به گزارش مشرق، زمانی که از مرتضی طلایی درباره سابقه فعالیت‌های سیاسی‌اش می‌پرسیم، در پاسخ می‌‌گوید: «با افتخار اعلام میکنم که تفکر و اندیشه سیاسی من ریشه در اصیل‌ترین جریان اصولگرایی کشور دارد.» و برای اثبات این موضوع به مسجد امام علی(ع) اصفهان اشاره میکند که سال‌‌ها در این مسجد در محضر بزرگان درس علم و معرفت فراگرفته است.
مرتضی طلایی یکی از مدیران باسابقه کشور است که در سال ۱۳۳۷ در یک خانواده ۱۰ نفره در شهر اصفهان به دنیا آمد. وی فارغ‌التحصیل رشته کارشناسی ارشد برنامه ریزی امور فرهنگی است.
در سال ۱۳۵۸ ازدواج کرد و 3 فرزند دارد. در سال ۱۳۷۰ به فرماندهی پلیس شهر اصفهان منصوب شد و سپس فرماندهی نیروی انتظامی تهران را برعهده گرفت. طلایی در انتخابات سومین دوره شورای اسلامی‌‌شهر تهران شرکت کرد و از آن زمان تا به امروز در سمت‌های گوناگون در شورای اسلامی شهر تهران مشغول فعالیت بوده است.
طلایی در حال حاضر نایب رئیسی شورای شهر چهارم را برعهده دارد؛ جایگاهی که به باور بسیاری از کارشناسان حوزه شهری نقش کلیدی و حساسی در تصمیم‌گیری‌های این شورا ایفا میکند. طلایی در آخرین روزهای سال 1392 به روزنامه «وطن امروز» آمد و ضمن بازدید از بخش‌های گوناگون روزنامه از نزدیک با فعالیت‌های این رسانه آشنا شد.
مشروح گفت‌وگوی «وطن‌امروز» با مرتضی طلایی را در ادامه می‌‌خوانید. وی در این گفت‌وگو به نکات جالبی درباره آنچه در سال 92 در حوزه شهری در جریان بود، اشاره کرد.
آقای طلایی! سال 92 برای شما به عنوان یک عضو شورای شهر چطور گذشت؟
به نظر من سال92 در شورای اسلامی شهر تهران، مقداری با سال‌های قبل متفاوت بود، به این دلیل که هم یک جابه‌جایی در نمایندگان شورای اسلامی تهران داشتیم و هم به لحاظ کمی تعداد افراد در دوره چهارم تغییر پیدا کرد و این تغییر کمی در شورا و ورود افرادی با دیدگاه‌ها و نظرات جدید به مجموعه شورا باعث شد من سال92 را در دو بخش طبقه‌بندی کنم، بخش اول در واقع نیمه اول سال 92 و قبل از انتخابات و بخش دوم مربوط به نیمه دوم سال و دوران پس از انتخابات است بنابراین سال 92 برای من در دو بخش جداگانه قابل بررسی و واکاوی است.
به این صورت که در نیمه اول سال، شورای سوم با نزدیک شدن به ماه‌های پایانی دوره خود، از یک طرف سعی داشت کارهای انجام گرفته را جمع‌بندی کند و به دوره جدید تحویل دهد و از یکسو در تکاپو و تلاش برای شرکت در انتخابات مرحله چهارم بود. در چنین شرایطی طبیعی بود که ما در فضای سیاسی کشور به دنبال به اجماع رساندن نیروهای اصولگرا بودیم.
بسیاری از کارشناسان معتقدند یکی از سخت‌ترین دوره‌ها برای ایجاد اجماع نسبی بین اصولگرایان همین مقطع زمانی بوده است، آیا شما هم این موضوع را قبول دارید؟
بله! در چنین شرایطی تمام توان خود را معطوف به ایجاد اجماع نسبی بین نیروهای اصولگرا کردیم اما به دلیل لیست‌های گوناگونی که با عنوان اصولگرایی به جامعه عرضه شد و با وجود تلاش‌های بسیاری که انجام شد نتوانستیم تمام کرسی‌های شورا را کسب کنیم بنابراین بخش عمده‌ای از وقت ما در نیمه اول سال 92 به آماده شدن برای رقابت‌های انتخاباتی گذشت. به هر حال سال به نیمه رسید و در نیمه دوم سال و با ورود به انتخابات و تقارن انتخابات شوراها با انتخابات ریاست جمهوری، یکی از موضوعاتی که ذهن من را درگیر کرد این بود که شوراها تحت تاثیر فضای حاکم بر انتخابات ریاست‌جمهوری قرار نگیرند چرا که شوراها نهادهایی اجتماعی هستند و ورود به سیاسی‌بازی و سیاست‌زدگی می‌تواند مانند سم مهلکی مانع از انجام خدمت‌رسانی به مردم شود.
اما رنگ و بو و حال و هوای سیاسی و سیاست‌زدگی در فضای انتخابات شوراها احساس می‌شد.
در عمل هم این اتفاق را شاهد بودیم چرا که در نیمه دوم روز جمعه انتخابات که احساس شد حجت‌الاسلام والمسلمین روحانی وضع بهتری دارد و نقطه امیدی در بین جریان فکری و عقبه اجتماعی این مجموعه به وجود آمد، شاهد مشارکت فعال‌تری از اقشار گوناگون جامعه در انتخابات شوراها بودیم. مشارکتی که ناشی از حاکم شدن فضای سیاسی انتخابات ریاست‌جمهوری بر انتخابات شوراها بود.
