حسن رحیم‌پور ازغدی، استاد حوزه و دانشگاه و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در همایش «امر به معروف، هدف نهضت حسینی» که در آمفی‌تئاتر دانشگاه پیام نور مشهد برگزار شد، با اشاره به مسؤولیت مسلمانان در قبال موضوع امر به معروف و نهی از منکر، اظهار داشت: به تعبیر قرآن، امر به معروف و نهی از منکر، مسئله موضع‌گیری اجتماعی در برابر فساد، ستم و بی‌عدالتی است. اگر آن را به زبان امروزی ترجمه کنیم همان نظارت و مسؤولیت‌پذیری اجتماعی می‌شود.
فرد مؤمن، جامعه و حکومت دینی، هر سه مسؤول اند
رحیم پور ازغدی با بیان این که هدف از امر به معروف و نهی از منکر دفاع از ارزش‌های اسلامی است، تصریح کرد: در جامعه اسلامی همه چیز به همه کس مربوط است و هیچ کس نمی‌تواند بگوید هر اتفاقی افتاد به من ارتباطی ندارد، یا اگر کسی تذکری داد، طرف مقابل بگوید به شما ربطی ندارد؛ چرا که خداوند به همه مسلمانان فرمان داده است که نسبت به ستم و ظلم و خطوط قرمز انسانیت و هر آنچه که منکر دانسته می‌شود، مسؤول باشند.
وی افزود: امام حسین (ع) در این خصوص فرمودند، این سر قیام عاشورا در کربلاست است و باید به مخاطبان بی‌طرف و کل تاریخ منتقل شود که ما برای ثروت و قدرت قیام نکردیم، هدف ما قدرت‌طلبی، جاه‌طلبی و باندبازی نبود و برای منافع دنیوی حرکت نکردیم، هدف، دفاع از ارزش‌های اسلامی و انسانی و امر به معروف و نهی از منکر بود.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به معنا و مفهوم معروف در سنن اسلامی گفت: معروف امری است که از طریق خداوند و عقل فطری و الهی ما به عنوان امر خوب و درست شناخته می‌شود و ما همگی می‌دانیم که خوب است. اما هر آن چه، عقل و وحی آن را انکار می‌کند، امری نادرست و غیر انسانی باشد، منکر خوانده می‌شود.
رحیم پور ازغدی با اشاره به آیه ای از قرآن خاطر نشان کرد: فرد مؤمن، جامعه و حکومت دینی، هر سه مسؤول اند که فضای اجتماعی را برای نظارت، نقد مسؤولانه و اخلاقی به روش صحیح، به دور از شانتاژ و دروغ‌پردازی، فراهم آورند.
امر به معروف و نهی از منکر تجلی آزادی بیان در اسلام است
وی امر به معروف و نهی از منکر را تجلی آزادی بیان در اسلام دانست و افزود: امر به معروف و نهی از منکر در واقع دفاع شرعی از آزادی بیان است در صورتی که در اندیشه لیبرال معروف و منکر مساوی است و ممکن است از یک امر غیر اخلاقی هم دفاع شود و آن هم مشمول آزادی شود. عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: در فرهنگ اسلامی حکم آزادی بیان در گرو این پرسش است که آزادی بیان برای چه چیز، چه کس و به چه منظور و در مورد یک امر غیرانسانی آزادی معنایی ندارد.
حکومت در کنار سیر کردن شکم مردم، مسؤول امنیت اخلاقی آنان نیز هست
رحیم پور ازغدی به تعریف جهان مادی از آزادی اشاره کرد و اظهار داشت: در جهان مادی، هرکسی معروف و منکر خود را دارد، شما حق نداری عمل من را منکر بدانی و من نیز نمی‌توانم عمل شما را نقد کنم، در واقع، منکر اجتماعی یا معروف عام اجتماعی وجود ندارد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، هدف قیام عاشورا را امر به معروف و نهی از منکر دانست و خاطر نشان کرد: امام حسین (ع) در خصوص قیام خود فرمودند: «اگر من هیچ تکلیفی برای قیام نداشتم، همین بس که می‌بینم که ارزش‌ها را تحقیر می‌کنند و منکرها را به جای معروف در پیشانی جامعه قرار می‌دهند، ضد ارزش را جای ارزش قرار می‌دهند، من باید اعتراض کنم و می‌دانم کشته می‌شوم»، این یعنی نهی از منکر.
وی ادامه داد: حکومت‌ها تنها مسؤول سیر کردن شکم مردم نیستند بلکه مسؤول شعور و امنیت اخلاقی آنان نیز هستند، حکومت باید بر مردم نظارت داشته باشد همان‌گونه که مردم نیز باید بر عملکرد حکومت، خود و شبکه‌های اجتماعی موجود در جامعه نظارت داشته باشند.
