مشرق- بعضي‎ فكر مي‎كنند تختي آدم ساده‎اي بود كه نمي‎دانست كيست؟ ورزشكاري بوده كه يك‎سري خصلت‎هاي جوانمردانه هم داشته، ولي جايگاه و موقعيت خود را نمي‎دانسته است. اگر كسي فكر كند تختي به موقعيت خودش واقف نبوده، خيلي ساده‎لوحانه فكر مي‎كند. تختي خودش را خوب مي‎شناخت، مي‎دانست كه در جامعه الگوست و مورد توجه قشر عظيمي از افراد جامعه قرار دارد بنابراين از خودش مراقبت مي‎كرد.

مرحوم عدل كه آن سال‎ها كاپيتان تيم ملي واليبال بوده، به من مي‎گفت: ما با تختي در خيابان راه مي‎رفتيم به يك جوي پهن رسيديم، من از جوي آب پريدم، اما ديدم تختي آن‎قدر كنار جو راه رفت تا به يك پل برسد و از روي پل رد بشود. دليل اين كارش را پرسيدم، گفت ما ورزشكاريم و الگوي جامعه‎ايم. بايد مراقب راه رفتن خود هم باشيم. چون مردم ما را مي‎بينند.

ما اين خصوصيات را در تختي مي‎بينيم. خيلي از حرف‎ها را نمي‎شود زد چون ممكن است به برخي شخصيت‎هاي امروز بر بخورد. مثلا در يكي از سفرهاي خارجي تختي يكي از هم‎دوره‎اي‎هايش كه الان هم شايد زنده باشد، به صورت او سيلي مي‎زند. چرا؟ چون نمي‎توانستند بزرگي او را تحمل كنند؛ اما تختي هيچ‎كاري نمي‎كند و فقط سرش را پايين مي‎اندازد. اين شخصيت يك بزرگ‎مرد است كه در اوج قدرت مي‎گذرد.

تختي چيزي در رديف پورياي‎ولي است و بايد ابعاد شخصيتي، جوانمردي و معنويت او را حفظ كنيم و پرورش دهيم و بگذاريم الگوي خوبي براي ورزشكاران ما باشد.

اگر ما بخواهيم ورزشكاران امروز را با تختي مقايسه كنيم، به بي‎راهه مي‎رويم. چون ابعاد روحي و شخصيتي تختي از نظر فرهنگي بسيار بزرگ بود. به شكلي كه به جامعه خود، آموزش مي‎داد. در زمان حيات تختي، 9 ساله بودم و ماجراهاي آن زمان را به ياد دارم چون آن‎موقع تلويزيوني وجود نداشت و راديو هم خيلي گسترده نبود. قشر عظيمي از مردم هم بي‎سواد بودند و عملا كمتر كسي روزنامه مي‎خواند. وقتي مرگ تختي اتفاق افتاد، ساواك يك‎سري روزنامه فوق‎العاده چاپ كرد و در محله‎ها پخش كرد.

هنوز چهره روزنامه‎چي را كه در محله ما داد مي‎زد: «تختي خودكشي كرد» به‎خاطر دارم. به اين ترتيب ساواك از اين طريق در جامعه القا كرد كه تختي خودكشي كرده است. اگر بگوييم تختي خودكشي كرد يعني همان تحليلي كه سازمان اطلاعات و امنيت ملي شاه مي‎خواست قبول كرده‎ايم. همين را الان عده‎اي از روشنفكران ما مطرح مي‎كنند كه البته خيلي ابلهانه است. مرگ تختي در واقع يك اعدام نرم بود، مي‎خواستند بي‎سر و صدا او را از ميان بردارند.

اتفاقا چون نگران بودند گفتند خودكشي. اگر مي‎گفتند تختي كشته شد يا تختي را زدند، قيامت مي‎شد. يك‎سري جوان بي‎باك به خيابانها مي‎ريختند و اوضاع به‎هم مي‎ريخت. بنابراين ساواك تحليل كرد و گفت چرا ما خودمان را درگير مسأله‎اي كنيم كه به اين راحتي حل مي‎شود؟ نقشه كشيدند و مسأله را اين‎گونه مطرح كردند كه تختي مشكل خانوادگي داشته و به هتل رفته. در حالي‎كه هتل «آتلانتيك» آن‎موقع دقيقا كنار مقر ساواك قرار داشت.

مشخص نيست كداميك از عوامل شاه در اين مسأله دخيل بودند چون سندي هم وجود ندارد؛ ولي خيلي دقيق كار شده.

تختي قبل از مرگ روي كاغذ يادداشت هتل، وصيت‎نامه نوشته است. كسي‎كه برنامه خودكشي و اعتقاد به وصيت‎نامه دارد؛ روي كاغذ هتل اين كار را نمي‎كند. تازه كسي‎كه اعتقاد به وصيت‎نامه دارد، هيچ‎وقت خودكشي نمي‎كند. وصيت‎نامه هم يك وصيت‎نامه مالي بوده. بدهكاري و طلب‎كاري‎هايش را نوشته. كسي‎كه در زندگي خودش مو را از ماست بيرون مي‎كشد آيا نمي‎داند خودكشي كار بدي است؟ مگر تختي آدمي بود كه اطلاعات ديني كمي داشته؟ با خانواده آقاي طالقاني مراوده داشت. يعني اين آدم به‎شدت مذهبي ‎كه اين‎قدر به اداي دين مقيد است نمي‎داند خودكشي حق‎الناس است و راه توبه ندارد؟

تختي اسطوره بزرگي است و خيلي‎ها به اين دليل كه ابعاد شخصيتي او را نشناخته‎اند، دنبال اين هستند كه چهره او را خدشه‎دار كنند. تختي يك آدم سياسي و جزو جبهه ملي بود. محبوبيتي داشت كه آن‎موقع بعضي از روحانيون مبارز هم نداشتند؛ مردم بسيار دوستش داشتند.