به هر حال انتخابات تمام شد و آنچه در نیمه دوم سال92 دغدغه ذهنی من شده بود این بود که با شورای تازه شکل گرفته چه باید کرد و چطور باید این چینش را مدیریت کرد تا دچار سرنوشت شورای اول نشود بنابراین سمت و سوی فعالیت من برای نیمه دوم سال مشخص شد و در 6 ماه دوم سال همه سعی و تلاش من این بود که تا آنجا که امکان دارد شورا را بر مدار منافع، حقوق و خدمت به مردم جامعه اداره و از حواشی سیاسی دور کنیم. یعنی در بخش دوم سال نگرانی و دلمشغولی من، سایه انداختن این نگرش‌های سیاسی بر عملکرد شورا بود.
آیا تا به حال این قبیل گرایش‌های سیاسی تاثیری بر عملکرد شورا داشته است؟
از نگاه من تاثیر منفی‌اش را هم بر شورا و هم بر عملکرد اعضای شورای شهر تهران داشته است. به هر حال در شورا شما با 31 عضو سر وکار دارید که هر کدام با یک نگاهی به شورا راه پیدا کرده‌اند. البته باید این نکته را یادآوری کنم که این موضوع از شدت بیشتری در اوایل تشکیل شورای چهارم برخوردار بود اما امروز نگاه من به آینده بسیار خوش‌بینانه است و باورم این است که فضا به سمت فضای کار و همکاری تغییر یافته است. این موضوع را می‌توان با تعیین شهردار به عنوان اولین اقدام شورا به خوبی درک و با این انتخاب می‌توان فضای شورا را تحلیل کرد و به این نکته پی برد که تاثیرپذیری اعضا از فضای سیاسی رو به کاهش بوده است.
به نظر شما همه افرادی که این روزها در شورای شهر مشغول فعالیت هستند، به شعارهای زمان انتخابات خود پایبندند؟
به طور طبیعی برخی اعضای شورا با نگاهی آرمانی وارد شورا شده‌اند و هنگام انتخابات شعارها وعده‌های فراوانی به مردم داده‌اند اما در رویارویی با کارها متوجه شدند که بین حرف تا عمل فاصله بسیار است و این موضوع هم در شکسته شدن این فضا تاثیر داشت و از شدت آن کاست. به هرحال من به آینده امیدوارم چرا که روز به روز شاهد کاهش فراز و فرودها در شورا هستیم.
اجازه دهید فضای مصاحبه را کمی تغییر دهیم، با توجه به اجرای برنامه 5 ساله شهرداری به نظر می‌رسد سال93 سال مهمی در برنامه‌های شهری باشد، پیش‌بینی شما از فضای سیاست‌زده شورا و تاثیر آن بر اجرای چنین برنامه‌هایی چیست؟
فکر میکنم سال 93، سال تعیین‌کننده‌ای برای شوای چهارم خواهد بود. 6 ماه سعی و خطا، 6 ماه تجربه و ارزیابی و 6 ماه با هم بودن را پشت سرگذاشتیم تا به سال93 رسیدیم و در این مدت سه موضوع مهم از قبیل انتخاب شهردار، تصویب برنامه اجرایی 5 ساله دوم شهرداری و تصویب برنامه و بودجه از مهم‌ترین تصمیم‌های شورا در این زمان بود.
بنابراین شورای چهارم در سال93 برنامه‌های اجرایی مهمی را در دست اقدام دارد و باید چندین کار دیگر را نیز به صورت همزمان انجام دهد که یکی از این طرح‌های مهم، اجرای سامانه پژوهشی شوراست تا طرح‌ها و برنامه‌های پیش‌بینی شده برای سال 93 را با پشتوانه علمی قوی‌تری جلو ببرد. دومین کاری که باید انجام گیرد این است که باید سامانه نظارتی شورا مورد بازنگری قرار گیرد چرا که سیستم نظارتی کنونی شورا، کارآمد و پاسخگوی نیاز مدیریت شهری نیست.
از دیگر نکاتی که می‌تواند شورای چهارم را به کارایی بیشتر نزدیک‌تر کند این است که شورای چهارم به جای تصویب طرح‌ها و لوایح رنگارنگ تمرکز را بر نظارت و حوزه‌های ماموریتی خود قرار دهد تا فضای شورای چهارم در سال 93 فضای کار شود.
و اما مهم‌ترین مشکلی که این روزها در شورای چهارم با آن مواجه هستید؟
یکی از آفاتی که هم در شورای سوم و هم در شورای چهارم گرفتار آن هستیم، آفت وضع قانون است. یعنی فکر می‌کنیم هر چقدر کمیت قانون و طرح و لوایح بیشتر باشد نشانه کارآمدی بیشتر شوراست اما من با این طرز تفکر مخالف هستم. معتقدم کمیت‌گرایی باید جای خود را به کیفیت‌گرایی در کارنامه شورای چهارم دهد.
لازم می‌دانم در اینجا پرانتزی را باز کنم و درباره ویژه‌نامه نوروزی یکی از نشریات نکاتی را یادآور شوم چرا که در این ویژه‌نامه برخی خبرها را به بعضی از اعضای شهر نسبت داده‌اند و درباره رأی‌گیری اخبار ضد و نقیضی را مطرح کرده‌اند و درباره اینجانب هم به نشر چنین اکاذیبی اقدام و بیان کرده‌اند طلایی به ما این قول را داده بود که به شخص خاصی رأی دهد.
