به گزارش گروه فرهنگی مشرق- وطن امروز نوشت: شورای صنفی نمایش که از
سال ۷۲ وضعیت اکران فیلم‌ها را در سینمای ایران تعیین می‌کرد این بار به
دستور رئیس سازمان سینمایی تا پایان جشنواره فیلم فجر فعال خواهد بود و با
ابلاغیه حجت‌الله ایوبی آیین‌نامه شورا زیر نظر محمد احسانی، معاون
فعالیت‌ها و سرپرست آثار سینمایی سازمان سینمایی نوشته خواهد شد.
البته با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید این کار دور از ذهن نبود زیرا این دولت بدون در نظر گرفتن تشریفات قانونی و تنها به دستور مستقیم وزیر ارشاد خانه سینما را بازگشایی کرد.
رئیس سازمان سینمایی در گفت‌وگوی تلویزیونی اعلام کرد شورای صنفی نمایش به یکی از شوراهای چالش‌برانگیز تبدیل شده است. گفت‌وگویی با سیدضیا هاشمی، رئیس شورای صنفی نمایش درباره چگونگی فعالیت شورای صنفی نمایش و مواردی که رئیس سازمان سینمایی در گفت‌وگوی تلویزیونی خود درباره شورا مطرح کرده، ترتیب دادیم که از نظرتان می‌گذرد.
ابلاغیه اخیر رئیس سازمان سینمایی و پایان ماموریت شورای صنفی نمایش تا فجر ۹۲ را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ در شرایطی که رئیس سازمان سینمایی شورای صنفی نمایش را یکی از شورای چالش‌برانگیز عنوان کردند.
در ابتدای مصاحبه باید تاکید کنم هر مطلبی را که عنوان می‌کنم نگاه خودم به عنوان تهیه‌کننده است. به عقیده من آقای ایوبی تحت فشار خانه سینماست و در محاصره اعضای خانه سینما قرار گرفته است. در هر برهه از زمان نظام ما در عرصه فرهنگ گرفتار پیکاری، توده‌ای و تواب بود، وضعیتش اسفبار شده است. آقای ایوبی تحت فشارها نتوانست طاقت بیاورد و اتهاماتی در مصاحبه با تلویزیون به شورای صنفی نمایش زد و مشکلات از اینجا آغاز شد. ایشان در بخشی از مصاحبه عنوان کرده است، شورای صنفی نمایش چندی است به یکی از شوراهای چالش برانگیز تبدیل شده است. من اینجا سوال می‌کنم کدام چالش را شورای صنفی به وجود آورده است؟ گروهی که در خانه سینما مستقر هستند و شما از عهده آنها و فشارهایشان برنمی‌آیید، فشار می‌آوردند. کدام چالش ایجاد شده است.
تهیه‌کنندگانی با شورای صنفی مشکل دارند که به دنبال اهداف سیاسی خود هستند
اگر مجموع سینمادارها و تهیه‌کنند‌‌ه‌ها با مشکلی مواجه شوند، عنوان چالش به آن اطلاق می‌شود نه اعتراضات چند تهیه‌کننده محدود وابسته به خانه سینما! معلوم است که آن افراد با شورای صنفی مشکل دارند زیرا به دنبال اهداف سیاسی خود هستند.
ایشان در بخشی از صحبت‌هایشان اشاره کردند این شورا نگران کننده است. ما چه نگرانی برای سینما ایجاد کردیم؟ ما ادعا داریم در شورای صنفی نمایش به هیچ وجه دخالت نکردیم بلکه وضعیت شورا را به درستی کنترل کردیم، در شرایطی که به صورت ناجوانمردانه توسط حوزه هنری و تعدادی از اهالی خانه سینما مورد حمله قرار گرفتیم که بعد این مخالفت‌ها به نفع آنها تمام شد و از حوزه هنری رانت گرفتند. ما در مقابل تنش‌هایی که در سینما به وجود آمده بود سعی کردیم درست عمل کنیم. عملکرد این افراد نگران‌کننده بود.
ما در شرایط فعلی با کم بضاعتی فیلم که با آن مواجه هستیم، سعی کردیم چراغ سینما را روشن نگه داریم. حالا این شورا نگران‌کننده شده؟ این انصاف نیست که آقای ایوبی اینگونه صحبت می‌کنند.
