به گزارش مشرق، کم کم به پایان دوره چهار ساله وزارت دفاع دولت دهم می‌رسیم، وزارتخانه‌ای که با هدایت سردار احمد وحیدی دستاوردهای بسیار خوبی در حوزه‌های مختلف کسب کرد.

سردار وحیدی با تاکید بر ارتباط و همراهی صنایع دفاعی با دانشگاه‌ها توانست از توان علمی کشور در پیشبرد اهداف وزارت‌خانه متبوعش بهره ببرد.

در ادامه به بررسی مهمترین دستاوردهای دریایی وزارت دفاع در این چهار ساله می پردازیم:

* «دماوند» نگهبان ایرانی بزرگترین دریاچه جهان

بی‌شک یکی از مهمترین دستاوردهای هر کشور در حوزه دریایی می‌تواند ساخت شناورهای سنگین از جمله ناوشکن‌های نظامی باشد.

جماران اولین ناوشکن ساخت ایران بود که به عنوان عظیم‌ترین دستاورد دفاعی کشور توسط متخصصان نیروی دریایی ارتش و صنایع دفاعی کشورمان ساخته شد و در روز سی‌ام بهمن‌ماه سال 88 با حضور حضرت آیت‌الله خامنه‌ای فرمانده معظم کل قوا در خلیج فارس به آب انداخته شد. ساخت این شناور در سال 1376 به دستور مستقیم فرمانده معظم کل قوا آغاز شده بود.

{$sepehr_album_4935}

 ناوشکن جماران 94 متر طول و قریب 1500 تن وزن و رادارهای پیشرفته می‌تواند با سرعت 30 گره دریایی حرکت کرده و 120 تا 140 پرسنل و خدمه نیز در آن فعالیت کنند، اما متخصصان دفاعی کشور با ساخت جماران فعالیت خود را متوقف نکردند و در همان زمان در حال ساخت ناوشکن جماران 2(دماوند) در شمال کشور بودند.

سرانجام ناوشکن جماران 2 پس از حدود 6 سال کار و تلاش مضاعف متخصصان صنعت دفاعی در اسفندماه 91 در صنایع شهید تمجیدی وزارت دفاع، با حضور محمود احمدی نژاد رئیس جمهور، سرلشکر فیروزآبادی رییس ستاد کل نیروهای مسلح، سردار احمد وحیدی وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، دریادار حبیب الله سیاری فرمانده نیروی دریایی ارتش و جمعی از فرماندهان و مسئولین کشور به آب انداخته شد.

ناوشکن جماران 2 در دریای خزر از حریم آبهای جمهوری اسلامی ایران حفاظت می‌کند تا بزرگترین دریاچه جهان زیر پای نگهبان دریایی ایران برای حفاظت از سهم 20 درصدی خود باشد.

خط تولید ناوشکن جماران 2 در اواخر سال 85 در صنایع دریایی شهید تمجیدی شهرستان انزلی با نام موج2 افتتاح شده بود. ناوشکن 1420 تنی موج 2 با قدرت موتور 20000 اسب بخار و سرعت 30 گره دریایی قابلیت حمل بالگرد، انواع موشک‌های سطح به سطح و سطح به هوا، توپ‌های پیشرفته، توپ ضد هوایی، سیستم اژدر افکن و مجهز به سیستم جنگ الکترونیک است.

با توجه به نصب رادارهای پیشرفته آرایه فازی در ناوشکن جماران، قطعا ناوشکن جماران2 نیز دارای این نوع رادارها و یا نمونه هایی پیشرفته تر برای پوشش هرچه بهتر منطقه خواهد بود.

* بازگشت «سهند»؛ یادآور مقابله با آمریکا

یکی دیگر از ناوشکن‌هایی که در صنایع دریایی وزارت دفاع ساخته و به آب اندازی شد، ناوشکن سهند بود که در شهریورماه 91 سازه اصلی آن با دستور حضرت آیت الله خامنه‌ای فرمانده معظم کل قوا در آبهای جنوبی کشور و در بندر‌عباس به آب اندازی شد.