به هر حال غیر از جوابیه‌ای که برای این نشریه نوشته‌ام می‌خواهم از این فرصت استفاده کرده و اعلام کنم سابقه فعالیت من و عقبه جریان فکری بنده به طور کامل روشن است و از این رو همه تصمیم‌گیری‌ها و رأی دادن‌های بنده مشخص و قابل استنباط است.
برنامه پنجساله دوم شهرداری چه ویژگی‌هایی نسبت به برنامه قبلی شهرداری دارد؟
بعضی‌ها اعتقاد دارند شهرداری در گذشته هم دارای برنامه مدون بوده اما برخی هم اعتقاد دارند که این برنامه‌ها اولین برنامه‌های مدون شهرداری تهران است. به هر حال و فارغ از این دو دیدگاه، باید بگویم که تفاوت اصلی برنامه پنجساله دوم شهرداری با برنامه اول این است که واقعیت‌ها، اهداف و منابع در برنامه پنجساله اول خیلی منسجم نبود یعنی تمام عواملی که می‌توانست یک برنامه را کارآمد و موفق کند با هم جمع نبود اما حُسن برنامه دوم این است که شورا با نگاه نسبی به برنامه اول و مرور ضعف‌ها و قوت‌ها و تهدیدها و فرصت‌های برنامه اول برنامه پنجساله دوم را تدوین کرد.
دومین تفاوت بارز این برنامه نیز تفاوت رویکرد در برنامه دوم است. رویکرد برنامه دوم به سوی کارکردهای اجتماعی و فرهنگی پایه‌گذاری شده است یعنی کیفیت بر کمیت حاکمیت دارد. به نحوی که اگر بتوانیم این برنامه را با یاری خدا اجرایی کنیم اتفاق بزرگی در سطح شهر تهران خواهد افتاد، برای مثال با تامین 75درصدی حمل و نقل عمومی شهر تهران، نه‌تنها در گسترش و تجهیز حمل و نقل عمومی شاهد تغییر خواهیم بود بلکه در بحث محیط زیست و آلودگی هوا نیز شاهد تحولی چشمگیر خواهیم شد.
یکی از ویژگی‌های برنامه اول کم کردن فاصله شمال و جنوب شهر بود، مهم‌ترین ویژگی برنامه دوم شهری چیست؟
در برنامه دوم شهری به دنبال کم کردن فاصله محله‌ها با هم هستیم. اگر بحث بافت فرسوده و محله‌های محروم تهران و ساماندهی آن صورت گیرد، فاصله محله‌ها کم می‌شود و چهره شهر دگرگون خواهد شد. در طرح جامع و طرح تفصیلی شهرداری، 45محله را در نظر گرفته‌ایم که با اجرای طرح‌های موضوعی، رشد پیدا کرده و با خدمت‌رسانی به مردم این محله‌ها، سطح زندگی آنها در حد متعارف قرار خواهد گرفت.
از جمله مهم‌ترین مباحث مطرح شده در برنامه پنجساله دوم بحث سیما و منظر شهری است. موضوعی که با شکل‌گیری کمیسیون‌های تخصصی در شورای شهر برای اولین بار متولی پیدا کرد و با اجرای برنامه پنجساله دوم شهرداری می‌توان امیدوار بود چهره شهر و شهرسازی ما که از دغدغه‌های رهبر انقلاب هم هست، بر مبنای معماری اسلامی- ایرانی جهت‌گیری پیدا کند.
آیا این موضوع را قبول دارید که در حوزه شهرسازی و معماری ایرانی- اسلامی غفلت داشته‌ایم؟
بله! بسیار از شهرسازی خود غافل شده‌ایم. من به عنوان یک عضو شورای شهر از نظام و از مردم متدین برای این غفلت عذرخواهی میکنم. در حال حاضر از منظر شهری و سیمای شهر اسلامی غافل شده‌ایم و در وضعیتی قرار داریم که زیبنده شهر اسلامی نیست.
چرا ما باید در شهر خودمان شاهد معماری رومی و هزاران مورد دیگر باشیم که سنخیتی با اسلامی- ایرانی بودن ما ندارد؟ من صادقانه این موضوع را بیان میکنم که از زبان رهبر معظم انقلاب شنیدم که ایشان به صراحت درباره غفلت در حوزه مسائل فرهنگی و منظر شهری تذکر دادند.
شما به عنوان یک عضو شورای شهر و فارغ از جریان‌های سیاسی عملکرد شهرداری تهران را در سال92چطور ارزیابی می‌کنید؟
فارغ از هر نوع جهت‌گیری سیاسی از مهم‌ترین وظایف اعضای شورای شهر بحث نظارت است و بررسی عملکرد شهرداری هم در این حیطه قرار می‌گیرد اما موضوع نظارت نه در دوره سوم و نه در حال حاضر در شورای شهر قابل قبول نیست. تا زمانی که شورا این ضعف را برطرف نکند نمی‌تواند آن‌طور که باید به وظیفه‌اش عمل کند.