در بخش دیگری از صحبت‌هایشان گفتند این شورا حاشیه‌ساز شده است. من سوال می‌کنم حاشیه‌های به وجود آمده کدام است؟ ما غیر از این گروه زیاده‌خواه و ویژه‌خوار مساله دیگری هم داشتیم؟ این افراد همیشه به دنبال اکران‌های ویژه عید و تابستان و... بودند اما ما باز هم در این حوزه مدیریت کردیم و گفتیم باید قرارداد بین صاحب فیلم و سینمادار منعقد شود و شورا دخالتی نداشت.
زیاده‌خواه‌ها و ویژه‌خوارها باعث نگرانی هستند
برای مدیریت اکران‌های ویژه «عید و تابستان» سیاست‌های خاصی را اتخاذ کردید؟
بله! برای اینکه بتوانیم شرایط را کنترل کنیم از آنجا که برای ۶۰ فیلم نمی‌توان قرارداد بست بهتر دیدیم فیلم‌هایی که برای ایام نوروز مناسب نبود و با شرایط جامعه مناسبتی نداشت در اکران نوروز جای نگیرد ما این نگاه‌ها را کنترل کردیم، به طور مثال فیلم دفاع مقدسی برای ایام نوروز مناسب نیست (البته بعضی از این دسته فیلم‌ها برای این ایام مناسب است) اما به طور مثال «بوسیدن روی ماه» برای عید اصلا مناسب نبود. به عقیده من «بوسیدن روی ماه» تله فیلم است و اصلا سینمایی نیست. سازندگان ۱۸۰ میلیون تومان برای تولید هزینه کردند در حالی که قرارداد ۹۰۰ میلیونی داشتند بعد اصلاح برآورد به شهرداری ارائه دادند و در نهایت با اصلاح برآورد ۲۰۰ میلیون تومانی، یک‌میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان هزینه فیلم را از شهرداری گرفتند.
نگرانی‌هایی که آقای ایوبی مدعی هستند، به دلیل وجود زیاده‌خواه‌ها و ویژه‌خوارهاست که دست برنمی‌دارند و به خانه سینما چسبیده‌اند.
بازگشایی خانه سینما یک گرفتاری است/ فتنه‌گران از خانه سینما استفاده می‌کنند
این تنش‌ها در حوزه سینما از کجا نشات می‌گیرد؟
به عقیده من وزیر اشتباه بزرگی کرد، وقتی تصمیم به انحلال یک موسسه‌ای از سوی یک وزارتخانه گرفته می‌شود باید با یک تشریفاتی صورت گیرد و استناد به تخلفات و موارد غیرقانونی ارائه شود. وقتی تصمیم به گشایش موسسه‌ای گرفته می‌شود باید تشریفاتی فراهم شود اما این اتفاق صورت نگرفته است. یک ماده قانونی داریم که ترک تشریفات جرم است و می‌توان علیه آن شکایت کرد. آقای وزیر! این حقوق و اختیارات در بازگشایی خانه سینما در اختیار شما نیست زیرا شورای فرهنگ عمومی دستور بسته شدن خانه سینما را داد.
بروید در شورای فرهنگی مطرح کنید بعد به یک سرانجام مناسب برسید. خانه سینما وقتی با دستور وزیر باز می‌شود معلوم است که بدتر از زد و بند اتفاق افتاده و یک گرفتاری است. اگر برای بازگشایی خانه سینما می‌خواستید گزارش ارائه بدهید که به صلاح جامعه باشد (که آن هم نیست) زیرا عده‌ای فتنه‌گر از خانه سینما استفاده می‌کنند نه افراد سالم خانه سینما. این همه سال خانه سینما فعالیت کرده، چه خدمات رفاهی به اعضای خود ارائه داده است. چقدر ویژه‌خواران به دنبال بازگشایی خانه سینما بودند. به اسامی که نگاه می‌کنید می‌بینید چه افرادی هستند و هیچ‌یک برای رضای خداوند فعالیت نکردند. در مصاحبه‌ای عنوان کردند که فی‌سبیل‌الله در مدتی که خانه سینما بسته شده بود فعالیت کردند.
