به گزاش مشرق- همه ساله، لایحه بودجه از نظر درآمدها و مصارف محل بحث‌های جدی بین کارشناسان و اقتصاددانان بوده و میزان تطابق آن با سیاست‌های کلان و برنامه به دقت از سوی نمایندگان مجلس و کارشناسان اقتصادی بررسی می‌شود.

اما این بار لایحه بودجه گرچه بر اساس قانون در زمان مقرر ارائه شده و این خود بیانگر رویکرد قانونی دولت در تدوین و اجرای این سند است، انتقادات جدیدی را از سوی نمایندگان مجلس برانگیخته است؛ از جمله نکات مورد بحث در این لایحه، نحوه توزیع اعتبارات عمرانی است که از یک سو دولتی‌ها توجیهات منطقی برای آن داشته و از سوی دیگر نمایندگان مجلس نیز انتقاداتی قابل تأمل درباره آن مطرح می‌کنند.

در این برنامه مناظره چهره‌هایی از مجلس، دولت و دانشگاه به بحث درباره جزئیات لایحه بودجه خواهند پرداخت تا زوایای پنهان این لایحه درباره موضوعات مهم اقتصادی بیشتر برای مردم آشکار شود.

میهمانان مناظره امروز فرهاد دژپسند معاون بودجه معاونت برنامه‌‌ریزی و نظارت راهبردی، فرشاد مومنی اقتصاددان، الیاس نادران و غلامرضا تاجگردون دو عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس هستند.

برنامه مناظره سؤال نظرسنجی خود را اینگونه انتخاب کرده است: آیا موافقید دولت سال آینده به جای گسترش طرح‌های عمرانی، تورم را مهار کند؟

 

میزان تأثیر بودجه 93 در اشتغال و رفاه مردم/سرنوشت هدفمندی‌یارانه‌ها

تصویب دخل و خرج دولت با تدوین لایحه بودجه توسط دولت و بررسی و تصویب آن توسط نمایندگان مجلس انجام می‌شود.

از سوی دیگر دیوان محاسبات کشور به عنوان نماینده مردم دخل و خرج را بررسی کرد و سپس به نمایندگان مجلس گزارش می‌دهد.

لایحه بودجه 93 برخلاف سال‌های قبل امسال به موقع تقدیم مجلس شد تا نمایندگان آن را نهایی کنند و دستگاه‌های اجرایی قبل از سال 93 برای برنامه‌ریزی سال آینده خود حساب و کتاب‌ها را بدانند.

مهم‌ترین ویژگی لایحه بودجه 93 این بود که دولت خلاف لوایح بودجه سال‌های قبل تصمیم گرفت برای اتمام فعالیت‌های عمرانی در پروژه صفر تا 20 درصد پیشرفت فیزیکی تنها اعتباری برای نگهداشت پروژه اختصاص دهد در پروژه‌هایی با 20 تا 80 درصد پیشرفت فیزیکی کمک کرده است و به پروژه‌های 80 درصد پیشرفت فیزیکی به بالا هرچه بودجه عمرانی بوده است (37.8 هزار میلیارد تومان) اختصاص داده است.

برخلاف سال‌های قبل به جای توزیع قطره‌چکانی بودجه، امسال بودجه مناسبی به طرح‌ها اختصاص می‌یابد تا زودتر اجرا شود.

نمایندگان استان‌های کمتر برخوردار پس از تقدیم لایحه بودجه بود که اعتراض کردند و مدعی بودند باید ارقام بیشتری به پروژه‌های آنها اختصاص می‌یافت.

ویژگی دیگر لایحه بودجه 93 این است که دولت در آن نرخ ارز را در حد 2650 تومان تا 2850 تومان دیده است تا ارزش پول ملی افزایش یابد.

همچنین افزایش 18 درصد حقوق کارمندان دولت از دیگر ویژگی‌های لایحه بودجه سال 93 است.

هدفمندی یارانه‌ها نیز موکول به ارائه لایحه دیگری در سال 93 شده است.

در آستانه بررسی لایحه بودجه باید دید اجرای پیشنهاد دولت در لایحه بودجه 93 چه تأثیری در تولید، اشتغال و رفاه مردم دارد.

همچنین باید منتظر بود و دید که تکلیف هدفمندی یارانه‌ها در سال آینده چه خواهد شد ضمن آنکه باید مشخص شود بودجه پیشنهادی دولت انقباضی یا انبساطی است و اینکه آیا اجرای این لایحه تورم را واقعاً مهار می‌کند.

 

تاجگردون: تورم 25 درصدی نسبت به امسال مثبت است/ سکوت بودجه درباره بیکاری

غلامرضا تاجگردون در برنامه مناظره بودجه لایحه 93 کل کشور اظهار داشت: بعد از سالها شاهد این بودیم که بودجه در موعد مقرر ارائه شد و اگر چه سال 92 سال خاصی بود و دولت فرصت بررسی و اجرا بر روی بودجه 92 را نداشت، اما این بودجه به خوبی ارائه شد.

وی افزود: لایحه بودجه نمی‌تواند به یکباره مورد تأیید یا رد قرار گیرد بلکه باید بودجه را از منظرهای مختلف بررسی کرد.

نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه گفت: بودجه اصولی دارد که باید به آن اصول پایبند بود. یک سری اصول سنتی داریم که من به آنها نمی‌پردازم اما یک سری اصول مدرن هم وجود دارد که جهت‌گیری بودجه 93 نسبت به آن مثبت بوده است که اصول مدرن شامل پاسخگویی، شفافیت، ثبات و همچنین عملکرد مثبت است.

وی افزود: لایحه بودجه 93 از شفافیت لازم برخوردار است و اهرم‌های پاسخگویی آن برای مجلس باز است.