نظارت در شورا دارای بخش‌های گوناگونی است. یک بخش از آن نظارت مستقیم است یعنی موضوعاتی است که شخص نماینده مشاهده میکند یا از طریق گزارش‌های مردمی از آن آگاه می‌شود که در مواجهه با این نوع گزارش‌ها نماینده چه اختیار و چه ابزاری برای اقدام در اختیار دارد و ساختار و سازمان نظارتی شورا چقدر می‌تواند در برابر شهری مانند تهران کارآمد باشد؟ بخش دیگری هم که کار نظارت شورا را با مشکل مواجه کرده است نبود نرم‌افزارهای نظارت است.
به این معنی که باید در زمان انجام هر پروژه شهری همانطور که پیوست‌های زیست‌محیطی و استاندارد و مانند آن را تعریف می‌کنیم یک پیوست نظارت هم برای آن در نظر بگیریم. یعنی از زمان آغاز به کار یک پروژه تا اتمام آن چک‌لیست‌های مدون نظارتی برای آن در نظر بگیریم تا عمل نظارت تعریف شده باشد و در قالب و چارچوب قانونی قرار گیرد. زمانی می‌توان به طور قاطع جلوی تخلفات را گرفت که سیستم و قوانین نظارت اصلاح شود.
با وجود این موارد و جدای از بحث ناکارآمدی ابزارهای شورا در نظارت از دید یک کارشناس شهری عملکرد شهرداری تهران را چطور ارزیابی می‌کنید؟
شهرداری هم تحت تاثیر تحولات شورا قرار گرفت و ناخواسته در اداره شهر یک دوره رکود به وجود آمد و این موضوع را در اداره شهر نمی‌توان نادیده گرفت. اگرچه شهردار تهران تلاش کرد این رکود ایجاد نشود اما حاشیه‌های سیاست‌زدگی شورا بر عملکرد شهرداری و مدیریت شهری تاثیر گذاشت. اما با آغاز کار شورای چهارم و در نیمه دوم سال92 و رای آوردن دوباره قالیباف، همه چیز جبران شد و عملکرد کنونی شهردار نشانگر این موضوع است که با جدیت درصدد جبران این افت چند ماهه است.
یکی از مواردی که در شورای سوم به دنبال آن بودیم این بود که تصویب برنامه پنجساله دوم شهرداری به شورای چهارم کشیده شود تا این شورا بتواند برای این برنامه اعمال نظر داشته باشد و در این مدت شهرداری هم توانست برنامه‌ای مدون و با پشتوانه علمی قوی تهیه کند. من اطلاع دارم که تعدادی از دانشگاهیان بویژه دانشگاه صنعتی شریف در تدوین پایه‌های فکری برنامه شهرداری به شهردار کمک کردند و از این نظر یکی از برنامه‌های قوی و با پشتوانه علمی و دانشگاهی برای شهرداری تهیه شد که به خوبی می‌تواند افت چندماهه عملکرد شهرداری را جبران کند. از دیگر نقاط بارز و نمایان در عملکرد شهرداری، عملکرد فرهنگی این نهاد است.
همانطور که پیش از این نیز عنوان کردم در دیدار اعضای شورای شهر با مقام معظم رهبری یکی از دغدغه‌های ایشان موضوع فرهنگ بود. براساس فرمایش ایشان انجام کار فرهنگی بسیار مهم است و باید به دست افراد توانا، متخصص و اهل سپرده شود تا بتواند نتیجه‌بخش باشد. از این نظر هم می‌توان عملکرد شهرداری تهران را قابل دفاع دانست.
یکی از حوادث تلخ سال گذشته، حادثه آتش‌سوزی خیابان جمهوری بود، چرا این قدر این موضوع با حاشیه همراه شد و چرا در آن مقطع چندان شاهد اظهارنظری از شما درباره این موضوع نبودیم؟
به طور حتم یکی از تلخ‌ترین حوادث شهری و اجتماعی سال 92 حادثه آتش‌سوزی خیابان جمهوری بود، حادثه‌ای که بشدت من و سایر همکارانم را متاثر کرد اما افراد در پیگیری موضوعات و بررسی ایرادها و معایبی که وجود دارد رویکردهای گوناگونی دارند.
من در پیگیری موضوعات و بررسی چنین حوادثی به جنجال‌آفرینی و هیاهو اعتقادی ندارم به همین دلیل در آن زمان کمتر مصاحبه و گفت‌وگویی از بنده منتشر شد اما حجم مکاتبات و پیگیری‌های من از این حادثه از جزء تا کل، کتبی و شفاهی موجود است.
در بحث آتش‌سوزی این نکته را فراموش نکنیم که متاسفانه این قبیل حادثه‌ها روزانه اتفاق می‌افتد اما به باور من پرحاشیه شدن این حادثه در آن مقطع زمانی به این دلیل بود که فضای ذهنی برخی دوستان در شورای شهر ایجاد رابطه و تعامل بین شهرداری و شورا بود و از این حادثه به عنوان ابزاری برای ابراز وجود استفاده کردند و همین طرز تفکر این حادثه را صاحب حواشی بسیار بزرگ‌تر کرد.
اگر از سفرهای نوروزی امسال گزارش مکتوب، گزارش تصویری یا فیلم تهیه کرده‌اید به آدرس همیشگی ما یعنی "culture@mashreghnews.ir" ارسال کنید تا به نام خودتان و در سریع‌‌ترین زمان ممکن منتشر شود. به خاطر داشته باشید به بهترین آثار ارسالی که تا پایان فروردین ماه به دست ما برسند، علاوه بر درج اثر آنها در بخش "اخبار ویژه" پنج جایزه نقدی 2 میلیون ریالی از طرف تحریریه مشرق نیوز اهدا خواهد شد.
