به گزارش مشرق، کم کم به پایان دوره چهار ساله وزارت دفاع دولت دهم می‌رسیم، وزارتخانه‌ای که با هدایت سردار احمد وحیدی دستاوردهای بسیار خوبی در حوزه‌های مختلف کسب کرد.

سردار وحیدی با تاکید بر ارتباط و همراهی صنایع دفاعی با دانشگاه‌ها توانست از توان علمی کشور در پیشبرد اهداف وزارت‌خانه متبوعش بهره ببرد.

در ادامه به بررسی مهمترین دستاوردهای پدافندی و راداری وزارت دفاع در این چهار ساله می پردازیم: 


* غوغای «شلمچه» در آسمان

انبوه موشک‌های زمین به هوای شلمچه از سوی سازمان هوافضای وزارت دفاع در تاریخ 13 شهریور به قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء(ص) تحویل داده شد.

این موشک برد متوسط، قابلیت استفاده در برد کوتاه را نیز دارد و سرعت زیاد حدود سه ماخ سرعت، قدرت درگیری موثر با هدف، مقاوم در برابر جنگ الکترونیک دشمن، مجهزبودن به فناوری روز جهان از ویژگی‌های موشک شلمچه است.
 سلاح های ضدهوایی به علت سرعت و دقت بالا از پیچیده‌ترین سلاح‌ها به شمار می‌روند و یکی از ویژگی‌های موشک شلمچه این است که با سامانه مرصاد که آن هم ساخت داخل است، شلیک می‌شود.

برد متوسط موشک شلمچه 40 کیلومتر است و موشک زمین به هوای شلمچه از نمونه‌های خارجی خود پیشرفته‌تر، به روزتر و آماده‌تر است.

* استقرار و شلیک «قادر» در کمتر از 30 دقیقه

یکی دیگر از موشک‌های پدافندی که توسط صنایع دفاعی کشورمان تولید شد سامانه موشکی «قادر» است که در دومین روز از برگزاری رزمایش بزرگ و مشترک پدافند هوایی با نام مدافعان آسمان ولایت4، به صورت عملیاتی تست شد و با شلیک موشک توانست هدف مورد نظر را منهدم کند.
 سامانه موشکی قادر یک سامانه متحرک و چابک است که طی آن موشک پدافند هوایی هاگ با استقرار بر روی خودرو می‌تواند ضمن تحرک بالا زمان آماده سازی و شلیک را کوتاه کند.

سرعت در آماده سازی، استقرار و شلیک از ویژگی‌های این سامانه است، سامانه موشکی قادر در کمتر از 30 دقیقه حاضر به راه، مستقر و آماده شلیک می‌شود و این قابلیت را دارد که شلیک موشک‌ها را بدون پیاده سازی و استقرار لانچرها انجام دهد.

* خیز «مرصاد» علیه جنگنده‌ها، پهپادها، بالگردها و کروزها

سامانه موشکی میان‌برد موشکی مرصاد به صورت صددرصد بومی و داخلی و توسط متخصصان داخلی ساخته شده است.

این سامانه تمامی تست‌های سنگین میدانی را در همه شرایط انجام داده و در شبکه یکپارچه پدافند هوایی مستقر شده است.

سامانه موشکی زمین به هوا مرصاد قادر به انجام عملیات پدافندی علیه انواع هواپیماهای سریع، بالگرد، هواپیماهای بدون سرنشین و موشک کروز است.
 این سامانه در شب و روز قادر به انجام عملیات است و به گونه ای طراحی شده است که در محیط جنگ الکترونیک می تواند مأموریت خود را با موفقیت انجام دهد.

سامانه موشکی میان‌برد مرصاد شامل مرکز کنترل آتش، رادار جستجوگر ارتفاع پست جویا، رادار جستجوگر پالسی ارتفاع متوسط کاوش، رادار ردگیر هادی، سکوی پرتاب دیجیتال، مولد برق و خودرو حمل موشک و بارگیری است.

نسل جدید سامانه مرصاد علاوه بر اینکه ارتفاع بالاتری را پوشش می‌دهد، تعداد اهداف بیشتری را نیز در آن واحد مورد هدف قرار خواهد داد.

 اواخر فروردین‌ماه سال 89 اولین محصول سامانه پدافند هوایی میان‌برد «مرصاد» توسط صنایع هوافضای وزارت دفاع تولید و به صورت انبوه در اختیار قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیاء(ص) قرار گرفت که علاوه بر قابلیت انهدام هواپیماهای مدرن در ارتفاع پست و متوسط، ضمن تحرک بالا، از قابلیت مقابله با جنگ الکترونیک و شبکه شدن با سایر سامانه‌های راداری و پدافندی نیز برخوردار است.

