گروه بین‌الملل مشرق - در شرایطی که سیاست خارجی دولت یازدهم، بهبود روابط با اروپا را در دستور کار قرار داده است، پارلمان اروپا در قطعنامه ای که اخیراً تصویب کرده است، مواضع خصمانه ای در رابطه با ایران اتخاذ کرده است که می تواند لطمات جدی به روابط دو طرف وارد کرده است. این اقدام اتحادیه اروپا واکنش های مختلفی در داخل ایجاد کرده است. از جمله برخی از نمایندگان طرحی را آماده کرده اند که دولت مذاکرات را با گروه 1 + 5 متوقف کند. در گفتگو با فواد ایزدی کارشناس مسائل آمریکا و اروپا به بررسی ابعاد مختلف این قطعنامه پرداخته ایم.

کشورهای اروپایی با تصویب قطعنامه اخیر در پارلمان اتحادیه، پیام روشنی مبنی بر عزم این کشورها برای مداخله در امور داخلی کشورمان را مخابره کرده اند. این رفتار با تمایل این کشورها برای بهبود روابط با ایران تناقض دارد. این تناقض را چکونه تحلیل می کنید؟

این تفسیری که شما اشاره کردید، چیزی است که دوستان دولت تبلیغ می کنند. در متن قطعنامه اخیر پارلمان اروپا به صراحت آمده که انتخابات اخیر ریاست جمهوری ایران و مذاکرات هسته ای یک فرصت برای اتحادیه اروپاست. واژه opportunity در این باره استفاده شده است. اینکه شما انتخابات را در یک کشور برای خود فرصت بدانید با اینکه بخواهید روابط خود را با آن کشور بهبود دهید، دو بحث کاملاً متفاوت است.

در این زمینه سؤال اول ما از دوستان دولت یازدهم است. سؤال اول این است که مسئولان سیاست خارجی دولت در تعاملات این چند ماه گذشته، چه رفتار و چه برخوردی با طرف های اروپایی داشته اند که پارلمان اروپا حضور این دوستان را یک فرصت قلمداد می کند. نوع تعامل مذاکره کنندگان ما در مذاکرات هسته ای چگونه بوده که پارلمان اروپا از مذاکرات هسته ای با عنوان فرصت یاد می کند.

سؤال دوم از اتحادیه اروپاست و آن هم اینکه این کشورها به چه دلیلی بر خلاف قوانین بین المللی با ایران رفتار می کنند و در دو حوزه با کشور ما دشمنی می کنند؟ یکی اینکه ایران را بر خلاف قوانین بین المللی تحریم کردند.

اینکه یک کشور شرکت های کشور ثالث را تحریم کند و قوانین داخلی را به شرکت هایی خارج از مرزهای خود گسترش دهد، بر خلاف قوانین است. دومین عمل خلاف قانون اتحادیه اروپا این است که با صدور این قطعنامه، بند دوم فصل یک منشور ملل متحد را نقض کرده است. بر اساس این بند از منشور ملل متحد، کشورهای عضو سازمان ملل حق ندارند در امور داخلی سایر کشورهای عضو مداخله کنند. اتحادیه اروپا با این قطعنامه، این بند از منشور را نقض کرده است.

یکی از موارد مناقشه برانگیز این قطعنامه، اشاره اروپایی ها به مسائل حقوق بشری در ایران است. این ادعای اروپایی ها چگونه با رفتار این کشورها در نقض حقوق مردم ایران سازگار است؟

پارلمان اروپا در این قطعنامه، مسائل حقوق بشری را در ایران مورد انتقاد قرار داده است. این در حالی است که مردم ایران طی سال های گذشته تحت فشار شدید تحریم های غیرقانونی بوده اند. این تحریم هم همه مردم را شامل شده است. آیا مردم ایران از حقوق بشر برخوردار نیستند که باید اینگونه تحت تحریم دارو و ... قرار بگیرند. هر انسان منطقی و منصفی قضاوت خواهد کرد که این تحریم ها، ناقض حقوق قطعی مردم ایران بوده است. پارلمان اروپا در این قطعنامه گروه های کوچکی مانند همجنس بازان و اعضای اتحادیه صنفی روزنامه نگاران را مورد توجه قرار داده و از نقض حقوق آنها ابراز نگرانی کرده است. این در حالی است که این گروه ها یک هزارم جمعیت ایران را نیز شامل نمی شوند. از آن طرف حقوق همه مردم ایران در جریان تحریم های غیرقانونی نقض می شود. هر انسان عاقلی این تناقض را باور نخواهد کرد.

نوع رفتار دولتمردان کشور ما نسبت به این قطعنامه چونه باید باشد؟

مسئولان سیاست خارجی دولت که در تعامل با کشورهای اروپایی هستند، قطعاً باید در نوع رفتارها، گفتگوها و لبخند زدن های خود با اروپایی ها تجدیدنظر کنند. مطمئنا هیچ کس در دولت معتقد نیست که کشورهایی که سابقه رفتارهای نادرست از جمله قربانی کردن هموطنانمان، کودتا کردن و ... را در سابقه خود دارند، می توانند در امور داخلی ما مداخله کنند.