مرتضی طلایی یکی از مدیران باسابقه کشور است که در سال ۱۳۳۷ در یک خانواده ۱۰ نفره در شهر اصفهان به دنیا آمد. وی فارغ‌التحصیل رشته کارشناسی ارشد برنامه ریزی امور فرهنگی است.
در سال ۱۳۵۸ ازدواج کرد و 3 فرزند دارد. در سال ۱۳۷۰ به فرماندهی پلیس شهر اصفهان منصوب شد و سپس فرماندهی نیروی انتظامی تهران را برعهده گرفت. طلایی در انتخابات سومین دوره شورای اسلامی‌‌شهر تهران شرکت کرد و از آن زمان تا به امروز در سمت‌های گوناگون در شورای اسلامی شهر تهران مشغول فعالیت بوده است.
طلایی در حال حاضر نایب رئیسی شورای شهر چهارم را برعهده دارد؛ جایگاهی که به باور بسیاری از کارشناسان حوزه شهری نقش کلیدی و حساسی در تصمیم‌گیری‌های این شورا ایفا میکند. طلایی در آخرین روزهای سال 1392 به روزنامه «وطن امروز» آمد و ضمن بازدید از بخش‌های گوناگون روزنامه از نزدیک با فعالیت‌های این رسانه آشنا شد.
مشروح گفت‌وگوی «وطن‌امروز» با مرتضی طلایی را در ادامه می‌‌خوانید. وی در این گفت‌وگو به نکات جالبی درباره آنچه در سال 92 در حوزه شهری در جریان بود، اشاره کرد.
آقای طلایی! سال 92 برای شما به عنوان یک عضو شورای شهر چطور گذشت؟
به نظر من سال92 در شورای اسلامی شهر تهران، مقداری با سال‌های قبل متفاوت بود، به این دلیل که هم یک جابه‌جایی در نمایندگان شورای اسلامی تهران داشتیم و هم به لحاظ کمی تعداد افراد در دوره چهارم تغییر پیدا کرد و این تغییر کمی در شورا و ورود افرادی با دیدگاه‌ها و نظرات جدید به مجموعه شورا باعث شد من سال92 را در دو بخش طبقه‌بندی کنم، بخش اول در واقع نیمه اول سال 92 و قبل از انتخابات و بخش دوم مربوط به نیمه دوم سال و دوران پس از انتخابات است بنابراین سال 92 برای من در دو بخش جداگانه قابل بررسی و واکاوی است.
به این صورت که در نیمه اول سال، شورای سوم با نزدیک شدن به ماه‌های پایانی دوره خود، از یک طرف سعی داشت کارهای انجام گرفته را جمع‌بندی کند و به دوره جدید تحویل دهد و از یکسو در تکاپو و تلاش برای شرکت در انتخابات مرحله چهارم بود. در چنین شرایطی طبیعی بود که ما در فضای سیاسی کشور به دنبال به اجماع رساندن نیروهای اصولگرا بودیم.
بسیاری از کارشناسان معتقدند یکی از سخت‌ترین دوره‌ها برای ایجاد اجماع نسبی بین اصولگرایان همین مقطع زمانی بوده است، آیا شما هم این موضوع را قبول دارید؟
بله! در چنین شرایطی تمام توان خود را معطوف به ایجاد اجماع نسبی بین نیروهای اصولگرا کردیم اما به دلیل لیست‌های گوناگونی که با عنوان اصولگرایی به جامعه عرضه شد و با وجود تلاش‌های بسیاری که انجام شد نتوانستیم تمام کرسی‌های شورا را کسب کنیم بنابراین بخش عمده‌ای از وقت ما در نیمه اول سال 92 به آماده شدن برای رقابت‌های انتخاباتی گذشت. به هر حال سال به نیمه رسید و در نیمه دوم سال و با ورود به انتخابات و تقارن انتخابات شوراها با انتخابات ریاست جمهوری، یکی از موضوعاتی که ذهن من را درگیر کرد این بود که شوراها تحت تاثیر فضای حاکم بر انتخابات ریاست‌جمهوری قرار نگیرند چرا که شوراها نهادهایی اجتماعی هستند و ورود به سیاسی‌بازی و سیاست‌زدگی می‌تواند مانند سم مهلکی مانع از انجام خدمت‌رسانی به مردم شود.
اما رنگ و بو و حال و هوای سیاسی و سیاست‌زدگی در فضای انتخابات شوراها احساس می‌شد.
در عمل هم این اتفاق را شاهد بودیم چرا که در نیمه دوم روز جمعه انتخابات که احساس شد حجت‌الاسلام والمسلمین روحانی وضع بهتری دارد و نقطه امیدی در بین جریان فکری و عقبه اجتماعی این مجموعه به وجود آمد، شاهد مشارکت فعال‌تری از اقشار گوناگون جامعه در انتخابات شوراها بودیم. مشارکتی که ناشی از حاکم شدن فضای سیاسی انتخابات ریاست‌جمهوری بر انتخابات شوراها بود.