کار ساخت این ناوشکن که شناوری دیگر از کلاس جماران است از مهرماه سال 90 در کارخانجات نیروی دریایی ارتش آغاز شد و در مدت‌زمان کمتر از آنچه که پیش‌بینی می‌شد یعنی 9 ماه، سازه اصلی این شناور ساخته و آماده نصب تجهیزات بر روی آن شد.

{$sepehr_album_4936}

 جنس به کار گرفته شده برای سازه این شناور یک جنس بخصوص و ویژه با قابلیت رادارگریزی است و به زودی، این ناوشکن با نصب تجهیزات الکترونیک و سامانه‌های دفاعی مدرن و به‌روز، آماده انجام ماموریت‌های محوله خواهد شد.

ساخت ناوشکن سهند به لحاظ زمانی یک پنجم زمان ساخت ناوشکن جماران طول کشیده است. این ناوشکن یکی از سلسله ناوشکن‌های در دست ساخت نیروی دریایی آتش است که با ساخت آنها، توان دریایی ارتش به میزان چشم‌گیری افزایش خواهد یافت.

این شناور به یاد ناوشکن ایرانی که درسال 67 با ناوگان دریایی آمریکا در خلیج فارس درگیر شد،‌ «سهند» نام گرفته است.

* ساخت ناوشکن‌های موشک‌انداز کلاس پیکان

علاوه بر ساخت این ناوشکن‌ها وزارت دفاع همزمان ساخت چندین شناور دیگر را در دستور کار دارد که در همین راستا چندی پیش دریادار سیاری فرمانده نیروی دریایی ارتش از به آب اندازی ناوهای موشک‌انداز کلاس پیکان در آینده نزدیک خبر داد.

* «سراج 1»؛ سرعت مرگ

به همت متخصصان دفاعی و به مناسبت سی و یکم مرداد روز صنعت دفاعی در سال 89 خط تولید شناور تندرو و راکت‌انداز سراج 1، با حضور وزیر دفاع و فرمانده نیروی دریایی سپاه افتتاح شد.

شناور سراج 1 یک شناور تندروی تهاجمی راکت‌انداز و متناسب با مناطق آب و هوای گرمسیری است.

{$sepehr_album_4938}

 برای طراحی و ساخت این شناور از پیشرفته‌ترین و جدیدترین فناوری‌ها استفاده شده است، سرعت، کارآیی و قدرت مانور شناور سراج در حد بالایی است.

جنس بدنه این شناور فایبرگلاس و مجهز به امکانات بومی مخابراتی و ناوبری الکترونیکی است. طراحی کابین در این شناور به گونه‌ای است که در سرعت بالا در داخل کابین ارتفاعات و سرو صدا احساس نمی‌شود. همچنین در شرایطی طوفانی دریا سرنشینان آن شدت امواج را احساس نخواهند کرد.

* «ذوالفقار»؛ حمله سریع به کشتی‌های دشمن

نسل جدید شناور موشک‌انداز ذوالفقار نیز در روز صنعت دفاعی توسط سردار وحیدی در صنایع دریایی وزارت دفاع افتتاح شد.

این شناور، شناور گشت دریایی است و طراحی آن بر اساس حمله سریع به کشتی‌های دشمن انجام شده و مجهز به موشک و تیربار است.

{$sepehr_album_4939}

کارآیی مناسب، سرعت بالا،‌ مانور سریع و دریانوردی خوب از ویژگی‌های نسل جدید شناور ذوالفقار است، بدنه این شناور بر اساس استانداردهای جهانی طراحی و ساخته شده است که از پیشرفته‌ترین تجهیزات بومی مخابراتی، ‌ناوبری و الکترونیک برخوردار است.

 ‌با تولید انبوه شناور سراج 1 و نسل جدید شناور ذوالفقار قدرت دفاعی و سرعت عمل و چابکی نیروی دریایی کشورمان به طور چشمگیری افزایش یافته است.

* «غدیر» کمین‌گاهی در زیر آب

یکی دیگر از اقداماتی که در سال 89 صورت گرفت الحاق 4 فروند زیردریایی غدیر به یگان دریایی کشور بود که با همت و تلاش متخصصان زبده و کارآمد سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع و در راستای انبوه‌سازی این محصول استراتژیک با هدف ارتقاء توان دفاعی نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران صورت گرفت.