رهبر معظم انقلاب در بیانات خود، نسبت به اعتماد کردن به لبخندهای غربی ها هشدار داده بودند. این رفتار اتحادیه اروپا نشان داد که حسن نیتی در پشت لبخندهای دیپلماتیک آنان وجود ندارد. تحلیل شما در این باره چیست؟

یک نظریه ای در جهان وجود داشت مبنی بر اینکه اگر شما به کشورهای غربی لبخند بزنی و نرم رفتار کنی، آنها به شما اجازه حکومت خواهند داد. افرادی مانند آقای قذافی، آقای مرسی، آقای عرفات و امثالهم به این نظریه اعتقاد داشتند و اگر شما به سرنوشت این افراد نگاه کنید، خواهید دید که سرانجام این تفکر به کجا خواهد رسید.

متأسفانه این تفکر اشتباه در برخی ازسیاسیون کشور ما هم وجود دارد و این رفتار اخیر پارلمان اروپا یک زنگ خطری برای این افراد به صدا درآورده است. این قطعنامه اخیر پارلمان اروپا در ابتدا مشروعیت همین دوستان را زیر سؤال می برد. به نظر من دولت بایستی در سیاست های خود نسبت به کشورهای اروپایی تجدیدنظر کند. اگر این بازبینی و تجدیدنظر صورت نگیرد، این فشارها نه تنها کاهش نخواهد یافت، بلکه افزایش پیدا خواهد کرد.



مشرق: پارلمان اروپا با تصویب قطعنامه ای به شکل آشکار در امور داخلی ایران مداخله کرده است. این رفتار پارلمان اروپا در این مقطع زمانی نشان دهنده چیست؟

واقعیت این است که قطعنامه اخیر پارلمان اروپا در رابطه با ایران، یک قطعنامه بی ارزش و بدون ضمانت اجرایی است و بیش از اندازه بزرگ شده و جدی تلقی شده است. در حقیقت صهیونیست ها دارند هزینه سیاست های ضد ایرانی و ضد جبهه مقاومت را از جیب مردم اروپا می پردازند. به نظر من نمایندگان پارلمان اروپا افرادی هستند که اطلاعات کافی از منطقه ما و از کشور ایران و همچنین از جایگاه خودشان ندارند و با این اقدام خود در واقع هزینه های سیاست های صهیونیست ها در ضدیت با ایران پرداخت می کنند.

این قطعنامه صرفاً شعار است و سدی در روابط ایران و اروپا ایجاد خواهد کرد. متن این قطعنامه به گونه ای است که اگرچه نکات مثبتی درباره مسائل هسته ای و مسئله سوریه دارد، اما نکات منفی آن درباره مداخله در امور داخلی ایران سبب شده تا آن نکات مثبت هم نادیده گرفته شود.

مشرق: برخی از سیاسیون معتقدند که دولت بایستی در واکنش به این اقدامات سیاست های خود را نسبت به اروپا تغییر دهد. تحلیل شما از مواضع دولت در قبال این قطعنامه چیست؟

به نظر من دولت ما بایستی از ابتدا که این قطعنامه در دستور کار پارلمان اروپا در استراسبورگ قرار گرفته، تلاش می کرد تا این قطعنامه از دستور کار خارج شود. همان طور که صهیونیست ها تلاش گسترده ای برای تدوین این قطعنامه انجام دادند، سفرای ما در کشورهای اروپایی به ویژه فرانسه و بلژیک باید تلاش خود را برای خارج شدن این قطعنامه از دستور کار پارلمان اروپا به کار می بستند و یا حداقل اینکه محتوای این قطعنامه را تغییر دهند.

به عقیده من این کار هم قابل انجام دادن بود و با توضیح واقعیات و موجود در کشور ما، نکات منفی این قطعنامه قابل حذف شدن بود. وزارت امور خارجه حتماً وظیفه خود را انجام داده و باید جزئیات کارهایی که در این باره انجام داده را برای افکار عمومی توضیح دهد. ما اطلاع دقیقی از این جزئیات نداریم. قطعاً اگر سفرای ما تلاش خود را انجام داده اند و این قطعنامه صادر شده، این نشان دهنده عمق عداوت و دشمنی اروپایی ها با ایران است.

مشرق: برخی از نمایندگان مجلس طرحی را به منظور توقف مذاکرات در واکنش به این قطعنامه تهیه کرده اند. نظر شما درباره این طرح چیست؟

مذاکرات ما با گروه 5 + 1 ادامه پیدا خواهد کرد و رهبر معظم انقلاب هم فرمودند که ما این مسیر را ادامه خواهیم داد. باید توجه داشته باشیم که توقف مذاکرات در این مقطع زمانی به نفع ما نیست. در صورتی ما می توانیم مذاکرات را متوقف کنیم که مطمئن شویم که طرف مقابل حاضر نیست به مفاد توافق پایبند باشد و اگر این اطمینان حاصل شود ما ماکرات را متوقف می کنیم. این اطمینان هنوز حاصل نشده است. البته طرف مقابل کارهایی کرده که نشان دهنده عدم صداقت است، ولی خوب توجیهاتی هم در این زمینه وجود دارد. اینکه ما مذاکرات را ادامه بدهیم یا خیر، در صلاحیت نهادهای تصمیم گیر نظام از جمله شورای عالی امنیت ملی است.