به هر حال انتخابات تمام شد و آنچه در نیمه دوم سال92 دغدغه ذهنی من شده بود این بود که با شورای تازه شکل گرفته چه باید کرد و چطور باید این چینش را مدیریت کرد تا دچار سرنوشت شورای اول نشود بنابراین سمت و سوی فعالیت من برای نیمه دوم سال مشخص شد و در 6 ماه دوم سال همه سعی و تلاش من این بود که تا آنجا که امکان دارد شورا را بر مدار منافع، حقوق و خدمت به مردم جامعه اداره و از حواشی سیاسی دور کنیم. یعنی در بخش دوم سال نگرانی و دلمشغولی من، سایه انداختن این نگرش‌های سیاسی بر عملکرد شورا بود.
آیا تا به حال این قبیل گرایش‌های سیاسی تاثیری بر عملکرد شورا داشته است؟
از نگاه من تاثیر منفی‌اش را هم بر شورا و هم بر عملکرد اعضای شورای شهر تهران داشته است. به هر حال در شورا شما با 31 عضو سر وکار دارید که هر کدام با یک نگاهی به شورا راه پیدا کرده‌اند. البته باید این نکته را یادآوری کنم که این موضوع از شدت بیشتری در اوایل تشکیل شورای چهارم برخوردار بود اما امروز نگاه من به آینده بسیار خوش‌بینانه است و باورم این است که فضا به سمت فضای کار و همکاری تغییر یافته است. این موضوع را می‌توان با تعیین شهردار به عنوان اولین اقدام شورا به خوبی درک و با این انتخاب می‌توان فضای شورا را تحلیل کرد و به این نکته پی برد که تاثیرپذیری اعضا از فضای سیاسی رو به کاهش بوده است.
به نظر شما همه افرادی که این روزها در شورای شهر مشغول فعالیت هستند، به شعارهای زمان انتخابات خود پایبندند؟
به طور طبیعی برخی اعضای شورا با نگاهی آرمانی وارد شورا شده‌اند و هنگام انتخابات شعارها وعده‌های فراوانی به مردم داده‌اند اما در رویارویی با کارها متوجه شدند که بین حرف تا عمل فاصله بسیار است و این موضوع هم در شکسته شدن این فضا تاثیر داشت و از شدت آن کاست. به هرحال من به آینده امیدوارم چرا که روز به روز شاهد کاهش فراز و فرودها در شورا هستیم.
اجازه دهید فضای مصاحبه را کمی تغییر دهیم، با توجه به اجرای برنامه 5 ساله شهرداری به نظر می‌رسد سال93 سال مهمی در برنامه‌های شهری باشد، پیش‌بینی شما از فضای سیاست‌زده شورا و تاثیر آن بر اجرای چنین برنامه‌هایی چیست؟
فکر میکنم سال 93، سال تعیین‌کننده‌ای برای شوای چهارم خواهد بود. 6 ماه سعی و خطا، 6 ماه تجربه و ارزیابی و 6 ماه با هم بودن را پشت سرگذاشتیم تا به سال93 رسیدیم و در این مدت سه موضوع مهم از قبیل انتخاب شهردار، تصویب برنامه اجرایی 5 ساله دوم شهرداری و تصویب برنامه و بودجه از مهم‌ترین تصمیم‌های شورا در این زمان بود.
بنابراین شورای چهارم در سال93 برنامه‌های اجرایی مهمی را در دست اقدام دارد و باید چندین کار دیگر را نیز به صورت همزمان انجام دهد که یکی از این طرح‌های مهم، اجرای سامانه پژوهشی شوراست تا طرح‌ها و برنامه‌های پیش‌بینی شده برای سال 93 را با پشتوانه علمی قوی‌تری جلو ببرد. دومین کاری که باید انجام گیرد این است که باید سامانه نظارتی شورا مورد بازنگری قرار گیرد چرا که سیستم نظارتی کنونی شورا، کارآمد و پاسخگوی نیاز مدیریت شهری نیست.
از دیگر نکاتی که می‌تواند شورای چهارم را به کارایی بیشتر نزدیک‌تر کند این است که شورای چهارم به جای تصویب طرح‌ها و لوایح رنگارنگ تمرکز را بر نظارت و حوزه‌های ماموریتی خود قرار دهد تا فضای شورای چهارم در سال 93 فضای کار شود.
و اما مهم‌ترین مشکلی که این روزها در شورای چهارم با آن مواجه هستید؟
یکی از آفاتی که هم در شورای سوم و هم در شورای چهارم گرفتار آن هستیم، آفت وضع قانون است. یعنی فکر می‌کنیم هر چقدر کمیت قانون و طرح و لوایح بیشتر باشد نشانه کارآمدی بیشتر شوراست اما من با این طرز تفکر مخالف هستم. معتقدم کمیت‌گرایی باید جای خود را به کیفیت‌گرایی در کارنامه شورای چهارم دهد.
لازم می‌دانم در اینجا پرانتزی را باز کنم و درباره ویژه‌نامه نوروزی یکی از نشریات نکاتی را یادآور شوم چرا که در این ویژه‌نامه برخی خبرها را به بعضی از اعضای شهر نسبت داده‌اند و درباره رأی‌گیری اخبار ضد و نقیضی را مطرح کرده‌اند و درباره اینجانب هم به نشر چنین اکاذیبی اقدام و بیان کرده‌اند طلایی به ما این قول را داده بود که به شخص خاصی رأی دهد.