وی افزود: بر اساس متغیرهای کلان اقتصادی یعنی تورم، بیکاری، سرمایه‌گذاری، رشد اقتصادی و رشد نقدینگی، جهت گیری‌های بودجه مثبت و خوب است.

 

 

 

تاج گردون گفت: در شش ماهه تورم از سوی بانک مرکزی 40 درصد اعلام شده است این در حالی است که میزان تورم برای سال آینده در بودجه 25 درصد پیش‌بینی شده در شرایط عادی تورم 25 درصد وحشتناک است اما در مقایسه با تورم 40 درصدی مطلوب به نظر می‌رسد.

وی افزود: در خصوص شاخص اشتغال با توجه به آنکه همواره نیروی کار به بازار وارد می‌شود نمی‌توان از کاهش شاخص بیکاری صحبت کرد و لذا در این بودجه روند ثابت در نظر گرفته شده است.

نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه گفت: رشد نقدینگی در سال 92 حدود 30.8 درصد بوده است در حالی که در لایحه بودجه 18 تا 20 درصد دیده شده است.

وی افزود: تراز عملیاتی بودجه روند فرسایشی است با توجه به اینکه بودجه 92 وضع را خراب کرد اما در بودجه 93 سعی شده است تا این روند کنترل شود و کسری بودجه در حداقل ممکن باشد اما به طور کلی فاصله زیادی با چشم‌انداز داریم.

تاج گردون گفت: در مزایای لایحه بودجه 93 می‌توان به ارائه به موقع آن، شفافیت، نزدیک بودن به واقعیت، محافظه‌کارانه بودن و اینکه طرح جدید در بودجه وجود ندارد، خرید خدمت باز است و اینکه رابطه دولت و مجلس شفاف‌تر شده است، اشاره کرد.

 

دژپسند: برآورد مطمئنی از درآمدها داریم

فرهاد دژپسند در برنامه مناظره امروز با بیان اینکه دولت در ارائه بودجه در واقع برنامه خود را برای سال آینده تدوین می‌کند، گفت: آنچه مردم انتظار آن را دارند این است که  ببینند این بودجه چه تأثیری بر زندگی آنها دارد.

وی افزود: بودجه بخش اعتبارات هزینه‌ای، اعتبارات سرمایه‌ای به گونه‌ای تدوین شده است تا اعتبارات هزینه‌ای برای عرضه بهتر خدمات اجتماعی اختصاص یابد.

معاون بودجه معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور ادامه داد: به عنوان مثال حرکت به سمت توسعه بیمه‌های تأمین اجتماعی، بهبود سطح بهداشت و درمان و افزایش خدمات آموزشی از جمله وظایف حاکمیتی دولت نیست اما در بودجه برای بهبود آن اعتبارات قابل توجهی در نظر گرفته شده است.

وی تصریح کرد: در زمینه‌هایی که عرضه کالا و خدمت صورت می‌گیرد منابع مناسبی در نظر گرفته شده تا بخش خصوصی بتواند عرضه کالا را افزایش دهد.

دژپسند با بیان اینکه در صورت فراهم بودن بسترها بخش‌ خصوصی می‌تواند به خوبی فعالیت کند، افزود: تسهیل منابع و بهبود محیط کسب و کار و همچنین مابه‌التفاوت سود تسهیلات در لایحه دیده شده است.

 

 

 

وی در خصوص اعتبارات هزینه‌ای گفت: اتمام طرح‌هایی که می‌تواند بسترسازی مناسبی برای بخش خصوصی باشند و همچنین عرضه کالا و خدمات را افزایش می‌دهند در اولویت قرار گرفته و سعی شده تا طرح‌‌هایی که در سال آینده به اتمام می‌رسند، در اولویت پرداخت قرار گیرند تا عرضه کالا و خدمات در سال اول افزایش یابد.

معاون بودجه معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور افزود: به عنوان مثال هد‌فگذاری بهره‌برداری از 4 هزار و 600 تخت بیمارستانی در سال آینده شده که به موازات آن برای تأمین تجهیزات آن هم منابعی در نظر گرفته شده تا امکان بهره‌برداری از آنها وجود داشته باشد.

وی تأکید کرد: سعی کرده‌ام برآورد مطمئنی از درآمدهای بودجه داشته باشیم.

 

مومنی: تقدیر از نگاه خردورزانه به طرح‌های عمرانی/ بودجه با کسری فزاینده مواجه می‌شود

فرشاد مؤمنی در مناظره امروز بررسی لایحه بودجه سال 93 کل کشور با بیان اینکه به عنوان موافق مشروط و هم مخالف مشروط در این برنامه حاضر شد‌ه‌ام اظهار داشت: نسبت به آنچه که در 8 سال گذشته شاهد بودیم، گام‌های خوبی برداشته شده است.

مؤمنی با بیان اینکه در توجه به مسائل بودجه و روند غیرمتعارف آن، مضمون ضد توسعه‌ای وجود دارد گفت: در این سند نگاه خردورزانه‌ای به طرح‌های عمرانی، شایسته تقدیر است.

وی با بیان اینکه سلطه غیرعادی کوتاه‌نگری و ترجیح آن به فرایندهای بلندمدت یکی از نقدهای اصلی بند است تأکید کرد: از این زاویه نسبت به مسائل بودجه‌ریزی همچنان دارای ضعف است.

این اقتصاددان با بیان اینکه تصویری که از درون این سند به دست می‌آید، نگران کننده است گفت: به طرز غیرمتعارفی این سند در گروگان سیاست‌های ضد توسعه‌ای دولت گذشته است.