در مسابقه‎اي با يك كشتي‎گير خارجي به پاي مصدوم اين كشتي‎گير دست نزد. اين چيزها موجب شد تختي محبوب شود. كمك به زلزله‎‎زدگان بوئين‎زهرا و هزار كار مهم ديگري هم انجام داده كه در جايي ثبت نشده است.

البته مي‎دانيد آن زمان هركس وارد كارهاي سياسي مي‎شد، در سيستم امنيتي شاه كد مي‎گرفت. مثلا در پروندهاش نوشته بودند كه آقاي تختي با رژيم شاه مقابله مي‎كند. البته مقابله افراد مختلف با رژيم پهلوي شدت و ضعف داشت. تختي جايگاه خودش را به‎خوبي مي‎شناخت و آگاهانه وارد مسائل سياسي شده بود. مسائل مذهبي، مسائل جامعه، فقر و غناي جامعه و... همه اين‎ها را درك ميكرد. بنابراين به شخصيتي تبديل شد كه براي رژيم شاه خطرناك بود.

تختي اخلاص داشت، اخلاص بود كه تختي را بزرگ كرد و به اين‎جا رساند. شايد كمك‎هايي كه ديگران به زلزله‎زدگان كردند، خيلي بيشتر از تختي بود، ولي اين نام تختي بود كه ماندگار شد. ريشه محبت و عشقي كه همه مردم به تختي داشتند، همين اخلاص بود. اخلاصش هم به‎دليل اعتقادات مذهبي بود. اعتقاد به دين، خدا، ائمه و نمازي كه مي‎خواند.

همسرش بعد از مرگ تختي حتي ازدواج هم نكرد. در صورتي‎كه اگر مشكلي بين آن‎ها بود، اين‎قدر به تختي وفادار باقي نمي‎ماند.

به خانواده تختي ظلم شد. خدا خودش گفته ما انسان را در رنج آفريديم. همه كم و بيش رنج و سختي دارند. اين تعبير غلطي است كه بگوييم چون تختي در زندگي مشكل داشته، خودكشي كرده. البته فاصله طبقاتي بين آن‎ها وجود داشته، همچنين همسر تختي دانشجو بوده. اختلاف هايي از اين دست داشتند، اما اين‎ها دليل خودكشي شخصيتي به اين بزرگي نمي‎شود.

خودكشي چيزي بود كه ساواك شايعه كرد و اولين كساني‎كه اين ادعاي هدفدار ساواك را قبول كردند، روشنفكران آن‎موقع بودند. اما كسي مثل جلال آل‎احمد اين خودكشي را تكذيب كرده و قبول نمي‎كند، اما بعضي از روشنفكران قبول كردند.

چطور مي‎توان پذيرفت كه يك آدم به شدت سرشناس كه از دست شاه، بازوبند پهلواني گرفته و حتي سرش را پيش او خم نكرده، تصميم به خودكشي مي‎گيرد و مي‎رود به هتل آتلانتيك درست كنار يكي از مقرهاي ساواك، براي چند روز يك اتاق مي‎گيرد. شهرباني هر روز بايد آمار مسافران هتل را به ساواك مي‎داده. چطور است كه در هيچ‎يك از پرونده‎هاي شهرباني هيچ اسمي از غلامرضا تختي برده نشده؟! ساواك هم دنبال سوژه‎اي بود كه تختي را تخريب كند. بعد سه روز او را رها كرده‎اند و يكي از كاركنان هتل متوجه مي‎شود كه از اتاق تختي هيچ صدايي نمي‎آيد؟

حتي كاركنان هتل اين ماجرا را اصلا به شهرباني نگفته‎اند و مستقيما به ساواك اطلاع داده‎اند؛ يعني شهرباني هم در ماجرا حضور نداشته.

بنابراين كاملا مشخص است كه همه اين‎ها هدايت‎شده بوده و قتل تختي، يك اعدام نرم به‎حساب مي‎آيد كه دستگاه امنيتي شاه كاملا با برنامه انجام داد و بسيار دقيق و متأسفانه كساني‎كه بايد اصل اين موضوع را افشا مي‎كردند، اولين كساني بودند كه اين دروغ را باور كردند، اما مردم باور نكردند؛ هر فرضيه‎اي را مطرح مي‎كردند، اما خودكشي را نه.

متأسفانه در برخي نوشته‎هاي جبهه ملي هم به اين مسأله اشاره شده و آن‎ها هم قضيه خودكشي را باور كردند.اين كارشان هم ناآگاهانه نبود. كاملا آگاهانه اين شخصيت را زايل كردند. به‎جاي اين‎كه از تختي كه هم‎سوي جبهه ملي بود حمايت كنند، دروغ خودكشي او را باور كردند. جبهه ملي رسما اعلاميه داد كه تختي خودكشي كرده؛ اما مردم باور نكردند. تختي در قلب مردم همان تختي پهلوان باقي ماند؛ امروز هم هست و از اين پس نيز خواهد بود.

بهزاد كتيرايي (رئيس اسبق فدراسيون كاراته و مديركل اسبق حراست سازمان تربيت بدني)