رادارهای جستجو و تعقیب هدف، شبکه‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری، سکوهای پرتاب موشک‌های شاهین و مرکز کنترل و فرماندهی، اجزای اصلی این سامانه را که به صورت کاملاً دیجیتال طراحی و ساخته شده است، تشکیل می‌دهد که این مشخصات در نسل جدید سامانه مرصاد ارتقا یافته است.

* سامانه پدافند هوایی برد کوتاه «یا زهرا (س)»

خط تولید سامانه سلاح پدافند هوایی یا زهرا (س) نیز در پایان سال 91 با حضور سردار وحیدی افتتاح شد.

طراحی و ساخت این سامانه سلاح پدافند هوایی، حلقه خودکفایی در طراحی و تولید سامانه های پدافند هوایی برد کوتاه را در کشورمان تکمیل کرد.

این سلاح پدافندی قابلیت شناسایی، ردیابی و انهدام اهداف هوایی مانند انواع هواپیماها، بالگرد و پهپاد را در برد کوتاه دارد.
 سامانه متحرک پدافند هوایی یا زهرا (س) قابلیت اتصال به شبکه پدافندی کشور را دارد و قادر است در هر موقعیتی مستقر شود و به طور مؤثر مأموریت خود را انجام دهد.

قابلیت درگیری با چند هدف و انهدام آنها به طور همزمان، سرعت عمل بالا و ردیابی کاملاً خودکار از دیگر ویژگی های این سامانه پدافندی است.

* «حرز نهم»؛ شناسایی، ردیابی و انهدام اهداف به صورت هوشمند

در سال جاری به مناسبت سالروز حماسه فتح خرمشهر خط تولید انبوه سامانه جدید پدافند هوایی با نام «حرز نهم» افتتاح و به بهره‌برداری رسید.

این سامانه پدافند هوایی که به یاد و نام امام نهم حضرت جواد‌الائمه به نام «حرز نهم» نامگذاری شده، به دست متخصصان سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع طراحی و ساخته شد و به مرحله تولید انبوه رسید.

«حرز نهم» یک سامانه پیچیده پدافندی است که قادر است اهداف مورد نظر را در ارتفاع پست و کوتاه مورد شناسایی و ردیابی قرار داده و بصورت هوشمند و خودکار مورد هدف قرار دهد.
 تحرک بالا، موبایل بودن سامانه سلاح و قابلیت بکارگیری در شب را از ویژگی‌های سامانه پدافندی حرز نهم است.

این سامانه قابلیت اتصال به شبکه پدافند کشور را داشته و قادر است ظرف کمتر از چند دقیقه برای مقابله با تهدیدات آماده و فعال شود.

* «صیاد2» با سرعتی بیش از 1200 متر بر ثانیه

سامانه پدافند موشکی صیاد2 نیز فروردین ماه 1390 به همت متخصصان دفاعی کشور تولید و با موفقیت آزمایش شد.

این سامانه علاوه بر توان مقابله با جنگ الکترونیک، توانایی درگیری با سامانه‌های دارای سطح مقطع راداری کم را نیز دارد.

سامانه موشکی صیاد2 نسبت به نوع قبلی از دقت، برد و قدرت تخریب بیشتری برخوردار است و می‌تواند توان پدافندی کشور را به میزان قابل توجهی ارتقا دهد.
 پیش از این شاهد بکارگیری سامانه موشکی پدافندی صیاد1 شامل موشک‌های 2 مرحله‌ای به منظور مقابله با انواع هواگردها از جمله هواپیماهای بمب افکن متخاصم در ارتفاع متوسط و بالا در نیروهای مسلح بودیم.

سامانه موشکی صیاد علاوه بر توان مقابله با جنگ الکترونیک، توانایی درگیری با سامانه‌های دارای سطح مقطع راداری کم را نیز دارد.

پدافند موشکی صیاد1 با سر جنگی 200 کیلوگرمی، با سرعت 1200 متر بر ثانیه به سمت هدف حرکت می‌کند.

سامانه موشکی صیاد2 نسبت به نوع قبلی از دقت، برد و قدرت تخریب بیشتری برخوردار است و توان پدافندی کشور را به میزان قابل توجهی ارتقا داده است.

