«عزتی» که قرار بود بازگردد!
رئیس امروز دولت یازدهم و کاندیدای آنروزهای انتخابات، درست زمانی که جوانان حامی اش با شعارهای خود حسن روحانی را به هیجان آورده بودند با صدایی بلند گفت: «من عزت و غرور ملی ایرانیان را باز خواهم گرداند؛ من مجدداً قدرت ملی را به این کشور به کمک شما جوانان باز خواهم گرداند.»
روحانی ادامه داد: «عدهای نمیخواهند وضع 8 سال گذشته تغییر پیدا کند و باز هم میخواهند میسر و راه گذشته را ادامه دهند و فقر داخلی و تهدید خارجی را افتخار میپندارند.»
موضوع سیاست خارجی و حفظ عزتمندی در روابط خارجی همواره مورد توجه رسانه ها و سیاسیون قرار دارد، به ویژه در چند سال اخیر که انتقادها و اظهارنظرها در این زمینه نسبت به دولت قبل شدیدا بالا گرفت.
احمدی نژاد چگونه از مهمانان خارجی اش استقبال می کرد؟
دولت اول احمدی نژاد از همان روزهای اول بر سرکار آمدن در سال 84 آداب تشریفات در ریاست جمهوری را کمی تغییر داد.
مردی که با کاپشن معروفش به استقبال برخی مهمانان می رفت و همین مساله انتقادها از وی را افزایش داده بود؛ مکان استقبال رسمی از مهمانش را نیز تغییر داد.
از همان روزهای گرم تابستان 84 دیگر هیچ یک از مهمانان خارجی رئیس جمهور در مجموعه سعدآباد ( جایی که تا پیش از آن محل استقبال رسمی از مهمانان خارجی بود) مورد استقبال قرار نگرفتند و بشار اسد رئیس جمهور سوریه به عنوان اولین مهمان خارجی احمدی نژاد در سال 84 در مجموعه پاستور مورد استقبال رئیس جمهور وقت کشورمان قرار گرفت.
در آغوش کشیدن مهمانان خارجی به ویژه چهره هایی نظیر «هوگو چاوز» رئیس جمهور ونزوئلا و «مورالس» رئیس جمهور بولیوی و برخی رفتارهایی صمیمی با مهمانان خارجی احمدی نژاد را همیشه در مقابل منتقدان به سیاست خارجی اش قرار می داد.
در این میان اما احمدی نژاد در برخی موارد سعی می کرد آداب دیپلماتیک را خوب اجرا کند، آنهم زمانی که متوجه می شد طرف مقابل سعی دارد به او و جایگاه ریاست جمهوری اش توهین کند.
تقویم تاریخ 22 شهریور سال 88 را نشان می دهد؛ سایمون گس سفیر وقت انگلیس در تهران حدود 5 ماه است که از سوی این کشور به ایران فرستاده شده است اما احمدی نژاد بنابر دلایلی که می تواند مرتبط به جانبداری انگلیس از فتنه گران باشد به آقای سفیر برای تقدیم استوارنامه وقت نمی دهد.
بالاخره در این روز سایمون گس به دیدار رئیس جمهور می رود؛ بر اساس عرف دیپلماتیک زمانی که سفیر به سمت رئیس جمهور حرکت می کرد، احمدی نژاد نیز باید به سوی وی یک قدم برمی داشت ولی رئیس جمهور وقت بدون هیچ گونه لبخند دیپلماتیکی سر جای خود ایستاد و استوارنامه گس را تحویل گرفت.
اما این آخرین نوع از رفتاری های اینگونه رئیس جمهور سابق نبود. 13 آذرماه سال 91 سفیر جدید سوئد برای تقدیم استوارنامه اش به دیدار احمدی نژاد می آید.
پس از نشستن رئیس جمهور و سفیر بر روی صندلی،سفیر در اقدامی بی ادبانه و خارج از عرف دیپلماتیک پای خود با بر روی پای دیگرش می اندازد.
در مقابل احمدی نژاد به محض دیدن این رفتار سفیر سوئد پای خود با بر روی پای خود قرار داده و مذاکره با این شیوه نامتعارف ادامه مییابد.
