گروه بین‌الملل مشرق - سایه سنگین سناریوهای جنگی از دیرباز بر منطقه حکم‌فرما بوده و معادلات خود را بر رفتارهای سیاست سازان کشورهای منطقه‌ای و مداخله جویان خارجی تحمیل کرده است. طبیعتا بخشی از این فضا مرهون منافع راهبردی رژیم صهیونیستی در تنش‌افزایی در میان کشورهای اسلامی و درگیر کردن مسلمانان با یکدیگر است و بخش دیگر نیز نتیجه مستقیم سیاست‌های سلطه‌گرانه کشورهای غربی  و استعماری است که به دنبال توجیه حضور بلند مدت خود در این منطقه نفت‌خیز برآمده‌اند. به این ترتیب تلاقی منافع قدرت‌های استعماری غربی با رژیم صهیونیستی همواره منطقه را آبستن غافلگیری‌های روزافزون نظامی و امنیتی کرده است.

به همین علت است که تحولات پرشتاب منطقه‌ای بویژه در ماه‌های اخیر نشان از احتمال جنگ قریب‌الوقوعی دارد که در چند عرصه از جمله لبنان و سوریه ملموس‌تر از کشورهای دیگر است.


جنگ‌افروزی، سیاست ثابت آمریکا و رژیم صهیونیستی

نوآم چامسکی تحلیلگر مسائل راهبردی در مصاحبه اخیر خود در مورد خوی جنگ افروزانه رژیم صهیونیستی گفت که اگر اسرائیل بخواهد به ایران حمله کند، باید اول از لبنان خیالش راحت شود، اسرائیلی‌ها حتی ممکن است همین فردا اقدام به حمله به لبنان کنند، در صورت بروز این حمله نیز قطعا تمامی بخش‌های لبنان را شامل خواهد شد، البته آنها تنها به دنبال از بین بردن موشک‌ها نیستند، بلکه می‌خواهند زیرساخت‌های لبنان را تخریب کنند.

وی به پروژه آمریکا در ایجاد ناآرامی‌های مستمر در منطقه اشاره کرده و گفت که آمریکایی ها  شاید به عمد روند ناآرامی در سوریه را مدیریت نکنند، اما مانعی نیز نمی‌بینند که درگیری ها ادامه داشته باشد، البته صحبت از اینکه آمریکا به صورت مستقیم در تحولات سوریه نقش ندارد، گمراه کننده است.

این همان چیزی بود که مارتین دمپسی رئیس ستاد ارتش آمریکا به تازگی مطرح کرد، وی در گفتگویی مطبوعاتی با اذعان به اینکه آمریکا صدها میلیون دلار را به مساله سوریه اختصاص داده است، اعلام کرد که آمریکا با بحرانی مواجه است که ممکن است حل آن دهها سال طول بکشد. این مقام آمریکایی که گویا از تمایل قلبی دولت آمریکا و رژیم صهیونیستی در کشیدن درگیری‌های سوریه به جنگ فرسایشی در منطقه صحبت می‌کرد، در این گفتگو تاکید کرد که درگیری‌ها در سوریه کم کم به یک مشکل منطقه‌ای تبدیل شده و پیامدهایی بر کشورهای همسایه بویژه لبنان و عراق ایجاد کرده است؛ بررسی علل این درگیری‌ها هم ممکن است یک دهه کامل به طول انجامد. اگر ما درک نکنیم که این درگیری‌ها طولانی خواهد بود، ممکن است اشتباهاتی مرتکب شویم.


مؤلفه‌های جنگ قریب‌الوقوع در لبنان

جنگنده ها و هواپیماهای شناسایی رژیم صهیونیستی این روزها ساعت های بیشتری را به گشت زنی در آسمان لبنان اختصاص می‌دهند؛ این را از آمار و بیانیه های رسمی ارتش لبنان می‌توان دریافت، به‌گونه‌ای که معمولاً چند جنگنده و هواپیمای شناسایی صهیونیست‌ها بیش از هشت ساعت در روز یا شب را در آسمان لبنان هستند. صور، صیدا، بیروت، بعلبک و عکار از مهم‌ترین اهدافی هستند که مورد گشت‌زنی هواپیماهای اسرائیلی قرار می‌گیرند.

تحلیلگران مسائل نظامی از دو منظر به این عملیات نظامی توجه دارند، برخی این عملیات را شبیه عملیاتی می‌دانند که اسرائیل قبل از دو حمله موشکی گذشته خود به سوریه انجام داده است، آنها می‌گویند اسرائیل در حملات پیشین نیز با افزایش پروازهای شناسایی و جنگنده های خود در سلسله جبال شرقی لبنان و منطقه بقاع و بخش های شمالی مانند عکار به علت دید خوب از منطقه عملیاتی سوریه، برنامه دقیق حملات هوایی خود به سوریه را ترسیم کردند، چرا که هواپیماهای صهیونیستی تجهیزات نظارتی قوی و دوربین های قوی دارند که می‌تواند حتی در شب اهداف مورد نظر را با دقت بالا نشان دهد.