مؤمنی یکی دیگر از نقدهای موجود در این سند را، تهدیدی برای امنیت ملی عنوان کرد و گفت: در این مجموعه سند مرزبندی‌های مشخصی با توجه به شرایطی که موجب حال فعلی کشور شده، ندارد.

 

 

 

این اقتصاددان با تأکید بر اینکه نشان دادن تصویری بزرگ و غیرعادی از سیاست‌های خارجی یکی از نقض‌های بزرگ در این دولت است گفت: مسائل سیاست خارجی با توجه به طرز انعکاس آن در جامعه یکی از پاشنه آشیل‌های این دولت به شمار می‌رود.

وی ادامه داد: این دولت همانند دولت گذشته اتکا به درآمدهای نفتی را در دستور کار خود قرار داده که یکی از مهمترین ضعف‌های این سند به شمار می‌رود و همچنان بسیاری از مسائل کلیدی و سرنوشت‌ساز در این سند مغفول و مبهم مانده است.

مؤمنی خاطرنشان کرد: تصورم این است که این سند به هیچ یک از ساختارهای بودجه‌ریزی توجه نکرده و همچنان شاهد کسری بودجه فزاینده خواهیم بود.

 

نادران: انعکاس خوش‌بینی بیش از حد به مذاکرات ژنو در بودجه/ بودجه تورمی است

الیاس نادران امروز در برنامه مناظره به عنوان منتقد لایحه بودجه 93 به ارائه مطالبی درباره محاسن و معایب این لایحه بودجه پرداخت.

وی اظهار داشت: خلاصه‌تر شدن احکام نسبت به قوانین بودجه قبلی و کم شدن تبصره‌ها جزو محاسن لایحه بودجه 93 است.

وی با بیان اینکه لایحه بودجه 93 ایرادات ساختاری دارد، افزود: متأسفانه از گذشته بودجه متأثر از وضعیت اقتصاد ملی دولت‌ها، مشکلاتی داشته است.

وی اضافه کرد: به دلیل عمر کوتاه دولت‌ها امکان اصلاح ساختاری وجود ندارد و متکی بودن به نفت و رانتی‌ بودن اقتصاد از مشکلات پیش‌رو در این باره است.

نادران اظهار داشت: دولت‌های قبلی نیز نتوانستند خود را از رانـت‌های نفتی خلاص کنند.

وی با اشاره به غیرشفاف بودن همه لوایح بودجه در همه دولت‌ها اضافه کرد: از زمان بودجه‌نویسی این عارضه وجود داشته است و بودجه عملیاتی نیست.

این نماینده مجلس اظهار داشت: ایرادات این بودجه دولت یازدهم خوش‌بینی بیش از حد به مذاکرات هسته‌ای و درآمدهای حاصل از آن است.

نادران یادآور شد: کشور ما قبلاً نیز چوب لبخند و اخم‌های غرب و آثار مخرب آن را بر اقتصاد ملی خورده است.

 

 

 

وی با تأکید براینکه رعایت احتیاط در بودجه‌نویسی ضروری است، گفت: بودجه امسال نیز انبساطی است.

این نماینده مجلس توضیح داد: طبق پیش‌بینی دولت نرخ تورم به 25 درصد می‌رسد اما بودجه در پیش‌بینی کارشناسان در خوشبیانه‌ترین شرایط 40 درصد و نسبت به عملکرد بین 60 تا 70 درصد انبساطی است.

وی اضافه کرد: بودجه حتماً آثار تورمی به جا می‌گذارد؛ برداشت از نسل‌های آتی در قالب اوراق مشارکت جزو کسری بودجه تلقی می‌شود.

نادران تأکید کرد: نمی‌توان به راحتی ادعا کرد که بودجه کسری ندارد.

 

مؤمنی: نباید به اسم ثبات بخشی ارز سهم رباخوارانه نرخ دلار مشروعیت پیدا کند

فرشاد مؤمنی در برنامه مناظره امروز اظهار داشت: نکته‌ای را که آقای نادران درباره صحبت من که گفتند من مبدأ زمین را 8 سال پیش می‌دانم درست نیست و این طرز برخورد آقای نادران یک برخورد سیاست‌زده است، چرا که 8 سال گذشته مبدأ بی‌سابقه‌ترین سطوح تجربه شده فساد و ناکارآیی بوده است.

وی افزود: پیش از آنکه ذهن من درگیر اشخاص و افراد باشد درگیر رویه‌ها و سیاست‌ها است.

عضو هیئت علمی دانشگاه گفت: نقد من بر متولیان بودجه این است که تحلیل مشخصی از شرایط کنونی ارائه نداده‌اند و این در واقع نقدی است که در دل آن نگرانی وجود دارد. نکته در فقدان این تحلیل به سیاست‌ها برمی‌گردد که این اوضاع را فراهم کرده است.

وی افزود: مرکز پژوهش‌های مجلسی که آقای نادران عضو آن است گزارشی منتشر کرده است که در 8 سال گذشته برای دستیابی به یک واحد رشد تولید ناخالص داخلی 500 درصد دلار نفتی بیشتری از زمان دوران آقای خاتمی، صرف کرده‌ایم این یعنی ناکارآمدی غیرعادی به نظام ملی تحمیل شده است.

مؤمنی گفت: سقوط بالغ بر 80 رتبه‌ای در فساد مالی کشورها داشته‌ایم.

وی افزود: مقامات وزارت جهاد کشاورزی اعلام می‌کنند با ابعاد بی‌سابقه‌ تخریب محیط زیست در این 8 سال روبه‌رو شده‌ایم.

این عضو هیئت علمی گفت: وزارت بهداشت اعلام می‌کند در فاصله سالهای 1389 تا 1392 سهم جمعیتی که هزینه‌های کمرشکن درمان به آنها تحمیل شده و زیر خط فقر قرار دارند 700 درصد رشد داشته است.