رحیم پور ازغدی با اشاره به حق مردم نظام شیعی در نظارت از حکومت، بیان داشت: در جامعه‌ای که مردم آن نسبت به ضد ارزش‌ها و طرفداران آن بی‌تفاوت شوند، ولو این‌که مناسک دینی خود را نیز انجام دهند، دعای آنان مستجاب نمی‌شود.
وی ادامه داد: این افراد به جای عمل در جهت رفع مشکلات، تنها به دعا کردن بسنده می‌کنند و تلاشی از خود نشان نمی‌دهند، خداوند دعای این افراد را گوش نمی‌دهد؛ دعای به جای عمل نمی‌نشیند بلکه دعا، حامی عمل است.
جدایی دین از سیاست راه را برای حضور انسان‌های فاسد هموار می کند
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی به شعار برخی از افراد در فتنه ۸۸ که”نه غزه، نه لبنان” سر دادند، اشاره و اظهار کرد: اگر جامعه اسلامی نسبت به تحولات کشورهای اسلامی دیگر بی‌تفاوت باشد، شرارت بر آن امت مسلط می‌شود. اگر بگویید دین به سیاست ربطی ندارد و خود را کنار بکشید، این‌گونه نیست که سیاست نیز به دین شما کاری نداشته باشد، کسانی رسانه‌ها، دانشگاه‌ها و حکومت را به دست می‌گیرند که انسان‌هایی فاسد هستند.
وی بیان داشت: مسئله مهم در این موضوع، دقت عقلی در این مسائل است که لزومأ نفر آخری که منکر را انجام می‌دهد، شخص اصلی باشد بلکه همه افرادی که به نحوی در این امر مشارکت داشته‌اند نیز مسؤول هستند؛ در زیارت عاشورا می‌خوانیم: «نفرین بر کسانی که کشتند و ظلم کردند و کسانی که اسب ایشان را زین کرده و بر اسب آنان لجام زدند» زیرا هرکدام به نوعی مشکلی از آنان را حل کرد.
"چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است” اشتباه است
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی به مثالی که بین مردم رواج یافته، «چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است» اشاره و تصریح کرد: چه کسی این مثال را مطرح کرده؟ از کجا آمده؟ اگر سازنده آن در شرایط مربوط، این مثال را بیان کرده، ما در موقعیت‌های نادرست از آن استفاده می‌کنیم. چه کسی گفته چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است؟ اتفاقأ گاهی باید چراغ خانه را باز کرد و به مسجد برد.
وی ادامه داد: این امر، مصداق بارز ایثار است و ایثار یکی از مظاهر رشد است، یعنی ترجیح دیگران به خود که انجام این عمل را از سوی امام علی (ع) و حضرت فاطمه (س) شاهد بودیم و آیه‌ای نیز در شأن این عمل نازل شد.
رحیم‌پور ازغدی به زمینه‌های به وقوع پیوستن واقعه کربلا اشاره و اظهار کرد: در رسیدن حکومت به دست افرادی به ظاهر دین نما و آغاز تغییر در احکام دینی، مردم تنها نظاره‌گر بوده و اعتراضی نکردند تا آنجایی که معاویه، نماز جمعه را چهارشنبه می‌خواند و مردم نیز اقتدا می‌کنند.
جدایی دین از سیاست را اولین بار معاویه مطرح کرد
وی به جنایات بنی‌امیه و معاویه نسبت به امت مسلمان اشاره و تصریح کرد: یکی از جنایاتی که بنی‌امیه مرتکب شد، جعل گسترده احادیث، علیه حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س) بود، برخی اصحاب در مقابل این کار مقاومت کرده و ترور شدند اما برخی نیز تن به این کار دادند و احادیثی موازی با احادیث بیان کننده شأن حضرت علی (ع)، برای معاویه جعل کردند که امروز باعث انحرافات فکری امت اسلام نسبت به حقانیت این احادیث شده است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد، جدایی دین از سیاست را برای اولین بار معاویه مطرح کرد که هر کسی هر دینی که می‌خواهد داشته باشد و با آن زندگی کند اما نباید به حکومت و حکومت‌داری کاری داشته باشند، در واقع، اولین حکومت سکولار توسط معاویه تشکیل شد.
مخاطبان محترم گروه فرهنگی مشرق می توانند مقالات، اشعار، مطالب طنز، تصاویر و هر آن چیزی که در قالب فرهنگ و هنر جای می گیرد را به آدرس culture@mashreghnews.ir ارسال کنند تا در سریع ترین زمان ممکن به نام خودشان و به عنوان یکی از مطالب ویژه مشرق منتشر شود.