* تحویل انبوه سامانه توپ ضدهوایی «سعیر» به نیروی هوافضای سپاه

انبوه سامانه‌های توپخانه ضدهوایی سعیر که در سازمان صنایع دفاع‌ به تولید انبوه رسیده بود نیز با حضور وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و فرمانده نیروی هوافضای سپاه، به این نیرو تحویل‌ داده شد.

سامانه توپ ضدهوایی که گزینه بسیار خوبی برای پوشش هوایی توپخانه‌ای در ارتفاع پست و متوسط قلمداد می‌شود در سازمان صنایع دفاع به صورت کاملاً بومی طراحی و به تولید انبوه رسید.
 از قابلیت‌های این سامانه اتوماسیون بودن آن است، سیستم عملیاتی این سامانه به گونه‌ای است که با مجموعه راداری و یا اپتیکی هدف را ره‌گیری و بصورت خودکار بدون نیاز به خدمه، توانایی شلیک به سمت اهداف مورد نظر را دارد.

* ناکارآمدی تاکتیک هواپیماهای پنهان‌کار با «کاشف 2»

«کاشف2» از نخستین رادارهای نسل جدید در نیروهای مسلح ایران است که به همت متخصصان بومی تولید شد.

تغییر مهم ایجاد شده در رادار کاشف در نمونه‌های ساخت داخل، طراحی و ساخت گیرنده‌های جدا از فرستنده است که به این سامانه توانایی بالایی در شناسایی اهداف پنهان‌کار و مقابله با تدابیر متقابل الکترونیکی می‌‌دهد.
 گیرنده‌های دوقلو جداگانه رادار کاشف باعث می‌شود تا تاکتیک منحرف ساختن امواج راداری که بیش از 70 درصد توانایی پنهان‌کاری هواگردهای پنهان‌کار را تشکیل می‌دهد عملاً در برابر این رادار ناکارآمد باشد.

 این گیرنده‌ها همچنین می‌توانند به عنوان حسگرهای تشخیص فرکانس‌های مشابه با رادار مادر عمل کنند و به این صورت هرگونه سیگنال با فرکانس شبیه به فرکانس رادار مادر با نیت اختلال در رادار کاشف خود به عاملی برای کشف هواگرد دشمن بدل خواهد شد.

* «علیم» علیه هواپیماهای رادارگریز و موشک‌های کروز

رادارهای پسیو رادارهایی هستند که بدون انتشار امواج و با دریافت بازتاب‌های راداری ناشی از فرستنده‌های دیگر کار کشف اهداف را انجام می‌دهند که رادار «علیم» یکی از نمونه‌های رادار پسیو ساخته شده در کشور است.

توانمندی ویژه در کشف اهداف با سطح مقطع راداری پائین و اهداف پروازی در ارتفاع و سرعت کم از جمله ویژگی‌های این رادار است.
 رادار «علیم» بردی بین 250 تا 300 کیلومتر دارد که برای کشف و کمک به شکار سریع اهداف ارزشمندی چون جنگنده‌ها و هواپیماهای ضربتی رادارگریز و همچنین موشک‌های کروز که به طور معمول در ارتفاع کمتر از 20 متری سطح زمین پرواز می‌کنند، بسیار دستاورد مهمی است.

رادارهای پسیو به دلیل اینکه انتشار امواج ندارند توسط سامانه‌های دشمن کشف نشده و در نتیجه از حمله دشمن در راستای سرکوب پدافند هوایی مصون باقی می‌مانند.

* پوشش تمام آسمان خلیج فارس با «مطلع الفجر»

رادار مطلع الفجر-1 در کلاس رادارهای برد متوسط به بالا قرار است و در باند VHF کار می‌کند که با اتکا به توانمندی متخصصان داخلی تولید شده است.

برد این رادار که 360 درجه را پوشش می‌دهد حدود 300 کیلومتر بوده و سقف ارتفاع قابل پوشش آن، 20هزار متر است.

این رادار، از سامانه‌های ضد جنگ الکترونیک برخوردار است و پایداری مناسبی در فضای نبردهای مدرن خواهد داشت.

نحوه عملکرد سخت افزاری آنتن رادار مطلع الفجر بدین صورت است که اجزای آن در حال حرکت به صورت جمع شده روی سقف کانتینر حاوی تجهیزات هستند.

این رادار به همراه ساز و کارهای استقرار، سامانه‌های پردازشگر، کنترل و نمایشگرهای کاربران، ادوات مخابراتی و سامانه تولید برق همگی توسط یک تریلر حمل می‌شود که توان تحرک بالایی به آن می‌دهد.