وی افزود: آنچه سرنوشت‌ساز است سیاست‌ها و رویه‌ها است که تحلیل مشخصی نداشته است من نگران این هستم که در معرض تکرار گذشته قرار نگیریم، واکنش رئیس کل بانک مرکزی در خصوص نرخ دلار این واقعیت و این علامت جدی را به ما نشان می‌دهد که یا در دولت تحلیل مشخصی در خصوص نرخ دلار وجود ندارد و یا این تحلیل‌ها همگون و هماهنگ نیست.

وی افزود: وقتی سخنگوی دولت حرفی می‌زند که مخالف مصالح مردم است و از رئیس کل بانک مرکزی این گونه دفاع می‌کند که این اظهارنظر در راستای ثبات قیمت نرخ ارز بوده،این نادرست است.

 

 

 

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه گفت: رئیس کل بانک مرکزی می‌داند 50 درصد از سهم قیمت فعلی دلار مربوط به سهم آینده هراسی در تنش‌های بین‌المللی است اگر امروز سهم این تهدیدها کاهش پیدا کرده است لذا نباید به اسم ثبات نرخ ارز سهم رباخوارانه و واسطه‌گرانه قیمت دلار مشروعیت پیدا کند.

وی افزود: من صحبت‌هایی شنیدم که در بعضی از بخش‌های دولت گفته می‌شود و نگرانم که در خصوص قیمت حامل‌های انرژی دوباره تجربه خسارت‌بار وارد کردن شوک‌های قیمتی تکرار شود.

مؤمنی گفت: بر روی 7 محور متغیرهای اقتصادی و اجتماعی مطالعه و بررسی لازم را انجام دادند و بر اساس صحبت‌ها و اسناد رسمی مقامات رسمی کشور این متغیرها مشخص شده است.

دژپسند: رشد اقتصادی امسال منفی6/0 درصد/ نادران: نیمی از بودجه عمرانی جذب می‌شود

در ادامه مناظره امروز فرهاد دژپسند با اشاره به صحبت‌های فرشاد مؤمنی در خصوص عدم توجه به وضعیت فعلی اقتصادی کشور و پیش‌بینی آینده اظهار داشت: بر اساس قانون برنامه پنجم توسعه دولت موظف است هر سال عملکرد سال گذشته را تدوین و ارائه کند و ما در سال جاری سال‌های 90 و 91 را ارزیابی کرده و پیش‌بینی عملکرد سال 92 را ارائه داده‌ایم.

وی افزود: بر اساس این قانون قرار بود که رشد اقتصادی به 8 درصد برسد که در سال گذشته منفی بوده و برای امسال هم پیش‌بینی 0.6 - درصد داریم.

وی با اشاره به تورم بالای فعلی گفت: با توجه به این شرایط یکی از محورهای اصلی برنامه‌های دولت هدف‌گذاری بودجه سال آینده کنترل نرخ تورم است.

معاون بودجه معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور ادامه داد: گفته شد که قانون بودجه کوتاه مدت است که این صحبت درست است، زیرا باید بودجه سالانه در قالب اهداف برنامه‌های توسعه تدوین شود.

وی ادامه داد: ما بر اساس برآوردها و طراحی‌های صورت گرفته چرخه کاری طراحی کرده‌ایم که بتوان با اجرای بودجه 93 برشی از اهداف برنامه در آن محقق شود.

دژپسند با تأکید بر اینکه اهداف برنامه 5 ساله را نمی‌توان در مدت یک سال محقق کرد، گفت: بودجه 93 گامهای اصلاحی برای رفع مشکلات و حرکت به سمت اهداف است.

 

نادران: بودجه انبساطی است و درآمدها محقق نمی‌شود

در ادامه برنامه الیاس نادران عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در خصوص صحبتهای مطرح شده پیرامون عملکرد دولت گذشته گفت: در این برنامه باید در خصوص بودجه سال 93 صحبت کرد و درست نیست که بدون حضور نماینده دولت قبل به بهانه بودجه راجع به عملکرد دولت صحبت کرد.

وی افزود: بر اساس ارقام ارائه شده 219 هزار میلیارد تومان است که از دو بخش بودجه عمومی و اختصاصی ناشی می‌شود.

وی ادامه داد: این عدد در شرایطی لحاظ شده که بودجه فروش شرکت‌ها و هدفمندی یارانه‌ها در لایحه پیشنهادی به درستی دیده نشده است.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه در بودجه سال 92 حدود 10 هزار میلیارد تومان بابت یارانه به مردم منابع در نظر گرفته شده بود گفت: دولت در لایحه پیشنهادی 93 دخل و خرج هدفمندی یارانه‌ها را در نظر نگرفته و تنها بخشی از منابع در قالب بودجه شرکت‌ها لحاظ شده است.

نادران اضافه کرد: با توجه به این مسائل به نظر می‌رسد که بودجه 93 انبساطی است و متناسب با پیش‌بینی تورم سال آینده تدوین نشده است.

وی تأکید کرد: با بررسی جزئیات بودجه و ارقام آن و همچنین عملکرد سال جاری و  اصلاحیه بودجه در می‌یابیم که بخشی از منابع بودجه قطعاً محقق نمی‌شود و دولت مجبور می‌شود در اواخر ماه‌های سال 93 اصلاحیه بودجه صورت گیرد.

نادران با بیان اینکه برخی تحلیل‌ها عملکرد بودجه سال جاری را 135 هزار میلیارد تومان برآورد می‌کند گفت: بنابراین پیش‌بینی 219 هزار میلیارد تومان بودجه برای سال آینده به نظر می‌رسد که قابل تحقق نیست؛ همچنین در بخش عمرانی ضمن موافقت بنده با رقم پیشنهادی به نظر می‌رسد تنها 18 هزار میلیارد تومان محقق شود.

