامه داد: خاطرات سردار جعفری متنوع است. از زمان پیش از انقلاب شروع می‌شود و بعد از آن در بهبهه انقلاب، فتح لانه جاسوسی، فعالیت‌های انقلابی و در نهایت به جنگ ختم می‌شود. تمامی این خاطرات شکل‌گیری انقلاب و هسته‌های اولیه جنگ را بیان می‌کنند. من دراین خاطرات دیدم که چگونه واحدها، تیپ‌ها و لشکرها شکل گرفته‌اند.

بابایی در ادامه به بخشی از خاطرات سردار جعفری و دیدار او با امام اشاره کرد و گفت: سردار جعفری در بیان خاطراتشان نکته‌بین و دقیق بودند. همه چیز را مو به مو در خاطر داشتند و همه چیز را یادشان می آمد. اگر موضوعی را تردید داشتند بیان نمی‌کردند. در برخی از موارد ما برای روشن‌تر کردن مسائل کتاب مجبور شدیم که به منابع متعدد رجوع و آنها را در پاورقی ذکر کنیم. به همین دلیل حجم این کتاب نسبت به آثار معمول کمی بیشتر شده است.