۱۷۰ میلیون تومان سال ۹۰ دستمزد هیات مدیره خانه سینما بوده است یعنی ماهی بالای ۲، سه میلیون تومان. کدام فی‌سبیل‌الله؟
براساس کدام قانون کاهش تصدی‌گری دولت به افزایش منجر شد
به عقیده شما چرا نباید شورای صنفی نمایش در ارشاد تشکیل شود؟
براساس اصل ۴۴ قانون اساسی و کاهش تصدی‌گری دولت، در سال ۷۲ به ارشاد گفتیم براساس چه قانون یا ماده قانونی در اکران فیلم‌ها دخالت می‌کنید؛ ماده قانونی بدین معنی که در مجلس به تصویب برسد یا شورای انقلاب فرهنگی یا هیات وزیران تایید کند. سال ۷۲ آقای انوار (معاونت سینمایی وقت) اختیار را به تهیه‌کنندگان (مجمع تولید و توزیع‌کنندگان فیلم ایران بود و انشعاب هم نشده بود) ارائه اداد که مدارکش هم موجود است. یک جدول داشتیم که (عمودی سینما تعیین می‌شد) و افقی (اسم فیلم‌ها) بود. سال اول با قرعه‌کشی پیش رفتیم بعد تعداد سینما‌ها را کم کردیم و بالاخره به آزادسازی و حذف دولت رسیدیم. حال این سوال مطرح است؛ آقای ایوبی براساس کدام قانون به خودتان اجازه می‌دهید کاهش تصدی‌گری را به افزایش تصدی‌گری دولت تبدیل کنید؟
ویژه‌خواران جلوی ایوبی می‌ایستند
این عمل چه پیامدی برای سینمای ایران خواهد داشت؟
همین جماعت ویژه‌خوار روزهایی که دیگر دولت بودجه برای تزریق به آنها ندارد جلوی آقای ایوبی می‌ایستند و من آن روز را پیش‌بینی می‌کنم. تمام تلاشمان را کردیم که به دلایل تحریم‌ها و مسائل هسته‌ای نگذاریم سینما به چالش کشیده شود اما آقای ایوبی متاسفانه راه نداده است. پس از مصاحبه آقای ایوبی به ایشان پیام دادم، هر روز با دفتر ایشان (آقای زمانی) تماس گرفتم اما جوابگو نبودند و در نهایت شورای صنفی نمایش بیانیه‌ای را تنظیم کرد و به ایشان ارائه دادیم و در پاسخگویی به بیانیه ما ایشان اعلام کردند شورا به ارشاد منتقل شود و آقای احسانی را مامور نوشتن آیین‌نامه کردند. اشکال ندارد، دولت هستید و قدرت در دست دارید و زور می‌گویید، همه دولت‌ها زورگو بودند غیر از دوران آقای داد که با قدرت می‌گویم تنها کسی که در سینما منصفانه عمل کرد و همه جریانات فکری را در نظر گرفت ایشان بود. دو دهه است شورای صنفی نمایش در اختیار بخش خصوصی است و من می‌توانم در مقابل این کار آقای ایوبی بایستم، جو رسانه‌ای درست کنم و در مجلس هم صحبت کنم اما به دلیل مصالح مملکت بنا ندارم این کار را انجام دهم.
شورای صنفی نمایش به شورای دستوری تبدیل می‌شود
چه اشکالاتی به وجود می‌آید وقتی آیین‌نامه در ارشاد نوشته شود و شورا در ارشاد برگزار شود؟
خیلی ساده این است که دولت تولید را در دست گرفته و رانت به افراد می‌دهد و برای تولید کارشناسی درستی صورت نمی‌گیرد، وقتی میلیاردی به پروژه‌ها تزریق می‌شود در اکران هم انتظار حمایت وجود دارد. وقتی شورا در ارشاد تشکیل شود همه این ویژه‌خواران نامه به رئیس سازمان می‌نویسند و از ایشان مساعدت می‌خواهند و ایشان هم به شورای صنفی ابلاغ کرده و شورا نیز دستوری عمل می‌کند. شورایی که در ارشاد تشکیل می‌شود دیگر شورای صنفی نیست شورای اکران وزارت ارشاد است. این گروه که به آقای ایوبی فشار می‌آورند، تمامیت‌خواه هستند و به خانه سینما بسنده نمی‌کنند. قصد دارند جلوی سینماگرانی که در مقابل زورگویی و فساد ایجاد شده بایستند، ما با جریاناتی که باعث شد برای شبکه‌های بی‌بی‌سی خوراک تامین کنند مساله داریم، با ساخت فیلم‌های مستندی که برای بی‌بی‌سی از سوی برخی ساخته شده مساله داریم، با رفتار فراقانونی آقایان که در اساسنامه خانه سینما دست بردند و محاکمه نشدند مساله داریم، حالا امروز آقای وزیر و آقای ایوبی به آنها جایزه می‌دهند، با این افراد مساله داریم و در زمان مناسب وقتی مملکت کمی به آرامش برسد آن را پیگیری می‌کنیم.