 

تاجگردون: آثار ضدتورمی در بودجه پیشنهادی/ مؤمنی: ساختارها علیه تولید شکل گرفته‌ است

غلامرضا تاجگردون در ادامه مناظره بررسی لایحه بودجه سال 93 کل کشور با اشاره به اینکه همچنان از موضع عملکرد، ساختار و عملیاتی بودن بودجه منتقد هستیم، اظهار داشت: در مورد بودجه 93 قائل به این هستیم که این سند دارای ضعف است.

وی ادامه داد: در بودجه سال 93 اینکه آیا جهت یا اتفاق خاصی رخ داده یا خیر باید مورد بررسی قرار داد.

این عضو کمیسیون برنامه بودجه مجلس شورای اسلامی با تأکید براینکه انبساطی بودن بودجه، نگاه خوش‌بینانه به اجلاس ژنو و آینده‌خوری باید مورد بررسی قرار گیرد، گفت: مصارف و هزینه‌های این سند 11.6 درصد رشد داشته است که این رقم با توجه به شرایط نمی‌توان انبساطی دانست.

تاجگردون گفت:‌ بخش زیادی از این هزینه‌ها مربوط به حقوق، یارانه و حقوق اجتماعی است که نمی‌توان درباره آن بحث کرد.

وی با بیان اینکه اعتبارات عمرانی مبلغ 37 هزار میلیارد تومان به عملیاتی شدن آن کمک می‌کند، گفت: به نظرم آنچه در بودجه اتفاق افتاده انبساطی نیست؛ معمولاً دولت‌ها در سال اول علاقه به هزینه زیاد و خرج پول‌های بسیار دارد.

تاجگردون ادامه داد: سال گذشته یک میلیون بشکه صادرات نفت داشتیم که امسال به یک میلیون و 400 هزار بشکه افزایش پیدا کرده که از نظر میزان و مقدار فروش همان عدد سال جاری است.

این نماینده مجلس با بیان اینکه پیش‌بینی فروش یک میلیون و 400 هزار بشکه نفت محقق خواهد شد، گفت:‌ این میزان با در نظر گرفتن صادرات در سال گذشته عملیاتی خواهد شد.

وی با تأکید بر اینکه بودجه از نظر ارقامی محافظه‌کارانه است، گفت: باید با نقد مسائل، ارقام بودجه به شکلی عملیاتی در نظر گرفته شود.

تاجگردون افزود:‌ روند ضد تورمی بودجه 93 قابل رؤیت است اما در بحث هدفمندی ابهاماتی وجود دارد که باید به آنان پاسخگو شد.

وی ادامه داد:‌ یکی دیگر از نکات عدم توجه به فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها و تحولات آن در سال‌ آینده است؛ بسیاری از مردم هنوز درباره یارانه‌ها گیج شده‌اند.

 

 

در ادامه این مناظره تلویزیونی فرشاد مؤمنی استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی با تأکید براینکه بودجه برنامه‌ای یکساله برای کشور است، اظهار داشت: مسئله انقباظی و انبساطی بودجه یک بحث است و اینکه چه ساختار و نهادی در این سند به کار گرفته شده بحث دیگری است.

وی خطاب به دژپسند (نماینده دولت حاضر در برنامه) گفت: ایشان که منسوب به رئیس جمهور است از طرف دولت اعلام می‌کند که تحلیل ما از تورم در سه سال گذشته مربوط به ماجرای نقدینگی، مسکن مهر و کسری بودجه است؛ اگر این تحلیل منبا باشد اقتصاد ایران هیچ وقت از رکود تورمی خارج نخواهد شد.

مؤمنی با بیان اینکه حتی در استفاده از منابع خارجی قادر نبوده‌ایم به طور خردورزانه‌ای از این منابع استفاده کنیم، گفت:‌ حتی اگر جهان همه امکانات را در اختیار ما قرار دهد قادر نخواهیم بود از آن به طور صحیحی استفاده کنیم چرا که از منابع داخلی آن طور که شایسته است استفاده برتر را نکرده‌ایم.

این اقتصاددان تأکید کرد: طبق بررسی‌های بنده از سال 1352 تا 1356 که با عمد این چهار سال را انتخاب کرده‌ام کشور به لحاظ درآمدی و چانه‌زنی‌های بین‌المللی در سطح بالایی قرار داشته است.

وی ادامه داد: در این مدت 992 شرکت خارجی در ایران به ثبت رسید که از این میزان 371 شرکت در زمینه واسطه‌گری‌های مالی و بیمه، 251 شرکت در زمینه بازرگانی ‌و 201 شرکت در زمینه هتل‌داری در ایران فعال شدند؛ کاملاً واضح است که 824 شرکت در مسیر غیر مولد به فعالیت پرداختند.

مؤمنی با انتقاد از تحلیل دولت مبنی براینکه ما کار خودمان را انجام داده‌ایم و اکنون نوبت فعالان اقتصادی است، تصریح کرد:‌ از نظر تحلیلی و کارشناسی سخنان رئیس جمهور بسیار نگران‌کننده است؛ زمانی که تمام ساختارها علیه تولید شکل گرفته‌اند، امکان ندارد اقتصاد پیشرفت چشمگیری داشته باشد.

وی همچنین با انتقاد از عدم طراحی و تدوین برنامه‌ای با موضوع مبازه با فساد مالی گفت:‌ بسیاری از بانک‌های خصوصی از محل تحمیل هزینه به مردم به قدرت رسیدند.

مؤمنی تصریح کرد: اینکه بگوییم چه رقمی به چه محلی تخصیص می‌یابد از دور باطل رکود تورمی خارج نخواهیم شد؛ در دور باطل مسئله نظام ملی مطرح است.