قابلیت جهش فرکانسی، برخورداری از سامانه های ضد جنگ الکترونیک، امکان استفاده به صورت شبیه ساز آموزشی و قابلیت ردگیری همزمان 100 هدف و نگهداری سابقه اهداف، از دیگر توانمندی‌های این رادار است.

رادار مطلع‌ الفجر 2 نیز، یک رادار متحرک برد بلند مراقبت هوایی و هشدار زودهنگام در باند VHF است که می‌تواند به طور مستقل عمل کرده و یا به عنوان بخشی از یک سامانه پدافندی و البته جزئی از شبکه یکپارچه پدافند هوایی باشد.

این رادار قابل استفاده در تمام شرایط آب و هوایی و یک رادار مدرن با پردازش کوهرنت و با اجزای تماماً بهره مند از نیمه هادی ها است که می‌تواند اهداف هوایی را تا برد 480 کیلومتر و همچنین اهداف با سطح مقطع پایین را آشکارسازی و ردگیری کند.
 مطلع الفجر-2 که عملکردی سه بعدی دارد از برد مناسب، از قابلیت اندازه گیری زاویه، جهت، سرعت و ارتفاع اهداف پروازی به روش مقایسه سیگنال بین 2 کانال مستقل موجود در رادار برخوردار است.

تجهیزات فرستنده و گیرنده در این نسل از رادارهای مطلع الفجر به طور کامل بومی سازی شده و به مرحله تولید انبوه رسیده است.

با استفاده از این رادار دوربرد که 60 درصد افزایش در برد نسبت به نسل قبلی داشته است مساحت بسیار بیشتری از کشور با هر دستگاه از آن تحت پوشش قرار می گیرد، به عنوان مثال، فقط با استقرار یک رادار مطلع الفجر-2 در جنوب غربی استان فارس تمام آسمان خلیج همیشه فارس، از شرق تنگه هرمز و سواحل امارات تا سواحل کویت و در جنوب نیز تمام مساحت کشورهای بحرین و قطر تحت پوشش قرار می‌گیرد.

* S300 ایرانی با نام باور373 می‌آید

سال 2007 میلادی بود که جمهوری اسلامی ایران و روسیه قراردادی به ارزش 800 میلیون دلار را برای خرید سامانه پدافند هوایی S300 به امضا رساندند؛ قرار دادی که سه سال بعد با دستور رییس جمهور وقت روسیه و با بهانه قطعنامه شورای امنیت مبنی بر ممنوعیت فروش تسلیحات نظامی به ایران لغو شد.

این در حالی بود که طرف ایرانی تمام مفاد قرارداد را به صورت کامل اجرا کرد و هیچ مورد شبهه‌ برانگیزی وجود نداشت و قرار بود این سامانه واگذار شود که متاسفانه به دلیل شیطنت دولت‌های غربی این کار صورت نگرفت.

S300 یک سامانه موشکی پیشرفته پدافند هوایی دوربرد است که البته قابلیت استفاده در ارتفاع متوسط و پست را نیز دارد.

با لغو این قرارداد از سوی روسیه، جمهوری اسلامی ایران نیز به دادگاه بین‌المللی  شکایت کرد که در صورت نهایی شدن بررسی‌های دادگاه، دولت روسیه باید 4 میلیارد دلار بابت لغو این قرارداد به ایران غرامت بپردازد.

اما کار به اینجا ختم نشد.

در همان ابتدا و زمانی که اولین بحث‌ها مبنی بر تحویل ندادن S300 مطرح شد و نفرات ایرانی هنوز در روسیه دوره می‌دیدند، مقام معظم رهبری به وزارت دفاع دستور دادند که «بروید و خودتان این کار را ملی کنید» و از آن زمان این کار در دستور کار قرار گرفت که طراحی مفهومی آن هم در وزارت دفاع، هم در قرارگاه و هم برخی مراکز علمی و دانشگاهی کشور آغاز شد.

اگر S300 در برخی موضوعات خلاء داشت، در طرح بومی این سامانه، این خلاء‌ها برطرف شده است و طراحی مفهومی آن نیز به پایان رسیده و حتی پروژه، نیز به نام باور 373 نامگذاری شد.
 وزارت دفاع در خصوص موشک‌های این سامانه نیز پیش‌بینی کرده که باور 373 با دو یا سه نوع موشک در لایه‌های مختلف بتواند وارد عمل شود.

بنا بر اعلام فرماندهان نیروهای مسلح، روند ساخت باور 373 به خوبی پیش رفته و زیرساختها و زیرسامانه های آن نیز آماده شده اند و باید منتظر بود تا اخبار جدید در این خصوص اعلام شود.

منبع: فارس