با حضور توابین در شورای پروانه ساخت مشکل داریم
شورای صنفی نمایش برای اینکه مشکلات مرتفع شود و به آقای ایوبی گزارشی در جهت روشن شدن ابهامات ارائه دهد، اعلام آمادگی کرد؟
بله! ما درخواست ملاقات داشتیم، اس‌ام‌اس زدیم و... اما متاسفانه هیچ اتفاقی نیفتاده است تا امروز (۱۹ آذرماه) بعدازظهر. دیر است آقای ایوبی. من از بیمارستان به جلسات می‌آیم و با افتخار هم این کار را می‌کنم و یک فیلم هم ندارم، یک سینما هم ندارم اما همه ویژه‌خواران هم فیلم دارند و هم سینما. پس معلوم است که ما به دنبال چالش نبودیم. ما نمی‌خواهیم تنش به وجود بیاید اما با حضور توده‌ای‌ها و پیکاری‌ها بشدت مساله داریم. با عناصر کلیدی در شورای پروانه ساخت که تواب هستند یا اخراجی‌های تلویزیون هستند، مشکل داریم.
وزیر ارشاد خوشایند بی‌بی‌سی و صدای آمریکا سخن می‌گوید
با توجه به این شرایط پیش آمده و بودجه محدود دولت در حوزه فرهنگ، وضعیت سینما را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟
وقتی دولت توانایی ندارد که بودجه را به درستی برای ارشاد بگیرد، توقعی نیست. آقای جنتی در مصاحبه‌ای گفتند وزارت ارشاد در آخر بودجه‌ها قرار دارد، خب! معلوم است زیرا ایشان نتوانستند رایزنی مناسب انجام دهند. هر روز صحبت از تکخوانی زنان کردند، با این اوصاف مجلس توجهی به فرهنگ و ارشاد نخواهد داشت. وقتی وزیر ارشاد خوشایند بی‌بی‌سی و صدای آمریکا صحبت می‌کند مجلس اینگونه با وزیر ارشاد برخورد می‌کند. من راضی نیستم بودجه سینما کم باشد اما اگر با بی‌درایتی مسؤولان قرار باشد بیت‌المال به ویژه‌خواران داده شود بهتر است که نباشد.
دولت به اختلافات تهیه‌کنندگان دامن زد
با توجه به اینکه سال‌هاست در سینما فعال هستید به نظر شما با شرایط فعلی که تفرقه زیادی در میان تهیه‌کنندگان وجود دارد چگونه باید مدیریت کرد؟
دولت به اختلافات دامن می‌زند، در حالی که می‌توانست بدون اینکه طرف هیچ یک از طرفین دعوا را بگیرد به درستی عمل کند. من ۳۳ سال در سینما هستم و تنها سیف‌الله داد درایت کرد و گفت باید با هم باشید اگر با هم نباشید هیچ امکاناتی را نمی‌دهم. اختلافات کنار رفت و اتحادیه تهیه‌کنندگان در اواخر سال ۷۶ شکل گرفت. آن زنده‌یاد در آن دوره رئیس هیات‌مدیره خانه سینما بود اما امروز عده‌ای افراد تفرقه‌افکن در خانه سینما هستند که نفاق و کینه را در سینمای ایران ترویج می‌کنند. اگر آقای ایوبی به عنوان رئیس سازمان سینمایی از هیچ‌یک از طرفین دعوا در شوراها استفاده نکند بالاخره این مشکلات مرتفع می‌شود. این وضعیت پیش آمده باعث آسیب جدی به سینما خواهد بود. من به عنوان تهیه‌کننده، مدارک قابل پیگیرد دارم که حتما در زمان مناسب آن را پیگیری می‌کنم.
ویژه‌خواران همگی اکران نوروز می‌خواهند
جشنواره فیلم فجر و اکران نوروز را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟
اکثر فیلم‌های ارائه شده به جشنواره فجر مربوط به مدیریت دولت گذشته است و درصد کمی از این فیلم‌ها در دولت فعلی ساخته شده که تعدادی از آنها هم پروانه ساخت‌شان مربوط به دولت گذشته است. امسال فیلم زیاد است و اکران نوروز بسیار سخت و پرتنش خواهد بود. ویژه‌خواران همگی اکران نوروز می‌خواهند و دست بردار نیستند. حال باید آقای ایوبی کارها را رتق و فتق کند. به نظر من ایشان اشتباه بزرگی کرد، نباید وارد حوزه اکران می‌شد. باید صنف برنامه‌ریزی کند، حتی اگر آقای ایوبی به شخصه انتخاب کند، اختلافات گسترده‌تر می‌شود. مگر با یک تاکتیک، رئیس سازمان سینمایی خودش افرادی از صنوف را انتخاب کند تا اختلافات مرتفع شود. دخالت در حوزه اکران جز ایجاد تفرقه و گسترده‌تر شدن اختلافات هیچ ثمره‌ای نخواهد داشت. آقای ایوبی انسان شریف و وارسته‌ای است و به نظر می‌آید می‌خواهد کار انجام دهد اما اقدامات اشتباهی انجام داده است. الان زمان اشتباه نیست، یک سال دیگر را باید دید.