اما عده‌ای دیگر از کارشناسان این افزایش حجم سورتی پروازهای اسرائیلی را با تهدیدهای گسترده این رژیم در حمله به لبنان مرتبط می دانند و آن را مقدمه‌ای برای حمله قریب الوقوع به این کشور برای تخریب زیرساخت ها و با هدف اصلی آسیب زدن به حزب‌الله لبنان و جبران شکست‌های قبلی و نه انهدام کامل این حزب می‌دانند، چرا که با افزایش قدرت حزب‌الله لبنان رؤیای از بین بردن کامل حزب‌الله لبنان دست کم در کوتاه مدت از سبد اهداف صهیونیست‌ها حذف شده است.

مانورهای نظامی پرشمار در سرزمین‌های اشغالی شاخص دیگری از تمایل صهیونیست‌ها در تجاوز جدید به لبنان است، تل‌آویو که تصور می‌کند که مقاومت لبنان مشغول بحران سوریه است و نمی‌تواند توان نظامی و عملیاتی خود را برای مقاومت داخلی گرد هم آورد، اوضاع کنونی را فرصتی طلایی برای حمله به لبنان می‌داند.

سران حزب الله لبنان البته نظر دیگری دارند، آنها بارها تاکید کرده‌اند که بحران سوریه هرگز آنها را از اولویت اصلی خود که آمادگی برای مقابله با هر تجاوز آینده صهیونیست‌هاست، باز نمی‌دارد. آنها معتقدند که مقاومت حاضر و آماده است تا در صورت تجاوز اسرائیل شکستی را بر آنها تحمیل کنند که معادلات منطقه‌ای را تغییر دهد.


این مواضع رهبران ارشد حزب الله از جمله شخص سید حسن نصرالله که حتی سران صهیونیست به راستگویی وی اذعان دارند؛ تصمیم سازان تل‌آویو را به شدت دچار حیرت کرده است، به همین علت است که آنها با وجودی که فضای توجیه برای حمله به لبنان را با ادعای انتقال سلاح‌های شیمیایی بشار اسد برای حزب الله مهیا کرده‌اند، اما همچنان از هر اقدامی در این راستا واهمه دارند و منتظر تحولات تازه منطقه برای تصمیم گیری نهایی هستند.

همین ترس و نگرانی است که تصمیم سازان غربی را به باز کردن جبهه‌ای جدید علیه محور مقاومت در داخل لبنان واداشته است، نمود این جبهه را در فتنه اخیر در صیدا می‌توان مشاهده کرد که با شکست آن، طرابلس دنباله همین توطئه را در پیش گرفته است، کشف حجم واقعی سلاح‌ها و سناریوهای طراحی شده در صیدا و بسیج تروریست ها از کشورهای مختلف تا جایی مقامات لبنان را شوکه کرده که بسیاری از آنها اذعان کردند لبنان را خداوند از این توطئه نگه داشته است.

ارائه گزارش‌هایی از سوی منابع رسانه‌ای وابسته به محافل جاسوسی صهیونیست‌ها در مورد یگان‌ عربی مستقر در ارتش اسرائیل با مأموریت مبارزه با حزب‌الله و ادعاهای این محافل در مورد آماده شدن حزب‌الله لبنان برای رویارویی قریب‌الوقوع با اسرائیل نیز در همین راستاست. روزنامه صهیونیستی جروزالم پوست در این راستا نوشت که حزب‌الله از طریق تبدیل کردن برخی مناطق جنوب لبنان به انبار اسلحه ومخفی‌گاه مبارزان خود، برای وارد شدن به درگیری با اسرائیل آماده می‌شود. این گزارش می‌افزاید که حزب‌الله لبنان موشک‌های خود را که بالغ بر 80 هزار موشک برآورد شده در بخش‌های مختلف مرز اسرائیل مستقر کرده است.

تحرکات مرزی آشکار و پنهان در دو طرف مرز لبنان و سرزمین های اشغالی نشان از آن دارد که تهدیدات اخیر از سطح تهدیدات رسانه‌ای فراتر رفته و ابعاد جدی‌تری به خود گرفته است.


ابعاد سناریوی مداخله نظامی خارجی در سوریه

سناریوی جنگی در سوریه می‌تواند با حمله هوایی محدود رژیم صهیونیستی به سوریه برای هدف قرار دادن مراکز تسلیحاتی و نظامی آغاز شود، چرا که مقامات دمشق به صورت جدی هشدار داده‌اند که در صورت حمله هر جنگنده اسرائیلی به خاک سوریه، آن را منهدم خواهند کرد. آنها حتی هشدار داده‌اند که در این صورت ممکن است موشک های خود را روانه سرزمین‌های اشغالی نمایند که این به منزله جنگ فراگیر با اسرائیل خواهد بود.

