گروه بین‌الملل مشرق – توافق هسته‌ای بین ایران و 1+5 در بین اعضای کنگره آمریکا واکنش‌های متضادی را برانگیخته که حتی ممکن است اوباما را مجبور به وتوی قانون آینده کنگره کند. با گذشت یک‌ماه از توافق ایران و 1+5 در ژنو، از رئیس‌جمهور و وزیر خارجه تا سناتورهای کنگره آمریکا هریک مواضع و نظرات متفاوتی را نسبت به این توافق و آینده آن و یا مفاد و تعهدات طرفین ابراز داشته‌اند.
گروه بین‌الملل مشرق طی سلسله گزارش‌هایی به بازخوانی مواضع متفاوت و متناقض مقامات آمریکایی پس از توافق ژنو خواهد پرداخت.
جان کری وزیر خارجه آمریکا اندکی پس از توافق با ایران در ژنو، در مصاحبه با شبکه سی‌بی‌اس تأکید کرد که آمریکا نه حق غنی‌سازی ایران را به رسمیت می‌شناسد و نه گزینه نظامی را از روی میز مذاکره برداشته است.
متن کامل این مصاحبه را که وزارت خارجه آمریکا و کاخ سفید منتشر کرده است، برای آگاهی از تحلیل وزیر خارجه این کشور از اهداف توافق با ایران، در ادامه آمده است:
مارگارت برنان، تحلیلگر سی‌بی‌اس: این توافقنامه چگونه از رسیدن ایران به سلاح هسته‌ای جلوگیری می‌کند؟
جان کری، وزیر خارجه آمریکا: اولاً، ایران دیگر اورانیوم غنی‌شده کافی برای ساخت بمب نخواهند داشت. دوماً، باید ذخیره اورانیوم با غنای بالای خود را از بین ببرند، که این ذخیره برای ساخت بمب ضروری است. وقتی که آن را از بین بردند، تنها اورانیوم با غنای پایین خواهند داشت. به علاوه، بنا به این توافقنامه اجازه ساخت تأسیسات جدید غنی‌سازی ندارند. درباره سانتریفیوژها هم محدودیت گذاشته‌ایم، آن‌ها هم برای غنی‌سازی ضروری هستند.
مارگارت برنان: آقای اوباما گفت اسرائیل و عربستان حق دارند به ایران مشکوک باشند. آیا شما هم تردید دارید که ایران به آن‌چه امضا کرده است پایبند بماند؟
جان کری: به نظر من هر کسی حق دارد مشکوک باشد؛ زیرا شواهد نشان می‌دهد که درون ایران افرادی به دنبال برنامه نظامی هستند، تأسیسات مخفی برای رسیدن به چنین برنامه‌ای وجود داشته است. بنابراین دلایل زیادی وجود دارد. به خاطر همین است که به ظاهر هیچ چیز اعتماد نخواهیم کرد. هیچ چیز را پیش پا افتاده تلقی نمی‌کنیم.
مارگارت برنان: اما به نظر شما این افرادی که با آن‌ها قرارداد امضا کردید، افرادی نبودند که به دنبال سلاح هسته‌ای هستند؟
جان کری: ما با دشمن بزرگ خود شوروی هم قرارداد کنترل تسلیحاتی امضا کردیم. با کشورهای دیگر دنیا هم قرارداد کنترل تسلیحاتی امضا کرده‌ایم. به هیچ‌کس اعتماد نمی‌کنیم. توافق‌های ما بر اساس اعتماد نیست. بر اساس تصدیق‌پذیری است. بر اساس دانسته‌های شما از آن‌چه دارد اتفاق می‌افتد. پس نیازی نیست به افرادی که با آن‌ها معامله می‌کنید اعتماد داشته باشد، بلکه باید مکانیسمی داشته باشید تا به کمک آن دقیقاً بدانید چه چیزی نصیبتان می‌شود و دقیقاً بدانید طرف مقابل چه می‌کند. به نظر ما اکنون در آغاز راه ایجاد آن مکانیسم درباره ایران هستیم.
مارگارت برنان: وزیر خارجه ایران پشت تریبون اعلام کرد که توافق اخیر تهدید استفاده از نیروی نظامی را از روی میز برمی‌ِدارد. آیا این‌گونه است؟
جان کری: نه، این‌طور نیست. البته آن‌ها گفته‌اند حق غنی‌سازی دارند، که این هم درست نیست. اتفاقاً به همین دلیل است که باید بتوانیم برنامه این کشور را صحت‌سنجی کنیم. واقعیت این است که رئیس‌جمهور به عنوان فرمانده کل قوا به صراحت گفته که تهدید نظامی را از روی میز برنداشته است.
