به گزارش مشرق به نقل از فارس، در همان سالهای دفاع مقدس بود که جمهوری اسلامی ایران اولین گام‌ها را برای استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین با ساخت پهپاد «مهاجر» برداشت.

چند سال پس از آن که ایران استفاده از این هواپیماها را به عنوان یکی از مولفه‌های اصلی در دکترین دفاعی خود گنجاند، «مهاجر»ها که حالا بعد از چند نسل، معروفترین خانواده پهپادی ایران هستند، جایگاه مهمی در این مسیر داشتند.

* شناسایی مناطق عملیاتی؛ ماموریت مهاجرها

نسل اول و دوم مهاجر به دلیل وضعیت آن زمان (ایام جنگ تحمیلی) بلافاصله در نیروهای مسلح به کار گرفته شدند که البته ماموریت اصلی آنها شناسایی و تصویربرداری از مناطق مورد نظر فرماندهان بود.

بعد از این دونسل، مهاجرهای نسل 3 و 4 ساخته شدند. مهاجر3 برای عملیات مراقبت هوایی و شناسایی اهداف مدنظر در فاصله 100 کیلومتری طراحی و ساخته شد که می‌توانست در شرایط گوناگون جوی مأموریت خود را اجرا کند.

کاربرد این پهپاد مانند نمونه‌های قبلی، شامل مراقبت هوایی و شناسایی، جنگ الکترونیک، رله ارتباطی، دیده بانی و هدف یابی و دادن گرا، کنترل نوار مرزی جهت مبارزه با قاچاقچیان، کنترل ترافیک شهری، عکسبرداری جهت تهیه نقشه های جغرافیایی است و توان ارسال تصاویر گرفته شده به صورت آن‌لاین را دارد.

با پیشرفت صنایع هوایی قدس در امر طراحی و بهسازی پهپادها و بر اساس نتایج حاصله از نمونه‌های تحویل شده به نیروهای مسلح، هواپیمای مهاجر4 در ابتدا جهت عملیات مراقبت هوایی و شناسایی اهداف در فاصله 150 کیلومتری طراحی و ساخته شد.

* تغییر در نسل چهارم مهاجر

در بدنه مهاجر4 البته تغییراتی نیز به چشم می‌خورد. برای مثال به جای استفاده از طرح بال بالا در مهاجر2 و 3، در مهاجر4 از طرح بال پایین (نصب بال در پایین بدنه) استفاده شد که دارای مزایایی نسبت نمونه های قبلی است از جمله سطح مقطع راداری کمتر، کاهش سطح هواپیما از روبرو، کمک اثر سطح به بلند شدن پرنده در صورت برخاست از باند و همچنین کاهش نیروی مقاوم (درگ) القایی.


تغییرات طراحی مهاجر4 که بلوغ طراحی پهپادهایی در این رده را نشان می‌داد، به همین جا ختم نشد بلکه شکل بال این پرنده نیز بهبودهای زیادی یافت از جمله به جای شکل پیکانی بالهای مهاجر 2 و 3 در این نمونه از بال ذوزنقه ای استفاده شده است که علاوه بر کاهش درگ، به افزایش سفتی بال نیز کمک می‌کند، ضمن اینکه مساحت بال نیز افزایش یافته که به افزایش نیروی بالا برنده و در نتیجه افزایش وزن برخاست و محموله قابل حمل می‌انجامد.

بنا بر این گزارش، بیشینه سرعت مهاجر4 به حدود 200 کیلومتر بر ساعت و سقف پرواز آن نیز 15000 پا(حدود 4500 متر) می‌رسید که نسبت به مهاجر 2 و 3 که تا 11هزار پا توان صعود داشتند، می‌توانست محدوده وسیعتری را پوشش دهد.


یکی از مدل های ساخته شده از نسل چهارم مهاجر، پهپاد «شاهین» بود که ویژگی‌هایی به مراتب بیشتر از دیگر نمونه‌های مشابه داشت.

* شاهین؛ سنگین‌ترین پهپاد نزاجا

پهپادها را به چند جهت می‌توان دسته بندی کرد: نوع ماموریت و یا میزان قدرت مانوردهی، برد، مداومت پروازی و وزن.

پهپاد «شاهین» که در حقیقت توسعه یافته نسل چهارم مهاجر است، با وزنی در حدود 230 کیلوگرم، به عنوان سنگین ترین پهپاد حاضر در نیروی زمینی ارتش به حساب می‌آید.

این پهپاد می‌تواند تا عمق 150 کیلومتری رفته، عملیات خود را انجام دهد و بازگردد و یا اینکه 300 کیلومتر به پیش رود و به پایگاه بعدی برسد که در این صورت برد عملیاتی آن دو برابر خواهد شد.

* چشمان تیزبین شاهین

با توجه به ماموریت اصلی «شاهین» که در حوزه شناسایی و جمع‌آوری اطلاعات تعریف شده است، زیر دماغه آن دوربینی بکار رفته که حکم چشمان تیزبین این پرنده را دارد؛ دوربینی که با قابلیت بزرگنمایی تا 28 برابر، می‌تواند کارایی این پهپاد را در حوزه ماموریتی خود به شدت افزایش می‌دهد.

سیستم ارسال تصاویر این پهپاد نیز همچون مدل‌های دیگر پهپادهای ایرانی، از قابلیت ارسال آن لاین برخوردار بوده و می‌تواند فرماندهان را در کمترین زمان ممکن در جریان شناسایی مناطق مورد نظر بگذارد.

* عدم ذخیره اطلاعات بر روی پهپادهای ایرانی

از آنجایی که ذخیره اطلاعات بر روی هواپیماهای بدون سرنشین ممکن است در برخی مواقع به صلاح نباشد، معمولا ذخیره اطلاعات برروی پهپادهای ایرانی صورت نمی‌گیرد (اگرچه این توان وجود دارد) و اطلاعات به صورت مستقیم به ایستگاههای زمینی ارسال می‌گردد.

اگرچه ماموریت اصلی «شاهین» در حوزه شناسایی تعریف شده اما این پهپاد از گذشته مجهز به تسلیحات رهاشونده مانندانواع بمب‌ها بوده که به این ترتیب می توان از آن در حوزه مقابله با برخی اهداف استفاده کرد؛ موضوعی که در برخی رزمایش‌ها نیز مورد تست و ارزیابی قرار گرفته است.

* «شاهین» چطور کنترل می‌شود

با توجه به برد پروازی این هواپیما که کاملاً از دید کاربر خارج می شود، امکان هدایت آن به وسیله کاربر از ایستگاه کنترل زمینی به دو صورت نیمه خودکار و یا تمام خودکار وجود دارد.

در حالت نیمه خودکار، کاربر با دیدن اطلاعات پروازی هواپیما که در صفحه نمایش ایستگاه نشان داده می‌شود، هواپیما را متناسب با مأموریت، کنترل و هدایت می‌کند.

در حالت تمام خودکار، مختصات جغرافیایی نقاط از پیش تعیین شده و مسیر پرواز توسط کاربر از طریق ایستگاه کنترل زمینی در حافظه تجهیزات الکترونیکی هواپیما ذخیره شده و هواپیما با استفاده از سامانه GPS و ارتفاع‌سنج می‌تواند مسیرهای از پیش تعیین شده را طی کند. البته کاربر نیز در حین پرواز می تواند در مسیر پرواز تصحیحات مورد نظر فرمانده عملیات را اعمال کند.

بازیافت «شاهین» نیز می‌تواند از دو طریق استفاده از چتر و یا ارابه فرود صورت می‌گیرد.