شیوه روحانی در بازگرداندن عزت مردم ایران/ 4 توهین دیپلماتیک به مقامات ایران در 5 ماه
24 خرداد رئیس جمهور جدید ایران انتخاب شد؛ رئیس جمهوری که در دوران کاندیداتوری اش قول داده بود عزتمندی را به ایرانیان با بهبود روابط خارجی بازگرداند.
از نخستین اقدامات دولت یازدهم برای بازگرداندن تشریفات ریاست جمهوری به روال قبل از دولت احمدینژاد، استقبال از مهمانان خارجی در محل کاخ سعدآباد بود.
پس از آن نیز بر اساس عرف، رئیس جمهور با شیوهای خاصی با مهمانان خارجیاش مذاکره میکرد. نوع قرار دادن صندلی رئیس جمهور در بالای سالن و قرار دادن صندلی مهمان (با سطح پائین تر از رئیس جمهور) در سمت راست و پائین موضوعی بود که انتشار عکس های آن توجه بسیاری را به خود جلب کرد.
اما رفتارهای غیر دیپلماتیک برخی مهمانان خارجی و عدم واکنش مناسب، گریبان دولت جدید را نیز گرفت.
آذرماه سال جاری هیاتی پارلمانی از اتحادیه اروپا عازم ایران شدند. قرار بود این هیات با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه، هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی دیدار کنند.
این هیات 25 آذرماه با ظریف و هاشمی رفسنجانی دیدار میکند و حاشیه ها برای دولت تدبیر و امید آغاز می شود.
«تاریا کرونبرک» سرپرست هیات در زمان ورود ظریف به سالن در اقدامی غیر دیپلماتیک به احترام وزیر از جای خود بلند نمی شود.
البته این رفتار کرونبرگ تا چند روز بعد از دید رسانهها پنهان میماند و مسئولان وزارت امور خارجه هم علاقه ای به پرداختن به این موضوع نشان نمیدهند.
ولی چند روز بعد انتشار یک فیلم کوتاه، حاشیهها این رفتار بیادبانه را آنچنان بالا میبرد که دیگر کسی نمیتواند در برابر آن سکوت کند.
سرپرست هیات پارلمانی اروپا که بعد از دیدار با ظریف به دیدار آیت الله هاشمی رفسنجانی رفته بود، رفتار غیردیپلماتیک خود را این بار در دیدار با رئیس مجمع تشخیص مصلت نظام به نمایش گذاشت.
بر اساس فیلم و تصاویر منتشر شده در زمان ورود هاشمی رفسنجانی، کرونبرک از جای خود برنمی خیزد در حالی که دیگر همراهان وی به احترام هاشمی بلند می شوند.
انتشار فیلم و عکس این دیدار موجی از انتقاد را متوجه دستگاه دیپلماسی کشور میکند.
حمید رسایی نماینده مردم تهران در مجلس، در تذکری در مجلس شورای اسلامی گفت: «ما به آقای هاشمی در درون خانواده خودمان انتقاداتی داریم اما اگر یک خارجی بخواهد به شخصیتهای ما توهین کند، برای ما قابل قبول نیست، نشان داده شد که زمان ورود آقای هاشمی رئیس هیئت پارلمانی اروپا جلوی پای آقای هاشمی بلند نمیشود که این خلاف ادب دیپلماتیک است».
وزارت امور خارجه هم که بدلیل دیدار این هیات با دو تن از متهمان امنیتی، شدیدا تحت فشار و انتقاد افکار عمومی قرار داشت ترجیح داد در مقابل این رفتار عجیب هیات اروپایی سکوت کند.
البته چند روز بعد کرونبرک در توجیه رفتار خود در مصاحبهای گفت که بر اساس عرف دیپلماتیک زنان به پای مردان بلند نمی شوند و اگر از این نوع تشریفات اطلاع داشت حتما به پای هاشمی بلند می شد!
محمد هاشمی رئیس دفتر و برادر هاشمی رفسنجانی نیز در پاسخ به سوال فارس در این باره، با تاکید بر اینکه سرپرست هیات اروپایی به هاشمی بی احترامی نکرده، گفت: «تشریفات دفتر [هاشمی] ضعیف عمل کرد؛ معمولا ًوقتی شخصیتی برای دیدار به مجمع وارد می شود، دفتر به هیئت اعلام می کند که بلند شوند که اعلام نکرده بود و آنها هم با عرف ما آشنا نبودند.»