این زیردریایی از نوع زیردریایی سبک محسوب می‌شود و نخستین بار زیر دریایی کاملاً ایرانی غدیر در رزمایش بزرگ اتحاد مورد بهره‌برداری قرار گرفت.

{$sepehr_album_4940}

چابکی لازم برای انجام سریع مأموریت‌ها، رنج ناوبری زیر سطحی طولانی، سونار سایز کوچک، دستگاه کنترل عمق اتوماتیک، سیستم هدایت دستی، هیدرولیک و خودکار و قابلیت ناوبری در آبهای کم‌عمق از ویژگی‌های این زیر دریایی است.

سیستم نوین پرتاب اژدر از ویژگی‌های بسیار مهم این زیرسطحی بشمار می‌رود. این سیستم از دقت بالایی برای هدف‌گیری برخوردار است.

این زیر دریایی علاوه بر قدرت جابجایی سریع نیرو، رهگیری شناورهای سطحی و زیر سطحی دشمن، قابلیت شناسایی اهداف نظامی و قابلیت حمل نیروهای ویژه، دارای قدرت قوس سریع و پنهان شدن از رادار را نیز داراست.

* «فاتح» جدیدترین زیردریایی نیمه سنگین ایران

علاوه بر زیردریایی‌های غدیر متخصصان صنایع دفاعی کشور با اتکا به تجارت گذشته خود در طراحی و ساخته سامانه های زیر سطحی، ساخت جدیدترین زیرسطحی نیمه سنگین جمهوری اسلامی ایران با نام «فاتح» را در دستور کار قرار دادند.

زیرسطحی «فاتح» با تناژ حدود 600 تن جزو زیرسطحی‌های نیمه سنگین ارتش جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود که به احتمال زیاد در ماموریت‌هایی نظیر حفاظت از آبهای سرزمینی در کنار دیگر زیرسطحی‌های نیروی دریایی مانند زیر سطحی غدیر به انجام ماموریت خواهد پرداخت.

این زیر سطحی مجهز به پیشرفته‌ترین تسلیحات دفاعی و تهاجمی ازجمله چندین اژدر و مین‌های دریایی است که می‌تواند در عمق عملیاتی بیش از 200 متر در مدت زمان تقریبا 5 هفته به حفاظت از آب‌های سرزمینی ایران اسلامی بپردازد.

فاتح که کار ساخت آن در مراحل پایانی قرار دارد، بزودی به ناوگان دریایی ارتش الحاق خواهد شد

* تحویل انبوه معروفترین موشک کروز دریایی

یکی از حوزه‌هایی که وزارت دفاع بر روی آن تمرکز کرده و دستاوردهای بسیار خوبی نیز در آن دارد، موشک‌های کروز دریایی است که موشک دریایی نور با برد بیش از 120 کیلومتر از معروفترین آنهاست.

در همین راستا در سال 90 شاهد تحویل ‌انبوه ‌پیشرفته‌ترین سامانه‌های ‌موشکی‌ کروز به نیروی دریایی ارتش بودیم.

{$sepehr_album_4941}

این موشک قابلیت شلیک از روی شناور و ساحل را دارد و بارها در رزمایش‌های نیروی دریایی ارتش و نیز سپاه از ساحل و از روی شناورها شلیک شده و اهداف دریایی را مورد اصابت قرار داده است.

با ابتکار متخصصان داخلی در زمینه بروزرسانی، ارتقا و تحرک‌پذیری بیشتر این موشک، با استقرار سامانه راداری بر روی پرتابگر موشک نور، علاوه بر کم حجم شدن این سامانه، قدرت تحرک آن نیز بسیار بالا رفته است. موشک نور همچنین بر روی برخی جنگنده‌های نیروی هوایی ارتش نصب شده است.

* «قادر»؛ واکنش سریع 200کیلومتری ایران به متجاوزان

«قادر» یکی دیگر از موشک‌های کروز دریایی ایران است که خط تولید آن در آخرین روز از هفته دفاع مقدس در سال 90 با حضور سردار احمد وحیدی وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، امیر سیاری فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی و سردار فدوی فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی افتتاح و انبوه این موشک توسط سازمان صنایع هوا فضای وزارت دفاع به نیروی دریایی سپاه و ارتش تحویل شد.