مارگارت برنان: از طرف دیگر هنوز شاهد از بین بردن تأسیسات ایران هم نیستیم.
جان کری: نه هنوز. اما نمی‌توان همه چیز را در قدم اول گرفت. باید در طول روند این کار را بکنیم. آن‌چه اکنون انجام داده‌ایم، قفل کردن برنامه هسته‌ای این کشور در مرحله کنونی و حتی عقب بردن برخی بخش‌های آن است. ذخیره اورانیوم 20 درصد آن‌ها را از بین می‌بریم، ذخیره اورانیوم 3.5 درصد آن‌ها را محدود می‌کنیم، تعداد تولید و محل نصب سانتریفیوژهای آن‌ها را محدود می‌کنیم، و نظارت دقیق بر تأسیساتی خواهیم داشت که تا کنون هرگز داخل آن‌ها را ندیده‌ایم. این راهی را باز می‌کند برای رسیدن به راه‌حلی بزرگ‌تر و جامع که ایران باید مبتنی بر آن اثبات کند که برنامه‌اش واقعاً صلح‌آمیز است.
مارگارت برنان: کابینه اسرائیل از همین الآن اعلام کرده که این معامله بر اساس فریب پایه‌گذاری شده است. چگونه به نتانیاهو می‌گویید تهدید علیه اسرائیل را خنثی کرده‌اید، در حالی که این شش ماه صرفاً آزمایشی است؟
جان کری: آزمایشی نیست. بر اساس واقعیت‌ها است، و بر اساس قدم‌های واضحی است که باید بردارند. بر اساس نظارت دقیقی است که تا امروز نداشتیم. بر اساس از بین بردن اورانیوم ایران است. بر اساس محدود کردن ذخیره اورانیوم غنی‌شده آن‌ها است. بر اساس بسیاری اقداماتی است که تا کنون انجام نشده است. با وجود مبلغ کمی هم که از درآمد ایران آزاد می‌کنیم، باز هم در این مدت 15 تا 20 میلیارد دلار ضرر می‌کنند. این مبلغ آن‌قدر زیاد هست که ایران مجبور شود به گفته‌های خود عمل و اثبات کند که برنامه‌اش صلح‌آمیز است.
بنابراین هیچ چیز بر اساس اعتماد نیست. قرار نیست دست روی دست بگذاریم و وانمود کنیم ایران یک‌باره عوض خواهد شد. باید بتوانیم ثابت کنیم عوض شده است. و به عقیده من ساختار توافقنامه این امکان را به ما می‌دهد.
مارگارت برنان: شما می‌گویید این مبلغ کم است و تنها حدود 7 میلیارد دلار است. اما این مبلغ را به کشوری می‌دهید که بزرگ‌ترین حامی تروریسم در جهان است. چگونه کنترل می‌کنید که این مبلغ را چگونه خرج می‌کنند؟ مطمئن هستید که از آن استفاده‌های نادرست نمی‌کنند؟
جان کری: در حال حاضر باید طرحی بریزیم که بتوانیم برنامه هسته‌ای ایران را بررسی کنیم و بفهمیم چه هدفی دارد و چه هدفی ندارد. این قدم اول تأسیسات مهم برنامه هسته‌ای ایران را متوقف می‌کند. دیگر نمی‌توانند رآکتور آب سنگین خود را راه‌اندازی و پلوتونیوم تولید کنند. چگونه این را می‌دانیم؟ از آن‌جا که بر این تأسیسات نظارت داریم. در حالی که امروز این نظارت را نداریم. به این ترتیب امنیت همه تضمین می‌شود. وارد تأسیسات غنی‌سازی فوردو می‌شویم که درون کوه ساخته شده و مخفی است. به نظر شما به نفع ما نیست که بتوانیم وارد این تأسیسات شویم و بفهمیم در آن‌جا چه می‌گذرد؟ البته که به نفع ما است.
هر جا غنی‌سازی می‌کرده‌اند و ما نمی‌دانستیم، اکنون می‌توانیم وارد آن‌جا شویم، نظارت دقیق‌تر و اطلاعات بیش‌تر داشته باشیم؛ محدودیت ایجاد کنیم. بنابراین زمان مورد نیاز آن‌ها برای غافل‌گیر کردن ما و ساخت سلاح هسته‌ای افزایش می‌یابد. اسرائیل ایمن‌تر می‌شود. منطقه ایمن‌تر می‌شود. به اعتقاد ما کار درست این است که امتحان کنیم آیا ایران به دنیا نشان خواهد داد که برنامه هسته‌ای‌اش صلح‌آمیز است یا نه.