مواردی که باعث شده ایراداتی به شورای صنفی نمایش وارد شود، استفاده از موقعیت آقای فرح‌بخش در هیات مدیره اتحادیه و گرفتن اکران‌های مناسب برای فیلم‌هایش است.
همه ویژه‌خواران پولشان را که از بیت‌المال کسب می‌کنند و به نام خانواده شهدا جیب‌هایش را پر می‌کنند به سفرهای خارجی می‌روند، آقای فرح‌بخش در بخش خصوصی با درآمدش، سینما خریده و در گروه هم هست. طبیعی است که صاحب فیلم است و سینمایش را به فیلمش می‌دهد. ما هیچ دخالتی نداریم. فیلم «نازنین» در حال حاضر در عصر جدید در حال اکران است، اگر در هر سینمای دیگر هم باشد به شورای صنفی نمایش ارتباطی ندارد...
ما از اختیارات شورا در اکران نوروز استفاده کردیم/ برای فرح‌بخش امتیازی قائل نشدیم
هیچ ویژگی برای آقای فرح‌بخش در نظر نگرفتید؟
خیر! نمی‌توانیم بگیریم زیرا صاحبان سینما و صاحبان فیلم مختار به بستن قرارداد هستند ما فقط قرارداد را نگاه می‌کنیم که ببینیم درست بسته شده یا نه، تاریخ و زمانش درست است یا نه، مدت اکران مشخص شده است یا خیر. ما به این موارد توجه می‌کنیم. آقای فرح‌بخش یا هر فرد دیگری باشد ما نمی‌توانیم دخالت کنیم جز اکران نوروز که براساس شادی و نشاطی که در جامعه حاکم است اجازه اکران فیلم‌هایی که غم‌انگیز است را ندادیم. این مطلب در آیین‌نامه نیست و در اختیارات شوراست.
خانه سینما هیچگاه به نظام بازنمی‌گردد/ بنای خانه سینما فتنه‌گری و سیاسی‌کاری است
درترکیب شورای ارشاد از تهیه‌کنندگان هم استفاده خواهد شد اگر از شما دعوت شود شرکت می‌کنید؟
من اعتقاد دارم شورای اکران در ارشاد غلط است و من به عنوان تهیه‌کننده در کار غلط وارد نمی‌شوم. اعتقاد دارم وزارت ارشاد نباید وارد مسائل صنفی شود. وزارتخانه‌های دیگر مگر در توزیع کالاها در بازار دخالت دارند که وزارت ارشاد در توزیع فیلم دخالت داشته باشد.
ای‌کاش خانه سینما را به صورت قانونی بازگشایی می‌کردند و تشریفات را اجرا می‌کردند. وقتی دولت خودش قانون را اجرا نکند نمی‌توان انتظار خاصی داشت. خانه سینما باز شد و هیچ وقت به نظام برنمی‌گردد، من قول می‌دهم. بنای این خانه سینما فتنه‌گری و سیاسی‌کاری است و تهیه‌کنندگان چوب فتنه‌گری خانه سینما را می‌خورند. اگر آقای ایوبی جسارت به خرج بدهد و همکاری با همه تهیه‌کنندگان را حذف کند و جلوی اختلافات و ویژه‌خواری بایستد، همه چیز درست خواهد شد اما اگر این اتفاق نیفتد قافیه را باخته است. این فتنه‌گری‌ها در حوزه سینما به نفع دولت تمام می‌شود و دولت به جای پاسخگویی تنها زور می‌گوید با این وضعیت آقای ایوبی حتما آسیب خواهد دید اگر به سمت یک جناح و یک طرف حرکت کنید آسیب بزرگی است که به شخص آقای ایوبی که مرد فرهنگی و محترمی است، وارد خواهد شد.