موشک کروز دریایی قادر که به مناسبت روز صنعت دفاعی با حضور رئیس جمهور رونمایی شد، در کوتاه ترین زمان ممکن به تولید انبوه رسید.

{$sepehr_album_4942}

پس از رونمایی از این موشک برخی از رسانه‌های غربی مدعی شدند این موشک یک موشک خارجی است که ایران تنها یک فروند از آن را در اختیار دارد و با اعلام اخبار دروغ قصد داشتند این موفقیت بزرگ را تحت الشعاع قرار دهند اما متخصصان زبده و کارآمد سازمان صنایع هوا و فضا با تولید و تحویل انبوه موشک قادر، علاوه بر نشان دادن توانمندی‌های بالای خود در تامین نیازمندی‌های موشکی نیروهای مسلح کشورمان، یکبار دیگر دروغ بودن ادعای رسانه‌های غربی را اثبات کردند.

این موشک با برد حدود 200 کیلومتر و قابلیت آماده سازی و واکنش سریع می‌تواند اهداف دریایی از جمله ناوچه‌ها و ناوهای جنگی و اهداف ساحلی دشمن را منهدم کند. پرواز در ارتفاع پایین، قابلیت تخریب بالا، وزن کم، دقت عمل در انهدام اهداف مورد نظر از ویژگی‌های موشک قادر است.

موشک قادر قابلیت شلیک از ساحل و از روی شناور با کلاس‌های گوناگون را دارد و با تجهیز نیروی دریایی سپاه و ارتش به این موشک پیشرفته توان عملیاتی این نیرو به نحو قابل توجهی افزایش یافت.

* تولید و تحویل موشک کروز «ظفر»

در چهارمین روز از ایام‌الله دهه مبارک فجر در سال 90 خط تولید انبوه سامانه موشک کروز دریایی «ظفر» افتتاح و تحویل‌دهی اولین سری آن با حضور سردار وحیدی و سردار فدوی در سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع انجام شد.

ظفر یک موشک ضدکشتی، کوتاه‌برد و راداری است که قادر است اهداف کوچک و متوسط را با دقت بسیار بالا هدف قرار داده و منهدم کند.

قابلیت نصب بر روی انواع شناورهای سبک و تندرو، وزن کم با قابلیت ضد جنگ الکترونیک بالا و قدرت تخریب فوق‌العاده از ویژگی سامانه موشک کروز ظفر است، این سامانه صد در صد بومی و بدست توانمند متخصصین زبده و کارآمد سازمان صنایع هوافضا طراحی و ساخته شده است.

{$sepehr_album_4944}

موشک ظفر پس از شلیک با کاهش ارتفاع به مرحله کروز رسیده تا از دید دشمن پنهان بماند و در مرحله پایانی پس از کشف هدف در ارتفاع پایین هدف را منهدم می‌کند.

موشک ظفر قادر است هر 3 ثانیه به صورت تکی و چندتایی اهداف را مورد اصابت قرار دهد.

سردار سیدمهدی فرحی رئیس سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع پیش از این با اشاره به اینکه موشک‌های ایران از قابلیت شلیک از روی شناورهای با سرعت بالای 30 نات (حدود 60 کیلومتر) برخوردارند به موشک‌های کروز ظفر، نصر، نور، قادر و غدیر اشاره کرد.

* غرش «محراب» علیه اخلال‌گرها

موشک هوشمند و بومی سطح به هوای میانبرد «محراب» نیز یکی دیگر از دستاوردهای کشورمان بود که در سومین مرحله از رزمایش بزرگ دریایی ولایت 90 از سوی شناور موشک انداز کلاس پیکان «گرز» شلیک و هدف پروازی مورد نظر را منهدم کرد.

این موشک که به دست متخصصان صنایع دفاع تولید شده است، در صورت ایجاد اخلال و جنگ الکترونیک از سوی دشمن در هنگام شلیک می‌تواند بلافاصله منبع ارسال سینگال‌های اخلال‌گر را شناسایی و به سمت آن تغییر جهت داده و سامانه مختل کننده را هدف قرار دهد.