به هر حال غیر از جوابیه‌ای که برای این نشریه نوشته‌ام می‌خواهم از این فرصت استفاده کرده و اعلام کنم سابقه فعالیت من و عقبه جریان فکری بنده به طور کامل روشن است و از این رو همه تصمیم‌گیری‌ها و رأی دادن‌های بنده مشخص و قابل استنباط است.
برنامه پنجساله دوم شهرداری چه ویژگی‌هایی نسبت به برنامه قبلی شهرداری دارد؟
بعضی‌ها اعتقاد دارند شهرداری در گذشته هم دارای برنامه مدون بوده اما برخی هم اعتقاد دارند که این برنامه‌ها اولین برنامه‌های مدون شهرداری تهران است. به هر حال و فارغ از این دو دیدگاه، باید بگویم که تفاوت اصلی برنامه پنجساله دوم شهرداری با برنامه اول این است که واقعیت‌ها، اهداف و منابع در برنامه پنجساله اول خیلی منسجم نبود یعنی تمام عواملی که می‌توانست یک برنامه را کارآمد و موفق کند با هم جمع نبود اما حُسن برنامه دوم این است که شورا با نگاه نسبی به برنامه اول و مرور ضعف‌ها و قوت‌ها و تهدیدها و فرصت‌های برنامه اول برنامه پنجساله دوم را تدوین کرد.
دومین تفاوت بارز این برنامه نیز تفاوت رویکرد در برنامه دوم است. رویکرد برنامه دوم به سوی کارکردهای اجتماعی و فرهنگی پایه‌گذاری شده است یعنی کیفیت بر کمیت حاکمیت دارد. به نحوی که اگر بتوانیم این برنامه را با یاری خدا اجرایی کنیم اتفاق بزرگی در سطح شهر تهران خواهد افتاد، برای مثال با تامین 75درصدی حمل و نقل عمومی شهر تهران، نه‌تنها در گسترش و تجهیز حمل و نقل عمومی شاهد تغییر خواهیم بود بلکه در بحث محیط زیست و آلودگی هوا نیز شاهد تحولی چشمگیر خواهیم شد.
یکی از ویژگی‌های برنامه اول کم کردن فاصله شمال و جنوب شهر بود، مهم‌ترین ویژگی برنامه دوم شهری چیست؟
در برنامه دوم شهری به دنبال کم کردن فاصله محله‌ها با هم هستیم. اگر بحث بافت فرسوده و محله‌های محروم تهران و ساماندهی آن صورت گیرد، فاصله محله‌ها کم می‌شود و چهره شهر دگرگون خواهد شد. در طرح جامع و طرح تفصیلی شهرداری، 45محله را در نظر گرفته‌ایم که با اجرای طرح‌های موضوعی، رشد پیدا کرده و با خدمت‌رسانی به مردم این محله‌ها، سطح زندگی آنها در حد متعارف قرار خواهد گرفت.
از جمله مهم‌ترین مباحث مطرح شده در برنامه پنجساله دوم بحث سیما و منظر شهری است. موضوعی که با شکل‌گیری کمیسیون‌های تخصصی در شورای شهر برای اولین بار متولی پیدا کرد و با اجرای برنامه پنجساله دوم شهرداری می‌توان امیدوار بود چهره شهر و شهرسازی ما که از دغدغه‌های رهبر انقلاب هم هست، بر مبنای معماری اسلامی- ایرانی جهت‌گیری پیدا کند.
آیا این موضوع را قبول دارید که در حوزه شهرسازی و معماری ایرانی- اسلامی غفلت داشته‌ایم؟
بله! بسیار از شهرسازی خود غافل شده‌ایم. من به عنوان یک عضو شورای شهر از نظام و از مردم متدین برای این غفلت عذرخواهی میکنم. در حال حاضر از منظر شهری و سیمای شهر اسلامی غافل شده‌ایم و در وضعیتی قرار داریم که زیبنده شهر اسلامی نیست.
چرا ما باید در شهر خودمان شاهد معماری رومی و هزاران مورد دیگر باشیم که سنخیتی با اسلامی- ایرانی بودن ما ندارد؟ من صادقانه این موضوع را بیان میکنم که از زبان رهبر معظم انقلاب شنیدم که ایشان به صراحت درباره غفلت در حوزه مسائل فرهنگی و منظر شهری تذکر دادند.
شما به عنوان یک عضو شورای شهر و فارغ از جریان‌های سیاسی عملکرد شهرداری تهران را در سال92چطور ارزیابی می‌کنید؟
فارغ از هر نوع جهت‌گیری سیاسی از مهم‌ترین وظایف اعضای شورای شهر بحث نظارت است و بررسی عملکرد شهرداری هم در این حیطه قرار می‌گیرد اما موضوع نظارت نه در دوره سوم و نه در حال حاضر در شورای شهر قابل قبول نیست. تا زمانی که شورا این ضعف را برطرف نکند نمی‌تواند آن‌طور که باید به وظیفه‌اش عمل کند.
نظارت در شورا دارای بخش‌های گوناگونی است. یک بخش از آن نظارت مستقیم است یعنی موضوعاتی است که شخص نماینده مشاهده میکند یا از طریق گزارش‌های مردمی از آن آگاه می‌شود که در مواجهه با این نوع گزارش‌ها نماینده چه اختیار و چه ابزاری برای اقدام در اختیار دارد و ساختار و سازمان نظارتی شورا چقدر می‌تواند در برابر شهری مانند تهران کارآمد باشد؟ بخش دیگری هم که کار نظارت شورا را با مشکل مواجه کرده است نبود نرم‌افزارهای نظارت است.