 

دژپسند: برخی دستگاه‌های اجرایی برای دریافت بودجه بالا متوقع هستند

 فرهاد دژپسند در برنامه امروز مناظره اظهار داشت: پس از انقلاب اسلامی در دو بودجه سال 85 و بودجه سال 93، برنامه سال ‌آینده همراه با لایحه بودجه ارائه شد.

وی اضافه کرد: باید طبق برنامه پنجم درباره بهداشت، درمان، آموزش و بیمه بهتر عمل می‌کردیم به همین دلیل اعتبارات بیمه 66 درصد رشد، اعتبارات بهداشت 33 درصد رشد و اعتبارات آموزش و پرورش 22 درصد رشد داشت.

وی یادآور شد: با وجود جمع شدن بودجه جاری، اهمیت آموزش و سرمایه انسانی برای ما مشخص بود و تمام این مباحث باید در قالب این ارقام نشان داده می‌شد.

وی درباره توجه به تولید و بخش خصوصی، توضیح داد: نیازها و خدمات در حال گسترش است اما توانمندی‌های دولت محدود است، در این عرصه باید از توان بخش خصوصی کمک گرفت و این سیاست‌های کلی قانون اصل 44 است.

معاون بودجه معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور یادآور شد: دولت برای تسهیل تأمین مالی صنعت و کشاورزی، بندهای 51 و 52 را در قالب تبصره امسال ابقاء کرد.

 

 

وی اضافه کرد: همچنین افزایش توان بخش خصوصی در آموزش و خدمات در موضوع واگذاری‌ها مطرح شد ضمن آنکه بخش صنعت را به خدمات اضافه کردیم و در منابع مالی صندوق توسعه ملی به آ‌ن سمت هدایت شد.

دژپسند اضافه کرد: ارزهای این دو بند در اتاق مبادلات ارزی ارائه می‌شود و بانک مرکزی حق ارائه ندارد.

وی با تأکید بر اینکه گسترش بخش خصوصی در حوزه‌های صنعت و خدمات از برنامه‌ها است، گفت: بانک‌ها را نیز فعال کردیم؛ بانک باید قدرت اعطای تسهیلات داشته باشد در همین راستا قدرت ارائه تسهیلات بانک‌ها را به بخش خصوصی تقویت کردیم.

وی اضافه کرد: برای فاینانس در مجموع 15 درصد از بودجه عمومی دولت می‌گذاریم و منابع مالی حاصل از صدور نفت خام را در نظر گرفتیم؛ 85 درصد منابع خود را به صورت فاینانس در خارج استفاده می‌کنیم.

دژپسند بیان کرد: فاینانس جزو بودجه نیست، مال خودمان است ولی به عنوان درآمد دولت منظور نمی‌شود.

معاون بودجه معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور اضافه کرد: سال گذشته 53 هزار میلیارد تومان در تبصره‌ها بود که در ارقام بودجه نیامده بود.

وی با تأکید بر اینکه بودجه انقباضی است، گفت: در بودجه عمومی 210 هزار میلیارد تومان، در اصلاحیه 171 هزار میلیارد تومان و در عملکرد 141 هزار میلیارد تومان آمد.

وی یادآور شد: وقتی بودجه جاری به تصویب مجلس می‌رسد همه دستگاه‌ها آن را حق خود می‌دانند مثلاً ‌دستگاه اجرایی که رقم خاصی در بودجه دارد امسال هم با احتساب تورم انتظار افزایش بودجه خود داشت، اما ما با آنها در سالن برنامه جلسه گذاشتیم و تبادل‌نظر کردیم؛ این جزو توقع دستگاه اجرایی شده است و اگر می‌خواهیم کاهش دهیم باید دلیل را اعلام کنیم.

معاون بودجه معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور تصریح کرد: 4 دستگاه بودجه‌ریزی عملیاتی محور قرار دادیم و 30 دستگاه بودجه لازم خود را فرستادند.

دژپسند اضافه کرد: همچنین موضوع بودجه مصوب 210 هزار میلیارد تومانی و کاهش آن را بررسی کردیم.

معاون بودجه معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور گفت: در بودجه جاری از 128 هزار میلیارد تومان 15 هزار میلیارد تومان افزایش بود و 10 هزار میلیارد تومان مربوط به رشد حقوق بود.

مومنی: افزایش سرمایه بانک‌ها به خودی خود راهگشا نیست/ دژپسند: دستمان در افزایش حقوق بسته بود

در ادامه مناظره امروز مجری برنامه سؤالات مخاطبان را از مهمانان حاضر در برنامه پرسید.

سؤال اول از غلامرضا تاجگردون بود، مبنی براینکه با توجه به تعیین قیمت 100 دلاری برای هر بشکه نفت به نظر شما بودجه سال آینده جسورانه تدوین شده یا محافظه‌کارانه، وی پاسخ داد:‌ با توجه به اینکه میانگین فروش نفت در سال جاری 103 دلار بوده و همچنین برآورد مسئولان دولت و گزارش‌های ایراد شده نشان می‌دهد که میانگین فروش 100 دلاری در هر بشکه نفت محقق می‌شود.

سؤال دیگر در خصوص میزان افزایش حقوق متناسب با تورم بود که دژپسند پاسخ داد: در قانون مدیریت خدمات کشوری تعیین درصد رشد حقوق کارکنان دولت به اندازه تورم ذکر شده که در قانون برنامه پنجم توسعه این عبارت اصلاح شده و افزایش حقوق‌ها متناسب با تورم لحاظ شده است.

وی افزود:‌ دولت به دنبال حفظ قدرت خرید کارکنان دولت است اما علت عدم افزایش به اندازه تورم محدودیت‌های مالی دولت بوده و در واقع دست ما در این بخش بسته شده است.