{$sepehr_album_4945}

از دیگر ویژگی‌های این سامانه موشکی هوشمند این است که می‌تواند هم علیه اهداف هوایی و هم اهداف سطحی عمل کرده و شناورهای متخاصم را نیز مورد هدف قرار دهد.

* «خلیج فارس»، کابوس ناوهای آمریکایی

اواخر سال 89 بود که خبر تولید انبوه جدیدترین موشک بالستیک و هوشمند ضد اهداف دریایی «خلیج فارس» منتشر شد. موشکی که دشمن توانایی ردگیری و خنثی کردن این موشک را نخواهد داشت.

موشک هوشمند و بالستیک «خلیج فارس» یک موشک مافوق صوت و کشتی‌زن بوده و تفاوت آن با موشک‌های قبلی این است که دیگر موشک‌ها عمدتاً با سرعتی زیر صوت و به صورت کروز عمل می‌کردند اما خلیج فارس با سرعتی مافوق صوت و به صورت بالستیک از سطح زمین شلیک شده و به صورت عمودی از ارتفاع بالا می‌تواند هرگونه ناو و یا شناور دشمن را مورد هدف قرار دهد.

{$sepehr_album_4946}

شعاع برد عملیاتی این موشک 300 کیلومتر است. موشک «خلیج فارس» به صورت هدایت ترکیبی عمل کرده به طوری که جستجوگر آن در فاز نهایی بر روی هدف قفل می کند و در این حالت هرگونه شناور دشمن هیچ راه گریزی از اصابت این موشک که کلاهکی با حدود 650 کیلوگرم مواد منفجره دارد، نخواهد داشت.

سوخت این موشک جامد است و این موشک توسط مرکز تحقیقاتی نیروی هوافضای سپاه طراحی و توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تولید شده است.

در آخرین ارتقای موشک خلیج فارس که در رژه نیروهای مسلح نیز به نمایش درآمده، این موشک می‌تواند از لانچرهای سه تایی شلیک شود که این موضوع توانایی مقابله این موشک با اهداف بیشتر را در آن واحد بالا می‌برد.

موشک خلیج فارس در تست‌های اولیه خود هدفی را مورد اصابت قرار داد که سطح مقطع آن یک دهم اهداف شناوری بزرگ مثل ناوهای هواپیمابر بود.

* «والفجر»؛ اژدر بومی ایرانی

سامانه اژدر بومی والفجر نیز که به دست متخصصان صنایع دفاعی ساخته شده در شهریورماه سال 90 رونمایی شد.

این اژدر با سر جنگی 220 کیلوگرمی توانایی انهدام شناورهای سنگین دشمن را دارد. اژدر والفجر که از شناورهای زیردریایی پرتاب میشود، دارای قابلیت عملیات در شرایط ناپایدار جوی و کاربرد در آب‌های کم عمق و عمیق دریا بوده و مجهز به سیستم ایمنی و تسلیح پیشرفته است.

{$sepehr_album_4947}

سامانه اژدر والفجر در فرآیند طراحی و تولید خود انواع آزمایش های مهم میدانی دریایی شامل تست‌های کنترلی و فرمان پذیری و تست‌های دریایی آشیانه یابی و تست‌های آشکارسازی را با موفقیت انجام داده است.

این اژدر یکی از پیچیده‌ترین سلاح‌های دریایی است و مسلما نقش مهم و تعیین کننده‌ای در ارتقای توان دریایی و کارآمدی شناورها و زیردریایی‌های جمهوری اسلامی ایران خواهد داشت.

* هواناو «تندر» با قابلیت حمل انواع راکت و پهپاد

هاورکرافت را می توان هواپیمای بدون بال و یا نوعی کشتی نامید که قادر است در خارج از آب نیز حرکت کند، چون ساختمان آن به گونه‌ای طراحی شده است که می‌تواند هم روی آب و هم روی سطوح صاف خشکی حرکت کند.

بهترین کاربرد آن روی سطوح صاف آب است. البته امـواج دریـا تـاثـیر چندانی در حرکت این وسیله ندارد. تنها خطر این است که اگر روی سطوح ناهموار حرکت کند، ممکن است کف آن صدمه ببیند.

سرعت هاورکرافت‌ها بسیار بیشتر از کشتی‌هاست، زیرا آنها برای مقابله با فشار آب، هیچ نیرویی را مصرف نمی‌کنند، بلکه تنها هوا را می‌شکافند.