به این معنی که باید در زمان انجام هر پروژه شهری همانطور که پیوست‌های زیست‌محیطی و استاندارد و مانند آن را تعریف می‌کنیم یک پیوست نظارت هم برای آن در نظر بگیریم. یعنی از زمان آغاز به کار یک پروژه تا اتمام آن چک‌لیست‌های مدون نظارتی برای آن در نظر بگیریم تا عمل نظارت تعریف شده باشد و در قالب و چارچوب قانونی قرار گیرد. زمانی می‌توان به طور قاطع جلوی تخلفات را گرفت که سیستم و قوانین نظارت اصلاح شود.
با وجود این موارد و جدای از بحث ناکارآمدی ابزارهای شورا در نظارت از دید یک کارشناس شهری عملکرد شهرداری تهران را چطور ارزیابی می‌کنید؟
شهرداری هم تحت تاثیر تحولات شورا قرار گرفت و ناخواسته در اداره شهر یک دوره رکود به وجود آمد و این موضوع را در اداره شهر نمی‌توان نادیده گرفت. اگرچه شهردار تهران تلاش کرد این رکود ایجاد نشود اما حاشیه‌های سیاست‌زدگی شورا بر عملکرد شهرداری و مدیریت شهری تاثیر گذاشت. اما با آغاز کار شورای چهارم و در نیمه دوم سال92 و رای آوردن دوباره قالیباف، همه چیز جبران شد و عملکرد کنونی شهردار نشانگر این موضوع است که با جدیت درصدد جبران این افت چند ماهه است.
یکی از مواردی که در شورای سوم به دنبال آن بودیم این بود که تصویب برنامه پنجساله دوم شهرداری به شورای چهارم کشیده شود تا این شورا بتواند برای این برنامه اعمال نظر داشته باشد و در این مدت شهرداری هم توانست برنامه‌ای مدون و با پشتوانه علمی قوی تهیه کند. من اطلاع دارم که تعدادی از دانشگاهیان بویژه دانشگاه صنعتی شریف در تدوین پایه‌های فکری برنامه شهرداری به شهردار کمک کردند و از این نظر یکی از برنامه‌های قوی و با پشتوانه علمی و دانشگاهی برای شهرداری تهیه شد که به خوبی می‌تواند افت چندماهه عملکرد شهرداری را جبران کند. از دیگر نقاط بارز و نمایان در عملکرد شهرداری، عملکرد فرهنگی این نهاد است.
همانطور که پیش از این نیز عنوان کردم در دیدار اعضای شورای شهر با مقام معظم رهبری یکی از دغدغه‌های ایشان موضوع فرهنگ بود. براساس فرمایش ایشان انجام کار فرهنگی بسیار مهم است و باید به دست افراد توانا، متخصص و اهل سپرده شود تا بتواند نتیجه‌بخش باشد. از این نظر هم می‌توان عملکرد شهرداری تهران را قابل دفاع دانست.
یکی از حوادث تلخ سال گذشته، حادثه آتش‌سوزی خیابان جمهوری بود، چرا این قدر این موضوع با حاشیه همراه شد و چرا در آن مقطع چندان شاهد اظهارنظری از شما درباره این موضوع نبودیم؟
به طور حتم یکی از تلخ‌ترین حوادث شهری و اجتماعی سال 92 حادثه آتش‌سوزی خیابان جمهوری بود، حادثه‌ای که بشدت من و سایر همکارانم را متاثر کرد اما افراد در پیگیری موضوعات و بررسی ایرادها و معایبی که وجود دارد رویکردهای گوناگونی دارند.
من در پیگیری موضوعات و بررسی چنین حوادثی به جنجال‌آفرینی و هیاهو اعتقادی ندارم به همین دلیل در آن زمان کمتر مصاحبه و گفت‌وگویی از بنده منتشر شد اما حجم مکاتبات و پیگیری‌های من از این حادثه از جزء تا کل، کتبی و شفاهی موجود است.
در بحث آتش‌سوزی این نکته را فراموش نکنیم که متاسفانه این قبیل حادثه‌ها روزانه اتفاق می‌افتد اما به باور من پرحاشیه شدن این حادثه در آن مقطع زمانی به این دلیل بود که فضای ذهنی برخی دوستان در شورای شهر ایجاد رابطه و تعامل بین شهرداری و شورا بود و از این حادثه به عنوان ابزاری برای ابراز وجود استفاده کردند و همین طرز تفکر این حادثه را صاحب حواشی بسیار بزرگ‌تر کرد.
اگر از سفرهای نوروزی امسال گزارش مکتوب، گزارش تصویری یا فیلم تهیه کرده‌اید به آدرس همیشگی ما یعنی "culture@mashreghnews.ir" ارسال کنید تا به نام خودتان و در سریع‌‌ترین زمان ممکن منتشر شود. به خاطر داشته باشید به بهترین آثار ارسالی که تا پایان فروردین ماه به دست ما برسند، علاوه بر درج اثر آنها در بخش "اخبار ویژه" پنج جایزه نقدی 2 میلیون ریالی از طرف تحریریه مشرق نیوز اهدا خواهد شد.