روزنامه واشنگتن پست اخیرا نوشت که سازمان جاسوسی آمریکا به تازگی اقدام به انتقال سلاح به مخالفان سوریه از طریق پایگاه‌های محرمانه در اردن و ترکیه کرده است، حمایت‌های مالی و تسلیحاتی آمریکا از تروریست‌های سوری پیش از این نیز بر کسی پوشیده نبود، اما زمان اعلام رسمی ارسال این کمک‌ها از سوی محافل دولتی آمریکا نشان از آن دارد که منطقه در هفته‌های اخیر آبستن حوادثی بزرگ خواهد بود.

در همین راستا روزنامه انگلیسی تایمز نوشت که بیش از 300 نفر از نیروهای ویژه آمریکایی مستقر در اردن به تازگی عازم شمال این کشور و مرزهای سوریه شده اند، این روزنامه نظارت بر تجهیز گروه‌های مخالف دولت سوریه به سلاح‌های مختلف را عامل اصلی این تحرک نظامی اعلام کرده ‌است.

این تحرکات در حالی انجام می‌شود که آمریکا به تازگی با انجام مانور  گسترده شیر در کمین در اردن، نیروهای خود را به صورت نامحسوس وارد این کشور کرده است، گزارش‌های رسمی تعداد این نیروها را بالغ بر هزار نفر دانسته‌اند، اما گزارش‌های غیر رسمی از استقرار بیش از 8 هزار نظامی آمریکایی در اردن خبر می‌دهند که بعد از برگزاری مانور شیر در کمین این کشور را ترک نکرده‌اند، سامانه‌های موشکی پاتریوت و تعدادی از جنگنده‌های آمریکایی نیز بعد از مانور همچنان در خاک اردن باقی مانده‌اند.


از سوی دیگر رویترز اعلام کرد که اردن نیز در راستای آنچه مقابله با تهدیدات برآمده از سوی سوریه نامیده، طرح‌های نظامی جدیدی را در منطقه تدارک دیده است.

این مسئول امنیتی اردن در تشریح این طرح‌ها اعلام کرد که اردن حضور نظامی خود را در طول مرزهای سوریه که بالغ بر 370 کیلومتر است، تشدید کرده و سامانه‌های آمریکایی پاتریوت و جنگنده های آمریکا را نیز در مرزها مستقر کرده است.

تحرکات عربستان به عنوان یکی از عوامل اصلی آمریکا در منطقه نیز در شرایط کنونی قابل توجه است، اندکی پیش از بازگشت ناگهانی شاه بیمار عربستان از استراحتگاهش در مراکش به این کشور، سعود الفیصل وزیر خارجه و بندر بن سلطان رئیس سازمان اطلاعات عربستان به فرانسه رفتند، این اولین سفری بود که این دو مقام سعودی با هم به صورت علنی و ناگهانی انجام می‌دادند.


این سفر چند روز بعد از پیروزی راهبردی ارتش سوریه در القصیر صورت گرفت و دو طرف سعودی و فرانسوی در نشست‌های امنیتی خود توافق کردند که باید اقدامات فوری جهانی برای عدم تکرار سناریوی القصیر در حلب و سایر شهرهای تحت اشغال مخالفان در سوریه اتخاذ شود.

در همین راستا مجله آمریکایی تایم نیز نوشت که اتهام واشنگتن به دولت سوریه در مورد استفاده از سلاح‌های شیمیایی علیه افراد مسلح با همکاری و هماهنگی اسرائیل صورت گرفته است. خبرنگار این مجله در تل‌آویو به نقل از ایگال بالمور سخنگوی وزرات خارجه اسرائیل می‌نویسد: «بخش ساده این معادله با اسرائیل است، اما در بخش دوم اسرائیل کاری نمی‌کند، چرا که مشارکت بین‌المللی نباید شامل اسرائیل شود.» وی می افزاید: اسرائیل اوضاع را از نزدیک دنبال می‌کند، ما نگران فعالیت هایی هستیم که درمرزهای ما روی می دهد و به همین علت در هیچ عملیاتی که در اطراف سوریه روی می دهد، شرکت نمی‌کنیم.