این توجیه برادر هاشمی با توجه به بلند شدن همراهان کرونبرک کمی غیرقابل قبول به نظر می رسید.
اما این آخرین نمونه از رفتارهای عجیب و غریب دیپلماتهای غربی در دیدار با مقامات ایرانی در دولت یازدهم نبود.
«بونینو» وزیر امور خارجه ایتالیا روز 30 آذر وارد تهران میشود، ورودی که باز هم برای وزارت امور خارجه روحانی بیحاشیه نیست.
ظاهرا بونینو در زمان ورود به ایران می خواهد بدون حجاب دیپلماتیک وارد کشورمان شود. از اینجای ماجرا به بعد روایت های دوگانه ای از این مساله توسط رسانهها نقل می شود.
یکی از سایتهای خبری ماجرا را اینگونه روایت می کند: «هنگام نشستن هواپیمای حامل وزیر امور خارجه ایتالیا، وقتی مدیر تشریفات وزارت امور خارجه با سه روسری رنگین برای استقبال از وی وارد هواپیما میشود، او قبول نمیکند و میگوید که فقط بدون حجاب حاضر است وارد ایران شود.»
این سایت خبری در ادامه آورده بود: «وقتی گفته میشود که طبق پروتکل باید عمل شود، وی پاسخ میدهد که چطور مقامات ایرانی در ضیافتهای ما به خاطر سرو مشروب حاضر نمیشوند، من هم حاضر نیستم تن به این محدودیت بدهم. اصرارها راه به جایی نمیبرد و بالاخره مدیرکل تشریفات با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان تلفنی تماس میگیرد و کسب تکلیف میکند و خواستار مکالمه وی با وزیر امور خارجه ایتالیا میشود. ظریف ضمن اینکه حاضر به مکالمه تلفنی نشده است، میگوید: بگویید اگر نخواهید حجاب داشته باشید، نمیتوانیم در تهران از شما پذیرایی کنیم و همه قرارهای شما لغو میشود. وی با ناراحتی در داخل هواپیما ابتدا با ایتالیا تماس تلفنی برقرار میکند و بعد با عصبانیت و پس از کشیدن چند سیگار، با اکراه روسری را به سر کرده و از پلکان هواپیما پایین میآید.»
این روایت از ماجرا که موضع و عملکرد خوب وزارت خارجه را نشان می داد تنها چند روز بیشتر دوام نیاورد و انتشار تصویر بی حجاب خانم وزیر در زمان ورود به کشورمان باعث تعجب شد.
این بار نیز وزارت امور خارجه سکوت را بر هرگونه پاسخ گویی ترجیح داد.
آخرین نمونه رفتار غیردیپلماتیک و البته بی جواب مانده ازسوی مقامات خارجی، با سفر وزیر امور خارجه سوئد به کشورمان رقم خورد.
«کارل بیت» که پیش از سفر به تهران برای بازدید از آثار باستانی کشورمان عازم اصفهان شده بود، در نشست خبری با وزیر امور خارجه کشورمان اقدامی عجیب و غیردیپلماتیک را به به نمایش گذاشت.
علاقه «بیت» به عکاسی موجب شد وی در زمان صحبت های ظریف در اقدامی خارج از عرف اقدام به عکاسی با موبایل خود از خبرنگاران حاضر در سالن کند.
اقدام وزیر خارجهای که یک سال پیش سفیر کشورش با اقدام متقابل احمدی نژاد روبرو شده بود تنها نگاه متعجب و همراه با همان لبخند محو ظریف را بدنبال داشت.
«آمدهام تا عزت ملت ایران را...» حسن روحانی گوینده این کلمات به خوبی می داند که یکی از مهم ترین جایگاه های حفظ عزتمندی مردم ایران در دیدار و مواجهه مقامات کشورمان و مقامات دیگر کشورهای خارجی است.
حال باید دید رئیس دولت یازدهم که سالها قبل و در جریان مذاکرات هستهای یکبار طعم رفتار و حرکات غیر دیپلماتیک مقامات غربی به ویژه وزیر وقت امور خارجه انگلیس را چشیده است، در دورانی که از بازگرداندن عزت به مردم ایران سخن می گوید چگونه در برابر رفتارهای بی ادبانه و گاهی خصمانه مقامات برخی کشورها واکنش می دهد.