دژپسند تصریح کرد: برای سال 93، 15 هزار میلیارد تومان بودجه جاری افزایش یافته که همین عدد به اعتقاد برخی نمایندگان انبساطی است؛ در صورتی که بدون توجه به درآمدها حقوق کارکنان دولت به اندازه تورم افزایش می‌یافت به احتمال زیاد درآمدهای پیش‌بینی شده محقق نشده و دولت مجبور به استقراض از بانک مرکزی می‌شد که نتیجه آن افزایش نرخ تورم است.

در ادامه برنامه حیدری از مؤمنی سؤال مخاطبان را پرسید که سؤال شده بود شما مخالف نرخ اعلام شده ارز توسط رئیس بانک مرکزی هستید، بنابراین پیشنهاد شما برای نرخ ارز چیست، مؤمنی پاسخ داد: بیش از آنکه به دنبال قیمت‌گذاری در بازار ارز باشیم باید بررسی شود که منطق‌های تعیین نرخ ارز چیست.

وی افزود:‌ از نیمه دوم سال 90 اتفاقاتی رخ داد که ارتباطی با بنیان‌های اقتصادی کشور نداشت.

مومنی تصریح کرد: همین مسئله موجب بروز دلالی و رباخواری در بازار ارز شد که اثرات منفی آن متوجه تولیدکننده و مردم شد.

وی افزود: اینکه بخواهیم نرخی برای ارز تعیین کنیم در چنین شرایطی نادرست است زیرا تا زمانی که اصلاحات ساختاری در بخش نهادی صورت نگیرد همچنین موانع تولید از میان برداشته نشود تعیین نرخ ارز غیرمنطقی است.

این اقتصاددان تصریح کرد:‌ نمی‌توان به صورت موضعی و موردی مسئله اقتصادی را نگاه کرد زیرا ما هم‌اکنون با شرایط رکود تورمی روبه‌رو هستیم و البته صحبت‌های آقای دژپسند من را نگران‌تر کرد.

در ادامه در خصوص تعداد زیاد پروژه‌های عمرانی و بلاتکلیف ماندن آن از نادران پرسیده شد که وی گفت:‌ عارضه‌ای که اقتصاد به آن دچار شده طبیعتاً دستگاه تقنینی را هم درگیر می‌کند.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه گفت:‌ برخی طرح‌های عمرانی اساساً نیازی به اجرای آنها نیست که شرایط چانه‌زنی برای برخی‌ها وجود می‌آید و البته همواره عده‌ای در مجلس با دغدغه‌های کارشناسی خود مانع از اجرای آنها می‌شوند.

وی افزود:‌ در سال 91 دولت شیوه غربالگری طرح‌های عمرانی را پیشنهاد کرد که مجلس هم با آن موافقت کرد تا طرح‌های اولویت‌دار اجرا شود.

نادران تصریح کرد: متأسفانه برخی مسائل موجب شده است که 400 هزار میلیارد تومان اعتبار برای اتمام همه طرح‌های عمرانی نیاز باشد که اساساً ضرورت و نیاز آنها مشخص نیست.

وی ادامه داد: در مجلس پیشنهادی مطرح کردیم مبنی براینکه اعتبارات عمرانی به صورت منطقه‌ای و استانی توزیع شود زیرا نهادهای محلی نیازهای منطقه را بهتر می‌شناسد.

مجری برنامه در ادامه علت نگران‌تر شدن مؤمنی را از صحبت‌های دژپسند پرسید که وی پاسخ داد: از نظر مطالعات تجربی در ایران و سایر کشورها به این نتیجه می‌رسیم که عملکرد اقتصادی بیش از آنکه تحت تأثیر ارز و پول قرار گیرد تحت تأثیر عملکرد نهادی است.

به گفته وی طبق این بررسی‌ها در کشورهایی که سیستم‌ها نهادی عملکرد مناسبی دارند 28 تا 35 برابر اقتصاد بهتر عمل می‌کند.

وی افزود: براساس بررسی‌هایی که شخصاً انجام داده‌ام میزان تسهیلات پرداختی به کشاورزی و صنعت یک سوم منابع بانکی بوده و در این شرایط هرچقدر منابع بانک‌ها افزایش یابد به دلیل ساختار نامناسب نهادی اهداف محقق نمی‌شود؛ بنابراین افزایش سرمایه بانک‌ها که در لایحه بودجه به آنها توجه شده به خودی خود راهگشا نیست.

مومنی با اشاره به ابلاغیه اصل 44 گفت: در ابتدای این ابلاغیه به مسائل مختلفی از جمله ایجاد ثبات‌بخشی به اقتصاد و توجه به علل شکست بازار اشاره شده اما در اجرای سیاست‌های کلی اصل 44 این مسائل مورد توجه قرار نگرفته است.

وی گفت: از سال 68 تا 83 کل دارایی‌های واگذار شده کمتر از 3 هزار میلیارد تومان است اما از سال 85 تا 91 بیش از 130 هزار میلیارد تومان از دارایی‌های دولت واگذار شده، این در حالی است که بنگاه‌ها با روند ورشکستگی روبه‌رو شده و از طرف دیگر مداخله دولت در اقتصاد افزایش یافته است.

دژپسند در پاسخ به صحبت های مؤمنی گفت: وقتی می‌گوییم 10درصد از ورودی‌های صندوق توسعه ملی در سال 93 باید به بخش کشاورزی پرداخت شود نشان می‌دهد به این مسئله اهمیت ویژه‌ای داده شده است.