منابع این مجله بین پرونده سوریه و هماهنگی‌های انجام شده بین اسرائیل و ترکیه نیز ارتباط قائل شدند، آنها اعلام کردند که تامیر پاردو رئیس موساد اخیرا به ترکیه رفته و با هاکان فیدای رئیس سازمان جاسوسی این کشور دیداری محرمانه داشته است، این سفر را برای اولین بار روزنامه حریت ترکیه فاش کرد، اما تایم می‌نویسد که از جمله سناریوهایی که در مورد سوریه در محافل آمریکایی و اسرائیلی مطرح است و در این نشست نیز بررسی شد، حمله هوایی به 18 انبار سلاح است که البته شامل اهداف دیگر نیز می شود، سناریو پردازان در این راستا معتقدند به هر نحوی که شده باید از دست بشار اسد خلاص شد و این یکی از راههاست. تایم می نویسد که البته هنوز توافقی بین آمریکا و اسرائیل صورت نگرفته که این حمله به تنهایی از سوی آمریکا صورت گیرد یا اینکه اسرائیل نیز در این عملیات مشارکت داشته باشد.

در همین راستا پایگاه سوری الحقیقة که به مخالفان سوری نزدیک است، به همراه برخی رسانه های صهیونیستی اعلام کرد که انفجاری که چهارشنبه شب در شهر لاذقیه سوریه روی داد، با موشک اسرائیلی انجام شد. این پایگاه خبری به نقل از منبعی که آن را منبع نظامی در فرماندهی نیروی دریایی سوریه معرفی می‌کند،‌اعلام کرد که دست کم 5 موشک بعد از نیمه شب به انبارهای این منطقه در نزدیکی روستای السامیه شلیک شد. در این حمله 12 نفر کشته و زخمی شدند و 5 انبار از مجموع 40 انبار این مرکز نظامی منهدم شد.

منابع اسرائیلی نیز مدعی شدند که رزم‌ناو دلفین 4 اسرائیل، موشک های کروز را از سواحل رژیم صهیونیستی به سمت این پایگاه شلیک کرده و تعدادی از موشک‌های اس 300 را در آن هدف قرار داده است. این سناریو گرچه از سوی مقامات رسمی سوریه تایید نشده و صحت و سقم آن در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، اما نشان از التهاب بالای تحولات سیاسی و امنیتی منطقه دارد که شیب فزاینده‌ای را به سمت باتلاق جنگ منطقه‌ای طی می‌کند.


صهیونیست‌ها به دنبال بیرون پریدن از قطار مرگ

عامل اصلی هجمه استعمار در آغاز جنگ قریب الوقوع احتمالی در منطقه چه در سوریه یا لبنان، تحولات سوریه و دستاوردهای راهبردی است که ارتش این کشور محقق کرده است، شبکه دو تلویزیون رژیم صهیونیستی در این رابطه می‌نویسد که ادامه دستاوردهای مهم ارتش در عرصه مبارزات به معنی پیروزی راهبردی ایران در سوریه خواهد بود.

رادیو ارتش رژیم صهیونیستی در این راستا اعلام کرده که مقامات ارشد کابینه بنیامین نتانیاهو معتقدند که رسیدن القاعده به قدرت در سوریه برای اسرائیل بهتر از پیروزی بشار اسد است، اسرائیل از این نگران است که قدرت اسد در مقابله با این  توطئه ها بالاتر رود و به این ترتیب خطری اساسی در مرزهای رژیم صهیونیستی پدید آید.


مقامات اسرائیل اعتقاد دارند که پیروزی سوریه در این هجمه جهانی به معنای بالا رفتن جایگاه ایران به عنوان یک قدرت بزرگ منطقه‌ای است و این امر تهدیدی راهبردی برای اسرائیل به شمار می‌رود، به اعتقاد تل‌آویو تعامل بین سوریه و ایران وحزب‌الله در سایه این پیروزی تقویت خواهد شد و این موضوع نیز خطری جدی برای اسرائیل است.

کنار هم چیدن  قطعات پازل تحولات سیاسی در منطقه نشان می‌دهد که احتمال جنگی در منطقه در حال وقوع است که با وجود تفاوت در عرصه میدانی آن، یک هدف را دنبال می‌کند، انتخاب یکی از این دو میدان برای آغاز جنگ بستگی به شرایط منطقه در هفته‌ها و ماههای آینده دارد، اما نقطه اشتراک هر دو میدان این است که تجاوز غربی صهیونیستی در آنها با هدف ضربه زدن به مقاومت منطقه انجام خواهد شد. با این وجود غرب اصلا به نتایج این حمله خوش‌بین نیست و این را می‌توان در مواضع دوگانه و مبهم واشنگتن و وحشت صهیونیست‌ها از روند تحولات کنونی در منطقه مشاهده کرد، اما آنچه مشخص است، این است که قطار بی ترمز سرنوشت رژیم صهیونیستی با سرعت فزاینده به سمت پرتگاه فروپاشی پیش می‌رود و بیرون پریدن از این قطار هر قدر زودتر انجام شود، گرچه احتمال بسیار کمی برای زنده ماندن باقی می‌گذارد، اما از انتظار برای نابودی قطعی و حتمی بهتر است.