{$sepehr_album_4948}

در همین راستا هواناو بومی «تندر» که توسط متخصصین وزارت دفاع طراحی و ساخته شد بود، آبان ماه سال 91 با حضور وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح رونمایی شد.

این هواناو در دو مدل رزمی و ترابری عرضه شد که مدل رزمی آن بنام تندر نام‌گذاری شد. هواناو تندر که به پهپادهای شناسایی و امکانات جمع‌آوری اطلاعات نیز مجهز شده، قادر است مأموریت‌های مختلف و متنوعی در حوزه‌های نظامی به انجام رساند.

گشت ساحلی، شناور فرماندهی، عملیات شناسایی آفندی و پدافند میان برد آبی خاکی، شرکت در عملیات دفاع نامتقارن، حمل و نقل نفرات و تجهیزات برای پشتیبانی و لجستیک جزایر و سواحل، آمبولانس دریایی و عملیات امداد و نجات از کاربردهای این هواناو بشمار می‌رود.

عبور از مناطق مسطح و صعب‌العبور مانند سطوح باتلاقی، شن‌زار، لجنی، نی‌زار، سطوح آب گرفته کم عمق و عبور از مناطق مین‌ریزی شده کم عمق، بدون نیاز به تجهیزات ساحلی از دیگر ویژگی‌های هواناو تندر است.

جمهوری اسلامی ایران در شمار 5 کشور دارای این فناوری است و قادر است نیازهای داخلی و صادراتی را با طراحی‌های متنوعی که انجام می‌دهد پاسخگو باشد.

بر روی هواناو تندر انواع سلاح‌های ساخت وزارت دفاع مثل راکت، توپ و هواپیمای بدون سرنشین قابل نصب و بهره‌برداری است و علاوه بر تأمین نیازهای رزمی، جابجایی مسافر، حمل بار در مناطق فاقد اسکله، امدادرسانی‌های هلال احمر در کمک به مناطق سیل زده، کنترل شیلات و شناورهای صیادی، حمل و نقل کارکنان و تجهیزات شرکت‌های فعال در دریا و مطالعات زیست محیطی دریا و ساحل از جمله کاربردهای تجاری این هواناو است.

*  تحویل سه اسکادران قایق پرنده «باور 2»

در آخرین روز از هفته دفاع مقدس در سال 89، سه اسکادران قایق پرنده «باور 2» از سوی وزارت دفاع کشورمان به نیروی دریایی سپاه تحویل داده شد. «باور 2» طراحی و ساخت مشترک سازمان‌های صنایع دریایی و هوایی و دانشگاه صنعتی مالک اشتر وزارت دفاع‌ بود.

این یک پرنده اثر سطحی است که مأموریت گشت‌زنی و شناسایی بر روی دریا را انجام می‌دهد و مسلح شدن به تیربار، دوربین‌های دید در شب و دید در روز‌، ضبط و ارسال تصاویر و اطلاعات مورد نظر از ویژگی این قایق است.

{$sepehr_album_4949}
جمهوری اسلامی ایران جزو معدود کشورهایی است که در مدت نسبتاً کوتاهی کار طراحی، ساخت و بهره‌برداری قایق‌های پرنده را به انجام رسانده است و با این تلاش، در ایران جزو باشگاه طراحان و تولیدکنندگان پرنده‌های اثر سطحی است.

تحویل این حجم قایق پرنده نشان از پویایی، بالندگی و هم‌افزایی صنایع دفاعی وزارت دفاع است. قایق پرنده «باور 2» را می‌توان نماد دیگری از خودباوری و همت مضاعف و کار مضاعف فرزندان غیور ملت ایران در وزارت دفاع توصیف کرد.

وزیر دفاع همچنین چندی پیش اعلام کرد که جدیدترین شناور پرنده ساخت وزارت دفاع، شناوری با قابلیت تهاجمی و موشک‌انداز است که در آینده رونمایی می‌شود.

آنچه خواندید، بخشی از دستاوردهای صنایع دفاعی کشور در حوزه دریایی بود که طی چهار سال اخیر در اختیار نیروهای مسلح کشور قرار گرفت.

منبع : فارس