وی افزود: اگر می‌گوییم کارکردهای نهادی می‌تواند به بهبود امور منجر شود بنده به عنوان مسئول برنامه‌ریزی باید در قالب بودجه این فرایند را تسهیل کنم و به همین دلیل سرمایه بانک‌ها افزایش می‌یابد تا عملکرد آنها بهبود یابد.

معاون بودجه معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور ادامه داد: درسال‌های اخیر سهم بخش کشاورزی 25 درصد از منابع در نظر گرفته شده و برای بخش صنعت و معدن هم سهم مناسبی در نظر گرفته شده که در چند سال اخیر بخش کشاورزی نتوانسته از سهم خود  استفاده کند اما صنعت به خوبی از سهم خود استفاده کرده است.

به گفته وی در لایحه بودجه امسال به بند الف سیاست‌های کلی اصل 44 توجه شده است.

دژپسند در خصوص اجرای طرح‌های عمرانی گفت:‌ یکی از ملاک‌های اصلی ما در اجرای طرح‌های عمرانی و تخصیص اعتبار به آن پیشرفت فیزیکی است اما این تنها ملاک نیست؛ به عنوان مثال طرح‌های بخش آب شرب و یا مهار آب‌های مرزی را نمی‌توان متوقف کرد. برخی‌ طرح‌ها هم ممکن است امسال 30 درصد پیشرفت فیزکی داشهت باشد اما با تزریق اعتبار به آن تا پایان سال به بهره‌برداری برسد بنابراین ما در تدوین بودجه به این مسائل هم توجه کرده‌ایم.

وی افزود: اگر فرصت بود ابعاد بیشتری از لایحه بودجه تشریح می‌شد.

دژپسند : ارقام بودجه پیشنهادی اطمینان بخش است

در بخش پایانی مناظره امروز تلویزیونی که با حضور 4 چهره شاخص از مجلس، دولت و دانشگاه برگزار شد، فرهاد دژپسند در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا تحقق اعتبار 37 هزار میلیارد تومانی با نفت 100 دلاری با توجه به شرایط منطقه‌ای، امکان‌پذیر است یا خیر، اظهار داشت: دولت راجع به برداشت از نفت در متغیرها، تغییر آنچنانی ایجاد نکرده است، به طوری که امسال هم یک میلیون بشکه نفت و در سال بعد هم به همین میزان پیش‌بینی شده است.

وی ادامه داد: ما در لایحه بودجه ملاحظاتی داشتیم که ارقام پیش‌بینی شده اطمینان‌بخش باشد. چرا که درآمدهای نفتی از محل صادرات به همین شکل در نظر گرفته شده است.

درباره سهم مالیات در تأمین بودجه، گفت: مالیات نسبت به سال جاری رشد بیشتری دارد؛ مطمئنا در شرایط رکودی افزایش نرخ منطقی نیست، بنابراین با توجه به اینکه نسبت مالیات به GDP باید به 10 درصد برسد از طریق مکانیزه کردن نظام مالیاتی، این درآمدها محقق خواهد شد.

دژپسند در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر دلایل دولت برای حذف تولید از محل درآمدهای هدفمندی، گفت: در بودجه امسال طبق شرایط فعلی عمل خواهد شد و راجع به هدفمندسازی یارانه‌ها، یک بسته جدید و متحولی را طراحی و به مجلس ارائه خواهیم کرد.

الیاس نادران درباره انبساطی بودن لایحه پیشنهادی دولت برای سال آینده، گفت: انبساطی بودن با عادلانه بودن متفاوت است؛ مجلس در اصلاحیه بودجه بنابر درخواست دولت، درآمدهایش را به 171 هزار میلیارد تومان کاهش داد و در سال آینده این میزان با افزایش 71 هزار میلیارد تومانی به مجلس پیشنهاد شده است، بنابراین بودجه انبساطی است.

وی با بیان اینکه کمتر از 25 درصد کل بودجه کشور، مربوط به اعتبارات عمرانی است، گفت: در بودجه سال جاری آنچه که اتفاق افتاد، نگران‌کننده است.

بنابراین گزارش غلامرضا تاج‌گردون، عضو کمیسیون برنامه و بودجه و معاون اقتصادی سازمان مدیریت سابق در پاسخ به سؤال یکی از خبرنگاران درباره استعفای برخی نمایندگان در خصوص لایحه پیشنهادی دولت، تاکید کرد: این بودجه پیش از استعفای نمایندگان باید بررسی شود، چرا که بنده از کسانی هستم که با اعداد و ارقام بودجه کاملا آشنایی دارم.

فرهاد دژپسند، نماینده دولت در پاسخ به سؤالی در خصوص میزان تخصیص اعتبارات برای رونق کسب و کار توضیح داد: تأمین مالی و تسهیل دریافت منابع، افزایش صندوق‌های حمایتی و اتمام طرح‌های نیمه‌ تمام و از همه مهمتر تقویت بخش خصوصی از طریق واگذاری طرح‌های نیمه تمام از جمله مواردی است که دولت در حوزه کسب و کار پیش‌بینی‌های لازم را انجام داده است.

فرشاد مؤمنی، اقتصاددان در پاسخ به سؤالی درباره اینکه آیا طبق ادعای دولتمردان، انسجامی در تیم اقتصادی دولت وجود دارد یا خیر، صراحتاً تاکید کرد: من دعا می‌کنم که چنین باشد، اما اینطور نیست.

بر اساس این گزارش، الیاس نادران درباره اینکه معتقد است، نباید منافع مذاکرات تیم هسته‌ای در لایحه بودجه کشور گنجانده شود، به سؤال مطرح شده در این باره تأکید کرد: اگر مذاکرات به نتیجه نرسد، در تحقق درآمدهای نفتی که در بودجه قرار است لحاظ کنیم، دچار محدودیت‌هایی خواهیم بود.

منبع: فارس